بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">\n: +)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = امام مهدی {{ع}} | |||
| عنوان مدخل = انتظار منفی | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = مهدویت (پرسش) | |||
}} | |||
'''انتظار منفی''' برداشت سطحی و عافیتطلبانه از [[مهدویت]] بوده و عامل بیتحرکی و مروج [[اباحیگری]] است. این [[تفسیر]] از [[انتظار]] با [[آموزههای اسلامی]] و [[روح]] [[انقلاب مهدی]] سازگاری ندارد و نتیجه آن نادیده گرفتن [[حدود الهی]] و بسیار از وظایف اجتماعی [[مسلمانان]] است. | |||
== انتظار منفی == | |||
انتظار منفی و ویرانگر، برداشت سطحی و عافیت طلبانه از مهدویت<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)| ادب فنای مقربان ج۹]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]].</ref> و به معنای دست روی دست گذاشتن و [[منتظر ظهور]] [[مصلح]] ماندن است. در این تلقی هر [[اصلاحی]] محکوم به [[شکست]] است و [[گناه]] و [[فساد]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] و [[حق]] کشی، راه را برای ظهور منجی بشریت باز میکند<ref>ر.ک: [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]].</ref>. در انتظار منفی [[ظهور امام عصر]]{{ع}} تنها به [[ارادۀ الهی]] وابسته بوده و ماهیتی انفجاری دارد<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۱۰.</ref> و اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق وعدۀ ظهور آن حضرت بیتأثیر است و [[اصلاح امور]]، واگذار به آمدن [[حضرت مهدی]]{{ع}} است<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنهای|حسینی خامنهای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷: بیانات در خطبههای نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>. این دیدگاه، نه تنها اقدام برای برپایی حکومت در عصر غیبت را برنمیتابد، بلکه آن را مانع رخداد ظهور و محکوم به بطلان میپندارد<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)| ادب فنای مقربان ج۹]]، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref> و [[معتقد]] است هرگاه صلاح به نقطۀ صفر برسد حق و [[حقیقت]] طرفداری نداشته و [[باطل]] یکهتاز میدان و [[حاکم]] شود<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]، ص۱۳۱.</ref>؛ [[دست]] [[غیب]] برای [[اصلاح]] ظاهر میشود و [[جامعه]] را اصلاح میکند<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱- ۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۸.</ref>. این سلب [[مسئولیت]] نسبت به همۀ [[شرارتها]] و بدیهای موجود در جامعه، همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] وارد کرده اند<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنهای|حسینی خامنهای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷: بیانات در خطبههای نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>. | |||
[[حقیقت]] این است که چنین تفکّری با [[روح]] [[اسلام]] منافات دارد و نمیتوان [[باور]] کرد [[انسان]] [[عاقل]] و [[مصلح]]، حاضر به پذیرش این [[بینش]] و [[مفاسد]] آن شود تا چه رسد به یک مسلمان. علاوه بر [[مخالفت]] انتظار منفی با روح و [[حقیقت اسلام]]، این امر وسیلهای برای به رخوت و [[سستی]] کشاندن افراد و جامعه و باعث [[یأس]] و [[دل]] مردگی و باعث [[ستمپذیری]] خواهد شد<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|امامشناسی]]، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref>. | |||
باید توجه داشت [[انتظار]] نه [[احتراز]] است و [[گوشه نشینی]]، نه [[اعتراض]] و [[نفی]] [[طاغوتها]]. در واقع حالت [[روحی]] و روانی محض هستند، بلکه انتظار، عمل و اقدام، پویایی و حرکت است. از این رو در [[روایات]]، انتظار بهترین و محبوبترین عمل خوانده شده است. انتظار خشک و خالی، به عبارت دیگر [[امید]] ذهنی بیآنکه در جامعه تحقق یابد و آثارش آشکار شود، هیچ گاه بهترین عمل نخواهد بود و این معانی، حاکی از حضور در صحنه و فعالیتهای [[علمی]] و کار و کوشش و زمینهسازی عینی است، نه [[نیت]] بدون عمل و امید ذهنی بدون آثار عملی<ref>ر.ک: [[مجید حیدرینیک|حیدرینیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۲۱ ـ۲۲.</ref>. | |||
==پیامدهای انتظار منفی== | == ریشه انتظار منفی == | ||
ریشه اصلی انتظار منفی و اساساً هر نوع [[برداشت نادرست از انتظار]]، فهم غلط و کجاندیشانه برخی افراد از برخی روایاتی است که هرگونه قیام در دوران غیبت را "[[طاغوت]]" دانسته است و تلاش برای [[زمینهسازی ظهور امام مهدی]] را بیثمر میداند؛ روایاتی چون سخن امام زین العابدین{{ع}}: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ! لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ{{ع}} إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَكْرِهِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَويَ جَنَاحَاهُ فَأَخَذَهُ الصِّبْيَانُ فَعَبِثُوا بِهِ!}}<ref>بخدا سوگند هیچ یک از ما پیش از ظهور حضرت قائم{{ع}} خروج نکند جز آنکه حکایتش حکایت جوجهای است که پیش از درآمدن بالهایش از میان آشیانۀ خود پرواز کند، پس کودکان او را بگیرند و با او بازی کنند. الکافی، ج ۸، ص۲۶۴.</ref>؛ یا فرمایش [[امام باقر]]{{ع}}: {{متن حدیث|كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَايَةِ الْقَائِمِ صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}<ref>هر پرچمی قبل از قیام قائم{{ع}} برافراشته گردد صاحب آن طاغوت است. الغیبة، نعمانی، ص۱۱۴.</ref>. این افراد بر این باورند که این [[روایات]] همگان را از اقدامات مصلحانه و [[قیام]] در برابر حاکمان طاغوتی پیش از ظهور امام مهدی{{ع}} بازداشته و آنان که پیش از ظهور حضرت [[پرچم قیام]] را برافراشته و [[مردم]] را سوی آن فراخوانند، خودشان طاغوت هستند. این [[باور]] در گونههای مختلفی مطرح شده هست؛ برخی [[مسلک احتراز]] را بیان کردهاند<ref>[[تفسیر انتظار امام مهدی به گوشهگزینی یا احتراز چه پیامی دارد؟ آیا این برداشت صحیح است؟ (پرسش)]].</ref> و بر این باورند [[انتظار]] سبب [[گوشهگیری]] و مانع از هرگونه [[اقدام اصلاحی]] است، برخی دیگر، انتظار را تنها به صرف [[دعا]] و تکالیف فردی معنا میکنند و توجهی به وظایف اجتماعی [[انسان منتظر]] ندارند، برخی دیگر [[شیوع فساد]]، اعم از فساد اخلاقی و [[سیاسی]]، را لازمه [[ظهور امام مهدی]] میدانند و میگویند انسان منتظر وظیفهای برای [[مقابله با فساد]] و [[اصلاح امور]] ندارد بلکه بعضی پا را فراتر نهادهاند و کمک یه شیوع فساد را نیز برای ظهور امام مهدی لازم میدانند<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[فرجالله هدایتنیا|هدایتنیا، فرجالله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص۳۶۴- ۳۶۶.</ref>. | |||
در پاسخ به چنین اندیشۀ منفی و [[گمراهکننده]] باید گفت در [[حقیقت]]، اینگونه [[روایات]] برای پیشگیری از سوء استفاده برخی عناصر فرصتطلب از نام "[[مهدی]]" است، تا کسی برای رسیدن به اغراض [[سیاسی]] خویش، خود را [[مهدی موعود]] موجود قلمداد نکند، از این رو روایات یادشده به قیامهایی نظر دارند که با نام مهدی موعود{{ع}} انجام میگیرند؛ نه هر [[قیام]] و [[اصلاحی]] حتی برای [[اقامه حق]] و احیای معروف در [[جامعه]] که از [[احکام]] [[قطعی]] [[اسلام]] است؛ همچنین این دیدگاه با روایاتی که بر تأثیر بسترساز [[مردم]] در آمادهسازی مقدمات ظهور حضرت مهدی{{ع}} تأکید دارند، به کلی ناسازگار است؛ مانند این سخن [[رسول خدا]]{{صل}}: {{متن حدیث|يَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَهُ}} <ref> مردمی از شرق قیام میکنند و زمینه را برای حرکت جهانی مهدی فراهم میسازند. شرح الأخبار، ج ۳، ص۵۶۳؛ کشف الغمه، ج ۲، ص۴۷۷.</ref>؛ افزون بر آن، نگرش منفی به آموزه انتظار، سبب تعطیلی دستورهای سیاسی اسلام، مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]] و [[حمایت از مظلوم]] و...، خواهد بود که با صریح [[آیات]] و روایات منافات دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور]]، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref>. | |||
== [[پیامدهای انتظار]] منفی == | |||
[[انتظار منفی]]، عاملی است برای توجیه [[ستمها]] و [[فسادها]] و حقکُشیها، [[بیعدالتیها]] و مسئولیتگریزیها<ref>ر.ک: [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]].</ref>. این [[انتظار]]، ویرانگر، اسارتآفرین، ظلمپذیر، فلجکننده، بیتحرک، سلطهبخش، بیهدف، مروج بیبند و باری و نوعی "[[اباحیگری]]" است<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۱۰.</ref> چون در این نگرش، انسانهای [[منتظر]]، جز [[انتظار]] [[صلح]] و [[عدالت]]، وظیفۀ دیگری ندارند و بهترین مساعدت در فراهم شدن [[شرایط ظهور]]، ترویج و اشاعۀ [[فساد]] است! | |||
این [[تفسیر]] از انتظار با [[موازین]] و آموزههای دین اسلام و [[روح]] انتظار [[انقلاب مهدی]]{{ع}} سازگاری ندارد و نتیجۀ آن تعطیلی [[حدود الهی]] است<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱- ۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص۸؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]].</ref> در حالی که اگر [[انسان]] به ضمیر خود نگاهی بیندازد بر تحرک و تلاش خود در تحقق و تأسیس دولت [[صالح]] و [[عادل]] مهدوی [[حکم]] خواهد کرد. اگر قرار بر آن بود که [[جامعۀ انسانی]] بیهیچ کار و تلاشی و زحمتی دارای دولتی صالح و عادل میشد، چرا این مسأله از ابتدای [[خلقت]] رخ نداد تا انسان به ناچار این همه درد و [[رنج]] را بر دوش نکشد<ref>ر.ک: [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]].</ref>. | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||
* [[ چرا انتظار منفی برداشتی انحرافی از انتظار شمرده میشود؟ (پرسش)]] | * [[چرا انتظار منفی برداشتی انحرافی از انتظار شمرده میشود؟ (پرسش)]] | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{ | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:ADAB-9.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|'''ادب فنای مقربان''']] | # [[پرونده:ADAB-9.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|'''ادب فنای مقربان''']] | ||
# [[پرونده:10104244.jpg|22px]] [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|'''انتظار و وظایف منتظران''']] | # [[پرونده:10104244.jpg|22px]] [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|'''انتظار و وظایف منتظران''']] | ||
خط ۳۷: | خط ۴۰: | ||
# [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|'''قرآن و سبک زندگی مهدوی''']] | # [[پرونده:11155.jpg|22px]] [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|'''قرآن و سبک زندگی مهدوی''']] | ||
# [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|'''امامشناسی ۵''']] | # [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|'''امامشناسی ۵''']] | ||
{{پایان | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:انتظار ظهور امام مهدی]] |