علت تأخیر ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = ظهور امام مهدی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


[[قیام]] و [[انقلاب جهانی حضرت مهدی]] {{ع}} چون در مقیاس جهانی است باید شرائط آن هم در این مقیاس باشد. بنابراین: '''اولاً:''' وجود [[یاران وفادار]] و [[یاران توانا|توانا]] و [[یاران قابل توجه|قابل توجه]] که [[قادر]] به ایفای [[مسئولیت]] در این سطح باشند. '''ثانیاً:''' [[زمینه‌سازی]] و [[آمادگی محیط جهانی]] بر پذیرش این امر است که هرچه دیرتر اتفاق بیفتد، باعث [[تأخیر ظهور]] می‌شود. آنچه که این امور را محقق می‌کند آشنایی این محیط با شخصیت [[امام مهدی|حضرت]] و [[انقلاب امام مهدی|انقلاب او]] و ایجاد [[روحیه]] [[عدالت‌طلبی]] و [[ظلم‌ستیزی]] در آنان است.
[[قیام]] و [[انقلاب جهانی حضرت مهدی]]{{ع}} چون در مقیاس جهانی است باید شرائط آن هم در این مقیاس باشد. بنابراین: '''اولاً:''' وجود [[یاران]] [[وفادار]] و توانا و قابل توجه که قادر به ایفای [[مسئولیت]] در این سطح باشند. '''ثانیاً:''' زمینه‌سازی و آمادگی محیط جهانی بر پذیرش این امر است که هرچه دیرتر اتفاق بیفتد، باعث تأخیر ظهور می‌شود. آنچه که این امور را محقق می‌کند آشنایی این محیط با [[شخصیت]] حضرت و [[انقلاب]] او و ایجاد روحیه عدالت‌طلبی و [[ظلم‌ستیزی]] در آنان است.


== [[انقلاب]] و فراهم شدن شرایط ==
== انقلاب و فراهم شدن شرایط ==
* [[پیروزی]] هر [[انقلاب]] و هر فعالیت [[اجتماعی]] به یک سلسله شرایط و موقعیت‌های عینی و خارجی بستگی دارد که بدون فراهم شدن آن شرایط نمی‏‌‏تواند به هدفش برسد<ref>ر. ک. [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۶۵.</ref>. در مورد [[ظهور امام زمان]] {{ع}} اگر چه قسمتی از شرایط و موقعیت‌‏های آن آسمانی و خدایی است، امّا اجرای کلّی [[مأموریت]] وی، بستگی به فراهم آمدن شرایط عینی و خارجی دارد. [[سنت]] تغییرناپذیر [[خداوند]] بر این است که اجرای [[انقلاب اسلامی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز به موقعیت‌‏های خارجی و پذیرنده‌‏ای که محیط مساعد و فضای عمومی را برای [[درک]] و پذیرش [[انقلاب]] آماده می‏‌سازد، وابسته باشد. البته این ویژگی، [[مانع]] نیست که گاهی، در پاره‏‌ای از جزئیات، دخالت خداوندی از راه‌های غیر عادی انجام پذیرد، زیرا جزئیات در ساختن محیط مساعد نقش اساسی ندارد و بیشتر زمینه و فضایی مساعد برای دگرگونی عمومی باید موجود باشد<ref>ر. ک. [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۶۵.</ref>.
[[پیروزی]] هر انقلاب و هر فعالیت [[اجتماعی]] به یک سلسله شرایط و موقعیت‌های عینی و خارجی بستگی دارد که بدون فراهم شدن آن شرایط نمی‏‌‏تواند به هدفش برسد. در مورد [[ظهور امام زمان]]{{ع}} اگر چه قسمتی از شرایط و موقعیت‌‏های آن آسمانی و خدایی است، امّا اجرای کلّی مأموریت وی، بستگی به فراهم آمدن شرایط عینی و خارجی دارد. [[سنت]] تغییرناپذیر [[خداوند]] بر این است که اجرای انقلاب اسلامی [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز به موقعیت‌‏های خارجی و پذیرنده‌‏ای که محیط مساعد و فضای عمومی را برای [[درک]] و پذیرش انقلاب آماده می‏‌سازد، وابسته باشد. البته این ویژگی، مانع نیست که گاهی، در پاره‏‌ای از جزئیات، دخالت خداوندی از راه‌های غیر عادی انجام پذیرد؛ زیرا جزئیات در ساختن محیط مساعد نقش اساسی ندارد و بیشتر زمینه و فضایی مساعد برای [[دگرگونی]] عمومی باید موجود باشد<ref>ر.ک: [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۶۳ ـ ۱۶۵.</ref>.


== بارزترین [[شرایط ظهور]] ==
== بارزترین [[شرایط ظهور]] ==
* بارزترین شرایطی که برای [[ظهور]] بیان شده است عبارتند از:
بارزترین شرایطی که برای ظهور بیان شده است عبارتند از:
# وجود طرح و برنامۀ عادلانۀ کامل: [[انقلاب امام زمان]] {{ع}} مانند هر [[انقلاب]] دیگری [[نیاز]] به یک برنامه مشخص دارد<ref>ر. ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ سلیمیان، خدامراد، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.</ref> که بتوان آن را در هر زمان و مکانی پیاده کرده و برای [[انسانیت]] [[سعادت]] و [[خوشی]] ببار آورد<ref>ر. ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶.</ref>.
# '''وجود طرح و برنامۀ عادلانۀ کامل:''' [[انقلاب امام زمان]]{{ع}} مانند هر [[انقلاب]] دیگری نیاز به یک برنامه مشخص دارد<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص۳۸ ـ ۴۸.</ref> که بتوان آن را در هر [[زمان]] و مکانی پیاده کرده و برای [[انسانیت]] [[سعادت]] و [[خوشی]] ببار آورد<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۳ ـ ۲۲۶.</ref>.
# وجود [[رهبر]] و [[پیشوائی]] [[شایسته]]: از شرایط لازم [[انقلاب]]، وجود [[رهبری]] [[آگاه]] و [[توانمند]] و [[دلسوز]] است تا با با [[مدیریت]] صحیح و [[قاطع]]، حرکت اصلاحی را به سرانجام مطلوب برساند<ref>ر. ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|صدر، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج ۲، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج ۱، ص ۱۸۷ ـ ۱۹۱؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵.</ref>.
# '''وجود [[رهبر]] و [[پیشوائی]] شایسته:''' از شرایط لازم انقلاب، وجود [[رهبری]] [[آگاه]] و [[توانمند]] و دلسوز است تا با با [[مدیریت]] صحیح و [[قاطع]]، [[حرکت اصلاحی]] را به سرانجام مطلوب برساند<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۵۶ ـ ۱۶۵.</ref>.
# وجود [[یاران باوفا]]: از شرایط مهم [[خیزش اسلامی]]، وجود [[یاران]] [[فداکاری]] است که با برنامه‌ها و اهداف [[قیام]] آشنا و به آن [[اعتقاد]] داشته باشند و برای تحقق آن آماده هرگونۀ تلاش بوده باشند و [[رهبر]] خود را تنها نگذاشته و [[فرمان]] او را بر [[جان]] خود مقدّم بدارند<ref>ر. ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|صدر، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج ۲، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶ و [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۶۹؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی، [[[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]] (کتاب)|[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]]]، ص ۲۹۹.</ref>.
# '''وجود یاران باوفا:''' از شرایط مهم خیزش اسلامی، وجود [[یاران]] [[فداکاری]] است که با برنامه‌ها و اهداف [[قیام]] آشنا و به آن [[اعتقاد]] داشته باشند و برای تحقق آن آماده هرگونۀ تلاش بوده باشند و [[رهبر]] خود را تنها نگذاشته و [[فرمان]] او را بر [[جان]] خود مقدّم بدارند<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۳ ـ ۲۲۶ و [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص۳۸ ـ ۴۸؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۲۹۹.</ref>.
# [[آمادگی عمومی]] و جهانی: از جملۀ شرایط دیگر، پذیرش و قبول [[مردم]] است، وجود توده‌های مردمی که در سطح کافی از [[فرهنگ]] و [[شعور]] [[اجتماعی]] و [[روحیه]] [[فداکاری]] برخوردار باشند تا در نخستین مرحله [[پیروان]] [[حضرت]] را تشکیل دهنند، زیرا چنین افرادی هستند که [[توانایی]] [[انقلاب جهانی]] را دارا هستند<ref>ر. ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج ۱، ص ۱۸۷ ـ ۱۹۱؛ پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی، [[[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]] (کتاب)|[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]]]، ص ۲۹۹.</ref>. در غیر این صورت حتی اگر [[بهترین]] برنامه وجود داشته باشد و منتخب [[خداوند]] با یارانی بی‌نظیر و از [[جان]] گذشته بخواهند در [[جامعه]] پیاده کنند، ولی [[مردم]] آن را پذیرا نباشند قطعاً به انجام نخواهد رسید<ref>ر. ک. [[عبدالمجید زهادت|صدر، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج ۲، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۶۹؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص ۹۹ ـ ۱۰۰.</ref>.
# '''[[آمادگی عمومی]] و جهانی:''' از جملۀ شرایط دیگر، پذیرش و قبول [[مردم]] است، وجود توده‌های مردمی که در سطح کافی از [[فرهنگ]] و شعور [[اجتماعی]] و روحیه فداکاری برخوردار باشند تا در نخستین مرحله [[پیروان]] حضرت را تشکیل دهنند؛ زیرا چنین افرادی هستند که [[توانایی]] [[انقلاب جهانی]] را دارا هستند<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۶۸؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۲۹۹.</ref>. در غیر این صورت حتی اگر بهترین برنامه وجود داشته باشد و منتخب [[خداوند]] با یارانی بی‌نظیر و از [[جان]] گذشته بخواهند در [[جامعه]] پیاده کنند، ولی [[مردم]] آن را پذیرا نباشند قطعاً به انجام نخواهد رسید<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۵۶ ـ ۱۶۵؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۹۹ ـ ۱۰۰.</ref>.
== [[علل]] [[تأخیر ظهور]] ==
 
* بررسی دقیق [[شرایط ظهور]] نشان می‌‌دهد برخی از این شرایط هم اکنون موجودند اما برخی دیگر [[نیاز]] به کار و تلاش بیشتر هستند تا [[زمینۀ ظهور]] را به طور کامل مهیا سازند و به عبارتی دیگر آماده نبودن آنها از [[علل]] تاخیر در [[ظهور]] است.
== علل تأخیر ظهور ==
# در مورد وجود برنامه باید گفت چنین برنامه‌ای در مورد [[قیام امام زمان]] {{ع}} وجود دارد؛ [[خداوند متعال]] چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان [[دین اسلام]] و کتاب [[قرآن]] نازل کرده و اکنون در [[اختیار]] [[امام زمان]] {{ع}} است<ref>ر. ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج ۱، ص ۱۸۷ ـ ۱۹۱؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵.</ref>.
بررسی دقیق [[شرایط ظهور]] نشان می‌‌دهد برخی از این شرایط هم اکنون موجودند اما برخی دیگر نیاز به کار و تلاش بیشتر هستند تا زمینۀ ظهور را به [[طور]] کامل مهیا سازند و به عبارتی دیگر آماده نبودن آنها از علل تاخیر در ظهور است.
# شرط دوم یعنی وجود [[رهبر شایسته]] در [[قیام]] هم وجود دارد زیرا [[رهبری]] [[قیام]] با خود [[حضرت]] است<ref>ر. ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|صدر، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵، ج ۲، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج ۱، ص ۱۸۷ ـ ۱۹۱؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۱۶۵.</ref>.
# در مورد وجود برنامه باید گفت چنین برنامه‌ای در مورد [[قیام امام زمان]]{{ع}} وجود دارد؛ [[خداوند متعال]] چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان [[دین اسلام]] و کتاب [[قرآن]] نازل کرده و اکنون در [[اختیار]] [[امام زمان]]{{ع}} است<ref>ر.ک: [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲.</ref>.
# اما در مورد شرط سوم یعنی وجود [[یاران باوفا]] باید توجه داشت از دیدگاه مادی، شرایط موجود در [[زمان ظهور]]، برای انجام [[رسالت]] [[مهدی]] {{ع}}، بر تمامی [[جهان]]، باید [[آمادگی]] و [[توانایی]] بیشتری داشته باشند، زیرا بخش‏‌های [[جهان]] به یکدیگر نزدیک شده، ارتباط و پیوند میان [[انسان‌ها]] بهتر انجام می‏‌‏گیرد، ارتباط و پیوندی که دستگاه [[رهبری]] مرکزی، برای پرورش [[مردم]]، بر بنیاد [[رسالت]]؛ به آن [[نیاز]] دارد<ref>ر. ک. [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۶۵. </ref>. یکی از شرایط عمده برای [[ظهور]]، وجود یاورانی است که همراه [[امام]]، بار [[قیام]] را بر دوش بکشند و تا آخر، از [[همراهی]] و [[یاری]] [[رهبر]] خود دست برندارند<ref>ر. ک. [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۲۶ ـ ۳۰؛ نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۲۰۰ و ۲۰۱. </ref>. اگر [[علت]] تاخیر در [[ظهور]] این مسأله باشد در این صورت چاره‌ای جز [[اقدام]] و تجهیز و [[آمادگی]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] به منظور برپایی [[اقتدار]] [[حق]] بر روی [[زمین]] و حصول [[فرج]] به سبب [[ظهور امام زمان]] {{ع}} نیست<ref>ر. ک. [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۲۶ ـ ۳۰.</ref>. همچنین قابلیت [[مردم]] برای پذیرش [[دولت حق]] به این معنا که عموم [[مردم]] و [[جامعۀ بشری]] نه گروهی خاص و در منطقه‌ای خاص؛ باید به درجه‌ای از [[معرفت]] برسند که دریابند [[حکومت‌ها]] و مکاتب ساخته [[بشر]]، جوابگوی [[نیاز]] [[مردم]] نیست و به وسیلۀ اینها، [[سعادت]] و [[عدالت]] واقعی به [[بشر]] هدیه نمی‌شود<ref>ر. ک. نویسندگان کتاب [[آفتاب مهر (کتاب)|آفتاب مهر]]، ص ۲۰۰ و ۲۰۱. </ref>.
# شرط دوم یعنی وجود رهبر شایسته در [[قیام]] هم وجود دارد زیرا [[رهبری]] قیام با خود حضرت است<ref>ر.ک: [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص۴۹۵ ـ ۵۰۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۳۱ و ۳۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید][[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ۲۵۳ ـ ۲۵۵؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص۲۰۹ ـ ۲۱۰؛ [[محمد امین بالادستیان|بالادستیان، محمد امین]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]، [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۵۶ ـ ۱۶۵.</ref>.
# در مورد [[آمادگی عمومی]] و جهانی باید توجه داشت برای [[قیام]] و انقلابی که [[حضرت مهدی]] {{ع}} ایجاد خواهند کرد [[نیازمند]] محیط جهانی مساعد و فضای عمومی مناسب نیز هست تا موقعیت‏‌های خارجی مطلوب را برای انجام [[انقلاب جهانی]] آماده سازد<ref>ر. ک. [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۶۵. </ref>. از دیدگاه انسانی که بنگریم، باید احساس نابودی مداوم در [[انسان]] متمدّن ایجاد شود و یک انگیزه اساسی در درونش پدیدار گردد و [[رسالت]] دادگرانه [[مهدی]] {{ع}} را بپذیرد و تنها با تجربه‌‏های [[اجتماعی]]، مدنی و [[سیاسی]] گوناگون امکان دارد چنین احساسی در درون [[انسان‌ها]] جای گیرد<ref>ر. ک. [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۶۵.</ref>. به عبارتی دیگر فراهم آمدن شرایط عمومی برای [[اصلاح]] [[جهان]] امری ضروری است که جایگزین ندارد و با وجود [[رهبری]] آماده برای [[اصلاح]] و وجود رسالتی کامل، تمام شرایط لازم برای موفقیت فراهم نمی‌شود، بلکه باید شرایط [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] جهانی نیز زمینه را برای موفقیت و [[پیروزی حق بر باطل]] آماده سازد<ref>ر. ک. [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، مهدویت و امام مهدی از دیدگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ ۴۱۲. </ref> و در حال حاضر چنین [[آمادگی]] در میان [[مردم]] و [[جوامع]] وجود ندارد.
# اما در مورد شرط سوم یعنی وجود یاران باوفا باید توجه داشت از دیدگاه مادی، شرایط موجود در [[زمان ظهور]]، برای انجام [[رسالت]] [[مهدی]]{{ع}}، بر تمامی [[جهان]]، باید آمادگی و [[توانایی]] بیشتری داشته باشند؛ زیرا بخش‏‌های جهان به یکدیگر نزدیک شده، ارتباط و پیوند میان [[انسان‌ها]] بهتر انجام می‏‌‏گیرد، ارتباط و پیوندی که دستگاه [[رهبری]] مرکزی، برای پرورش [[مردم]]، بر بنیاد رسالت؛ به آن نیاز دارد<ref>ر.ک: [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۶۳ ـ ۱۶۵. </ref>. یکی از شرایط عمده برای ظهور، وجود یاورانی است که همراه [[امام]]، بار [[قیام]] را بر دوش بکشند و تا آخر، از [[همراهی]] و [[یاری]] [[رهبر]] خود دست برندارند. اگر علت تاخیر در ظهور این مسأله باشد در این صورت چاره‌ای جز اقدام و تجهیز و آمادگی و [[امر به معروف و نهی از منکر]] به منظور برپایی [[اقتدار]] [[حق]] بر روی [[زمین]] و حصول [[فرج]] به سبب [[ظهور امام زمان]]{{ع}} نیست<ref>ر.ک: [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص۲۶ ـ ۳۰.</ref>. همچنین قابلیت [[مردم]] برای پذیرش دولت حق به این معنا که عموم مردم و [[جامعۀ بشری]] نه گروهی خاص و در منطقه‌ای خاص؛ باید به درجه‌ای از [[معرفت]] برسند که دریابند [[حکومت‌ها]] و مکاتب ساخته [[بشر]]، جوابگوی نیاز مردم نیست و به وسیلۀ اینها، [[سعادت]] و [[عدالت]] واقعی به بشر [[هدیه]] نمی‌شود.
# در مورد [[آمادگی عمومی]] و جهانی باید توجه داشت برای [[قیام]] و انقلابی که [[حضرت مهدی]]{{ع}} ایجاد خواهند کرد نیازمند محیط جهانی مساعد و فضای عمومی مناسب نیز هست تا موقعیت‏‌های خارجی مطلوب را برای انجام [[انقلاب جهانی]] آماده سازد<ref>ر.ک: [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۶۳ ـ ۱۶۵. </ref>. از دیدگاه [[انسانی]] که بنگریم، باید [[احساس]] نابودی مداوم در [[انسان]] متمدّن ایجاد شود و یک انگیزه اساسی در درونش پدیدار گردد و [[رسالت]] دادگرانه [[مهدی]]{{ع}} را بپذیرد و تنها با تجربه‌‏های [[اجتماعی]]، مدنی و [[سیاسی]] گوناگون امکان دارد چنین احساسی در درون [[انسان‌ها]] جای گیرد<ref>ر.ک: [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|رهبری بر فراز قرون]]، ص۱۰۵ ـ ۱۰۹؛ [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۶۳ ـ ۱۶۵.</ref>. به عبارتی دیگر فراهم آمدن شرایط عمومی برای [[اصلاح]] [[جهان]] امری ضروری است که جایگزین ندارد و با وجود [[رهبری]] آماده برای اصلاح و وجود رسالتی کامل، تمام شرایط لازم برای [[موفقیت]] فراهم نمی‌شود، بلکه باید شرایط اجتماعی و سیاسی جهانی نیز زمینه را برای موفقیت و پیروزی حق بر باطل آماده سازد<ref>ر.ک: [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، مهدویت و امام مهدی از دیدگاه شهید صدر، ص۳۸۷ ـ ۴۱۲. </ref> و در حال حاضر چنین آمادگی در میان [[مردم]] و [[جوامع]] وجود ندارد.


== عوامل دیگر ==
== عوامل دیگر ==
* در توضیحی دیگر باید گفت: [[علت]] تأخیر [[ظهور امام زمان]] {{ع}} به خود [[انسان‌ها]] باز می‌گردد، زیرا [[تشکیل حکومت]] [[عدل]] و [[توحیدی]] در سطح [[جهان]]، عمدتاً احتیاج به شرایط و آمادگی‌های لازم از طرف خود [[مردم]] دارد، مانند:  
در توضیحی دیگر باید گفت: علت تأخیر [[ظهور امام زمان]]{{ع}} به خود [[انسان‌ها]] باز می‌گردد؛ زیرا تشکیل حکومت [[عدل]] و [[توحیدی]] در سطح [[جهان]]، عمدتاً احتیاج به شرایط و آمادگی‌های لازم از طرف خود مردم دارد، مانند:  
# [[فهم]] مفهوم [[عدل]] توسط [[مردم]] و خواهان آن بودن<ref>ر. ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۴۱۶. </ref>.
# فهم مفهوم عدل توسط مردم و خواهان آن بودن.
# [[پیشرفت]] از جنبه‌های مادی و [[معنوی]] و...<ref>ر. ک. [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۴۱۶. </ref>.
# [[پیشرفت]] از جنبه‌های مادی و [[معنوی]] و...<ref>ر.ک: [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۴۱۶.</ref>.
# [[آمادگی فکری]] و [[وحدت]] نگرش همۀ [[اقوام]] و [[ملل]] انسانی درباره [[مدیریت]] [[جهان]] به وسیله [[انسان کامل]]<ref>ر. ک. [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص ۱۲۹ ـ ۱۳۰. </ref>.
# آمادگی فکری و [[وحدت]] نگرش همۀ اقوام و [[ملل]] [[انسانی]] درباره [[مدیریت]] جهان به وسیله [[انسان کامل]]<ref>ر.ک: [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۱۲۹ ـ ۱۳۰.</ref>.
# [[معرفت]] صحیح به آن [[حضرت]] و [[ترویج]] آن و عمل به [[وظایف]] فردی و [[اجتماعی]]<ref>ر. ک. پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۷۶. </ref>.
# [[معرفت]] صحیح به آن حضرت و ترویج آن و عمل به وظایف فردی و [[اجتماعی]]<ref>ر.ک: پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۱۷۶.</ref>.
== نتیجه گیری ==
 
* از میان شروط، شرط اول با [[بعثت]] [[پیامبر]] {{صل}} محقق شده و شرط دوم با [[تولد امام زمان]] {{ع}} و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت [[تربیت نفوس]] خویش و دیگران کوشید<ref>ر. ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۳۸ ـ ۲۴۰. </ref>.
== نتیجه‌گیری ==
از میان شروط، شرط اول با [[بعثت پیامبر]]{{صل}} محقق شده و شرط دوم با [[تولد امام زمان]]{{ع}} و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت تربیت نفوس خویش و دیگران کوشید<ref>ر.ک: [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص۲۳۸ ـ ۲۴۰. </ref>.
 
== پرسش مستقیم ==
== پرسش مستقیم ==
* [[علت تأخیر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)]]
* [[علت تأخیر ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)]]
خط ۳۲: خط ۴۰:
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان نشانه‌های ظهور امام مهدی}}
{{پرسمان نشانه‌های ظهور امام مهدی}}
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1406.jpg|22px]] [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|'''رهبری بر فراز قرون''']]
# [[پرونده:1406.jpg|22px]] [[سید محمد باقر صدر|صدر، سید محمد باقر]]، [[رهبری بر فراز قرون (کتاب)|'''رهبری بر فراز قرون''']]
* [[پرونده:13710001.jpg|22px]] [[محمد جواد مروجی طبسی|محمد جواد مروجی طبسی، محمد جواد]]، [[بامداد بشریت (کتاب)|'''بامداد بشریت''']]
# [[پرونده:10032344.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|'''تاریخ غیبت کبری''']]
* [[پرونده:1368298.jpg|22px]] [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
# [[پرونده:1368298.jpg|22px]] [[علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا]]، [[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
* [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
# [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
* [[پرونده:1402.jpg|22px]] [[جمعی از محققین مرکز تخصصی مهدویت]]، [[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|'''آفتاب مهر ج۱''']]
# [[پرونده:13681057.jpg|22px]] [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
# [[پرونده:13681089.jpg|22px]] [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|'''شش ماه پایانی''']]
# [[پرونده:991395.jpg|22px]] [[محمد امین بالادستیان]]، [[محمد مهدی حائری‌‎پور]]، [[مهدی یوسفیان]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|'''نگین آفرینش''']]
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت - سلیمیان (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']]
# [[پرونده:3694G001.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|'''پرسمان مهدویت''']]
# [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۲''']]
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
# [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
# [[پرونده:151965.jpg|22px]] [[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|'''انتظار پویا''']]
# [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
# [[پرونده:151872.jpg|22px]] [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|'''از امام مهدی بیشتر بدانیم''']]
# [[پرونده:1404.jpg|22px]] [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|'''ظهور''']]، [[معارف مهدویت (کتاب)|معارف مهدویت]]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۴۸: خط ۶۴:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:ظهور امام مهدی]]
[[رده:زمان ظهور]]
۱۱۷٬۳۴۴

ویرایش