حدیث سد ابواب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[حدیث سد ابواب از دیدگاه اهل سنت]] - [[حدیث سد ابواب در تاریخ اسلامی]] - [[حدیث سد ابواب در کلام اسلامی]]

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} در همان [[سال اول هجرت]] در کنار مسجد، [[خانه]] مسکونی ساده‌ای تهیه کرده و ساکن شدند. در آن دوران ایشان تنها یک زوجه داشتند و او [[سودة بنت زمعة]] بود که حضرت در [[مکه]] بعد از وفات [[حضرت خدیجه]] {{س}} با او [[ازدواج]] کرده بودند. بعدها [[عایشه]] اضافه شد<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۷؛ اسد الغابة، ج۷، ص۱۵۷؛ الاصابه، ج۴، ص۳۳۰.</ref>. عایشه هشت یا نه ماه یا حتی هجده ماه بعد از [[هجرت]] به [[خانه پیامبر]] آمد<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۱۰؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۷۰.</ref>. بنابراین به خانه دیگری نیاز بود. این خانه نیز پشت [[قبله]] آن [[روز]] مسجد در جانب جنوب ساخته شد. بعدها با [[تغییر قبله]] از [[بیت المقدس]] (شمال) به سوی [[کعبه]] (جنوب)، درهای این دو خانه رو به [[نمازگزاران]] باز می‌شد<ref>سبل الهدی، ج۳، ص۵۰۸.</ref>.

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} در یک یا دو سال آخر [[حیات]] خویش، مجموعه رفتارهایی انجام دادند که می‌توانست در تعیین سرنوشت [[آینده]] [[اسلام]] تأثیر [[قطعی]] داشته باشد. از جمله آن حضرت دستور داد که همه درهایی را که از خانه‌های اطراف به مسجد باز می‌شد مسدود کنند و تنها درب خانه [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به سوی مسجد باز باشد<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۳۵، ش۴۶۳۱ {{عربی|حدیث صحیح الإسناد و لم یخرجاه قال الذهبی: صحیح}}؛ فضائل الصحابة، ج۲، ص۵۸۱؛ السنن الکبری (نسایی)، ج۷، ص۴۲۳، ش۸۳۶۹؛ البدایة والنهایة، ج۱۱، ص۵۶؛ التاریخ الکبیر (بخاری)، ج۱، ص۴۰۷ (مؤلف این حدیث را صحیح دانسته)؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۶۶؛ میزان الاعتدال (ذهبی)، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. [[مردم]] از اینکه درب خانه پیامبر به روی مسجد باز باشد و همه درب‌ها بسته بماند، [[احساس]] [[ناراحتی]] نمی‌کردند؛ زیرا به هر طریق [[برتری]] شخص [[پیامبر]] را بر خود را پذیرفته بودند؛ اما امتیاز [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} را تحمل نمی‌کردند!؛ چراکه بیشتر آنها [[قریشی]] بودند یعنی همان کسانی که بعدها به رقابت با امیرالمؤمنین {{ع}} برخاسته و با حضور در [[سقیفه]]، [[قدرت]] را به چنگ آوردند، یا فردای دیگر در شورای [[تعیین خلیفه]] بعد از [[عمر]]، از رقبای ایشان محسوب می‌شدند، یا [[روز]] دیگر، [[جنگ جمل]] را علیه ایشان به پا کردند<ref>[[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|جانشین پیامبر]]، ص ۲۸۱.</ref>.

# سال‌های اولیه [[هجرت]]: برخی با استناد به وجود [[حمزه]] در [[روایات]] این حادثه گفته‌اند که این واقعه در سال‌های اولیه هجرت اتفاق افتاده است<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۶۵.</ref>. چون حمزه در سال سوم از هجرت [[شهید]] شده است<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱۱ و ۳۱۲.</ref>. کوشش این روایات برای این است که در دامان [[پاک]] حضرت [[حمزه سید الشهدا]] نقطه ضعفی به نمایش بگذارند.

# پس از [[فتح مکه]] و در سال‌های پایانی حیات پیامبر: واکنش عباس عموی پیامبر به بستن در خانه‌اش حکایت از آن دارد که این ماجرا پس از فتح مکه بوده؛ زیرا عباس پس از فتح مکه در [[مدینه]] ساکن شده است<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۸۷.</ref>.

دیدگاه دوم صحیح است؛ زیرا می‌تواند در رأس مجموعه کارهایی قرار گیرد که پیامبر برای نشان دادن راه [[آینده]] [[امت]] انجام داده است. در این زمینه چند [[روایت]] می‌آوریم: [[ابوسعید خدری]] می‌گوید: آن‌گاه که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} عباس عموی خویش و غیر او را از [[مسجد]] بیرون راند، یعنی درهای خانه‌های آنها را به مسجد بست، عباس به محضر آن حضرت آمد و عرضه داشت: ما را از مسجد بیرون راندی در حالی که ما [[خویشاوندان]] و عموهای شما هستیم؛ اما علی را در مسجد باقی گذاشتی؟! پیامبر {{صل}} فرمود: من شما را خارج نساخته و او را ساکن نکرده‌ام؛ بلکه [[خدا]] شما خارج ساخته و خدا او را در [[مسجد]] ساکن کرده است<ref>السنن الکبری، ج۷، ص۴۲۴، ش۸۳۷۱؛ وفاء الوفاء، ج۲، ص۶۶؛ تاریخ دمشق، ج۴۲، ص۴۳۵؛ الامالی (صدوق)، ص۵۲۶؛ عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۲۳۲؛ بحارالانوار، ج۳۹، ص۲۰.</ref>.<ref>[[محمد علی جاودان|جاودان، محمد علی]]، [[جانشین پیامبر (کتاب)|جانشین پیامبر]]، ص ۲۸۲.</ref>