زیارت آل یاسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مدخل مرتبط
{{مهدویت}}
| موضوع مرتبط = امام مهدی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل  =  
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط =  
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


'''زیارت آل یاسین'''، یکی از [[زیارت‏‌های حضرت امام مهدی|زیارت‏‌های مشهور امام مهدی]]{{ع}} است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۵۱ - ۲۵۲.</ref>.
== مقدمه ==
[[محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری]] می‌‌گوید: نامه‌ای از [[ناحیه مقدسه]] که [[خداوند]] آن را محفوظ بدارد، صادر شد که پس از بیان مسائلی نوشته بود: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} نه درباره [[امر خدا]] [[تعقل]] می‌‌کنید و نه از اولیائش می‌‌پذیرید. [[حکمت]] رسای [[الهی]] است؛ اما انذارها مردمی را که [[ایمان]] نمی‌آورند، فایده نمی‌بخشد، [[سلام]] بر ما و بر بندگان صالح خدا هنگامی که خواستید به وسیله ما به [[خدا]] و خود ما توجه نمایید، بگویید آنگونه که [[خدای متعال]] فرموده است: {{متن حدیث|سَلَامٌ عَلَى آلِ يس‏.... آمِينَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين‏}}<ref>طبرسی، احتجاح، ج۲، ص۴۹۳ و ابن مشهدی، مزار کبیر، ص۵۶۷.</ref>.<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۶۸.</ref>


==مقدمه==
== نکات ==
*راوی و ناقل این زیارت، [[ابو جعفر محمد بن عبد اللّه بن جعفر حمیری]] است که همه عالمان رجال و حدیث، از او به بزرگی یاد کرده‏‌اند<ref>احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص ۳۵۴ ر ق ۹۴۹؛ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص ۴۴۸، رقم ۶۳۷۴</ref>. از آنجا که این زیارت با سلام بر آل یاسین آغاز می‏‌شود، امروزه به این نام معروف است.
# '''تفاوت نقل [[احتجاج]] با نقل المزار:''' دو نقل که تفاوت عمده‌ای با هم دارند، برای این [[توقیع]] بیان شده است. یکی، نقل احتجاج است که نسبتاً مختصر و با [[اتقان]] بیشتر است؛ ولی متأسفانه [[اسناد]] در این کتاب حذف شده است. از سوی دیگر متن مزار، مفصل‌تر و با سند جامع است؛ ولی در متن آن کمی [[اضطراب]] وجود دارد. شایان ذکر است که هر دو نقل از طریق [[محمد بن عبد الله بن جعفر حمیری]] رسیده است. [[مرحوم علامه مجلسی]] در جلد ۵۳ [[بحارالانوار]]، صفحه ۱۷۳ نقل احتجاج را و در جلد ۹۱، صفحه ۳۶ نقل مزار را و در جلد ۹۹، صفحه ۹۲ [[نقلی]] شبیه به نقل مزار بیان کرده است<ref>محمود اباذری|اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی، ص۶۹.</ref>.
*این زیارت، با بیست و سه سلام آغاز شده است: سلام اوّل به آل یس "عترت پاک [[پیامبر]]{{صل}} و سلام‌‏های بعد، هر یک خطاب به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ با القاب و عناوین خاص آن حضرت می‏‌باشد. سپس با اظهار و اقرار به اصول اعتقادی صحیح و گواه گرفتن [[امام]] بر آن‏ها و تجدید عهد وفاداری برای اولیای دین، زیارت به پایان می‌‏رسد.
# '''[[حرکت]] در راه [[قرآن]]:''' قرائت این [[زیارت]] در واقع عمل به سفارش قرآن است، بر اساس آنچه که در مقدمه کتاب توضیح آن گذشت، [[خداوند متعال]] در آیاتی مانند {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَاؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا}}<ref> و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند؛ سوره نساء، آیه: ۶۴.</ref>، {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref> ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید؛ سوره مائده، آیه: ۳۵.</ref> و {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ}}<ref> و خداوند را نام‌های نیکوتر است، او را بدان‌ها بخوانید! و آنان را که در نام‌های خداوند کژاندیشی می‌کنند وانهید، به زودی بدانچه می‌کرده‌اند کیفر می‌بینند؛ سوره اعراف، آیه: ۱۸۰.</ref> راه و روش [[ارتباط با خود]] را بیان کرده است. [[امام زمان]] [[باب الله]] و [[سبیل الله]] است که از راه او می‌‌توان به [[توحید]] راه پیدا کرد<ref>برای تحقیق بیشتر ر. ک: کلینی، کافی، ج۱، ص۱۹۶؛ صدوق، توحید، ص۲۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۳، ص۲۷۷.</ref>.
*به تصریح برخی از عالمان، این زیارت، جامع و کامل و بهترین زیارت‌‏های آن حضرت است و در همه وقت‏‌ها می‌‏شود آن را خواند.
# '''مراد از [[آل یس]]:''' مراد از "[[یس]]" بر اساس [[روایات]] متعدد، [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} است، چنانچه "طه" نیز به همین معناست و منظور از "آل یس و [[آل]] طه" نیز قطعاً [[اهل بیت]] ایشان{{عم}} می‌‌باشند<ref>عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۴، ص۴۳۱.</ref>. اما نکته‌ای که در این [[توقیع]] وجود دارد، این است که می‌‌فرماید: "بگویید همان‌گونه که [[خداوند]] فرموده است: {{متن قرآن|سَلَامٌ عَلَى آلِ يس‏...}}". تعبیر {{متن قرآن|سَلامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ}} که در [[قرآن]] آمده است<ref>سوره صافات: ۱۳۰.</ref>، [[ظاهر آیه]] با توجه به شواهد و قرائن موجود در آیاتِ قبل از آن، [[حضرت الیاس]]{{ع}} است؛ ولی روایت‌های وارد شده در ذیل آن نشان می‌‌دهد که مراد [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} می‌‌باشند. دلیل این شیوه بیان که ظاهر آیه حضرت الیاس یا [[خانواده]] او و [[حقیقت]] آن [[اهل بیت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} باشند را شاید بتوان در بیان [[نورانی]] [[امام علی]]{{ع}} یافت که صیانت [[قرآن]] از [[تحریف]] بوده است<ref>عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۴، ص۴۳۱.</ref>. یعنی همان دلیلی که اقتضا می‌‌کرد [[آیه اکمال دین]] در بین [[آیه ۳ مائده]] و [[آیه تطهیر]] در بین [[آیات]] مربوط به [[همسران پیامبر]] قرار داده شود، اینجا نیز اقتضا می‌‌کند که [[فضیلت اهل بیت]]{{عم}} به این صورت بیان گردد. از بیان [[امام رضا]]{{ع}} استفاده می‌‌شود که تعبیر [[سلام]] بر [[اهل بیت در قرآن]] منحصراً درباره [[اهل بیت پیامبر خدا]]{{صل}} آمده است و لاغیر<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۲۳، ص۱۶۷.</ref>.
*سندهای این زیارت، صحیح و معتبر بوده و در مجامع مهم حدیثی و دعایی نقل شده است<ref>ر.ک: میرزا حسین طبرسی نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۰، ص ۳۶۴؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۱</ref>.
*جمع فراوانی از شیعیان به خواندن این زیارت و دعای پس از آن مداومت دارند و برای خواندن آن به طور گروهی در شهرهای گوناگون شیعه‌‏نشین جلسات خاصی برگزار می‌‏شود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۵۱ - ۲۵۲.</ref>.
==زیارت آل یاسین در موعودنامه==
*زیارت در لغت، دیدار کردن با قصد را گویند و در ریشه آن، میل و گرایش نهفته است. آل در لغت به معنی خانواده، دودمان، فرزندان و [[اهل بیت]] است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج ۳، ص ۳۶.</ref>. یاسین، [[پیامبر خاتم|حضرت محمد]] {{صل}} است و آل آن حضرت، اهل اویند. زیارت آل یاسین، از مشهورترین زیارت‌نامه‌هایی است که در توقیع شریف [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} به جناب [[محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری]] صادر گردیده. در مقدمه این زیارت چنین آمده است: ... هرگاه خواستید به وسیله ما به سوی خداوند توجه کنید و به ما روی آورید، پس همان‌گونه که خداوند فرموده است، بگویید: {{عربی|اندازه=155%|"سَلَامٌ عَلَى آلِ يَاسِين‏..."}}.  
*این زیارت با بیست و سه سلام آغاز شده که اول به آل یاسین -یعنی [[عترت]] پاک [[پیامبر]] {{صل}}- و سلام‌های بعدی، هریک با القاب و عناوین خاصّ‌ [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} می‌باشد، سپس با اظهار و اقرار اصول اعتقادی صحیح و گواه گرفتن [[امام عصر]] {{ع}}، بر آن‌ها و تجدید عهد وفاداری نسبت به اولیای دین، زیارت به پایان می‌رسد. پس از زیارت، دعایی است برای نورانیت زائر، به انواع نورهای الهی که ترجمه بخشی از آن چنین است: "خداوندا! از تو می‌خواهم که درود فرستی بر [[محمد]]، [[پیامبر]] رحمتت و کلمه نورت، و دلم را به نور یقین و سینه‌ام را به نور ایمان، و اندیشه‌ام را به نورانیت‌های خوب، و تصمیمم را به نور دانش، و نیروی‌ام را با نور کار، و زبانم را به نور راستگویی و... اکنده سازی". آن‌گاه درخواست درود بر [[امام عصر]] {{ع}} با توجه به صفات حمیده آن بزرگوار، و دعا برای نصرت و حفاظت و تعجیل فرج و قیام آن حضرت، و پر شدن زمین از عدل و داد، و نابودی کفّار و منافقین و دشمنان دین می‌باشد.
*این زیارت به تصریح بعضی از علماء، جامع و کامل و از بهترین زیارت‌های آن حضرت است که در همه اوقات و در هرمکان می‌شود آن را خواند. سندهای این زیارت را صحیح و معتبر دانسته‌اند و در مجامیع مهم حدیث و دعا نقل گردیده است<ref>پیوند معنوی با ساحت قدس مهدوی، ص ۱۳۵.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۳۸۹.</ref>.
==پرسش‌های وابسته==
* [[زیارت‌های امام مهدی چیست؟ (پرسش)]]


== جستارهای وابسته ==
== [[زیارت آل یس]] در یک نگاه (نقل [[احتجاج]]) ==
{{پرسش‌های وابسته}}
=== بخش اول: تقدیم سلام ===
{{ستون-شروع|7}}
در ابتدای این [[دعا]] در مجموع حدود چهل سلام (با تفکیک سلام ها) بیان شده که در بیش از نیمی از آن به لقب‌های حضرت و در نیم دیگر به حالت‌های گوناگون ایشان اشاره شده است:
*[[آخر الزمان]]
==== لقب‌ها ====
*[[آدینه]] ([[جمعه]])
#{{متن حدیث| دَاعِيَ اللَّهِ}}: [[دعوت]] کننده به [[خداوند]]. کار [[امام]] و [[هدف]] اصلی ظهور دعوت به [[عبودیت]] خالصانه خداست {{متن قرآن| يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا}}<ref>(آنان) مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نمی‌گردانند؛ سوره نور، آیه: ۵۵.</ref>
*[[آستانه عسکریین]]
#{{متن حدیث|رَبَّانِيَّ آيَاتِه‏}}: [[عارف]] و [[آگاه]] به [[آیات الهی]]<ref>{{عربی| الرَّبَّانیُّ المُتَأَلِّه، العارِفُ باللّه تعالی، الرَّبَّانِی العالم الرَّاسِخُ فی العِلم و الدین}}؛ (ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۴۰۴).</ref>.
*[[آستانه قیامت]]
#{{متن حدیث|بَابَ اللَّهِ}}: راه رسیدن به خداوند، [[واسطه فیض الهی]].
*[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
#{{متن حدیث|دَيَّانَ دِينِه‏}}: [[قاضی]] و [[داور]] [[دین خدا]]. صاحب لسان العرب می‌‌گوید: از برخی از گذشتگان از [[حضرت علی]] سؤال شد گفت: او بعد از [[پیامبر خدا]]، [[دیان]] این [[امت]] بود<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۱۶۶.</ref>؛ مقصود این است که دین خدا به دست اوست.
*[[آینده پژوهی]]
#{{متن حدیث|خَلِيفَةَ اللَّهِ}}: [[جانشین خدا]]، کسی که از سوی خداوند[[امر]] [[هدایت]] و امور عالم به او سپرده شده است.
*[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
#{{متن حدیث|نَاصِرَ حَقِّه‏}}: [[یاری]] کننده [[حق خداوند]]. حق خداوند عبودیت محض و خالصانه او و [[شناخت]] اوست، همچنانکه شایسته است تا شناخته شود.
*[[اَبدال]]
#{{متن حدیث|حُجَّةَ اللَّه‏}}: [[حجت]] و دلیل و [[برهان الهی]]، کسی که [[خداوند]] به وسیله او بر [[خلق]] [[احتجاج]] می‌‌کند که با در [[اختیار]] قرار دادن چنین [[امام]] [[معصوم]] و [[نعمت]] عظیم و بی‌نظیرش چه کرده‌اند؟<ref>نک: نساء: ۱۶۵ وصافات: ۲۴ و تکاثر: ۸.</ref>
*[[ابوالادیان]]
#{{متن حدیث|دَلِيلَ إِرَادَتِه‏}}: راهنمای [[خواست الهی]]. با توجه به [[مقام]] والای [[عصمت]]، امام [[معیار حق]] و راه [[شناخت]] خواست خداست<ref>نعمانی، الغیبه، ص۷۲.</ref>
*[[ابوصالح]]
#{{متن حدیث|تَالِيَ كِتَابِ اللَّه‏}}: [[تلاوت]] کننده [[قرآن]]، یا [[عدل]] و [[همتای قرآن]]<ref>{{عربی|تِلْوُ الشی ء: الذی یَتلُوه}}؛ نعمانی، الغیبه، ۱۴، ۱۰۲.</ref>، یا [[پیروی]] کننده از [[کتاب خدا]]<ref>{{عربی| تَلا إذا اتَّبع، فهو تالٍ أَی تابع}}؛ نعمانی، الغیبه، ۱۴، ۱۰۲.</ref><ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۱.</ref>.
*[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
#{{متن حدیث|تَرْجُمَانَه‏}}: تفسیرکننده و تبیین کننده قرآن. در توقیعی که از [[ناحیه مقدسه]] صادر شده، تعبیر {{متن حدیث|تَرَاجِمَةِ وَحْيِك‏}} آمده است. {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الْأَئِمَّةِ الْهَادِينَ الْمَهْدِيِّينَ،...وَ تَرَاجِمَةِ وَحْيِك...}}<ref>ابن مشهدی، مزار کبیر، ص۶۶۸.</ref>. واژه {{متن حدیث|تَرْجُمَانَه‏}} جمع "ترجمان" است. به تعبیر دیگر، امام نسخه عینی قرآن و تجسم [[حقیقت]] آن و در یک کلمه [[قرآن ناطق]] است<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۳۴.</ref>.
*[[اثناعشریه]]
#{{متن حدیث|بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ}}: حجت باقی مانده از سوی [[خدا]] بر [[زمین]]، حجت حیّ [[الهی]]: {{متن قرآن|بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَمَا أَنَاْ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ}}<ref> برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم؛ سوره هود، آیه: ۸۶.</ref>
*[[احمد (امام مهدی)]]
#{{متن حدیث|مِيثَاقَ اللَّهِ الَّذِي أَخَذَهُ وَ وَكَّدَه‏}}: [[پیمان]] خدا که آن را گرفته و محکم کرده است. به کار رفتن تعبیر {{متن حدیث| میثاق الله}} درباره امام نهایت اهمیت پیمانی را نشان می‌‌دهدکه خداوند از [[مردم]]، درباره [[ولایت]] و [[امامت]] گرفته است، همان‌گونه که در [[قرآن کریم]] از امامت به "[[عهد]]" تعبیر شده است: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد؛ سوره بقره، آیه: ۱۲۴.</ref>
*[[احمد بن اسحاق قمی]]
#{{متن حدیث| وَعْدَ اللَّهِ الَّذِي ضَمِنَه‏}}: [[وعده خدا]] که خود آن را ضمانت نموده است<ref>نور: ۵۵ و فتح: ۲۸.</ref>.
*[[احمد بن هلال کرخی]]
#{{متن حدیث| الْعَلَمُ الْمَنْصُوب‏}}: [[پرچم]] برافراشته. در [[زیارت جامعه کبیره]] تعبیر {{متن حدیث| اعلام الهدی}} آمده؛ یعنی ستون‌ها و نشانه‌های [[هدایت]].
*[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
#{{متن حدیث|َ الْعِلْمُ الْمَصْبُوب‏}}: [[دانش]] ریزان. کنایه از فراوانی [[علم امام]] است که چون متصل به [[علم الهی]] است، بی‌نهایت و پایان ناپذیر است<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۲۲۲.</ref>.
*[[اخیار]]
#{{متن حدیث|الْغَوْثُ}}: [[فریادرس]]. [[امام]] مغیث و فریادرس [[مظلومان]] است؛ اما به کار رفتن مصدر به جای وصف برای نشان دادن تأکید و [[مبالغه]] است.
*[[ادله رجعت]]
#{{متن حدیث|الرَّحْمَةُ الْوَاسِعَةُ}}: [[رحمت]] گسترده. در [[حدیث قدسی]] [[لوح]] سبز، از [[امام زمان]] با عبارت {{متن حدیث| رَحْمَةً لِلْعالَمِين‏}} یاد شده است<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۵۲۸.</ref>.
*[[اسماعیلیه]]
#{{متن حدیث| الْإِمَامُ الْمَأْمُون‏}}: امامی که [[امین]] [[اسرار الهی]] است. در [[توقیع]] صادر شده از [[ناحیه مقدسه]] در [[اعمال]] [[ماه رجب]]، تعبیر {{متن حدیث|الْمَأْمُونُونَ عَلَى سِرِّك‏}} در وصف [[اهل بیت]]{{عم}} آمده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۹۵، ص۳۹۳.</ref>.
*[[أشراط الساعه]]
#{{متن حدیث|الْمُقَدَّمُ الْمَأْمُولُ}}: [[پیشوایی]] که مورد آرزوست. همه [[مستضعفان]] عالم آرزوی دیدن و ظهورش را دارند<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۱-۷۲.</ref>.
*[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
*[[اصحاب کهف]]
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
*[[امامت و مهدویت]]
*[[امام حسن عسکری]]
*[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
*[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
*[[امامیه]]
*[[امدادهای غیبی]]
*[[امکان رجعت رجعت]]
*[[امنیت حکومت جهانی]]
*[[انتظار فرج]]
*[[انتقام]]
*[[انجمن حجتیه]]
*[[انطاکیه]]
*[[اوتاد]]
*[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
*[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
*[[ایام الله]]
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
*[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
*[[بابیه باب]]
*[[باران های پیاپی]]
*[[باقریه]]
*[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
*[[بعثت امام مهدی]]
*[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
*[[بلالیه]]
*[[بهائیت]]
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
*[[بیت الحمد]]
*[[بیت المقدس]]
*[[بیدا خسف به بیدا]]
*[[بیعت امام مهدی]]
*[[بیعت نامه امام مهدی]]
*[[البیعه لله]]
*[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
*[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
*[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
*[[پرچم امام مهدی ]]
*[[پرچم های سیاه]]
*[[پیراهن امام مهدی]]
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
*[[تاریخ عصر غیبت]]
*[[تاریخ غیبت کبرا]]
*[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
*[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
*[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
*[[توقیع]]
*[[جبرئیل]]
*[[جده]]
*[[جزیره خضرا]]
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
*[[جعفر کذاب]]
*[[جمعه]]
*[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
*[[حجت]]
*[[حجر الاسود]]
*[[حدیث غدیر]]
*[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
*[[حدیث معراج]]
*[[حِرْز امام مهدی ]]
*[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
*[[حسن شریعی]]
*[[حسین بن روح نوبختی]]
*[[حسین بن منصور حلاج]]
*[[حکومت جهانی]]
*[[حکومت صالحان]]
*[[حکومت مستضعفان]]
*[[حکیمه خاتون]]
*[[حیرت]]
*[[خاتم الاوصیاء]]
*[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
*[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
*[[خروج خراسانی]]
*[[خروج دابة الاَرض]]
*[[خروج دجال]]
*[[خروج سفیانی]]
*[[خروج سید حسنی]]
*[[خروج شعیب بن صالح]]
*[[خروج شیصبانی]]
*[[خروج عوف سلمی]]
*[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
*[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
*[[خروج یمانی]]
*[[خسف به بیداء]]
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
*[[خضر]]
*[[خلافت موعود]]
*[[خورشید پشت ابر]]
*[[خطبه قیام]]
*[[خورشید مغرب]]
*[[خیمه]]
*[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
*[[دادگستر جهان]]
*[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
*[[دجال خروج دجال]]
*[[در انتظار ققنوس]]
*[[در فجر ساحل]]
*[[دست بر سر گذاشتن]]
*[[دعای افتتاح]]
*[[دعای عهد]]
*[[دعای ندبه]]
*[[دعای سمات]]
*[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
*[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
*[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
*[[دین عصر ظهور]]
*[[ذی طوی]]
*[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
*[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[رجعت]]
*[[رجعت کنندگان]]
*[[رکن و مقام]]
*[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
*[[زبور داود]]
*[[زمینه سازان ظهور]]
*[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
*[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زیارت آل یاسین]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیارت رجبیه]]
*[[زیدیه]]
*[[سازمان وکالت]]
*[[سامرا]]
*[[سرداب سامرا]]
*[[سلاح امام مهدی]]
*[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
*[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]
*[[سیصد و سیزده]]
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
*[[شرایط ظهور]]
*[[شرید]]
*[[شریعیه]]
*[[شعبان]]
*[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
*[[شلمغانیه]]
*[[شمائل امام مهدی]]
*[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
*[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[شیخیه]]
*[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
*[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
*[[شیعه]]
*[[صاحب الامر]]
*[[صاحب الدار]]
*[[صاحب الزمان]]
*[[صاحب السیف]]
*[[صاحب الغیبه]]
*[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
*[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
*[[طالقان]]
*[[طرید]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طویل العمر]]
*[[طی الارض]]
*[[طیبه]]
*[[ظهور]]
*[[عاشورا]]
*[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
*[[عثمان بن سعید عمری]]
*[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
*[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
*[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
*[[عسکریه]]
*[[عصائب]]
*[[عصر زندگی]]
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
*[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
*[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
*[[علی بن محمد سمری]]
*[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
*[[غایب]] ([[امام غایب]])
*[[غریم]]
*[[غلام]]
*[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
*[[الغیبه]]
*[[غیبت صغرا]]
*[[غیبت کبرا]]
*[[فترت]]
*[[فرید]]
*[[فرجام امام مهدی]]
*[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
*[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
*[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
*[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
*[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
*[[فواید امام غایب]]
*[[فوتوریسم]]
*[[قائم]]
*[[قادیانیه]]
*[[قتل نفس زَکیّه]]
*[[قم]]
*[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
*[[قیام های پیش از ظهور]]
*[[کتاب الغیبه للحجه]]
*[[کشته شدن شیطان]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
*[[کوفه]]
*[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
*[[کوه رَضْوی]]
*[[کیسانیه]]
*[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
*[[لوح حضرت زهرا]]
*[[مادر امام مهدی]]
*[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
*[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
*[[محدَّث]]
*[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
*[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
*[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
*[[محمد]]
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
*[[محمد بن علی بن هلال]]
*[[محمد بن علی شلمغانی]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمدیه]]
*[[مدعیان بابیت]]
*[[مدعیان مهدویت]]
*[[مرجع تقلید]]
*[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مرگ جاهلی]]
*[[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سفید]]
*[[مستضعف]]
*[[مسجد جمکران]]
*[[مسجد الحرام]]
*[[مسجد سهله]]
*[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
*[[مسجد کوفه]]
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مضطر]]
*[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
*[[معمرین]]
*[[مغیریه]]
*[[مقتدای مسیح]]
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
*[[ملاحم و فتن]]
*[[ملاقات با امام مهدی]]
*[[ملیکه مادر امام مهدی]]
*[[منتخب الاثر]]
*[[منتظِر]]
*[[منتَظَر]]
*[[منتقم]]
*[[منصور]]
*[[موتور]]
*[[موسویه]]
*[[موعود مسیحیت]]
*[[موعود یهود]]
*[[امام مهدی]]
*[[امام مهدی سودانی]]
*[[امام مهدی موعود]]
*[[مهدویت]]
*[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
*[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
*[[امام مهدیه]]
*[[میراث دار پیامبران]]
*[[ناحیه مقدسه]]
*[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
*[[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
*[[ندای آسمانی]]
*[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[نزول عیسی]]
*[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
*[[نشانه های ظهور]]
*[[نفس زکیه]]
*[[نماز امام زمان]]
*[[نواب خاص]]
*[[نیابت خاص]]
*[[نیابت عام]]
*[[نیمه شعبان]]
*[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
*[[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
*[[وکلای امام مهدی]]
*[[ولادت امام مهدی]]
*[[ولایت فقیه]]
*[[ولی فقیه]]
*[[همسر و فرزند امام مهدی]]
*[[هیبت امام مهدی]]
*[[یأجوج و مأجوج]]
*[[یاران امام مهدی]]
*[[یالثارات الحسین]]
{{پایان}}
{{پایان}}


==منابع==
==== [[سلام‌ها]] ====
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
# [[سلام]] به حالت‌های گوناگون حضرت یا در زمان‌های گوناگون:
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
# سلام بر تو، آن گاه که به پا می‌‌ایستی. یعنی آن زمانی که [[قیام]] می‌‌کنی و [[حق]] را به تمام معنا به پای می‌‌داری.
# سلام بر تو، آن گاه که می‌‌نشینی. کنایه از [[زمان غیبت]] امام است که در پس پرده مأموریت‌های [[الهی]] خود را انجام می‌‌دهی.
# سلام بر تو، آن گاه که [[قرآن]] را قرائت می‌‌کنی. و به تبیین و تفسیرش می‌‌پردازی<ref>نحل: ۴۴ و مزمل: ۲۰.</ref>.
# سلام بر تو، آن گاه که به [[نماز]] می‌‌ایستی و [دست به] [[قنوت]] می‌‌گیری.
# [[سلام]] بر تو، آن گاه که به [[رکوع]] و [[سجده]] می‌‌روی.
# سلام بر تو، آن گاه که {{متن حدیث|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه‏}} و {{متن حدیث|اللَّهُ أَكْبَر}} می‌‌گویی.
# سلام بر تو، آن گاه که [[خدا]] را [[حمد]] و [[ستایش]] می‌‌نمایی و [[طلب مغفرت]] می‌‌کنی.
# سلام بر تو، آن گاه که [[صبح و شام]] می‌‌کنی.
# سلام بر تو، در شب آن گاه که تاریکی‌اش همه جا را فرا می‌‌گیرد.
# سلام بر تو، در [[روز]] آن گاه که روشنایی‌اش فراگیر می‌‌شود. [[آیه]] {{متن قرآن|وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‏}}<ref>لیل: ۲.</ref>. به دوره [[قیام]] حضرت [[تأویل]] شده است<ref>عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۵، ص۵۸۸.</ref>
# و سرانجام می‌‌گوییم: سلام بر تو، به همه [[سلام‌ها]]؛ یعنی سلامی به همه [[فضائل]] و ویژگی‌ها و حالت‌های ایشان<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۳-۷۴.</ref>.


==پانویس==
=== بخش دوم: عرضه [[اعتقادات]] و [[گواه]] گرفتن حضرت نسبت به آن ===
{{یادآوری پانویس}}
# [[اعتقاد]] به یکتائی [[خداوند]] و [[نفی]] هر گونه [[شریک]] برای او.
{{پانویس2}}
# اعتقاد به [[رسالت حضرت محمد]]{{صل}} و اینکه هیچ محبوبی برای خدا جز ایشان و [[اهل بیت]] طاهرش{{عم}} نیست. به همین دلیل ما نیز باید [[مودت]] و [[محبت]] این [[خاندان]] را با همه وجود با خود داشته باشیم.
# اعتقاد به [[ولایت]] و [[امامت دوازده امام]] که اولین [[امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب]]{{ع}} و آخرینشان [[خاتم اوصیا]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} است؛ [[گواهی]] می‌‌دهیم که اول و آخر [[خلقت]] ایشان هستند.
# همان‌گونه که در [[زیارت جامعه کبیره]] می‌‌گوییم: خداوند[[خلقت]] را با شما آغاز نمود و با شما پایان می‌‌دهد.
# [[اعتقاد به رجعت]] اهل بیت{{عم}} و اینکه هیچ شکی در تحقق آن وجود ندارد، در این دوره [[رجعت]] افرادی که [[بی‌ایمان]] از [[دنیا]] رفته‌اند، یا در [[حیات]] خود عمل صالحی انجام نداده‌اند، دیگر برای آنها سودی نخواهد داشت.
# اعتقاد به اینکه مردن، سؤال [[نکیر و منکر]] در [[قبر]]، زنده شدن و بر انگیخته شدن پس از [[مرگ]]، [[صراط]]، [[مرصاد]] و کمینگاه، میزانِ [[عدالت]]، [[محشور]] شدن، [[محاسبه اعمال]]، [[بهشت و جهنم]] و [[وعده]] و [[وعید]] به آن، همه و همه، [[حق]] و [[باور]] من است<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۴.</ref>.


{{امام مهدی}}
=== بخش سوم: [[اقرار]] به نوع رابطه خود به عنوان ماموم با [[امام زمان]]{{ع}} ===
# خطاب به ایشان می‌‌گوییم: مولا [[جان]]! کسی که به [[مخالفت]] با شما برخیزد [[شقی]] و [[بدبخت]] و کسی که از شما [[پیروی]] نماید، [[سعادتمند]] خواهد شد.
# مولا جان! نسبت به آنچه که شما را به آن [[گواه]] گرفتم، [[گواهی]] دهید که من [[دوست]] شما و بیزار از دشمنانتان هستم.
# حق آن چیزی است که شما آن را پسندیده باشید و [[باطل]] آن چیزی است که مورد [[خشم]] شما باشد.
# [[کار نیک]] آن کاری است که شما به آن امر نمایید و منکر و ناپسند آن چیزی است که شما از آن [[نهی]] کنید.
# سپس اعتقاداتی که پیش از این به آن اقرار کردیم به [[طور]] خلاصه تکرار می‌‌کنیم و سرانجام می‌‌گوییم برای یاریتان آماده‌ام و دوستیم خالصانه از آن شماست.
# شاید بتوان گفت مهم‌ترین بخش این [[زیارت]]، این فراز باشد: {{متن حدیث|فَالْحَقُّ مَا رَضِيتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا سَخِطْتُمُوهُ وَ الْمَعْرُوفُ مَا أَمَرْتُمْ بِهِ وَ الْمُنْكَرُ مَا نَهَيْتُمْ عَنْه‏}}.
# قرار گرفتن افرادی مانند [[طلحه]] و [[زبیر]] و [[عایشه]] به عنوان [[همسر]] [[حضرت رسول]]{{صل}} و همچنین افرادی که پیشانی آنها از فرط [[سجده‌های طولانی]] پینه بسته بود در برابر [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، سبب شد تا عده‌ای درباره حضرت به [[شک و تردید]] دچار شوند. [[اصبغ بن نباته]] می‌‌گوید: [[حارث همدانی]] با تعدادی از [[شیعیان]] به محضر امیرالمؤمنین{{ع}} آمد و عرضه داشت: عده‌ای از یارانتان درباره شما به شک و تردید دچار شده‌اند، پدر و مادرم فدایتان باد! این [[شک]] را از ما بر طرف نمایید و [[حقیقت]] را برایمان روشن سازید.


[[رده:امام مهدی]]
حضرت فرمودند: "کافی است. تو حقیقت را [[اشتباه]] گرفته‌‌ای! [[دین خدا]] را با قدر و [[منزلت]] شخصیت‌ها (مثل [[زبیر]] و [[طلحه]] و..) نمی‌توان [[شناخت]]، بلکه [[دین خدا]] را باید با نشانه [[حق]] شناخت. [[حق]] را بشناس تا بتوانی [[اهل]] آن را بشناسی". سپس مسائلی را بیان نمودند که نتیجه آن این است که [[امام]]، معیار [[تشخیص حق]] از [[باطل]] است<ref>مفید، امالی، ص۵.</ref>.
[[رده:زیارت آل یاسین]]
 
[[رده:مدخل موعودنامه]]
به بیان دیگر، نه فقط امام بر حق است، بلکه مهم‌تر این است که امام معیار و [[میزان حق]] است و به نقل [[فریقین]] این [[کلام]] [[حضرت رسول]]{{صل}} است که فرمود: {{متن حدیث|الْحَقُّ مَعَ عَلِيٍّ}}<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۲۹۴ و فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱، ص۱۸۰.</ref>.
 
هرگز کار امام را با آنچه که خود از حق می‌‌دانیم، نسنجیم. همان خطایی که [[بنی اسرائیل]] مرتکب شدند<ref>سوره بقره: ۶۷.</ref>. یکی از [[مشکلات]] بزرگ هنگام [[ظهور امام زمان]]{{ع}} همین است که عده‌ای که از [[معرفت]] لازم برخوردار نیسنتد، از گرد امام جدا شده و با [[قرآن]] به [[جنگ]] با حضرت می‌‌روند<ref>نعمانی، الغییه، ص۲۹۷ و ۳۱۷.</ref>؛ زیرا به [[گمان]] خود کار امام را با قرآن و حق مخالف می‌‌بینند و آنچه را که امام می‌‌داند، نمی‌دانند.
 
همان‌گونه که از نگاه [[حضرت موسی]]{{ع}} با توجه به آنچه که او می‌‌دانست، کار [[حضرت خضر]]{{ع}} یعنی سوراخ کردن کشتی، [[قبض روح]] پسر بچه و تعمیر [[دیوار]]، [[باطل]] و خلاف حق بود؛ اما وقتی که حضرت خضر{{ع}} بیان نمود که آنچه را که انجام داد، از پیش خود نبوده بلکه به [[فرمان]] [[خدای حکیم]] و [[رحیم]] بوده و از [[اسرار]] پشت پرده آن سخن گفت، حضرت موسی{{ع}} دریافت که این کارها نه تنها خلاف حق نبود، بلکه عین حق و [[لطف]] و کمک به آنان بود<ref>کهف: ۶۵ تا ۸۲.</ref>.
 
رسیدن به قله معرفتِ امام که "حق آن چیزی است که شما آن را پسندیده باشید و باطل آن چیزی است که مورد خشمتان باشد و [[کار نیک]] آن کاری است که شما به آن امر نمایید و منکر و ناپسند آن چیزی است که شما از آن [[نهی]] نمایید" از بزرگترین [[نعمت‌های الهی]] و مهم‌ترین ویژگی [[یاران امام]] است.
 
یکی از مهم‌ترین آثار و [[برکات]] این [[تسلیم]] در بیان [[امام باقر]]{{ع}} این است که در پی [[تسلیم اهل بیت]] بودن، [[خداوند]] [[قلب]] [[انسان]] را [[طیب]] و طاهر خواهد کرد و در پی آن [[ولایت]] و [[محبت]] حقیقیِ آنان، [[دل]] را فرا خواهد گرفت، اینجاست که [[نور امام]] بر سر [[زمین]] دل طلوع خواهد نمود و فضای دل را روشن و [[نورانی]] خواهد نمود و این [[نعمت]] نصیب هر کسی نخواهد شد<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۱۹۴.</ref>.<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۵-۷۷.</ref>
 
=== بخش چهارم: درخواست [[نور]] ===
# پس از [[درود]] و [[صلوات]] بر [[حضرت محمد]]{{صل}} [[پیامبر]] [[رحمت]] و کلمه [[نور خدا]]، از خداوند درخواست می‌‌کنیم:
# قلب ما را از نور [[یقین]]،
# سینه ما را از [[نور ایمان]]،
# [[فکر]] ما را از نور [[نیت‌ها]]،
# [[عزم]] و [[اراده]] ما را از نور [[علم]]،
# توان ما را از نور عمل،
# زبانمان را از نور [[صداقت]] و [[راستی]]،
# دینمان را از نور بصیرت‌ها از سوی خودت،
# چشممان را از نور روشنی،
# گوشمان را از نور [[حکمت]]،
# و دوستیمان را از [[نور ولایت]] [[محمد]]{{صل}} و [[آل محمد]]{{عم}} لبریز نما تا آن گاه که تو را [[ملاقات]] کنیم، درحالی که به [[عهد]] و [[پیمان]] خود [[وفا]] نموده و رحمتت ما را در برگیرد{{متن حدیث|يَا وَلِيُّ يَا حَمِيد}}!
# [[حقیقت]] این نور چیست؟ ما نمی‌دانیم؛ ولی این قدر می‌‌توان گفت که [[هویت]]، [[سعادت]] و [[نجات]] ما در گرو این نور است. هرکس بهره بیشتری از این نور داشته باشد، [[مقام]] و [[منزلت]] او نزد [[حق تعالی]] بالاتر است.
# این همان نوری است که در [[روایت]] بالا از [[کتاب کافی]] بیان شد که همه از آن بهره‌مند نخواهد شد {{متن حدیث| َوَ يَحْجُبُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نُورَهُمْ عَمَّنْ يَشَاءُ فَتُظْلِمُ قُلُوبُهُمْ}} بلکه کسانی که تسلیم در برابر [[اهل بیت]]{{عم}} باشند، قلبشان به وسیله [[خداوند]] [[تطهیر]] شده، آنگاه [[شایستگی]] پذیرش [[محبت]] و [[ولایت]] [[محمد]]{{صل}} و [[آل محمد]]{{عم}} را می‌‌یابند. در نتیجه، [[نور]] [[خورشید]] فروزان [[اهل بیت]]{{عم}} در [[قلب]] آنها پدیدار می‌‌شود و این [[انسان]] خاکی را آن چنان [[ارزشمند]] و قیمتی خواهد کرد که [[فرشتگان]] [[افتخار]] [[خدمت]] گزاری آنان را خواهند یافت و [[بهشت]] بی‌تاب حضور آنها خواهد شد.
# آری، این همان نوری است که در [[قیامت]]، [[منافقان]] و کسانی که ولایت و [[محبت اهل بیت]]{{عم}} را نداشتند<ref>عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۵، ص۲۴۱.</ref>، از [[مؤمنان]] درخواست می‌‌کنند؛ زیرا نجاتشان در گرو این نور است، اما آنها در پاسخ می‌‌گویند که این نور را باید در [[دنیا]] به دست می‌‌آوردید{{متن قرآن|يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ}}<ref> روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می‌گویند: چشم به راه ما بمانید تا از فروغتان (بهره‌ای) بگیریم، (به آنان) گفته می‌شود: به پس پشت خود باز گردید و فروغی بجویید؛ آنگاه میان آنان (و مؤمنان) بارویی می‌کشند که دری دارد، درون آن بخشایش و بیرون آن روی به عذاب دارد؛ سوره حدید، آیه۱۳.</ref>.<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۷-۷۸.</ref>
 
=== بخش پنجم: درخواست [[درود]] و [[صلوات]] بر ایشان از سوی خداوند ===
نام [[خاتم اوصیا]] که هم نام خاتم انبیاست، در این [[زیارت]] به صراحت بیان شده است. از سوی دیگر، روایت‌های زیادی بر این اساس وجود دارد که تصریح با نام ایشان جایز نیست<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۳۲.</ref>.
 
شاید بتوان گفت که تصریح به [[نام حضرت مهدی]]{{صل}} نزد دیگران به دلیل رعایت نکات [[امنیتی]] برای [[حفظ جان امام]] لازم و [[واجب]] بوده است؛ اما آنگاه که [[خداوند متعال]] را مخاطب قرار می‌‌دهیم و از [[حجت]] او را یاد می‌‌کنیم و برایش [[دعا]] می‌‌نماییم و با این کار ارادت و محبت خود را نشان می‌‌دهیم، قضیه متفاوت خواهد بود.
 
سپس این لقب‌ها را برمی شماریم: خدایا [[درود]] فرست بر "محمد" ([[حضرت مهدی]]{{ع}}): [[حجّت]] تو در روی زمینت، [[جانشین]] تو در شهرهایت، [[دعوت]] کننده به راهت، به پای دارنده [[عدل]] و دادت، [[انقلاب]] کننده به فرمانت، [[سرپرست مؤمنان]]، هلاک و نابودی [[کافران]]، بر طرف کننده [[تاریکی]]، روشن‌کننده [[حق]]، گوینده [[حکمت]] و [[راستی]]، کلمه کامل تو بر زمینت، در [[حال]] [[انتظار]] و [[هراس]]، [[سرپرست]] [[خیرخواه]]، [[کشتی نجات]]، [[پرچم هدایت]]، [[نور]] دیدگان [[مخلوقات]]، بهترین کسی که [[لباس]] و ردا بر تن نمود، از بین برنده [[کوردلی]]، کسی که [[زمین]] را از [[عدل و داد]] لبریز می‌‌نماید، همان‌گونه که از [[ظلم و ستم]] لبریز شده است. {{متن قرآن|إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِير}}.
 
مراد از تعبیر {{متن حدیث|الْمُرْتَقِبِ الْخَائِف‏}} به معنای کسی که در حال انتظار و [[ترس]] است، چیست؟ این تعبیر در [[قرآن]] درباره [[حضرت موسی]]{{ع}} به کار رفته است که تحت تعقیب ماموران [[فرعون]] بود. [[خداوند]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ}}<ref> آنگاه (موسی) از آن (شهر) هراسان در حالی که (هر سو را) پاس می‌داشت، بیرون رفت، گفت: پروردگارا! مرا از گروه ستمکاران رهایی بخش، سوره قصص، آیه: ۲۱.</ref>
 
[[امام حسین]]{{ع}} نیز که تحت تعقیب مأموران فرعون زمانش، یزید، بود با ترنم همین [[آیه]] از [[مدینه]] به سوی [[مکه]] خارج شد<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۲.</ref>. حضرت مهدی{{ع}} نیز که تحت تعقیب فرعون [[زمان]] [[سفیانی]] است، از مدینه خارج شده و به سوی مکه می‌‌رود؛ در حالی که این آیه را بر لب دارد<ref>نعمانی، الغیبه، ص۲۸۰.</ref>.
 
قطعاً این ترس، ترس از [[جان]] نیست؛ زیرا آنان شیفته [[شهادت در راه خدا]] هستند، و از آنجا که [[مأموریت]] بزرگی از سوی خداوند بر عهده دارند و جانشان در خطر است، از سوی خداوند مأموریت دارند که نهایت [[مراقبت]] را از خود بنمایند تا وقت [[موعود]] و عملی ساختن [[فرمان الهی]] فرا رسد<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۷۸-۸۰.</ref>.
 
=== بخش ششم: دعا برای حضرت مهدی{{ع}} ===
پس از [[صلوات]] بر [[حضرت مهدی]]{{ع}} به عنوان [[ولیّ خدا]] و فرزند [[اولیای الهی]] که [[خداوند]] [[پیروی]] از آنان و حقشان را بر ما [[واجب]] کرده و آنان را از هرگونه [[رجس]] [[طیب]] و طاهر نموده است (یعنی [[معصوم]] از هر [[گناه]]، [[سهو]]، نسیان و هرگونه امر ناپسند)، می‌‌گوییم:
# خدایا! او را [[یاری]] و به وسیله او دینت را یاری نما، و به واسطه‌اش اولیای خودت و اولیای او وپیروان و یارانش را یاری نما و ما را از آنان قرار ده.
# خدایا! او را از [[شرّ]] هر [[تجاوزگر]] و [[طغیانگر]] و از شرّ همه مخلوقاتت پناه ده و از مقابل و پشت سر و سمت راست و سمت چپ او را محافظت فرما، و نگهبانش باش و از اینکه به او آسیب و گزندی برسد، نگه دار و رسولت و [[خاندان]] رسولت را در وجودش [[حفظ]] نما (یعنی همچنان زنده و سالم نگه دار تا راه [[رسول خدا]]{{صل}} و [[اهل بیت]] طاهرش{{عم}} به وسیله وی ادامه یابد).
# [[عدالت]] را به وسیله او آشکار گردان و با یاریت او را کمک کن، و یارانش را یاری نما و خوارکنندگانش را [[خوار]] و شکننده‌اش را در هم شکن، و [[ستمگران]] [[کفر]] را به دست او نابود نما و به وسیله او [[کفار]] و [[منافقین]] و [[ملحدین]] را در هر کجای عالم که باشند، در خشکی یا دریا، همه، را به [[قتل]] برسان و به واسطه او [[زمین]] را پر از عدالت نما و [[دین]] پیامبرت که [[درود]] و [[سلام]] تو بر او و خاندانش باد، آشکار گردان<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۸۰.</ref>.
 
=== بخش هفتم: [[دعا]] در [[حق]] خود ===
خدایا! مرا از [[یاران]] و کمک‌کاران و [[پیروان]] و شیعیانش قرا ده و آنچه را که آرزوی خاندان [[حضرت محمد]]{{صل}} بود و آنچه را که دشمنانشان از آن می‌‌ترسیدند (نابودیشان)، به من نشان ده. {{متن حدیث|إِلَهَ الْحَقِّ آمِينَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ}}<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی]]، ص۸۱.</ref>.
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:13681136.jpg|22px]] [[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|''' ادعیه و زیارات مهدوی''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:زیارتنامه‌های منسوب به امام مهدی]]
[[رده:احادیث نامدار]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۶

مقدمه

محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری می‌‌گوید: نامه‌ای از ناحیه مقدسه که خداوند آن را محفوظ بدارد، صادر شد که پس از بیان مسائلی نوشته بود: ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ نه درباره امر خدا تعقل می‌‌کنید و نه از اولیائش می‌‌پذیرید. حکمت رسای الهی است؛ اما انذارها مردمی را که ایمان نمی‌آورند، فایده نمی‌بخشد، سلام بر ما و بر بندگان صالح خدا هنگامی که خواستید به وسیله ما به خدا و خود ما توجه نمایید، بگویید آنگونه که خدای متعال فرموده است: «سَلَامٌ عَلَى آلِ يس‏.... آمِينَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين‏»[۱].[۲]

نکات

  1. تفاوت نقل احتجاج با نقل المزار: دو نقل که تفاوت عمده‌ای با هم دارند، برای این توقیع بیان شده است. یکی، نقل احتجاج است که نسبتاً مختصر و با اتقان بیشتر است؛ ولی متأسفانه اسناد در این کتاب حذف شده است. از سوی دیگر متن مزار، مفصل‌تر و با سند جامع است؛ ولی در متن آن کمی اضطراب وجود دارد. شایان ذکر است که هر دو نقل از طریق محمد بن عبد الله بن جعفر حمیری رسیده است. مرحوم علامه مجلسی در جلد ۵۳ بحارالانوار، صفحه ۱۷۳ نقل احتجاج را و در جلد ۹۱، صفحه ۳۶ نقل مزار را و در جلد ۹۹، صفحه ۹۲ نقلی شبیه به نقل مزار بیان کرده است[۳].
  2. حرکت در راه قرآن: قرائت این زیارت در واقع عمل به سفارش قرآن است، بر اساس آنچه که در مقدمه کتاب توضیح آن گذشت، خداوند متعال در آیاتی مانند ﴿وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَاؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا[۴]، ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ[۵] و ﴿وَلِلَّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ[۶] راه و روش ارتباط با خود را بیان کرده است. امام زمان باب الله و سبیل الله است که از راه او می‌‌توان به توحید راه پیدا کرد[۷].
  3. مراد از آل یس: مراد از "یس" بر اساس روایات متعدد، رسول گرامی اسلام(ص) است، چنانچه "طه" نیز به همین معناست و منظور از "آل یس و آل طه" نیز قطعاً اهل بیت ایشان(ع) می‌‌باشند[۸]. اما نکته‌ای که در این توقیع وجود دارد، این است که می‌‌فرماید: "بگویید همان‌گونه که خداوند فرموده است: ﴿سَلَامٌ عَلَى آلِ يس‏...". تعبیر ﴿سَلامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ که در قرآن آمده است[۹]، ظاهر آیه با توجه به شواهد و قرائن موجود در آیاتِ قبل از آن، حضرت الیاس(ع) است؛ ولی روایت‌های وارد شده در ذیل آن نشان می‌‌دهد که مراد اهل بیت پیامبر(ص) می‌‌باشند. دلیل این شیوه بیان که ظاهر آیه حضرت الیاس یا خانواده او و حقیقت آن اهل بیت رسول اکرم(ص) باشند را شاید بتوان در بیان نورانی امام علی(ع) یافت که صیانت قرآن از تحریف بوده است[۱۰]. یعنی همان دلیلی که اقتضا می‌‌کرد آیه اکمال دین در بین آیه ۳ مائده و آیه تطهیر در بین آیات مربوط به همسران پیامبر قرار داده شود، اینجا نیز اقتضا می‌‌کند که فضیلت اهل بیت(ع) به این صورت بیان گردد. از بیان امام رضا(ع) استفاده می‌‌شود که تعبیر سلام بر اهل بیت در قرآن منحصراً درباره اهل بیت پیامبر خدا(ص) آمده است و لاغیر[۱۱].

زیارت آل یس در یک نگاه (نقل احتجاج)

بخش اول: تقدیم سلام

در ابتدای این دعا در مجموع حدود چهل سلام (با تفکیک سلام ها) بیان شده که در بیش از نیمی از آن به لقب‌های حضرت و در نیم دیگر به حالت‌های گوناگون ایشان اشاره شده است:

لقب‌ها

  1. « دَاعِيَ اللَّهِ»: دعوت کننده به خداوند. کار امام و هدف اصلی ظهور دعوت به عبودیت خالصانه خداست ﴿ يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا[۱۲]
  2. «رَبَّانِيَّ آيَاتِه‏»: عارف و آگاه به آیات الهی[۱۳].
  3. «بَابَ اللَّهِ»: راه رسیدن به خداوند، واسطه فیض الهی.
  4. «دَيَّانَ دِينِه‏»: قاضی و داور دین خدا. صاحب لسان العرب می‌‌گوید: از برخی از گذشتگان از حضرت علی سؤال شد گفت: او بعد از پیامبر خدا، دیان این امت بود[۱۴]؛ مقصود این است که دین خدا به دست اوست.
  5. «خَلِيفَةَ اللَّهِ»: جانشین خدا، کسی که از سوی خداوندامر هدایت و امور عالم به او سپرده شده است.
  6. «نَاصِرَ حَقِّه‏»: یاری کننده حق خداوند. حق خداوند عبودیت محض و خالصانه او و شناخت اوست، همچنانکه شایسته است تا شناخته شود.
  7. «حُجَّةَ اللَّه‏»: حجت و دلیل و برهان الهی، کسی که خداوند به وسیله او بر خلق احتجاج می‌‌کند که با در اختیار قرار دادن چنین امام معصوم و نعمت عظیم و بی‌نظیرش چه کرده‌اند؟[۱۵]
  8. «دَلِيلَ إِرَادَتِه‏»: راهنمای خواست الهی. با توجه به مقام والای عصمت، امام معیار حق و راه شناخت خواست خداست[۱۶]
  9. «تَالِيَ كِتَابِ اللَّه‏»: تلاوت کننده قرآن، یا عدل و همتای قرآن[۱۷]، یا پیروی کننده از کتاب خدا[۱۸][۱۹].
  10. «تَرْجُمَانَه‏»: تفسیرکننده و تبیین کننده قرآن. در توقیعی که از ناحیه مقدسه صادر شده، تعبیر «تَرَاجِمَةِ وَحْيِك‏» آمده است. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الْأَئِمَّةِ الْهَادِينَ الْمَهْدِيِّينَ،...وَ تَرَاجِمَةِ وَحْيِك...»[۲۰]. واژه «تَرْجُمَانَه‏» جمع "ترجمان" است. به تعبیر دیگر، امام نسخه عینی قرآن و تجسم حقیقت آن و در یک کلمه قرآن ناطق است[۲۱].
  11. «بَقِيَّةُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ»: حجت باقی مانده از سوی خدا بر زمین، حجت حیّ الهی: ﴿بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَمَا أَنَاْ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ[۲۲]
  12. «مِيثَاقَ اللَّهِ الَّذِي أَخَذَهُ وَ وَكَّدَه‏»: پیمان خدا که آن را گرفته و محکم کرده است. به کار رفتن تعبیر « میثاق الله» درباره امام نهایت اهمیت پیمانی را نشان می‌‌دهدکه خداوند از مردم، درباره ولایت و امامت گرفته است، همان‌گونه که در قرآن کریم از امامت به "عهد" تعبیر شده است: ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ[۲۳]
  13. « وَعْدَ اللَّهِ الَّذِي ضَمِنَه‏»: وعده خدا که خود آن را ضمانت نموده است[۲۴].
  14. « الْعَلَمُ الْمَنْصُوب‏»: پرچم برافراشته. در زیارت جامعه کبیره تعبیر « اعلام الهدی» آمده؛ یعنی ستون‌ها و نشانه‌های هدایت.
  15. «َ الْعِلْمُ الْمَصْبُوب‏»: دانش ریزان. کنایه از فراوانی علم امام است که چون متصل به علم الهی است، بی‌نهایت و پایان ناپذیر است[۲۵].
  16. «الْغَوْثُ»: فریادرس. امام مغیث و فریادرس مظلومان است؛ اما به کار رفتن مصدر به جای وصف برای نشان دادن تأکید و مبالغه است.
  17. «الرَّحْمَةُ الْوَاسِعَةُ»: رحمت گسترده. در حدیث قدسی لوح سبز، از امام زمان با عبارت « رَحْمَةً لِلْعالَمِين‏» یاد شده است[۲۶].
  18. « الْإِمَامُ الْمَأْمُون‏»: امامی که امین اسرار الهی است. در توقیع صادر شده از ناحیه مقدسه در اعمال ماه رجب، تعبیر «الْمَأْمُونُونَ عَلَى سِرِّك‏» در وصف اهل بیت(ع) آمده است[۲۷].
  19. «الْمُقَدَّمُ الْمَأْمُولُ»: پیشوایی که مورد آرزوست. همه مستضعفان عالم آرزوی دیدن و ظهورش را دارند[۲۸].

سلام‌ها

  1. سلام به حالت‌های گوناگون حضرت یا در زمان‌های گوناگون:
  2. سلام بر تو، آن گاه که به پا می‌‌ایستی. یعنی آن زمانی که قیام می‌‌کنی و حق را به تمام معنا به پای می‌‌داری.
  3. سلام بر تو، آن گاه که می‌‌نشینی. کنایه از زمان غیبت امام است که در پس پرده مأموریت‌های الهی خود را انجام می‌‌دهی.
  4. سلام بر تو، آن گاه که قرآن را قرائت می‌‌کنی. و به تبیین و تفسیرش می‌‌پردازی[۲۹].
  5. سلام بر تو، آن گاه که به نماز می‌‌ایستی و [دست به] قنوت می‌‌گیری.
  6. سلام بر تو، آن گاه که به رکوع و سجده می‌‌روی.
  7. سلام بر تو، آن گاه که «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه‏» و «اللَّهُ أَكْبَر» می‌‌گویی.
  8. سلام بر تو، آن گاه که خدا را حمد و ستایش می‌‌نمایی و طلب مغفرت می‌‌کنی.
  9. سلام بر تو، آن گاه که صبح و شام می‌‌کنی.
  10. سلام بر تو، در شب آن گاه که تاریکی‌اش همه جا را فرا می‌‌گیرد.
  11. سلام بر تو، در روز آن گاه که روشنایی‌اش فراگیر می‌‌شود. آیه ﴿وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‏[۳۰]. به دوره قیام حضرت تأویل شده است[۳۱]
  12. و سرانجام می‌‌گوییم: سلام بر تو، به همه سلام‌ها؛ یعنی سلامی به همه فضائل و ویژگی‌ها و حالت‌های ایشان[۳۲].

بخش دوم: عرضه اعتقادات و گواه گرفتن حضرت نسبت به آن

  1. اعتقاد به یکتائی خداوند و نفی هر گونه شریک برای او.
  2. اعتقاد به رسالت حضرت محمد(ص) و اینکه هیچ محبوبی برای خدا جز ایشان و اهل بیت طاهرش(ع) نیست. به همین دلیل ما نیز باید مودت و محبت این خاندان را با همه وجود با خود داشته باشیم.
  3. اعتقاد به ولایت و امامت دوازده امام که اولین امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) و آخرینشان خاتم اوصیا، حضرت مهدی(ع) است؛ گواهی می‌‌دهیم که اول و آخر خلقت ایشان هستند.
  4. همان‌گونه که در زیارت جامعه کبیره می‌‌گوییم: خداوندخلقت را با شما آغاز نمود و با شما پایان می‌‌دهد.
  5. اعتقاد به رجعت اهل بیت(ع) و اینکه هیچ شکی در تحقق آن وجود ندارد، در این دوره رجعت افرادی که بی‌ایمان از دنیا رفته‌اند، یا در حیات خود عمل صالحی انجام نداده‌اند، دیگر برای آنها سودی نخواهد داشت.
  6. اعتقاد به اینکه مردن، سؤال نکیر و منکر در قبر، زنده شدن و بر انگیخته شدن پس از مرگ، صراط، مرصاد و کمینگاه، میزانِ عدالت، محشور شدن، محاسبه اعمال، بهشت و جهنم و وعده و وعید به آن، همه و همه، حق و باور من است[۳۳].

بخش سوم: اقرار به نوع رابطه خود به عنوان ماموم با امام زمان(ع)

  1. خطاب به ایشان می‌‌گوییم: مولا جان! کسی که به مخالفت با شما برخیزد شقی و بدبخت و کسی که از شما پیروی نماید، سعادتمند خواهد شد.
  2. مولا جان! نسبت به آنچه که شما را به آن گواه گرفتم، گواهی دهید که من دوست شما و بیزار از دشمنانتان هستم.
  3. حق آن چیزی است که شما آن را پسندیده باشید و باطل آن چیزی است که مورد خشم شما باشد.
  4. کار نیک آن کاری است که شما به آن امر نمایید و منکر و ناپسند آن چیزی است که شما از آن نهی کنید.
  5. سپس اعتقاداتی که پیش از این به آن اقرار کردیم به طور خلاصه تکرار می‌‌کنیم و سرانجام می‌‌گوییم برای یاریتان آماده‌ام و دوستیم خالصانه از آن شماست.
  6. شاید بتوان گفت مهم‌ترین بخش این زیارت، این فراز باشد: «فَالْحَقُّ مَا رَضِيتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا سَخِطْتُمُوهُ وَ الْمَعْرُوفُ مَا أَمَرْتُمْ بِهِ وَ الْمُنْكَرُ مَا نَهَيْتُمْ عَنْه‏».
  7. قرار گرفتن افرادی مانند طلحه و زبیر و عایشه به عنوان همسر حضرت رسول(ص) و همچنین افرادی که پیشانی آنها از فرط سجده‌های طولانی پینه بسته بود در برابر امیرالمؤمنین(ع)، سبب شد تا عده‌ای درباره حضرت به شک و تردید دچار شوند. اصبغ بن نباته می‌‌گوید: حارث همدانی با تعدادی از شیعیان به محضر امیرالمؤمنین(ع) آمد و عرضه داشت: عده‌ای از یارانتان درباره شما به شک و تردید دچار شده‌اند، پدر و مادرم فدایتان باد! این شک را از ما بر طرف نمایید و حقیقت را برایمان روشن سازید.

حضرت فرمودند: "کافی است. تو حقیقت را اشتباه گرفته‌‌ای! دین خدا را با قدر و منزلت شخصیت‌ها (مثل زبیر و طلحه و..) نمی‌توان شناخت، بلکه دین خدا را باید با نشانه حق شناخت. حق را بشناس تا بتوانی اهل آن را بشناسی". سپس مسائلی را بیان نمودند که نتیجه آن این است که امام، معیار تشخیص حق از باطل است[۳۴].

به بیان دیگر، نه فقط امام بر حق است، بلکه مهم‌تر این است که امام معیار و میزان حق است و به نقل فریقین این کلام حضرت رسول(ص) است که فرمود: «الْحَقُّ مَعَ عَلِيٍّ»[۳۵].

هرگز کار امام را با آنچه که خود از حق می‌‌دانیم، نسنجیم. همان خطایی که بنی اسرائیل مرتکب شدند[۳۶]. یکی از مشکلات بزرگ هنگام ظهور امام زمان(ع) همین است که عده‌ای که از معرفت لازم برخوردار نیسنتد، از گرد امام جدا شده و با قرآن به جنگ با حضرت می‌‌روند[۳۷]؛ زیرا به گمان خود کار امام را با قرآن و حق مخالف می‌‌بینند و آنچه را که امام می‌‌داند، نمی‌دانند.

همان‌گونه که از نگاه حضرت موسی(ع) با توجه به آنچه که او می‌‌دانست، کار حضرت خضر(ع) یعنی سوراخ کردن کشتی، قبض روح پسر بچه و تعمیر دیوار، باطل و خلاف حق بود؛ اما وقتی که حضرت خضر(ع) بیان نمود که آنچه را که انجام داد، از پیش خود نبوده بلکه به فرمان خدای حکیم و رحیم بوده و از اسرار پشت پرده آن سخن گفت، حضرت موسی(ع) دریافت که این کارها نه تنها خلاف حق نبود، بلکه عین حق و لطف و کمک به آنان بود[۳۸].

رسیدن به قله معرفتِ امام که "حق آن چیزی است که شما آن را پسندیده باشید و باطل آن چیزی است که مورد خشمتان باشد و کار نیک آن کاری است که شما به آن امر نمایید و منکر و ناپسند آن چیزی است که شما از آن نهی نمایید" از بزرگترین نعمت‌های الهی و مهم‌ترین ویژگی یاران امام است.

یکی از مهم‌ترین آثار و برکات این تسلیم در بیان امام باقر(ع) این است که در پی تسلیم اهل بیت بودن، خداوند قلب انسان را طیب و طاهر خواهد کرد و در پی آن ولایت و محبت حقیقیِ آنان، دل را فرا خواهد گرفت، اینجاست که نور امام بر سر زمین دل طلوع خواهد نمود و فضای دل را روشن و نورانی خواهد نمود و این نعمت نصیب هر کسی نخواهد شد[۳۹].[۴۰]

بخش چهارم: درخواست نور

  1. پس از درود و صلوات بر حضرت محمد(ص) پیامبر رحمت و کلمه نور خدا، از خداوند درخواست می‌‌کنیم:
  2. قلب ما را از نور یقین،
  3. سینه ما را از نور ایمان،
  4. فکر ما را از نور نیت‌ها،
  5. عزم و اراده ما را از نور علم،
  6. توان ما را از نور عمل،
  7. زبانمان را از نور صداقت و راستی،
  8. دینمان را از نور بصیرت‌ها از سوی خودت،
  9. چشممان را از نور روشنی،
  10. گوشمان را از نور حکمت،
  11. و دوستیمان را از نور ولایت محمد(ص) و آل محمد(ع) لبریز نما تا آن گاه که تو را ملاقات کنیم، درحالی که به عهد و پیمان خود وفا نموده و رحمتت ما را در برگیرد«يَا وَلِيُّ يَا حَمِيد»!
  12. حقیقت این نور چیست؟ ما نمی‌دانیم؛ ولی این قدر می‌‌توان گفت که هویت، سعادت و نجات ما در گرو این نور است. هرکس بهره بیشتری از این نور داشته باشد، مقام و منزلت او نزد حق تعالی بالاتر است.
  13. این همان نوری است که در روایت بالا از کتاب کافی بیان شد که همه از آن بهره‌مند نخواهد شد « َوَ يَحْجُبُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نُورَهُمْ عَمَّنْ يَشَاءُ فَتُظْلِمُ قُلُوبُهُمْ» بلکه کسانی که تسلیم در برابر اهل بیت(ع) باشند، قلبشان به وسیله خداوند تطهیر شده، آنگاه شایستگی پذیرش محبت و ولایت محمد(ص) و آل محمد(ع) را می‌‌یابند. در نتیجه، نور خورشید فروزان اهل بیت(ع) در قلب آنها پدیدار می‌‌شود و این انسان خاکی را آن چنان ارزشمند و قیمتی خواهد کرد که فرشتگان افتخار خدمت گزاری آنان را خواهند یافت و بهشت بی‌تاب حضور آنها خواهد شد.
  14. آری، این همان نوری است که در قیامت، منافقان و کسانی که ولایت و محبت اهل بیت(ع) را نداشتند[۴۱]، از مؤمنان درخواست می‌‌کنند؛ زیرا نجاتشان در گرو این نور است، اما آنها در پاسخ می‌‌گویند که این نور را باید در دنیا به دست می‌‌آوردید﴿يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ[۴۲].[۴۳]

بخش پنجم: درخواست درود و صلوات بر ایشان از سوی خداوند

نام خاتم اوصیا که هم نام خاتم انبیاست، در این زیارت به صراحت بیان شده است. از سوی دیگر، روایت‌های زیادی بر این اساس وجود دارد که تصریح با نام ایشان جایز نیست[۴۴].

شاید بتوان گفت که تصریح به نام حضرت مهدی(ص) نزد دیگران به دلیل رعایت نکات امنیتی برای حفظ جان امام لازم و واجب بوده است؛ اما آنگاه که خداوند متعال را مخاطب قرار می‌‌دهیم و از حجت او را یاد می‌‌کنیم و برایش دعا می‌‌نماییم و با این کار ارادت و محبت خود را نشان می‌‌دهیم، قضیه متفاوت خواهد بود.

سپس این لقب‌ها را برمی شماریم: خدایا درود فرست بر "محمد" (حضرت مهدی(ع)): حجّت تو در روی زمینت، جانشین تو در شهرهایت، دعوت کننده به راهت، به پای دارنده عدل و دادت، انقلاب کننده به فرمانت، سرپرست مؤمنان، هلاک و نابودی کافران، بر طرف کننده تاریکی، روشن‌کننده حق، گوینده حکمت و راستی، کلمه کامل تو بر زمینت، در حال انتظار و هراس، سرپرست خیرخواه، کشتی نجات، پرچم هدایت، نور دیدگان مخلوقات، بهترین کسی که لباس و ردا بر تن نمود، از بین برنده کوردلی، کسی که زمین را از عدل و داد لبریز می‌‌نماید، همان‌گونه که از ظلم و ستم لبریز شده است. ﴿إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِير.

مراد از تعبیر «الْمُرْتَقِبِ الْخَائِف‏» به معنای کسی که در حال انتظار و ترس است، چیست؟ این تعبیر در قرآن درباره حضرت موسی(ع) به کار رفته است که تحت تعقیب ماموران فرعون بود. خداوند می‌‌فرماید: ﴿فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ[۴۵]

امام حسین(ع) نیز که تحت تعقیب مأموران فرعون زمانش، یزید، بود با ترنم همین آیه از مدینه به سوی مکه خارج شد[۴۶]. حضرت مهدی(ع) نیز که تحت تعقیب فرعون زمان سفیانی است، از مدینه خارج شده و به سوی مکه می‌‌رود؛ در حالی که این آیه را بر لب دارد[۴۷].

قطعاً این ترس، ترس از جان نیست؛ زیرا آنان شیفته شهادت در راه خدا هستند، و از آنجا که مأموریت بزرگی از سوی خداوند بر عهده دارند و جانشان در خطر است، از سوی خداوند مأموریت دارند که نهایت مراقبت را از خود بنمایند تا وقت موعود و عملی ساختن فرمان الهی فرا رسد[۴۸].

بخش ششم: دعا برای حضرت مهدی(ع)

پس از صلوات بر حضرت مهدی(ع) به عنوان ولیّ خدا و فرزند اولیای الهی که خداوند پیروی از آنان و حقشان را بر ما واجب کرده و آنان را از هرگونه رجس طیب و طاهر نموده است (یعنی معصوم از هر گناه، سهو، نسیان و هرگونه امر ناپسند)، می‌‌گوییم:

  1. خدایا! او را یاری و به وسیله او دینت را یاری نما، و به واسطه‌اش اولیای خودت و اولیای او وپیروان و یارانش را یاری نما و ما را از آنان قرار ده.
  2. خدایا! او را از شرّ هر تجاوزگر و طغیانگر و از شرّ همه مخلوقاتت پناه ده و از مقابل و پشت سر و سمت راست و سمت چپ او را محافظت فرما، و نگهبانش باش و از اینکه به او آسیب و گزندی برسد، نگه دار و رسولت و خاندان رسولت را در وجودش حفظ نما (یعنی همچنان زنده و سالم نگه دار تا راه رسول خدا(ص) و اهل بیت طاهرش(ع) به وسیله وی ادامه یابد).
  3. عدالت را به وسیله او آشکار گردان و با یاریت او را کمک کن، و یارانش را یاری نما و خوارکنندگانش را خوار و شکننده‌اش را در هم شکن، و ستمگران کفر را به دست او نابود نما و به وسیله او کفار و منافقین و ملحدین را در هر کجای عالم که باشند، در خشکی یا دریا، همه، را به قتل برسان و به واسطه او زمین را پر از عدالت نما و دین پیامبرت که درود و سلام تو بر او و خاندانش باد، آشکار گردان[۴۹].

بخش هفتم: دعا در حق خود

خدایا! مرا از یاران و کمک‌کاران و پیروان و شیعیانش قرا ده و آنچه را که آرزوی خاندان حضرت محمد(ص) بود و آنچه را که دشمنانشان از آن می‌‌ترسیدند (نابودیشان)، به من نشان ده. «إِلَهَ الْحَقِّ آمِينَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ»[۵۰].

منابع

پانویس

  1. طبرسی، احتجاح، ج۲، ص۴۹۳ و ابن مشهدی، مزار کبیر، ص۵۶۷.
  2. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۶۸.
  3. محمود اباذری|اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی (کتاب)|ادعیه و زیارات مهدوی، ص۶۹.
  4. و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای آنکه به اذن خداوند از او فرمانبرداری کنند و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند؛ سوره نساء، آیه: ۶۴.
  5. ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید؛ سوره مائده، آیه: ۳۵.
  6. و خداوند را نام‌های نیکوتر است، او را بدان‌ها بخوانید! و آنان را که در نام‌های خداوند کژاندیشی می‌کنند وانهید، به زودی بدانچه می‌کرده‌اند کیفر می‌بینند؛ سوره اعراف، آیه: ۱۸۰.
  7. برای تحقیق بیشتر ر. ک: کلینی، کافی، ج۱، ص۱۹۶؛ صدوق، توحید، ص۲۵؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۳، ص۲۷۷.
  8. عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۴، ص۴۳۱.
  9. سوره صافات: ۱۳۰.
  10. عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۴، ص۴۳۱.
  11. مجلسی، بحارالانوار، ج۲۳، ص۱۶۷.
  12. (آنان) مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نمی‌گردانند؛ سوره نور، آیه: ۵۵.
  13. الرَّبَّانیُّ المُتَأَلِّه، العارِفُ باللّه تعالی، الرَّبَّانِی العالم الرَّاسِخُ فی العِلم و الدین؛ (ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۴۰۴).
  14. ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۱۶۶.
  15. نک: نساء: ۱۶۵ وصافات: ۲۴ و تکاثر: ۸.
  16. نعمانی، الغیبه، ص۷۲.
  17. تِلْوُ الشی ء: الذی یَتلُوه؛ نعمانی، الغیبه، ۱۴، ۱۰۲.
  18. تَلا إذا اتَّبع، فهو تالٍ أَی تابع؛ نعمانی، الغیبه، ۱۴، ۱۰۲.
  19. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۱.
  20. ابن مشهدی، مزار کبیر، ص۶۶۸.
  21. حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۳۴.
  22. برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم؛ سوره هود، آیه: ۸۶.
  23. و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد؛ سوره بقره، آیه: ۱۲۴.
  24. نور: ۵۵ و فتح: ۲۸.
  25. کلینی، کافی، ج۱، ص۲۲۲.
  26. کلینی، کافی، ج۱، ص۵۲۸.
  27. مجلسی، بحارالانوار، ج۹۵، ص۳۹۳.
  28. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۱-۷۲.
  29. نحل: ۴۴ و مزمل: ۲۰.
  30. لیل: ۲.
  31. عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۵، ص۵۸۸.
  32. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۳-۷۴.
  33. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۴.
  34. مفید، امالی، ص۵.
  35. کلینی، کافی، ج۱، ص۲۹۴ و فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۱، ص۱۸۰.
  36. سوره بقره: ۶۷.
  37. نعمانی، الغییه، ص۲۹۷ و ۳۱۷.
  38. کهف: ۶۵ تا ۸۲.
  39. کلینی، کافی، ج۱، ص۱۹۴.
  40. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۵-۷۷.
  41. عروسی حویزی، نور الثقلین، ج۵، ص۲۴۱.
  42. روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می‌گویند: چشم به راه ما بمانید تا از فروغتان (بهره‌ای) بگیریم، (به آنان) گفته می‌شود: به پس پشت خود باز گردید و فروغی بجویید؛ آنگاه میان آنان (و مؤمنان) بارویی می‌کشند که دری دارد، درون آن بخشایش و بیرون آن روی به عذاب دارد؛ سوره حدید، آیه۱۳.
  43. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۷-۷۸.
  44. کلینی، کافی، ج۱، ص۳۳۲.
  45. آنگاه (موسی) از آن (شهر) هراسان در حالی که (هر سو را) پاس می‌داشت، بیرون رفت، گفت: پروردگارا! مرا از گروه ستمکاران رهایی بخش، سوره قصص، آیه: ۲۱.
  46. مجلسی، بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۲.
  47. نعمانی، الغیبه، ص۲۸۰.
  48. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۷۸-۸۰.
  49. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۸۰.
  50. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص۸۱.