←مقدمه
جز (جایگزینی متن - 'فرزند من' به 'فرزند من') |
(←مقدمه) |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = نائب خاص | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = [[محمد بن عثمان بن سعید عمری در تاریخ اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۱۰: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
دومین [[نایب]] از | دومین [[نایب]] از نواب چهارگانه [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، [[محمد بن عثمان]]، [[فرزند]] [[نایب]] نخست است. کنیه او "[[ابو جعفر]]" است و چندین [[لقب]] برای او ذکر شده است: "عمری"، "[[اسدی]]" و "کوفی". وی پیش از آن، در زمان زندگی پدرش، از سوی [[امام عسکری]] {{ع}} به [[نیابت]] [[امام غایب]] معرفی شده بود. بدین صورت که آن حضرت، هنگامی که گروهی از [[شیعیان]] [[یمن]] در شهر [[سامرا]] به حضورش شرفیاب شدند، [[عثمان بن سعید]] را نزد خود فرا خواند و بر [[وکالت]] و وثاقت او تصریح کرد. سپس فرمود: گواه باشید [[عثمان بن سعید عمری]]، [[وکیل]] من است و فرزندش [[محمد بن عثمان]] [[وکیل]] فرزند من، [[امام مهدی|مهدی]] شماست<ref>ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۵۶، ح ۳۱۷.</ref>. | ||
[[عثمان بن سعید]] هنگام [[مرگ]] خود، به [[دستور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[نیابت]] را به [[فرزند]] خود، [[محمد]] سپرد. افزون بر آن، [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}} نیز در توقیعاتی، به [[نیابت]] او تصریح فرمود<ref>ر. ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۰، ح ۴۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۱.</ref>. در بخشی از یکی از آن توقیعها چنین میخوانیم: "... و اما [[محمد بن عثمان عمری]]، ـ [[خداوند]] سبحانه و تعالی از او و پدرش [[خشنود]] و [[راضی]] باشد! ـ همانا او مورد وثوق من و نوشته او، نوشته من است"<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ الْعَمْرِيُّ فَرَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ وَ عَنْ أَبِيهِ مِنْ قَبْلُ فَإِنَّهُ ثِقَتِي وَ كِتَابُهُ كِتَابِي}}؛ [[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲، ح ۳۲۶.</ref>. | [[عثمان بن سعید]] هنگام [[مرگ]] خود، به [[دستور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[نیابت]] را به [[فرزند]] خود، [[محمد]] سپرد. افزون بر آن، [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}} نیز در توقیعاتی، به [[نیابت]] او تصریح فرمود<ref>ر. ک: [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۰، ح ۴۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۱.</ref>. در بخشی از یکی از آن توقیعها چنین میخوانیم: "... و اما [[محمد بن عثمان عمری]]، ـ [[خداوند]] سبحانه و تعالی از او و پدرش [[خشنود]] و [[راضی]] باشد! ـ همانا او مورد وثوق من و نوشته او، نوشته من است"<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ الْعَمْرِيُّ فَرَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ وَ عَنْ أَبِيهِ مِنْ قَبْلُ فَإِنَّهُ ثِقَتِي وَ كِتَابُهُ كِتَابِي}}؛ [[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲، ح ۳۲۶.</ref>. | ||
در زمان [[نایب دوم]] ([[حدود]] ۲۶۵ -۳۰۵ه) کسانی پیدا شدند که از فرصت [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}} سوء استفاده کرده و خود را به عنوان | در زمان [[نایب دوم]] ([[حدود]] ۲۶۵ -۳۰۵ه) کسانی پیدا شدند که از فرصت [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}} سوء استفاده کرده و خود را به عنوان نایب امام {{ع}} معرفی کنند تا بدین‌وسیله شهرت و منصبی اجتماعی کسب نموده و [[اموال]] سرازیر شده از سوی [[شیعیان]] به سوی [[امام]] را بدون مجوز شرعی تصرف نمایند. لذا یکی از [[وظایف]] [[محمد بن عثمان]]، [[تکذیب]] [[مدعیان دروغین]] و رسوا کردن آنان و اثبات [[نیابت]] خود و فراهم آوردن [[اطمینان]] و اعتماد [[شیعیان]] به سوی خویش بود. یکی از دلیل‌های مشهود و راه‌های عملی بر صحت نیابت و وساطت خویش از طرف [[امام غائب]]، خبر دادن از [[امور غیبی]] و پنهانی با عنایت [[امام زمان]] {{ع}} به وسیله [[توقیعات]] و طرق دیگر بود. | ||
[[توقیعات]] حضرت در امور مهم دینی، در طول زندگانی او با همان خطی که در زمان پدرش [[عثمان بن سعید]] صادر می‌شد، به دست او صادر می‌گشت و به [[شیعیان]] می‌رسید. [[شیعیان]] جز او کسی را به [[نیابت]] نمی‌شناختند و [[علائم]] و کراماتی هم از او [[نقل]] شده است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۶۲.</ref>. | [[توقیعات]] حضرت در امور مهم دینی، در طول زندگانی او با همان خطی که در زمان پدرش [[عثمان بن سعید]] صادر می‌شد، به دست او صادر می‌گشت و به [[شیعیان]] می‌رسید. [[شیعیان]] جز او کسی را به [[نیابت]] نمی‌شناختند و [[علائم]] و کراماتی هم از او [[نقل]] شده است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۶۲.</ref>. | ||
مدت [[نیابت]] [[نایب دوم]] [[حدود]] [[چهل]] سال به طول انجامید؛ از اینرو توانست مسایل فقهی، کلامی، اجتماعی و ... بیشتری از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} پرسیده، پاسخها را در [[اختیار]] [[مردم]] قرار دهد. دوران [[نیابت]] وی مقارن با ادامه [[خلافت]] | مدت [[نیابت]] [[نایب دوم]] [[حدود]] [[چهل]] سال به طول انجامید؛ از اینرو توانست مسایل فقهی، کلامی، اجتماعی و ... بیشتری از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} پرسیده، پاسخها را در [[اختیار]] [[مردم]] قرار دهد. دوران [[نیابت]] وی مقارن با ادامه [[خلافت]] معتمد و [[خلافت]] [[معتضد]] و ده سال از [[خلافت]] مقتدر بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۸۱ ـ ۳۸۳؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۲۱۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲۰.</ref>. | ||
== ویژگیهای [[محمد بن عثمان]] == | == ویژگیهای [[محمد بن عثمان]] == | ||
# او [[فرزند]] | # او [[فرزند]] نخستین نایب بود؛ از این رو از موقعیت [[نیابت]] به طور کامل [[آگاهی]] داشت؛ | ||
# همانند پدرش، از سوی دو [[امام]] به [[نیابت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} [[نصب]] شده بود؛ | # همانند پدرش، از سوی دو [[امام]] به [[نیابت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} [[نصب]] شده بود؛ | ||
# در مقایسه با دیگر نایبان، زمان بیشتری [[نایب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بود؛ | # در مقایسه با دیگر نایبان، زمان بیشتری [[نایب]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بود؛ | ||
# وی [[مرجع]] و [[پناهگاه]] [[شیعیان]] در مسایل کلامی، فقهی، اجتماعی و ... بود؛ | # وی [[مرجع]] و [[پناهگاه]] [[شیعیان]] در مسایل کلامی، فقهی، اجتماعی و ... بود؛ | ||
# افزون بر رسیدگی به امور [[شیعیان]]، از حساسترین [[وظایف]] او در | # افزون بر رسیدگی به امور [[شیعیان]]، از حساسترین [[وظایف]] او در دوران نیابت، [[مبارزه]] با [[مدعیان دروغین نیابت]] بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۸۱ ـ ۳۸۳.</ref>. | ||
== وفات == | == وفات == | ||
راوی می‌گوید: [[محمد بن عثمان]]، قبری را برای خود حفر کرد و آن را با چند قطعه تخته آماده ساخت. وقتی علت آن را پرسیدم، گفت: برای مردن اسبابی هست! بعد از آن نیز از وی پرسیدم، گفت: [[مأمور]] شده‌ام که خود را جمع‌وجور کنم. سپس دو ماه بعد [[وفات]] یافت<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۵۱؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۰۲.</ref>. | |||
[[ابو جعفر]] [[محمد بن عثمان]]، طبق دیدگاه مشهور، در سال ۳۰۵ ق در آخر ماه جمادی الاولی درگذشت. آرامگاه وی کنار [[قبر]] مادرش، بر سر راه [[کوفه]] در محلی که خانهاش آنجا بود، واقع است. این محل در سمت غربی [[بغداد]] است<ref>علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان {{ع}}، ص ۲۳۰، به نقل از: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۶.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۸۱ ـ ۳۸۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲۰.</ref> | [[ابو جعفر]] [[محمد بن عثمان]]، طبق دیدگاه مشهور، در سال ۳۰۵ ق در آخر ماه جمادی الاولی درگذشت. آرامگاه وی کنار [[قبر]] مادرش، بر سر راه [[کوفه]] در محلی که خانهاش آنجا بود، واقع است. این محل در سمت غربی [[بغداد]] است<ref>علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان {{ع}}، ص ۲۳۰، به نقل از: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۶.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۸۱ ـ ۳۸۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۲۰.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
* [[دومین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)]] | * [[دومین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)]] | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان نایب دوم امام مهدی: محمد بن عثمان بن سعید عمری}} | {{پرسمان نایب دوم امام مهدی: محمد بن عثمان بن سعید عمری}} | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||