بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش) | | پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش) | ||
}} | }} | ||
منظور از '''وظایف عام''' بیان وظیفۀ هر [[مسلمانی]] نسبت به [[امام]] خود است؛ با قطع نظر از اینکه امام او [[حضرت مهدی]]{{ع}} است یا غیر او و با قطع نظر از اینکه امام او در حال [[غیبت]] است یا حضور؛ زیرا این [[وظیفه]] مربوط به هر امام [[واجب‌الطاعه]] است و بدون [[شک]]، شامل [[امام مهدی]]{{ع}} نیز می‌‌شود. این وظایف در سه بخش بیان شده است: الف) وظایف معرفتی مانند: شناخت شخصیت و جایگاه، [[حقوق]] و شناخت سیره و معارف امام؛ ب) وظایف قلبی و عاطفی مانند: ایمان به امام و کفر به دشمنان او، [[پذیرش ولایت امام]] و [[بیزاری از دشمنان]] او، محبّت به امام و [[بغض به دشمنان]] او، مودّت امام و عداوت با دشمنان او و صلوات بر امام و [[لعن بر دشمنان]] او؛ ج) وظایف رفتاری و عملی مانند: تمسّک و اعتصام به امام، [[تبعیت]] و [[اطاعت از امام]]، معیت با امام، وفاداری در بیعت با امام، [[اجابت]] [[دعوت]] و پرداخت حقوق مالی امام، [[تسلیم]] بودن در برابر امام و جنگ با دشمنان او و [[انتظار فرج محمد و آل محمد]]. | |||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۶: | ||
=== سوم: تبعیت از امام === | === سوم: تبعیت از امام === | ||
{{اصلی|تبعیت از اهل بیت}} | |||
[[تبعیت]] میوۀ [[محبت]] و [[اطاعت]] میوۀ [[عقل]] و [[تعقل]] است. [[تبعیت]]، به معنای [[پیروی]] کردن، [[همراهی]] کردن، [[دنباله‌روی]] و پشت سر کسی رفتن است. بنابراین، [[تبعیت]] مربوط به [[پیروی]] کردن و [[دنباله‌روی]] از [[اعمال]]، گفتار و راه و روش دیگران است، اما [[اطاعت]] مربوط به [[فرمانبرداری]] از [[اوامر]]، [[نواهی]]، [[دستورات]] و فرامین است<ref>دفتر پاسخ به پرسشهای قرآنی مرکز آموزش تخصصی تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه قم. </ref>. | |||
=== چهارم: | [[محبّت]]، گاه از [[عقل]] و مبانی [[عقلانی]] نشأت می‌گیرد و گاه نیز از [[قلب]] بر می‌خیزد. محبّتی که مادر نسبت به [[فرزند]] خود در [[دل]] می‌یابد، محبّتی قلبی است. گاه نیز از احساس و [[عواطف]] پدید می‌آید. در این مورد معمولاً آثار [[عقلی]] و قلبی چندانی بر آن پدید نمی‌آید، هرچند محبوب بر [[قلب]] محب حکم‌فرما می‌گردد. این‌گونه از [[حب]] نیز بسیار نافع بوده از ثمرات بسیاری برخوردار است. امّا آنچه که در زمینه محبت [[اهل بیت]] {{عم}} شایسته است، آن است که [[آدمی]] هر سه نوع این محبت‌ها را جمع کرده خود را به آن زینت بخشد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۴]]، ص۴۱۳ ـ ۴۱۴.</ref>. | ||
=== چهارم: اطاعت از امام === | |||
{{اصلی|اطاعت امام|اطاعت از امام مهدی}} | |||
یکی دیگر از [[وظایف]] بسیار مهمّ [[امّت]]، اطاعت محض از [[امام]] است؛ زیرا بدون [[اطاعت]] امّت دیگر فلسفه‌ای برای [[وجود امام]] باقی نمی‌ماند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[خدای تبارک و تعالی]] [[محبّت]] و [[دوستی]] ما را بر شما [[واجب]] کرد و اطاعت از ما را بر شما لازم فرمود. [[آگاه]] باشید! هر کس از ما است باید از ما [[پیروی]] کند"<ref>الحکم الزهراء، ج۲، ص۸۶.</ref>. | یکی دیگر از [[وظایف]] بسیار مهمّ [[امّت]]، اطاعت محض از [[امام]] است؛ زیرا بدون [[اطاعت]] امّت دیگر فلسفه‌ای برای [[وجود امام]] باقی نمی‌ماند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[خدای تبارک و تعالی]] [[محبّت]] و [[دوستی]] ما را بر شما [[واجب]] کرد و اطاعت از ما را بر شما لازم فرمود. [[آگاه]] باشید! هر کس از ما است باید از ما [[پیروی]] کند"<ref>الحکم الزهراء، ج۲، ص۸۶.</ref>. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۸: | ||
=== پنجم: معیت با امام === | === پنجم: معیت با امام === | ||
{{اصلی|معیت با اهل بیت}} | |||
یکی از [[دستورات]] [[خدا]] به [[مؤمنان]]، [[همراهی]] [[مؤمنان]] با [[صادقان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. در پاره‌ای از روایات [[شیعه]] و [[سنّی]]، [[صادقان]]، [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{عم}} او معرفی شده‌اند<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} فِي قَوْلِهِ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ قَالَ مَعَ آلِ مُحَمَّدٍ {{عم}}}}؛بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۱.</ref>. [[خدای سبحان]] به [[مؤمنان]] می‌فرماید: [[پیغمبر]] نیز هم مظهر [[رحمت]] مطلقه است و هم مظهر [[رحمت]] خاصّه و هم مظهر [[غضب]] مخصوص؛ شما از او جلو نیفتید، بلکه دنباله‌رو او باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید» سوره حجرات، آیه ۱.</ref> هر جا او [[مهربان]] است، [[مهربان]]؛ هر جا [[خشمگین]] است، عصبانی؛ آنجا که امر می‌کند، [[امتثال]] کنید و آنجا که [[نهی]] می‌کند، ترک.... نه [[علم]] و [[اندیشه]] خویش را بر [[وحی الهی]] تحمیل کنید و نه [[عواطف]] و خواسته‌های خود را [[حاکم]] سازید، بلکه به [[مؤمنان]] [[مهربان]] باشید، گرچه از شما [[بیگانه]] باشند و به [[کافران]] سرسختی نشان دهید، گرچه از بستگان شما به شمار آیند<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۸ ـ ۱۰۰.</ref>. | |||
=== ششم: وفاداری در بیعت با امام === | === ششم: وفاداری در بیعت با امام === | ||
یکی | {{اصلی|وفاداری در بیعت با اهل بیت}} | ||
یکی از [[حقوق امام]] بر گردن [[امت]] و [[وظایف امت]] نسبت به [[امام]]، [[وفاداری]] در بیعت با امام است. [[امیرمؤمنان]] می‌فرماید: [[حق]] من بر شما، [[وفاداری]] شما در [[بیعت]] با من است<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَةِ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۴، ص۴۸.</ref>. | |||
ما [[مسلمانان]] هر روز با [[امام]] خود [[بیعت]] می‌کنیم و در روز دیگر آن را تجدید می‌نماییم، به گونه‌ای که [[انحراف]] و زوال در آن راه نداشته باشد<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً}}؛ {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي رَقَبَتِي}}؛ مفتاح الجنان، دعای عهد.</ref> و این [[بیعت]] تا [[قیامت]] ادامه دارد <ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ هَذِهِ بِيعَةٌ لَهُ فِي عُنُقِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}؛ المزار الکبیر، لابن المشهدی.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص۱۰۰ ـ ۱۰۱.</ref> | |||
=== هفتم: اجابت دعوت امام === | === هفتم: اجابت دعوت امام === | ||
| خط ۹۹: | خط ۱۱۱: | ||
=== هشتم: پرداخت حقوق مالی امام === | === هشتم: پرداخت حقوق مالی امام === | ||
{{اصلی|پرداخت حقوق مالی اهل بیت}} | |||
پرداخت [[حقوق]] [[مالی]] [[اهل بیت]] {{عم}} از [[وظایف امت]] [[مسلمان]] به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر در قالب [[خمس]] جلوه کرده است: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) [ذی‌القربی] و... است» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در [[تبیین]] [[آیه]] فوق می‌فرمایند: {{متن حدیث|هُمْ قَرَابَةُ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}، و الْخُمُسُ لِلَّهِ و لِلرَّسُولِ {{صل}} وَ لَنَا}}<ref>کافی، ج۱، ص۵۳۹.</ref>. | |||
[[خدای متعال]] [[صدقه]] را بر [[اهل بیت]] {{عم}} [[حرام]] نموده و خمس دادن به آنها را [[واجب]] نموده است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَمَّا حَرَّمَ عَلَيْنَا الصَّدَقَةَ أَنْزَلَ لَنَا الْخُمُسَ فَالصَّدَقَةُ عَلَيْنَا حَرَامٌ وَ الْخُمُسُ لَنَا فَرِيضَةٌ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۱.</ref> و گاهی پرداخت حقوق مالی [[ذوی‌القربی]]، در قالب "[[انفال]]" است: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از تو از انفال می‌پرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است» سوره انفال، آیه ۱.</ref>. گاهی در قالب فیء است: {{متن قرآن|مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى}}<ref>«آنچه خداوند از (دارایی‌های) اهل این شهرها بر پیامبرش (به غنیمت) بازگرداند از آن خداوند و پیامبر و خویشاوند»؛ سوره حشر، آیه ۷.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۲-۱۰۳؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[اهل بیت - یوسفیان (مقاله)|مقاله «اهل بیت»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص ۹۳.</ref> | |||
=== نهم: تسلیم امام و جنگ با دشمنان او === | === نهم: تسلیم امام و جنگ با دشمنان او === | ||
{{اصلی|تسلیم اهل بیت|جنگ با دشمنان اهل بیت}} | |||
[[تسلیم]] [[اهل بیت]] {{عم}} بودن، دستوری [[الهی]] است. [[خدای سبحان]] [[فرشتگان]] را موظف کرده که به همراه او بر [[پیامبر]] عظیم‌الشأن [[اسلام]] {{صل}} [[درود]] فرستند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref> و در برابر [[راهنمایی]] آن حضرت [[تسلیم محض]] باشند. ازاین‌رو، [[مؤمن]] واقعی کسی است که درون جانش، در برابر [[دستورات]] و [[حکم]] [[پیامبر]] {{صل}} تسلیم محض باشد و در خود [[احساس]] ضیق و تنگی نکند. | |||
وظیفه دیگر [[رفتاری]] [[امت]] نسبت به [[اهل بیت]] {{عم}}، [[جنگ]] بی‌امان با کسانی است که با آنها سر [[جنگ]] و [[نزاع]] دارند<ref>{{متن حدیث|وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ}}.</ref>، از این‌رو، هر [[اندیشه]] و عقیده‌ای که آنها [[حق]] دانستند و برای [[اثبات]] و تحقق آن کوشیدند، من نیز برای تحقق آن می‌کوشم<ref>{{متن حدیث|مُحَقِّقٌ لِمَا حَقَّقْتُمْ}}</ref> و در برابر، هر [[مکتب]] و [[فکری]] را که آنها [[باطل]] دانستند و ابطال کردند، من نیز محققانه ابطال می‌کنم<ref>{{متن حدیث|مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ}}.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref> | |||
=== دهم: | === دهم: انتظار فرج محمد و آل محمد === | ||
{{اصلی|انتظار ظهور امام مهدی}} | |||
انتظار ظهور امام مهدی {{ع}} از مهمترین ارکان [[اعتقادی]] [[شیعیان]] است که بسیاری آن را صرفا یک حالت [[قلبی]] تلقی می کنند در حالی که [[روح]] سازنده [[انتظار]]، با حرکت و عمل پیوند خورده است و تمام ابعاد فردی و [[اجتماعی]] [[زندگی]] [[انسان]] را دربر می گیرد و آثار عمیق [[تربیتی]]، روانشناختی، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و... بر فرد و [[جامعه]] باقی می گذارد<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۸۴؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)| معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۸۸ـ ۱۸۹.</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۳۹: | ||
# [[پرونده:152023.jpg|22px]] [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|'''گفتارهای مهدوی''']] | # [[پرونده:152023.jpg|22px]] [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|'''گفتارهای مهدوی''']] | ||
# [[پرونده:136864.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | # [[پرونده:136864.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']] | ||
# [[پرونده:3694G001.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|'''پرسمان مهدویت''']] | |||
# [[پرونده:1404.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|'''انتظار و منتظران''']] | # [[پرونده:1404.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|'''انتظار و منتظران''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۵۸: | ||
# [[پرونده:1379110.jpg|22px]] [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|'''جهان‌بینی و معارف تطبیقی''']] | # [[پرونده:1379110.jpg|22px]] [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|'''جهان‌بینی و معارف تطبیقی''']] | ||
# [[پرونده:77799.jpg|22px]] [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|'''وظایف منتظران''']] | # [[پرونده:77799.jpg|22px]] [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[وظایف منتظران (کتاب)|'''وظایف منتظران''']] | ||
# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۲''']] | |||
# [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']] | # [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||