دیدگاه اهل سنت درباره مهدویت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]

| تصویر = 7626626268.jpg

| مدخل بالاتر = [[مهدویت]]

| مدخل اصلی = [[مهدویت از دیدگاه اهل سنت]]

| مدخل وابسته =  

| تعداد پاسخ = ۵

[[پرونده:11562.jpg|100px|راست|بندانگشتی|[[حبیب‌الله طاهری]]]]

* «[[اهل سنت]] در این که [[مهدی]] [[موعود]] از [[نسل]] [[پیامبر]] و از [[فرزندان]] زهرای اطهر است و اینکه [[زمین]] را پر [[عدل و داد]] می‌کند، پس از آنکه پر از [[جور]] و [[ستم]] شده باشد و اینکه [[حضرت مسیح|عیسی مسیح]] {{ع}} از [[آسمان]] نازل شده و پشت سر آن [[حضرت]] [[نماز]] می‌خواند، و اینکه [[مردم]] در عصر آن [[حضرت]] در [[رفاه]] [[زندگی]] می‌کنند و اینکه [[مهدی]] [[حسینی]] بوده از [[نسل]] [[امام حسین]] است تردیدی نداشته و با تمام خصایص و خصلت‌های [[امام حسین]]، او را می‌شناسند و به [[دلیل]] [[روایات]] متواتری که در این باب از [[پیامبر]] {{صل}} وارد شده، ابداً نسبت به وجود آن [[حضرت]] به خود [[تردید]] راه نمی‌دهند، گرچه اکثر آنها [[انکار]] می‌کنند که آن [[حضرت]] پسر بلاواسطه [[امام عسکری]] و [[خلیفه]] دوازدهم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} باشد به [[دلیل]] [[شبهات]] واهی که دارند (از قبیل اینکه پنج‌ساله چگونه به [[مقام]] [[امامت]] می‌رسد و یک [[انسان]] چگونه این همه [[عمر]] می‌کند و...) با [[شیعه]] در شخص [[امام عصر]] هم‌عقیده نیستند، ولی در اصل [[مهدویت]] و اینکه آن [[موعود]] [[ملل]]، [[حضرت مهدی]] است، بحثی ندارند. در این مورد، [[روایات]] بسیاری را [[نقل]] کرده و بسیاری از آنها ادعای [[تواتر]]<ref> مقصود از خبر متواتر خبری است که راویان آن در هر عصر در حدی هستند که تواطیء، و اجتماعشان بر کذب به‌طور عادی محال باشد، لذا حدیث متواتر قطعی الثبوت است، مخصوصاً رواة احادیث [[حضرت مهدی]] به گونه‌ای هستند که اجتماعشان ابداً امکان نداشت. زیرا بعضی مکی و بعضی مدنی، کوفی، بصری، بغدادی، رازی قمی، شیعی، سنی، اشعری و معتزلی بودند و بعضی در اوائل عصر اول و بعضی در اعصار بعدی بودند. </ref> آن روایات را دارند، به عنوان مثال، [[حافظ ابوعبدالله گنجی شافعی]] متوفای سال ۶۵۸ (ه.ق) در کتاب البیان خود می‌گوید: {{عربی|"تَوَاتَرَتِ الأَخْبَارُ واسْتَفَاضَتْ بِكَثْرَةِ رُوَاتِهَا عَنِ الْمُصْطَفَى {{صل}} فِي أَمْرِ الْمَهْدِيِّ"}}<ref> [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴-۵.</ref>؛ [[احادیث]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} درباره [[مهدی]] {{ع}} به [[دلیل]] [[راویان]] بسیاری که دارد به حد [[تواتر]] رسیده است. [[ابن حجر عسقلانی شافعی]] متوفای سال ۸۵۲ ه.ق، در کتاب "[[فتح]] الباری" که در شرح "[[صحیح بخاری]]" نوشته است، در این مورد می‌گوید: {{عربی|"تَوَاتَرَتِ الْأَخْبَارُ بِأَنَّ الْمَهْدِيَّ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ أَنَّ عِيسَى {{ع}} سَيَنْزِلُ وَ يُصَلِّي خَلْفَهُ"}}<ref> [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴-۵.</ref>؛ [[اخبار متواتر]] رسیده است که [[مهدی]] از این [[امت]] است و [[عیسی]] {{ع}} از [[آسمان]] فرود خواهد آمد و پشت سر [[مهدی]] [[نماز]] خواهد خواند. به [[دلیل]] همین [[عقیده]] است که [[قاضی]] [[محمد شوکانی یمنی]]، رساله خود را "التوضیح فی [[تواتر]] ما جاء فی المنتظر و الدجال و المسیح" نامیده است و در این باره می‌گوید: {{عربی|"...وَ جَمِيعُ مَا سُقْنَاهُ بَالِغٌ حَدَّ التَّوَاتُرِ، كَما لا يَخْفَى عَلى مَنْ لَهُ فَضْلُ اطِّلاعٍ فَتَقَرَّرَ بِجَمِيعِ مَا سُقْناهُ اَنَّ الْأَحَادِيثَ الْوَارِدَة فِي الْمَهْدِيِّ اَلْمُنْتَظَرِ مُتَوَاتِرَةٌ"}}<ref>همه احادیثی که آورده‌ایم به حد تواتر می‌رسد، چنانکه بر مطلعان پوشیده نیست. بنابراین، با توجه به همه احادیث مذکور، مسلّم گشت که احادیث رسیده درباره [[مهدی]] منتظر متواتر است؛ [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴-۵.</ref>؛ به جز اینها [[عالمان]] دیگر [[اهل سنت]] نیز [[اخبار]] وارده در مورد [[حضرت مهدی]] را [[متواتر]] معرفی کرده‌اند<ref> صاحب منتخب الاثر در پاورقی ص ۳ تا ۶ از بسیاری از دانشمندان اهل سنت ادعای تواتر اخبار در مورد وجود [[مهدی]] را نقل کرده است.</ref>. مرحوم [[علامه مجلسی]] در بحار از مرحوم [[اربلی]] در [[کشف]] الغمه [[نقل]] می‌کند که او از [[حافظ ابونعیم اصفهانی]]، [[صاحب]] کتاب "حلیة الاولیاء" و "[[اربعین]]" [[نقل]] می‌کند که این عالم بزرگ [[سنی]]، [[چهل]] [[حدیث]] را با [[سند]] از [[پیامبر]] {{صل}} در مورد [[حضرت مهدی]] {{ع}} جمع و [[نقل]] کرده، کتاب "[[اربعین]]" را نوشته است که مرحوم [[اربلی]] از آنجا و مرحوم [[علامه مجلسی]] در بحار از [[کشف]] الغمه [[اربلی]] تمام [[چهل]] [[حدیث]] را [[نقل]] کرده که همگی از [[پیامبر]] {{صل}} و در مورد وجود و [[زندگی]] و [[حکومت]] و مشخصات فردی آن [[حضرت]] است<ref> ر.ک: بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۸.</ref>. این موضوع، که مسأله [[مهدی]] {{ع}} مسأله‌ای [[اسلامی]] و قطعی است به قدری مسلّم و مشهور بود که حتی لغت‌نویسان و واژه‌شناسان [[اهل سنت]] نیز در ذیل کلمه "[[مهدی]]" آن را مطرح کرده‌اند؛ به عنوان مثال [[جمال الدین]]، [[ابن منظور افریقی مصری]]، متوفای سال ۷۱۱ ه.ق، در لغت‌نامه بزرگ و معتبر خویش "لسان العرب" چنین می‌گوید: {{عربی|"المَهْدِيُّ: الَّذي قَد هَداهُ اللهُ إِلَى الحَقِّ، وَ قَدِ اسْتُعْمِلَ فِي الأَسماءِ، حَتّى صارَ كَالأَسماءِ الغالِبَةّ وَ بِهِ سُمِّيَ المَهْدِيُّ، الَّذي بَشَّرَ بِهِ النَّبِيُّ {{صل}}، أَنَّهُ يَجِيءُ في آخِرِ الزَّمانِ"}}<ref> [[مهدی]] کسی است که خداوند راه حق را به او نشان داده است، این کلمه (که از نظر دستوری وصف است)، به صورت اسم به کار رفته است (و اشخاص را به آن نامگذاری کرده‌اند) تا جایی که عَلَم بِالغَلَبه شده است و همین کلمه [[مهدی]]، نام آن کسی است که پیامبر {{صل}} مژده داده است که در آخرالزمان می‌آید؛ لسان‌ العرب، ج ۳، ص ۷۸۷.</ref>. همچین [[محدث]] و ادیب واژه‌شناس معروف [[عرب]]، [[مجد الدین ابن اثیر شافعی]] متوفای ۶۰۶ ه.ق، در کتاب "النهایه" و [[مرتضی زبیدی حنفی]] متوفای سال ۱۲۰۵ ه.ق، در [[فرهنگ]] "تاج العروس" به این موضوع اشاره کرده‌اند، لکن زیبدی در آخر، این جمله [[دعا]] را نیز افزوده است که: {{عربی|"جَعَلَنَا اللّٰهُ مِنْ أَنْصَارِهِ"}}؛ یعنی [[خداوند]] ما را از جمله [[یاران]] [[مهدی]] قرار دهد.

 

 

== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==

| تصویر = Pic2496.jpg

| پاسخ‌دهنده = مصطفی صادقی

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مصطفی صادقی]]'''، در کتاب ''«[[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

| تصویر = 136863.JPG

| پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:

| تصویر = 11757.jpg

| پاسخ‌دهنده = جواد جعفری

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[جواد جعفری]]''' در مقاله ''«[[معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین (مقاله)|معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین]]»''  در این‌باره گفته است:

| تصویر = 136873.jpg

| پاسخ‌دهنده = مهدی مقامی

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مهدی مقامی]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]»'' در این‌باره گفته است:

 

«[[اعتقاد به مهدویت]] میان [[اهل سنت]]، رایج است. [[اهل سنت]] در مواردی چون: نام [[حضرت]]<ref>مسند احمد، ج۱، ص۳۷۶؛ مسند بزار، ج۱، ص۲۸۱؛ سنن ترمذی، ج۴، ص۵۰۵، باب ۵۲؛ معجم کبیر، ج۱۰، ص۱۶۵؛ تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۸؛ الحاوی للفتاوی، ج۲، ص۵۹.</ref>، در اینکه [[حضرت]] از [[اهل بیت]] {{عم}}<ref>مسند احمد، ج۱، ص۹۹؛ مسند بزار، ج۱، ص۱۰۴؛ جامع الاصول، ج۱۱، ص۴۹؛ سنن ابی‌داود، ج۴، ص۱۰۷؛ الدر المنثور، ج۶، ص۵۸؛ مستدرک، ج۴، ص۵۵۷.</ref>، از [[فرزندان حضرت زهرا]] {{س}}<ref>سنن ابی‌داود، ج۴، ص۱۰۷؛ سنن ابن‌ماجه، ج۲، ص۱۳۶۷؛ معجم کبیر، ج۲۳، ص۲۶۷؛ مستدرک حاکم، ج۴، ص۵۵۷؛ الصواعق المحرقه، ص۱۶۳.</ref>، هم‌کنیه بودن با [[پیامبر]] {{صل}}، خال بر گونه، دندان‌های از هم جدا، حتمی‌بودن [[ظهور]]، [[تعداد یاران]]، بسیاری از [[علائم ظهور]] و ویژگی‌های [[عصر ظهور]]، با [[شیعه]] مشترک‌اند<ref>بررسی تطبیقی مهدویت، ص۱۰۷-۱۹۸.</ref>، ولی در برخی موارد مانند: نام [[پدر]] [[حضرت]]<ref>منهاج‌السنه، ابن تیمیه، ج۴، ص۲۱۱.</ref> و زمان [[تولد]] ایشان<ref>المهدی المنتظر فی ضوء الاحادیث و الآثار الصحیحه، ج۱، ص۱۳.</ref>.

 

۹۱ نفر از [[عالمان اهل سنت]]، [[احادیث]] پیرامون [[حضرت مهدی]] {{ع}} را [[نقل]] کرده‌اند. برخی نیز، در این‌ باره کتاب نوشته‌اند، که اشاره می‌کنیم:

# [[مناقب المهدی (کتاب)|مناقب المهدی]]، نوشته [[ابو نعیم اصفهانی]].

# [[البیان فی اخبار صاحب الزمان (کتاب)|البیان فی اخبار صاحب الزمان]]، نوشته [[کنجی شافعی]].

# [[عقد الدرر فی اخبار المنتظر (کتاب)|عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]، نوشته [[یوسف بن یحیی المقدسی الشافعی]].

# [[المهدی (کتاب)|المهدی]]، نوشته [[ابن قیم جوزی]].

# [[العرف‌ الوردی فی اخبار المهدی (کتاب)|العرف‌ الوردی فی اخبار المهدی]]، نوشته [[حافظ جلال‌الدین سیوطی]].

# [[القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر (کتاب)|القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر]]، نوشته [[ابن‌ حجر هیثمی]].

# [[البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان (کتاب)|البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان]]، نوشته [[علی متقی هندی]].

| تصویر = 13681078.jpg

| پاسخ‌دهنده = مجتبی تونه‌ای

| پاسخ = آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:

 

«[[اهل سنت]] در این‌که [[مهدی موعود]] {{ع}} از [[نسل]] [[پیامبر]] {{صل}} و از [[فرزندان]] زهرای اطهر {{س}} است و این‌که [[زمین]] را از [[عدل و داد]] پر می‌کند، پس از آن‌که از [[جور]] و [[ستم]] پر شده باشد، این‌که [[عیسی مسیح]] {{ع}} از [[آسمان]] نازل شده و در پشت سر آن [[حضرت]] [[نماز]] می‌خواند، و این‌که [[مردم]] در عصر آن [[حضرت]] در [[رفاه]] [[زندگی]] می‌کنند و این‌که [[مهدی]]، [[حسینی]] بوده و از [[نسل]] [[امام حسین]] {{ع}} است، [[تردید]] نداشته و با تمام خصایص و خصلت‌های [[امام حسین]] {{ع}} او را می‌شناسند و به [[دلیل]] [[روایات]] متواتری که در این باب از [[پیامبر]] {{صل}} وارد شده، ابداً نسبت به وجود آن [[حضرت]] به خود [[تردید]] راه نمی‌دهند. اگرچه بیشتر آن‌ها [[انکار]] می‌کنند که آن [[حضرت]] پسر بلاواسطه [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و [[خلیفه]] دوازدهم [[رسول خدا]] {{صل}} باشد، به [[دلیل]] [[شبهات]] واهی که دارند (از قبیل این‌که پنج‌ساله چگونه به [[مقام امامت]] می‌رسد و [[انسان]] چگونه می‌تواند این‌همه [[عمر]] کند) با [[شیعه]] در شخص [[امام عصر]] {{ع}} هم‌عقیده نیستند؛ ولی در اصل [[مهدویت]] و این‌که آن [[موعود]] [[ملل]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} است بحثی ندارند<ref>سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص ۲۷.</ref>.

 

[[احادیث]] درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}} را بسیاری از بزرگان [[اهل سنت]] در کتاب‌های‌شان آورده‌اند، مانند [[احمد حنبل]]، [[ابی داود]]، [[ابن ماجه]]، [[ترمذی]]، [[مسلم]]، [[نسائی]]، [[بیهقی]]، [[ماوردی]]، [[طبرانی]]، [[سمعانی]]، [[رؤیانی]]، [[ابن قتیبه]]، در کتاب [[غریب]] الحدیث و ابن عساکر و دار قطنی در مسند [[فاطمه زهرا]] {{س}} و کسائی در مبتداء و ابن [[عبد]] البر در استیعاب و...<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۴.</ref>.

 

عده‌ای از بزرگان [[اهل سنت]] کتابی مستقل درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}} نوشته‌اند، از قبیل: "ابراز الوهم المکنون، من [[کلام]] [[ابن خلدون]]" از [[احمد محمد صدیق مغربی]]، "[[اخبار]] المهدی" از [[حماد بن یعقوب]]، "الاربعین" از [[حافظ‍‌ ابو نعیم اصفهانی]]، "البرهان، فی علامات [[مهدی]] [[آخر الزمان]]" از [[علی بن حسام الدین متقی هندی]]، "[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]" از [[ابو عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی]]، "العرف الوردی، فی [[اخبار]] المهدی" از [[جلال الدین سیوطی]]، "العطر الوردی فی شرح القطر الشهدی فی اوصاف المهدی" از [[محمد بن محمد بلبیسی]]، "القطر الشهدی، فی اوصاف المهدی" از [[شهاب الدین حلوانی]]، "المشرب الوردی، فی [[اخبار]] المهدی" از ملا [[علی قاری حنفی مکی]]، "المهدی" از [[شمس الدین ابن قیم الجوزیة]]، "تلخیص البیان فی علامات [[مهدی]] [[آخر الزمان]]" از [[ابن کمال پاشای حنفی]]، "[[مناقب المهدی]]" از [[حافظ‍‌ ابو نعیم اصفهانی]]. این‌ها و ده‌ها کتاب دیگر اختصاصا در مورد وجود [[حضرت مهدی]] {{ع}} نوشته شده است<ref>سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص ۲۸.</ref>. برای [[آگاهی]] بیشتر به اخباری که [[اهل سنت]] درباره وجود [[مهدی موعود]] {{ع}} [[نقل]] کرده‌اند، علاوه بر کتاب‌های فوق می‌توانید به کتب [[بحار الانوار]]، ج ۵۱ و [[منتخب الاثر]] مراجعه کنید»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۱۱.</ref>.

}}

[[رده:پرسش]]

[[رده:(اج): پرسش‌های مهدویت با ۵ پاسخ]]