پیروی از نواب عام در دوران غیبت: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

پیروی از نواب عام در دوران غیبت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۵۵

۲۰ بایت حذف‌شده ، ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴

۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت/بالا}}
 {{مهدویت}}
-==[[پیروی از نواب عام]]==
-یکی از [[وظایف]] [[دوران غیبت]]، [[پیروی]] از [[علمای راستین]] یا [[نواب عام]] است که در [[دستورات]] [[پیشوایان الهی]] به آن سفارش شده است؛ امام زمان{{ع}} فرمودند: «در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ می‌دهد باید به راویان اخبار ما ـ دانشمندان علوم دینی ـ مراجعه کنید که ایشان حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنها هستم»<ref>{{متن حدیث|"وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref></ref>. در زمان [[حضور امام]]، [[مردم]] [[تکالیف شرعی]] و پاسخ مسائل خود را مستقیم از [[امام]] دریافت می‌کردند؛ ولی [[ارتباط]] [[امام زمان]] با [[مردم]] در [[زمان غیبت صغری]] از طریق [[نایبان خاص]] و در [[دوره غیبت]] کبری، [[فقهای جامع الشرایط]] به [[نصب]] [[امام زمان]]{{ع}} [[مسئولیت]] نمایندگی عام [[امام]]{{ع}} را در استمرار حرکت [[حیات]] بخش [[امامت]] و [[پاسداری]] از [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]] برعهده دارند. وظیفۀ هرکس در هر زمان بر اساس مقتضیات آن زمان رقم می‌خورد؛ چنان‌که [[زراره]] وقتی از [[امام صادق]]{{ع}} سؤال می‌کند [[مردم]] در [[زمان غیبت]] و [[انتظار]] چه کاری انجام دهند؟ می‌فرماید: «به وظیفه‌ای که دارند عمل می‌کنند تا اینکه [[حقیقت]] برای آنها روشن شود».<ref>{{متن حدیث|" يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُم‏"}}؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین ج ۲ ص ۳۵۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲،  ص ۱۴۹.</ref> امروزه این امر با [[تبعیت]] از [[دستورها]] و فرمان‌ها و [[اطاعت]] از مجتهدین جامع شرایط است.
-==[[نیابت عام]] و گستره آن==
-[[نیابت عامه]] مقامی است که به وسیلۀ [[ائمه]]{{ع}} به ویژه [[امام زمان]]{{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط‍‌ [[تفویض]] شده است. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} دربارۀ [[فقیهان]] [[راستین]]، ویژگی‏‌های آنها و [[مسؤولیت]] [[جامعه]] در برابر آنها، فرموده است: "هرکس از [[فقهاء]]، نفس خود را از [[معاصی]] و [[محرمات]] نگهداری کند و [[دین]] خود را حفظ‍‌ نماید و [[مخالف]] هوای خود و [[مطیع]] مولای خود باشد، پس [[عوام]] باید از او [[تقلید]] کنند"<ref>{{متن حدیث|"فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ "}}؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱؛  مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲، ص ۸۸.</ref> [[امام]]{{ع}} ضابطه‌ای کلی و صفات و مشخصاتی را معرفی و بیان می‌کند که در هر عصری آن صفات و ویژگی‌های معین در هر فردی وجود داشته باشد، [[نایب]] عام‌ [[امام]]{{ع}} شناخته می‌شود. در [[دوران غیبت]]، [[فقها]] و [[علما]] به عنوان [[جانشینان]] [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}، راهبران [[جامعه]] و [[هادیان]] [[امت]] و محل [[رجوع]] [[مردم]] هستند و [[احکام دینی]] را با [[اجتهاد]] و [[تفقه]] خود، به آنان [[ابلاغ]] می‏‏‌کنند.
-==[[وجوب اطاعت]] از [[فقیه جامع الشرائط]]==
-[[اطاعت]] از [[فقهاء]] جامع‌الشرایط، با توجه به شرایط و ضوابطی که مطرح شده، [[واجب]] و [[مخالفت]] با آنها [[حرام]] است و در ردیف [[اطاعت]] و [[مخالفت با امام]] زمان است.
-==[[دلایل]] [[پیروی از نواب عام]]==
+[[پرونده:13681457.jpeg|300px|بندانگشتی|پیروی از نواب عام]]
-#'''اصل عقلایی''': بنابر اصل عقلاییِ [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم، [[فقها]] به [[نیابت از امام زمان]]، [[مرجع]] و پاسخگوی مسائل [[شرعی]] [[مردم]] هستند. [[تقلید]] و [[پیروی]] از [[فقها]] در [[احکام فقهی]]، شیوۀ همگانی و آسان در انجام مسائل [[شرعی]] است؛ زیرا استخراج [[احکام الهی]] از منابع آن در توان همۀ [[مردم]] نیست و [[احتیاط]] در همۀ موارد هم غیر ممکن و دارای [[عسر و حرج]] است. پس [[تقلید]] از [[صاحب نظران]] در هر فن و تخصصی، مورد پسند [[عقل]] بوده و [[خدای متعال]] هم به [[تقلید]] [[دستور]] داده است: {{متن قرآن| فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref>اگر نمی‌دانید از اهل دانش و اطلاع بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref> برای جلوگیری از تعطیل [[احکام الهی]] و اجرای صحیح آنها راهی جز مراجعه به [[فقیه]] [[اسلام شناس]] و [[عادل]] نیست.
-#'''[[دلیل نقلی]]''': [[روایات]] متعددی به [[پیروی از نواب عام]] در [[زمان غیبت]] اشاره دارد؛ مانند:
+== [[پیروی از نواب عام]] ==
-##[[اسحاق بن یعقوب]] دربارۀ [[تکلیف]] [[شیعیان]] در [[غیبت کبری]] از [[امام صادق]]{{ع}} سؤال کرده و [[حضرت]] در پاسخ فرمودند: «در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ می‌دهد باید به [[راویان]] [[اخبار]] ما ـ [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] ـ مراجعه کنید که ایشان [[حجت]] من بر شما و من [[حجت خدا]] بر آنها هستم»<ref>{{متن حدیث|"وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>.
+یکی از [[وظایف]] [[دوران غیبت]]، [[پیروی]] از [[علمای راستین]] یا [[نواب عام]] است که در [[دستورات]] [[پیشوایان الهی]] به آن سفارش شده است؛ امام زمان {{ع}} فرمودند: «در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ می‌دهد باید به راویان اخبار ما ـ دانشمندان علوم دینی ـ مراجعه کنید که ایشان حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنها هستم»<ref>{{متن حدیث|"وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref></ref>. در زمان [[حضور امام]]، [[مردم]] [[تکالیف شرعی]] و پاسخ مسائل خود را مستقیم از [[امام]] دریافت می‌کردند؛ ولی [[ارتباط]] [[امام زمان]] با [[مردم]] در [[زمان غیبت صغری]] از طریق [[نایبان خاص]] و در [[دوره غیبت]] کبری، [[فقهای جامع الشرایط]] به [[نصب]] [[امام زمان]] {{ع}} [[مسئولیت]] نمایندگی عام [[امام]] {{ع}} را در استمرار حرکت [[حیات]] بخش [[امامت]] و [[پاسداری]] از [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]] برعهده دارند. وظیفۀ هرکس در هر زمان بر اساس مقتضیات آن زمان رقم می‌خورد؛ چنان‌که [[زراره]] وقتی از [[امام صادق]] {{ع}} سؤال می‌کند [[مردم]] در [[زمان غیبت]] و [[انتظار]] چه کاری انجام دهند؟ می‌فرماید: «به وظیفه‌ای که دارند عمل می‌کنند تا اینکه [[حقیقت]] برای آنها روشن شود».<ref>{{متن حدیث|" يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُم‏"}}؛ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین ج ۲ ص ۳۵۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۹.</ref> امروزه این امر با [[تبعیت]] از [[دستورها]] و فرمان‌ها و [[اطاعت]] از مجتهدین جامع شرایط است.
-## مرحوم [[شیخ کلینی]]، [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] روایتی را که به "[[مقبوله عمر بن حنظله]]" معروف است، از [[امام صادق]]{{ع}} به مضمون ذیل [[نقل]] کرده‏‌اند: "هرکدام از شما که [[حدیث]] ما را [[روایت]] کند و در [[حلال و حرام]] ما صاحب‏ نظر باشد و [[احکام]] ما را بداند، او را به [[حکومت]] برگزینند که من او را بر شما [[حاکم]] قرار دادم"<ref>{{متن حدیث|" مَنْ كَانَ مِنْكُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَى حَدِيثَنَا وَ نَظَرَ فِي حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْكَامَنَا فَلْيَرْضَوْا بِهِ حَكَماً فَإِنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَيْكُمْ حَاكِماً "}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۶۷، ح ۱۰؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن، التهذیب، ج ۶، ص ۲۱۸، ح ۶.</ref>
+== [[نیابت عام]] و گستره آن ==
-#'''[[اجماع]] و [[سیره]] قطعیه بر [[نیابت عامه]]''': افزون‌بر [[نصوص]] [[پیغمبر]] و [[امامان]]{{ع}}، إجماع و [[سیره]] متصله قطعیه، نیز [[نیابت عامه]] را برای علمای عامل و فقهای ره یافته، حامیان [[دین]]، و [[راویان احادیث]] [[ائمه طاهرین]]{{ع}} [[ثابت]] می‌کنند<ref>ر.ک: سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۴۷۷.</ref>.
+[[نیابت عامه]] مقامی است که به وسیلۀ [[ائمه]] {{ع}} به ویژه [[امام زمان]] {{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط‍‌ [[تفویض]] شده است. [[امام حسن عسکری]] {{ع}} دربارۀ [[فقیهان]] [[راستین]]، ویژگی‏‌های آنها و [[مسؤولیت]] [[جامعه]] در برابر آنها، فرموده است: "هرکس از [[فقهاء]]، نفس خود را از [[معاصی]] و [[محرمات]] نگهداری کند و [[دین]] خود را حفظ‍‌ نماید و [[مخالف]] هوای خود و [[مطیع]] مولای خود باشد، پس [[عوام]] باید از او [[تقلید]] کنند"<ref>{{متن حدیث|"فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ "}}؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱؛ مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲، ص ۸۸.</ref> [[امام]] {{ع}} ضابطه‌ای کلی و صفات و مشخصاتی را معرفی و بیان می‌کند که در هر عصری آن صفات و ویژگی‌های معین در هر فردی وجود داشته باشد، [[نایب]] عام‌ [[امام]] {{ع}} شناخته می‌شود. در [[دوران غیبت]]، [[فقها]] و [[علما]] به عنوان [[جانشینان]] [[امام]] [[معصوم]] {{ع}}، راهبران [[جامعه]] و [[هادیان]] [[امت]] و محل [[رجوع]] [[مردم]] هستند و [[احکام دینی]] را با [[اجتهاد]] و [[تفقه]] خود، به آنان [[ابلاغ]] می‏‏‌کنند.
+== [[وجوب اطاعت]] از [[فقیه جامع الشرائط]] ==
+[[اطاعت]] از [[فقهاء]] جامع‌الشرایط، با توجه به شرایط و ضوابطی که مطرح شده، [[واجب]] و [[مخالفت]] با آنها [[حرام]] است و در ردیف [[اطاعت]] و [[مخالفت با امام]] زمان است.
-==نتیجه==
+== [[دلایل]] [[پیروی از نواب عام]] ==
-در [[دوران غیبت کبری]]، به‌دلیل عدم دسترسی به [[امام]]، [[مردم]] از [[فقیه جامع الشرائط]] یا [[نائب عام]] [[امام مهدی]] [[پیروی]] می‌کنند. علت این امر فرمایش [[حضرت مهدی]] در [[توقیع شریف]] ایشان به [[شیخ مفید]] است که در آن [[علما]] را [[حجت]] خود بر [[مردم]] معرفی کرده است؛ به عبارت دیگر، [[نیابت عامه]] مقامی است که به وسیلۀ [[ائمه]]{{ع}} به ویژه [[امام مهدی]]{{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط‍‌ [[تفویض]] شده است؛ ازاین‌رو، [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[فرامین]] [[نائب]] [[امام زمان]] [[واجب]] و ضروری است؛ [[امام حسن عسکری]]{{ع}} دربارۀ [[فقیهان]] [[راستین]]، ویژگی‏‌های آنها و [[مسؤولیت]] [[جامعه]] در برابر آنها، فرموده است: "هرکس از [[فقهاء]]، نفس خود را از [[معاصی]] و [[محرمات]] نگهداری کند و [[دین]] خود را حفظ‍‌ نماید و [[مخالف]] هوای خود و [[مطیع]] مولای خود باشد، پس [[عوام]] باید از او [[تقلید]] کنند"<ref>{{متن حدیث|"فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ "}}؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱؛  مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲، ص ۸۸.</ref> برای جلوگیری از تعطیل [[احکام الهی]] و اجرای صحیح آنها راهی جز مراجعه به [[فقیه]] [[اسلام شناس]] و [[عادل]] نیست<ref>ر.ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران]]، ۱۲۹؛ [[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی]]، [[مهدویت ۱ (کتاب)|مهدویت]]، ص ۱۱۰-۱۱۷؛ [[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]،[[ شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم (کتاب)|شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم]]، ص ۹۳ ـ ۱۰۴؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۰-۲۲؛ [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص۴۷۷؛ [[پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی]]، [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۵۶، ۴۵۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۴۹؛ [[ محمد باقر بابایی طلاتپه|بابایی طلاتپه، محمد باقر]]، [[مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار (مقاله)|مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار]]، ص ۱۱۹-۱۲۰؛ [[حسن نجفی|نجفی، حسن]]، [[بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود (مقاله)|بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود]]، ص ۳۲؛ [[محبوبه رجایی|رجایی، محبوبه]]، [[مؤلفه‌‌های انتظار توان‌مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه‌‌های انتظار توان‌مند در قرآن کریم و سنت]]؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۲۱ و ۲۱۷.</ref>
+# '''اصل عقلایی''': بنابر اصل عقلاییِ [[رجوع]] [[جاهل]] به عالم، [[فقها]] به [[نیابت از امام زمان]]، [[مرجع]] و پاسخگوی مسائل [[شرعی]] [[مردم]] هستند. [[تقلید]] و [[پیروی]] از [[فقها]] در [[احکام فقهی]]، شیوۀ همگانی و آسان در انجام مسائل [[شرعی]] است؛ زیرا استخراج [[احکام الهی]] از منابع آن در توان همۀ [[مردم]] نیست و [[احتیاط]] در همۀ موارد هم غیر ممکن و دارای [[عسر و حرج]] است. پس [[تقلید]] از [[صاحب‌نظران]] در هر فن و تخصصی، مورد پسند [[عقل]] بوده و [[خدای متعال]] هم به [[تقلید]] [[دستور]] داده است: {{متن قرآن| فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref>اگر نمی‌دانید از اهل دانش و اطلاع بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref> برای جلوگیری از تعطیل [[احکام الهی]] و اجرای صحیح آنها راهی جز مراجعه به [[فقیه]] [[اسلام شناس]] و [[عادل]] نیست.
+# '''[[دلیل نقلی]]''': [[روایات]] متعددی به [[پیروی از نواب عام]] در [[زمان غیبت]] اشاره دارد؛ مانند:
+## [[اسحاق بن یعقوب]] دربارۀ [[تکلیف]] [[شیعیان]] در [[غیبت کبری]] از [[امام صادق]] {{ع}} سؤال کرده و [[حضرت]] در پاسخ فرمودند: «در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ می‌دهد باید به [[راویان]] [[اخبار]] ما ـ [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] ـ مراجعه کنید که ایشان [[حجت]] من بر شما و من [[حجت خدا]] بر آنها هستم»<ref>{{متن حدیث|"وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم‏‏‏‏‏"}}؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>.
+## مرحوم [[شیخ کلینی]]، [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] روایتی را که به "[[مقبوله عمر بن حنظله]]" معروف است، از [[امام صادق]] {{ع}} به مضمون ذیل [[نقل]] کرده‏‌اند: "هرکدام از شما که [[حدیث]] ما را [[روایت]] کند و در [[حلال و حرام]] ما صاحب‏ نظر باشد و [[احکام]] ما را بداند، او را به [[حکومت]] برگزینند که من او را بر شما [[حاکم]] قرار دادم"<ref>{{متن حدیث|" مَنْ كَانَ مِنْكُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَى حَدِيثَنَا وَ نَظَرَ فِي حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْكَامَنَا فَلْيَرْضَوْا بِهِ حَكَماً فَإِنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَيْكُمْ حَاكِماً "}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۶۷، ح ۱۰؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن، التهذیب، ج ۶، ص ۲۱۸، ح ۶.</ref>
+# '''[[اجماع]] و [[سیره]] قطعیه بر [[نیابت عامه]]''': افزون‌بر [[نصوص]] [[پیغمبر]] و [[امامان]] {{ع}}، إجماع و [[سیره]] متصله قطعیه، نیز [[نیابت عامه]] را برای علمای عامل و فقهای ره یافته، حامیان [[دین]]، و [[راویان احادیث]] [[ائمه طاهرین]] {{ع}} ثابت می‌کنند<ref>ر. ک: سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌، ص۴۷۷.</ref>.
+== نتیجه ==
+در [[دوران غیبت کبری]]، به‌دلیل عدم دسترسی به [[امام]]، [[مردم]] از [[فقیه جامع الشرائط]] یا [[نائب عام]] [[امام مهدی]] [[پیروی]] می‌کنند. علت این امر فرمایش [[حضرت مهدی]] در [[توقیع شریف]] ایشان به [[شیخ مفید]] است که در آن [[علما]] را [[حجت]] خود بر [[مردم]] معرفی کرده است؛ به عبارت دیگر، [[نیابت عامه]] مقامی است که به وسیلۀ [[ائمه]] {{ع}} به ویژه [[امام مهدی]] {{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط‍‌ [[تفویض]] شده است؛ ازاین‌رو، [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[فرامین]] [[نائب]] [[امام زمان]] [[واجب]] و ضروری است؛ [[امام حسن عسکری]] {{ع}} دربارۀ [[فقیهان]] [[راستین]]، ویژگی‏‌های آنها و [[مسؤولیت]] [[جامعه]] در برابر آنها، فرموده است: "هرکس از [[فقهاء]]، نفس خود را از [[معاصی]] و [[محرمات]] نگهداری کند و [[دین]] خود را حفظ‍‌ نماید و [[مخالف]] هوای خود و [[مطیع]] مولای خود باشد، پس [[عوام]] باید از او [[تقلید]] کنند"<ref>{{متن حدیث|"فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ "}}؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱؛ مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲، ص ۸۸.</ref> برای جلوگیری از تعطیل [[احکام الهی]] و اجرای صحیح آنها راهی جز مراجعه به [[فقیه]] [[اسلام شناس]] و [[عادل]] نیست<ref>ر. ک: [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران (مقاله)|سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران]]، ۱۲۹؛ [[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی]]، [[مهدویت ۱ (کتاب)|مهدویت]]، ص ۱۱۰-۱۱۷؛ [[محسن قرائتی|قرائتی، محسن]]، [[شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم (کتاب)|شرایط ظهور از دیدگاه قرآن کریم]]، ص ۹۳ ـ ۱۰۴؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۲۰-۲۲؛ [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌ (کتاب)|تکالیف بندگان نسبت به امام زمان‌]]، ص۴۷۷؛ [[پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی]]، [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۵۶، ۴۵۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۴۹؛ [[محمد باقر بابایی طلاتپه|بابایی طلاتپه، محمد باقر]]، [[مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار (مقاله)|مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار]]، ص ۱۱۹-۱۲۰؛ [[حسن نجفی|نجفی، حسن]]، [[بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود (مقاله)|بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود]]، ص ۳۲؛ [[محبوبه رجایی|رجایی، محبوبه]]، [[مؤلفه‌‌های انتظار توان‌مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه‌‌های انتظار توان‌مند در قرآن کریم و سنت]]؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۲۱ و ۲۱۷.</ref>.
-==پرسش مستقیم==
+== پرسش مستقیم ==
 * [[آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)]]
+== پرسش‌های وابسته ==
 {{پرسمان وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت}}
 {{مدخل وظایف منتظران}}
-==منابع==
+== منابع ==
-{{فهرست اثر}}
+{{منابع}}
-{{ستون-شروع|۳}}
 # [[پرونده:13681081.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[بایسته‌های عصر چشم به راهی (مقاله)|'''بایسته‌های عصر چشم به راهی''']]
 # [[پرونده:13681183.jpg|22px]] [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|'''انتظار و وظایف منتظران''']]
@@ خط ۴۴: / خط ۴۴: @@
 # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
 # [[پرونده:Mahdaviat.jpg|22px]] [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|'''مهدویت پیش از ظهور''']]
-# [[پرونده:13681160.jpg|22px]] [[عباس گوهری|گوهری، عباس]] و [[محسن دیمه کار گراب|دیمه کار گراب، محسن ]]، [[رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه (مقاله)|'''رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه''']]
+# [[پرونده:13681160.jpg|22px]] [[عباس گوهری|گوهری، عباس]] و [[محسن دیمه کار گراب|دیمه کار گراب، محسن]]، [[رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه (مقاله)|'''رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه''']]
-{{پایان}}
+{{پایان منابع}}
-{{پایان}}
-==پانویس==
-{{یادآوری پانویس}}
-{{پانویس2}}
-{{امام مهدی}}
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-[[رده:پیروی از نواب عام در دوران غیبت]]
+[[رده:امام مهدی]]
-[[رده:مدخل]]