←منابع
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== [[مسلمانان]] و [[وظیفه]] داشتن نسبت به [[امام مهدی]]{{ع}} == | == [[مسلمانان]] و [[وظیفه]] داشتن نسبت به [[امام مهدی]]{{ع}} == | ||
[[دین اسلام]]، کامل‌ترین و [[آخرین دین الهی]] است که از سوی [[خداوند متعال]] و توسط [[پیامبر اسلام]]{{صل}} برای [[هدایت]] [[انسان‌ها]] به سوی [[کمالات]] [[دنیوی]] و [[اخروی]] [[ابلاغ]] شده است، ولی [[ختم نبوت]] به معنای ختم رهبری و [[امامت]] نیست؛ زیرا وجود [[تکلیف]]، مستلزم وجود [[حجت الهی]] بر روی [[زمین]] است، به همین دلیل بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[امامان]]، عهده‌دار هدایت انسان‌ها هستند. [[امام علی]]{{ع}} فرمودند: «هرگز روی زمین از قیام‌کننده‌ای با [[حجت]] و دلیل خالی نمی‌ماند خواه ظاهر و آشکار باشد، خواه بیمناک و پنهان چنین است تا دلائل و [[اسناد]] روشن [[الهی]] از بین نرود و به فراموشی نگراید»<ref>{{متن حدیث|لَا یَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً أَوْ خَائِفاً مَغْمُورا لِئَلَّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وَ بَیِّنَاتُهُ}}؛ شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص۳۴۷، حکمت ۱۴۳.</ref>. بنابراین از این لحاظ [[مردم]] دورۀ [[غیبت]]، از حیث [[مکلف]] بودن به [[تکالیف]] [[اسلامی]] با مردم دورۀ حضور امام هیچ فرقی ندارند و باید به همۀ تکالیف اسلامی که اصطلاحا [[فروع دین]] نامیده می‌‌شوند عمل کنند. لکن در دورۀ غیبت و مستور بودن [[امام]] برخی از تکالیف به دلیل مستور بودن امام اهمیت بیشتری می‌‌یابد<ref>ر.ک: موسوی اصفهانی، میرزا محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص۱۰۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص۹۷ـ۱۰۰.</ref> | |||
# [[وظایف]] عام: منظور از وظایف عام بیان وظیفۀ هر [[مسلمان]] نسبت به امام خود است؛ با قطع نظر از اینکه امام او [[مهدی]]{{ع}} است یا غیر او و با قطع نظر از اینکه امام او در | به طور کلی [[وظایف مسلمانان]] را میتوان به دو گونه تقسیم کرد: | ||
# [[وظایف]] عام: منظور از وظایف عام بیان وظیفۀ هر [[مسلمان]] نسبت به امام خود است؛ با قطع نظر از اینکه امام او [[مهدی]]{{ع}} است یا غیر او و با قطع نظر از اینکه امام او در حال غیبت است یا حضور؛ زیرا این وظیفه مربوط به هر امام [[واجب‌الطاعه]] است و بدون [[شک]] شامل امام مهدی{{ع}} نیز میشود. | |||
# وظایف خاص: اینگونه از وظایف، وظایف هر [[مسلمانی]] نسبت به خصوص امام مهدی{{ع}} است؛ چه آن دسته از [[وظایف]] که مربوط به [[غیبت]] او میشود و چه مربوط به غیبت او نمی‌شود (اما مختص [[امام مهدی]]{{ع}} است؛ نه هر [[امام]] دیگری). | # وظایف خاص: اینگونه از وظایف، وظایف هر [[مسلمانی]] نسبت به خصوص امام مهدی{{ع}} است؛ چه آن دسته از [[وظایف]] که مربوط به [[غیبت]] او میشود و چه مربوط به غیبت او نمی‌شود (اما مختص [[امام مهدی]]{{ع}} است؛ نه هر [[امام]] دیگری). | ||
== انواع [[وظایف مسلمانان]] == | == انواع [[وظایف مسلمانان]] == | ||
=== وظایف عام === | === وظایف عام === | ||
[[انسان]] [[مسلمان]] باید نسبت به امام خود وظایف زیر را داشته باشد: | |||
==== وظایف الزامی ==== | ==== وظایف الزامی ==== | ||
# [[امام‌شناسی]] ([[شناخت امام مهدی]]): یکی از مهم‌ترین | # [[امام‌شناسی]] ([[شناخت امام مهدی]]): یکی از مهم‌ترین تکالیف مؤمنان پس از [[معرفت به خدا]] و [[رسول]] او با توجه به [[احادیث]]، [[معرفت]] و [[شناخت امام]] [[معصوم]]{{ع}} است<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۷۴؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۷۷.</ref>، بر این اساس شناخت امام به خصوص [[شناخت امام عصر]] جزء وظایف اصلی منتظران است<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص۳۲-۳۳.</ref>، وظیفۀ ای که بر اساس معرفت [[توحیدی]] و [[شناخت]] [[نبوت]] [[استوار]] شده است<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۹۳ ـ ۱۸۹.</ref>. در فرهنگ شیعی، [[معرفت خدا]] بدون شناخت کسی که از جانب او سِمَت [[راهنمایی]] و راهبری [[بندگان]] را دارد، امکان‌پذیر نیست<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۳۴ـ ۳۳۸؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۴۰ـ۱۶۰؛ [[سید مهدی شمس‌الدین|شمس‌الدین، سید مهدی]]، [[در ساحل انتظار (کتاب)|در ساحل انتظار]]، ص۴۹ـ ۵۵؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۸۰؛ [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۵ ـ۷۴؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۶۹؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائریپور|حائریپور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ص۱۴۱ ـ ۱۴۸.</ref>. | ||
# [[تولی امام]]: ولایت‌پذیری از امام مهدی{{ع}}: [[تولی]] ([[پذیرش ولایت]]) نسبت به [[معصومان]]{{ع}} یکی از مواردی است که [[اهل بیت]]{{ع}} در [[روایات]] متعددی [[مؤمنان]] را در دوران غیبت به آن سفارش کرده‌اند. [[امام کاظم]]{{ع}} در روایتی می‌‌فرماید: «خوشا به حال [[شیعیان]] ما که در [[زمان غیبت قائم]] ما به [[محبت]] ما تمسک می‌جویند و بر [[موالات]] نسبت به ما و [[بیزاری]] نسبت به [[دشمنان]] ما ثابت و [[استوار]] هستند. آنها از ما هستند و ما نیز از آنها هستیم»<ref>{{متن حدیث|طوبی لشیعتنا المتمسکین بحبلنا فی غیبة قائمنا الثابتین علی موالاتنا و البراءة من أعدائنا أولئک منا و نحن منهم}}؛ خصال، ج۲،ص۳۶۱؛ إربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة، ج۲،ص۵۲۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[معرفت امام زمان و تکلیف منتظران (کتاب)|معرفت امام زمان و تکلیف منتظران]]، ص۱۲۳.</ref> تولی امام میتواند شامل موارد زیر باشد: | |||
## انحصار [[ایمان به امامت]] و [[ولایت]]: بعد از [[شناخت]] و [[معرفت]] نسبی، [[تکلیف]]، [[ایمان آوردن]] و [[پذیرش امام]]{{ع}} است که هر چه شناخت ما از [[امام]] عمیق‌تر و صحیح‌تر باشد، [[درجات ایمان]] و [[اعتقاد]] ما افزایش می‌‌یابد<ref>ر.ک: [[محمد ظهوری‌فر|ظهوری‌فر، محمد]]، [[انتظار وظیفه‌ساز (مقاله)|انتظار وظیفه‌ساز]].</ref>. | |||
## محبت و [[مودت]]: از [[وظایف]] مهم [[مسلمانان]] در هر عصر و [[زمان]]، محبت و دوستی با اهل بیت پیامبر{{صل}} در جایگاه [[دوستان]] [[خداوند]] است<ref>ر.ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص۱۲۲ـ ۱۲۴.</ref>. گرچه مسلمانان موظف هستند تمام معصومان{{ع}} را [[دوست]] بدارند و به آنها [[عشق]] بورزند، اما نسبت به [[دوستی]] و محبت به حضرت مهدی{{ع}} به خصوص تأکید شده است. [[ایمان]] با محبت و ولایت امام عصر{{ع}} کامل میشود<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی نیا|سبحانی نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۴۲. </ref>. | |||
## [[اطاعت]] و [[نصرت]]: [[امام زمان]]{{ع}} احیا کنندۀ آموزه‌های نورانی قرآن و معارف پیامبر اکرم و [[ائمه هدی]]{{ع}} است<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۴.</ref> و رهاورد ایشان همان [[اسلام ناب]] و معارف والای [[پیامبر اسلام]]{{صل}} است و اگر چه ایشان غایب هستند ولی [[اراده]] و فرمانشان در میان همۀ خلایق جاری است؛ بنابراین، [[دستورات]] حضرت را باید [[شناخت]] و فرمان‌هایش را [[اطاعت]] کرد<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|امام مهدی موجود موعود]]، ص۱۹۳-۱۸۹.</ref>. [[اطاعت امام]] مستلزم چند [[وظیفه الزامی]] کلی است مانند: [[پرهیزگاری]] و رعایت [[تقوای الهی]]؛ اقتدا به سنت و سیرۀ [[امام]] شامل مبارزه با انحراف‌ها و [[بدعت‌ها]]؛ رعایت حق الناس اعم از حقوق فردی و [[اجتماعی]] و... . | |||
# [[تبری]] از [[طاغوت]]: [[برائت‌جویی]] از هر امام و [[رهبری]] جز [[امام مهدی]]{{ع}}: یکی از [[وظایف]] مهم [[امت]] در قبال امام که بدون آن [[ولایت]] کامل نمی‌شود، مسألۀ [[تبری]] و [[بیزاری جستن از دشمنان]] امام است<ref>ر.ک: [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|جهان‌بینی و معارف تطبیقی]]، ص۳۱۰-۳۱۱.</ref>. "تبری" یعنی: [[انسان]] از لحاظ [[عاطفی]]، [[بغض]] و کینۀ دشمنان خدا، [[پیامبران]]، [[ائمۀ معصومین]]، جانشینان به حق آنان ([[فقیهان]]) و [[مؤمنان]] را به [[دل]] بگیرد و از نظر [[سیاسی]] و اجتماعی، [[سرپرستی]]، رهبری، [[دوستی]] و [[حکومت الهی]] را بپذیرد و از حکومت دشمنان اسلام دوری جوید<ref>ر.ک: [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۸۶.</ref>. | |||
# تحکیم ولایت با مؤمنان و پیروان راستین امام: تحکیم ولایت میتواند شامل موارد زیر باشد: | |||
## [[دوستی با دوستان امام مهدی]]{{ع}}: از اقدامات [[منتظران]]، دوستی با اهل بیت و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] ایشان است<ref>ر.ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران]]، ص۱۲۷. </ref>. در این رابطه تعابیر فراوانی در لسان [[اهل بیت]]{{ع}} آمده مانند: {{متن حدیث|إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ}}<ref>ابن بابویه، کامل الزیارات، ۳۲۹. </ref>؛ با توجه به [[توسعه]] یافتن ضمیر "کم" در عبارت سَالَمَکُمْ باید همچنان که نسبت به [[اهل بیت]]{{ع}} [[محبت]] و ارادت داریم و در [[حزن]] و سرورشان همراه هستیم، نسبت به دوستان و [[شیعیان]] آنها نیز محبت و [[یاری]] داشته باشیم؛ زیرا مسرور نمودن مؤمنین، مسرور کردن [[خداوند متعال]]، رسولش و [[ائمه طاهرین]]{{ع}} است<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِدْخَالُ السُّرُورِ عَلَی الْمُؤْمِنِین}}؛ کافی، ج ۲،ص۱۸۹.</ref>؛ از سوی دیگر نمی‌توان نسبت به [[دشمنان]] و محاربین [[ائمه]]{{ع}} بی‌تفاوت بود و یا [[دوستی]] داشت<ref>نهج البلاغه، ۴ /۷۲.</ref> و باید همان [[رفتاری]] با او داشته باشیم که او با اهل بیت{{ع}} دارد<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[وظایف امت در برابر امام (مقاله)|وظایف امت در برابر امام]]، ص۹۷.</ref>. | |||
## [[امر به معروف و نهی از منکر]]: یکی از [[وظایف]] و صفات و ویژگی‌‌ها و بایستههای [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[مردم]] و [[شیعیان]] و عمدۀ [[یاران]] و [[منتظران]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} در [[دوران غیبت کبری]]، [[مبارزه با ظلم]] و [[ستم]] و [[فساد]] و بر خورد فعال و جدی با منکرات کلان [[حکومتی]] که منکرات شان مخرب‌تر است و امر به معروف و نهی از منکر و داشتن روحیۀ [[اصلاح‌گری]] در سطح [[جامعه]] است<ref>ر.ک: [[امیرمحسن عرفان|عرفان، امیرمحسن]]، [[تبیین نقش گفتمان انتظار در مهندسی فرهنگ مقاومت (مقاله)|تبیین نقش گفتمان انتظار در مهندسی فرهنگ مقاومت]]، ص۲۲ ـ۲۳.</ref>. | |||
# تقویت [[وحدت]] و انسجام در [[امت اسلامی]] و [[مبارزه]] با همه عوامل [[فتنه]] و [[تفرقه]]: هر جامعه‌ای همواره در پی عوامل هم‌نوایی و استحکام [[نظم اجتماعی]] است و عوامل [[اختلاف]] را طرد می‌‌کند<ref>ر.ک: [[مرتضی داوودپور|داوودپور، مرتضی]]، [[نقش انتظار فرج در انسجام اسلامی گروه‌های سیاسی اجتماعی و وظایف دولت زمینه‌ساز (مقاله)|نقش انتظار فرج در انسجام اسلامی گروه‌های سیاسی اجتماعی و وظایف دولت زمینه‌ساز]]، ص۳۸ ـ ۳۹.</ref>. برای [[زمینه‌سازی ظهور]] حضرت مهدی{{ع}} و تشکیل [[حکومت جهانی]]، [[اتحاد]] و انسجام مسلمانان نقش اساسی را خواهد داشت و باید [[مسلمانان]] از هرگونه [[اختلاف]] فرعی و موسمی پرهیز کنند و در برابر [[دشمنان]] مشترک، با [[اتحاد]] و [[وحدت]] و هماهنگی خود بایستند، تا بتوانند راه را برای ظهور مصلح کل جهانی هموار سازند<ref>ر.ک: [[محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص۱۰۷-۱۱۷.</ref>. | |||
==== [[وظایف]] غیرالزامی ==== | ==== [[وظایف]] غیرالزامی ==== | ||
# [[زیارت امام]] و به یاد او بودن: یکی از وظایف و مسؤولیت‌های مهم مسلمانان درباره [[حضرت مهدی]]{{ع}}، [[بزرگداشت]] نام و یاد آن حضرت در همه زمان‌ها و مکان‌ها و فراموش نکردن ذکر اوست<ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۷۲.</ref> اصولا باید توجه داشت یاد کردن از [[اهل بیت]]{{ع}} و بیان [[فضایل]] و صفات برجسته آنها، موجب زنده شدن | # [[زیارت امام]] و به یاد او بودن: یکی از وظایف و مسؤولیت‌های مهم مسلمانان درباره [[حضرت مهدی]]{{ع}}، [[بزرگداشت]] نام و یاد آن حضرت در همه زمان‌ها و مکان‌ها و فراموش نکردن ذکر اوست<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۷۲.</ref> اصولا باید توجه داشت یاد کردن از [[اهل بیت]]{{ع}} و بیان [[فضایل]] و صفات برجسته آنها، موجب زنده شدن مکتب اهل بیت{{ع}} و جلا یافتن دل‌های ما میشود. | ||
# [[دعا]] برای [[امام]]: دعا و [[مناجات]] یکی از وظایف تفکیک‌ناپذیر [[زندگی]] و [[فرهنگ]] انسانِ [[منتظر]]<ref>ر. ک: [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۸۱.</ref> و از نشانه‌های روشن [[انتظار واقعی]] است<ref>ر. ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص۱۲۲-۱۲۴.</ref>. حضرت مهدی{{ع}} فرموده‌اند: «برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.</ref>. هرچند امام به دعای ما نیازی ندارد، اما دعا برای حضرت نوعی ارتباط [[معنوی]] و [[قلبی]] با ایشان است<ref>ر. ک: [[محمد سبحانی نیا|سبحانی نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۴۶ ـ ۱۴۷.</ref>. | # [[دعا]] برای [[امام]]: دعا و [[مناجات]] یکی از وظایف تفکیک‌ناپذیر [[زندگی]] و [[فرهنگ]] انسانِ [[منتظر]]<ref>ر.ک: [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۸۱.</ref> و از نشانه‌های روشن [[انتظار واقعی]] است<ref>ر.ک: [[محمد جواد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد جواد]]، [[گفتارهای مهدوی (کتاب)|گفتارهای مهدوی]]، ص۱۲۲-۱۲۴.</ref>. حضرت مهدی{{ع}} فرموده‌اند: «برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است»<ref>{{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.</ref>. هرچند امام به دعای ما نیازی ندارد، اما دعا برای حضرت نوعی ارتباط [[معنوی]] و [[قلبی]] با ایشان است<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی نیا|سبحانی نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۴۶ ـ ۱۴۷.</ref>. | ||
# | # اقتدا به سنت و [[سیره امام]] در امور استحبابی (تشبه به [[عبادات]] و اخلاق امام): از ویژگی‌های اخلاقی مؤثر در بُعد اجتماعیِ [[سبک زندگی]] [[زمینه‌ساز ظهور]] [[موعود]]، میتوان به [[دعوت]] دیگران به همانندسازی (الگوپذیری) با [[اخلاق حسنه]] و [[مکارم اخلاق]] امام{{ع}} و عمل به آنچه امام{{ع}} آن را [[دوست]] دارد و دوری نسبت به آنچه از عمل به آن ناراحت میشود، اشاره نمود<ref>ر.ک: [[حسن نجفی|نجفی، حسن]]، [[بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود (مقاله)|بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود]]، ص۳۱.</ref>. [[پیروی]] کردن از [[امام]] و [[الگو]] قرار دادن ایشان در [[اخلاق]] و [[اعمال]] در آنچه [[مؤمن]] به حسب حال خود میتواند انجام دهد، معنی [[تشیع]] و [[حقیقت]] مأموم بودن است و کمال [[ایمان]] و تمامیت [[موالات]] امام و [[همراهی]] با او در [[روز قیامت]] و مجاورت با حضرتش در [[بهشت]] با این کار انجام میشود<ref>ر.ک: [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان]]، ص۵۰۰ و ۵۰۱.</ref>. | ||
# [[اعمال عبادی]] به | # [[اعمال عبادی]] به نیابت از امام: [[مسلمانان]] می‌‌توانند برخی از اعمال را به [[نیت]] [[امام زمان]]{{ع}} انجام دهند مانند: دادن [[صدقه]] برای [[سلامتی]] او؛ انجام [[حج]] به نیابت از امام و غیره<ref>ر.ک: [[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص۱۲۳. </ref>. | ||
=== [[وظایف]] خاص === | === [[وظایف]] خاص === | ||
[[انسان]] [[مسلمان]] باید نسبت به [[امام مهدی]]{{ع}} این وظایف را داشته باشد: | |||
==== وظایف الزامی ==== | ==== وظایف الزامی ==== | ||
# [[انتظار فرج]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} (توسط فرد و [[جامعه]]): در مورد وظیفۀ [[انسان‌ها]] و [[جوامع]] نسبت به امام زمان{{ع}} باید توجه داشت یکی از وظایف مهم [[مردم]] در | # [[انتظار فرج]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} (توسط فرد و [[جامعه]]): در مورد وظیفۀ [[انسان‌ها]] و [[جوامع]] نسبت به امام زمان{{ع}} باید توجه داشت یکی از وظایف مهم [[مردم]] در عصر غیبت، انتظار فرج است<ref>ر. ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[وظایف منتظران در عصر غیبت (مقاله)|وظایف منتظران در عصر غیبت]]، ص۶۵.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «با فضیلت‌ترین اعمال امت من، انتظار فرج است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَج}}؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص۱۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[وظایف منتظران در عصر غیبت (مقاله)|وظایف منتظران در عصر غیبت]]، ص۶۵.</ref> در [[حدیثی]] [[امام جواد]]{{ع}} فرمود: «[[قائم]] ما [[مهدی]] است که باید در [[زمان غیبت]]، [[انتظار]] او کشیده شود و در عصر ظهور [[اطاعت]] شود»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا هُوَ الْمَهْدِیُّ الَّذِی یَجِبُ أَنْ یُنْتَظَرَ فِی غَیْبَتِهِ وَ یُطَاعَ فِی ظُهُورِه}}؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص۱۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد رضا اکبری|اکبری، محمد رضا]]، [[پرچم هدایت (کتاب)|پرچم هدایت]]، ص ۳۱-۳۲.</ref> | ||
# [[استقامت]] و [[صبر بر سختی‌های دوران غیبت امام مهدی]]{{ع}} (توسط فرد و [[جامعه]]): [[صبر]] یعنی خودداری در | # [[استقامت]] و [[صبر بر سختی‌های دوران غیبت امام مهدی]]{{ع}} (توسط فرد و [[جامعه]]): [[صبر]] یعنی خودداری در حال شدت، بر همین اساس، از جمله وظایفی که [[مسلمین]] به طور خاص در دوران غیبت برعهدۀ دارند صبر در سختی هاست<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۵۳، ۴۵۵.</ref>؛ یعنی در برابر [[سختی‌ها]] به [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان معصوم]]{{ع}} و همۀ انبیای عظام تأسّی کنند<ref>ر.ک: [[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|نشانه‌های قائم آل محمد]]، ص۷۹.</ref>؛ سختی‌هایی که برای پاک‌سازی [[منتظران]] نهادینه شده به طوری که [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه فرمودند:.«ای [[شیعه]] [[آل پیامبر]]، آنقدر پاک‌سازی می‌‌شوید، مانند پاک‌سازی [[سرمه در چشم]]»<ref>{{متن حدیث|لَتُمَحَّصُنَّ یَا شِیعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ تَمْحِیصَ الْکُحْلِ فِی الْعَیْنِ}}؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود]]، ص۱۷۲-۱۷۳.</ref> | ||
# | # آمادگی و [[زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی]]{{ع}}: [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} پیش از هر چیز نیازمند به عناصر آماده و باارزش [[انسانی]] است که بتوانند بار سنگین چنان [[اصلاحات]] وسیعی را در [[جهان]] به دوش بکشند و این در درجۀ اول محتاج به انواع آمادگی برای پیاده کردن آن برنامۀ عظیم است<ref>ر.ک: [[عباس گوهری|گوهری، عباس]]، [[رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه (مقاله)|رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه]]، ص۹۳-۹۵.</ref>. آمادگی‌هایی که عبارتند از: آمادگی در عرصۀ [[روحی]] و روانی؛ آمادگی در عرصۀ [[فکری]] و [[اعتقادی]]؛ آمادگی در عرصۀ [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]؛ آمادگی در عرصۀ [[سیاسی]]؛ آمادگی در عرصۀ [[اقتصادی]] و آمادگی در عرصۀ نظامی. | ||
# [[پیروی از نواب عام امام مهدی]]{{ع}}: یکی از [[وظایف]] دوران غیبت[[پیروی]] از | # [[پیروی از نواب عام امام مهدی]]{{ع}}: یکی از [[وظایف]] دوران غیبت [[پیروی]] از علمای راستین یا [[نواب عام]] است که در [[دستورات]] [[پیشوایان الهی]] آمده است<ref>ر.ک: [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۲۰-۲۱-۲۲.</ref>. در دوره غیبت کبری، فقهای جامع الشرایط به [[نصب]] [[امام زمان]]{{ع}} [[مسئولیت]] [[نمایندگی]] عام [[امام]]{{ع}} را در استمرار حرکت [[حیات]] بخش [[امامت]] و پاسداری از [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]] برعهده دارند<ref>ر.ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران]]، ۱۲۹.</ref>. امام زمان{{ع}} فرمودند: «در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ می‌دهد باید به راویان [[اخبار]] ما ـ دانشمندان [[علوم دینی]] ـ مراجعه کنید که ایشان [[حجت]] من بر شما و من [[حجت خدا]] بر آنها هستم»<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَی رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۸۳.</ref>. | ||
==== [[وظایف]] غیرالزامی ==== | ==== [[وظایف]] غیرالزامی ==== | ||
# [[دعا برای تعجیل فرج]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}}: یک سری وظایف برای [[مسلمین]] در [[زمان غیبت]] امام وجود دارد که این وظایف فقط نسبت به [[امام غائب]] حتمی و ضروری است؛ از جملۀ این وظایف [[دعا برای فرج]] [[حضرت حجت]]{{ع}} است<ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۸-۲۳۳.</ref>. مراد از [[دعای فرج]] صرفاً خواندن زبانی [[دعا]] نیست؛ بلکه آرزویی برآمده از [[قلب]] و [[عشق]] به امام است؛ یعنی همچنان که [[امام عصر]]{{ع}} نماد همۀ [[آمال]] و آرزوهای [[انسان منتظر]] است، به همین ترتیب باید بزرگ‌ترین دغدغه انسان منتظر هم | # [[دعا برای تعجیل فرج]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}}: یک سری وظایف برای [[مسلمین]] در [[زمان غیبت]] امام وجود دارد که این وظایف فقط نسبت به [[امام غائب]] حتمی و ضروری است؛ از جملۀ این وظایف [[دعا برای فرج]] [[حضرت حجت]]{{ع}} است<ref>ر. ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۸-۲۳۳.</ref>. مراد از [[دعای فرج]] صرفاً خواندن زبانی [[دعا]] نیست؛ بلکه آرزویی برآمده از [[قلب]] و [[عشق]] به امام است؛ یعنی همچنان که [[امام عصر]]{{ع}} نماد همۀ [[آمال]] و آرزوهای [[انسان منتظر]] است، به همین ترتیب باید بزرگ‌ترین دغدغه انسان منتظر هم دعا برای تعجیل ظهور آن حضرت باشد<ref>ر.ک: [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۳۲.</ref>. | ||
# | # غمگین بودن برای غیبت او و [[اشتیاق]] داشتن به ظهورش: از وظایف قلبی یک [[مؤمن]] [[منتظر]] که از اقسام یاری قلبی امام زمان{{ع}} محسوب میشود، [[حزن]] و [[اندوه]] در فراق او و ندبه و گریه‌های دلتنگی است<ref>ر.ک: [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|مسأله مهدویت]]، ص۲۹۳ ـ۲۹۶.</ref>. [[سدیر]] صیرفی می‌گوید: خدمت مولایم [[امام صادق]]{{ع}} رفتم و [[امام]] را در این حال دیدیم، او همچون مادر فرزند از دست داده، می‌گریست، [[اندوه]] از گونه‌های مبارکش پیدا بود و رنگ چهره‌اش [[تغییر]] کرده بود. اشک‌های او لباسش را خیس کرده بود و در این حالت می‌گفت: مولای من! [[غیبت]] تو، [[خواب]] را از چشمانم گرفته و [[زمین]] را بر من تنگ نموده و [[آسایش]] دلم را از من گرفته است. مولای من! غیبت تو، [[بلا]] و [[مصیبت]] مرا به فاجعه‌های [[ابدی]] پیوند داده است»<ref>.{{متن حدیث|هُوَ یَبْکِی بُکَاءَ الْوَالِهِ الثَّکْلَی ذَاتِ الْکَبِدِ الْحَرَّی قَدْ نَالَ الْحُزْنُ مِنْ وَجْنَتَیْهِ وَ شَاعَ التَّغْیِیرُ فِی عَارِضَیْهِ وَ أَبْلَی الدُّمُوعُ مَحْجِرَیْهِ وَ هُو یَقُولُ سَیِّدِی غَیْبَتُکَ نَفَتْ رُقَادِی وَ ضَیَّقَتْ عَلَیَّ مِهَادِی وَ ابْتَزَّتْ مِنِّی رَاحَةَ فُؤَادِی سَیِّدِی غَیْبَتُکَ أَوْصَلَتْ مُصَابِی بِفَجَائِعِ الْأَبَد}}؛ کمال الدین، ج ۲، باب ۳۴، ص۲۱. </ref>.<ref>ر.ک: [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛ عبدالرحمن]]، [[وظایف منتظران امام عصر (کتاب)|وظایف منتظران امام عصر]]، ص: ۵۶-۶۲؛ [[عبدالحسین طالعی|طالعی، عبدالحسین]]، [[ره‌توشه منتظران (کتاب)|ره‌توشه منتظران]]، ص۱۳-۲۰.</ref> | ||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:13681152.jpg|22px]] [[عبدالرحمن انصاری| | # [[پرونده:13681152.jpg|22px]] [[عبدالرحمن انصاری|انصاری، عبدالرحمن]]، [[وظایف منتظران امام عصر (کتاب)|'''وظایف منتظران امام عصر''']] | ||
# [[پرونده:77803.jpg|22px]] [[عبدالحسین طالعی|طالعی، عبدالحسین]]، [[ره‌توشه منتظران (کتاب)|'''ره‌توشه منتظران''']] | # [[پرونده:77803.jpg|22px]] [[عبدالحسین طالعی|طالعی، عبدالحسین]]، [[ره‌توشه منتظران (کتاب)|'''ره‌توشه منتظران''']] | ||
# [[پرونده:152016.jpg|22px]] [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|'''مسأله مهدویت''']] | # [[پرونده:152016.jpg|22px]] [[مسعود عالی|عالی، مسعود]]، [[مسأله مهدویت ۱ (کتاب)|'''مسأله مهدویت''']] | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۲: | ||
# [[پرونده:11235.jpg|22px]] [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|'''سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران''']] | # [[پرونده:11235.jpg|22px]] [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|'''سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران''']] | ||
# [[پرونده:13681183.jpg|22px]] [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|'''انتظار و وظایف منتظران''']] | # [[پرونده:13681183.jpg|22px]] [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|'''انتظار و وظایف منتظران''']] | ||
# [[پرونده:13681160.jpg|22px]] [عباس گوهری|گوهری، عباس]]، [[رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه (مقاله)|'''رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه''']] | # [[پرونده:13681160.jpg|22px]] [[عباس گوهری|گوهری، عباس]]، [[رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه (مقاله)|'''رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه''']] | ||
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|'''بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود''']] | # [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود (مقاله)|'''بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود''']] | ||
# [[پرونده:152015.jpg|22px]] [[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|'''نشانه‌های قائم آل محمد''']] | # [[پرونده:152015.jpg|22px]] [[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانه‌های قائم آل محمد (کتاب)|'''نشانه‌های قائم آل محمد''']] | ||
| خط ۷۶: | خط ۸۰: | ||
# [[پرونده:Emamatp.jpg|22px]] [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[وظایف امت در برابر امام (مقاله)|'''وظایف امت در برابر امام''']] | # [[پرونده:Emamatp.jpg|22px]] [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[وظایف امت در برابر امام (مقاله)|'''وظایف امت در برابر امام''']] | ||
# [[پرونده:48623.jpg|22px]] [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|'''چشم به راه''']] | # [[پرونده:48623.jpg|22px]] [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|'''چشم به راه''']] | ||
# [[پرونده:1298400.jpg|22px]] [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[معرفت امام زمان و تکلیف منتظران (کتاب)|'''معرفت امام زمان و تکلیف منتظران''']] | |||
# [[پرونده:1379110.jpg|22px]] [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|'''جهان‌بینی و معارف تطبیقی''']] | # [[پرونده:1379110.jpg|22px]] [[یحیی کبیر|کبیر، یحیی]]، [[جهان‌بینی و معارف تطبیقی (کتاب)|'''جهان‌بینی و معارف تطبیقی''']] | ||
# [[پرونده:151897.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|'''امام مهدی موجود موعود''']] | # [[پرونده:151897.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[امام مهدی موجود موعود (کتاب)|'''امام مهدی موجود موعود''']] | ||
# [[پرونده:Fqs.jpg|22px]] [[محمد ظهوری‌فر|ظهوری‌فر، محمد]]، [[انتظار وظیفه‌ساز (مقاله)|'''انتظار وظیفه‌ساز''']] | # [[پرونده:Fqs.jpg|22px]] [[محمد ظهوری‌فر|ظهوری‌فر، محمد]]، [[انتظار وظیفه‌ساز (مقاله)|'''انتظار وظیفه‌ساز''']] | ||
# [[پرونده:1100130.jpg|22px]] [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|'''انتظار از دیدگاه اهل بیت''']] | # [[پرونده:1100130.jpg|22px]] [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|'''انتظار از دیدگاه اهل بیت''']] | ||
# [[پرونده:991395.jpg|22px]] [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائریپور|حائریپور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|'''نگین آفرینش''']] | # [[پرونده:991395.jpg|22px]] [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائریپور|حائریپور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|'''نگین آفرینش''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:77855.jpg|22px]] [[سید مهدی شمس‌الدین|شمس‌الدین، سید مهدی]]، [[در ساحل انتظار (کتاب)|'''در ساحل انتظار''']] | # [[پرونده:77855.jpg|22px]] [[سید مهدی شمس‌الدین|شمس‌الدین، سید مهدی]]، [[در ساحل انتظار (کتاب)|'''در ساحل انتظار''']] | ||
# [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']] | # [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']] | ||