سوء خلق در خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

در مدرسه [[نبوی]] [[بداخلاقی]] زشت‌ترین و نکوهیده‌ترین چیزی است که در [[زندگی]] [[ظهور]] می‌نماید. سخنان پیامبر اکرم {{صل}} و اوصیای آن حضرت بیانگر شدت [[زشتی]] و نهایت نکوهیدگی آن است، چنان‌که آن حضرت فرموده است: {{متن حدیث|سُوءُ الْخُلُقِ ذَنْبٌ لَا یُغْفَرُ}}<ref>«بداخلاقی گناهی نابخشودنی است». محمد بن اسحاق بن یحیی، مسند ابراهیم بن أدهم، تحقیق مجدی السید ابراهیم، مکتبة القرآن، القاهرة، ص۳۲؛ المحجة البیضاء، ج۵، ص۹۳؛ کنز العمال، ج۳، ص۴۴۳.</ref>.

چون سعد بن معاذ<ref>ابوعمرو سعد بن معاذ بن امرؤ القیس از برجستگان اصحاب پیامبر {{صل}} است. وی از بزرگان انصار از قبیله اوس بود که در ابتدای ورود اسلام به یثرب ایمان آورد و پیوسته در خدمت رسول خدا {{صل}} روزگار گذراند. در غزوه بواط به سال دوم هجری، سعد جانشین پیامبر {{صل}} در مدینه بود، و در غزوه بدر پرچمدار قبیله اوس بود. او در غزوه خندق مجروح شد و پس از مدتی در اثر آن به شهادت رسید. سن او را در این زمان سی و هفت سال نوشته‌اند. ر. ک: الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۲۰-۴۳۶؛ أبو عمرو خلیفة بن خیاط بن أبی هبیرة اللیثی، کتاب الطبقات، حققه سهیل زکار، الطبعة الاولی، دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۴ ق. ص۱۳۹-۱۴۰؛ الاستیعاب، ج۲، ص۲۵-۳۰؛ اسد الغابة، ج۲، ص۲۲۱-۲۲۵؛ سیر أعلام النبلاء، ج۱، ص۲۷۹-۲۹۷؛ الاصبابة، ج۲، ص۳۵.</ref> فوت کرد پیامبر در [[تشییع جنازه]] او اهتمام بسیار نمود و چند بار جنازه سعد را به دوش خود حمل کرد، خود در [[قبر]] رفت، [[جسد]] او را در قبر گذاشت، به دست خویش لحد چید و او را [[دفن]] کرد. [[مادر]] سعد که این [[رفتار پیامبر]] را دید گفت: “ای سعد، [[بهشت]] بر تو گوارا باد”. [[رسول خدا]] {{صل}} خطاب به مادر سعد فرمود: “آرام باش و در کار [[خدا]] به‌طور جزم سخن مگو که پسرت هم‌اکنون در فشار و [[زحمت]] است”. [[اصحاب]] با [[تعجب]] علت را جویا شدند و حضرت فرمود: {{متن حدیث|إِنَّهُ‏ كَانَ‏ فِي‏ خُلُقِهِ‏ مَعَ‏ أَهْلِهِ‏ سُوءٌ}}<ref>«او با خانواده خود در منزل بداخلاق بود». امالی الصدوق، ص۳۱۴-۳۱۵؛ علل الشرایع، ج۱، ص۳۱۰؛ امالی الطوسی، ص۴۲۸؛ بحار الانوار، ج۶، ص۲۲۰، ج۲۲، ص۱۰۸، ج۷۳، ص۲۹۹، ج۸۲، ص۵۰؛ مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۷۴؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۳، ص۴۰۶.</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی ج۴]]، ص ۳۲۴-۳۳۱.</ref>

در [[راه و رسم نبوی]] هرگونه آزاردهی، با هر قصد و نیتی [[ممنوع]] اعلام شده است و رسول خدا {{صل}} [[پیروان]] خود را مکرر بدین امر [[آگاه]] ساخته است. [[روایت]] شده است که آن حضرت در خطبه‌ای فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كَانَ لَهُ امْرَأَةٌ تُؤْذِيهِ لَمْ‏ يَقْبَلِ‏ اللَّهُ‏ صَلَاتَهَا وَ لَا حَسَنَةً مِنْ‏ عَمَلِهَا حَتَّى تُعِينَهُ وَ تُرْضِيَهُ وَ إِنْ صَامَتِ الدَّهْرَ وَ قَامَتْ وَ أَعْتَقَتِ الرِّقَابَ وَ أَنْفَقَتِ الْأَمْوَالَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ كَانَتْ أَوَّلَ مَنْ يَرِدُ النَّارَ}}<ref>«هرگاه زنی شوهر خود را آزار دهد، اگر تمام عمرش را روزه بگیرد و شب‌ها به عبادت بپردازد و بنده‌ها آزاد کند و مال‌ها در راه خدا انفاق نماید، خداوند هیچ نماز و کار نیکی را از او نپذیرد تا آن‌گاه که شوهرش را یاری نماید و از خود خرسند سازد، وگرنه آن زن نخستین کسی است که به دوزخ می‌رود». ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۳۳۲؛ أعلام الدین، ص۴۱۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۶؛ بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۶۳؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۰، ص۲۵۴.</ref>.

[[پیامبر اکرم]] {{صل}} به [[پیروان]] خود می‌آموخت که هیچ‌کس در [[خانواده]]، اجازه [[آزار]] رساندن به دیگر اعضای خانواده را ندارد، و درباره آزار رساندن از هر نوع که باشد چنین تعابیر سنگینی به کار برده است که بیانگر [[میزان]] نکوهیدگی این امر و [[لزوم]] [[پرهیز]] از آن است. در [[حدیثی]] از آن حضرت آمده است: {{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ‏ اللَّهَ‏ وَ رَسُولَهُ‏ بَرِيئَانِ‏ مِمَّنْ‏ أَضَرَّ بِامْرَأَةٍ حَتَّى تَخْتَلِعَ مِنْهُ وَ مَنْ أَضَرَّ بِامْرَأَةٍ ٍحَتَّى تَفْتَدِيَ مِنْهُ لَمْ يَرْضَ اللَّهُ عَنْهُ بِعُقُوبَةٍ دُونَ النَّارِ}}<ref>بحارالانوار، ج۱۰۴، ص۱۶۴؛ مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۳۸۰.</ref>. بدانید که [[خدا]] و رسولش بیزارند از کسی که به زنی آزار رساند تا آن‌که [[طلاق]] [[خلع]]<ref>طلاقی که زن با بخشیدن مهریه خود، یا حتی بیش‌تر، از شوهرش طلاق بگیرد.</ref> بگیرد. و [[خداوند]] برای کسی که [[زن]] خود را بیازارد [و تحت فشار قرار دهد] تا او [[حقوق]] خود را ببخشد به عذابی کم‌تر از [[آتش]] [[رضایت]] نمی‌دهد.

آزاردهی در هر صورتی که [[ظهور]] یابد مطرود است و در [[منطق]] [[دین]] [[مجازات]] دارد. [[روایت]] شده است که برخی [[اصحاب امام صادق]] {{ع}} نزد آن حضرت آمدند و چنین پرسیدند: {{متن حدیث|مَا الْعِلَّةُ الَّتِي‏ إِذَا طَلَّقَ‏ الرَّجُلُ‏ امْرَأَتَهُ‏ وَ هُوَ مَرِيضٌ فِي حَالِ الْإِضْرَارِ وَرِثَتْهُ وَ لَمْ يَرِثْهَا وَ مَا حَدُّ الْإِضْرَارِ}}.<ref>چرا هنگامی که شوهری در زمان بیماری خود، همسرش را طلاق دهد اگر آن مرد بمیرد زن از او ارث می‌برد، ولی اگر زن بمیرد مرد از او ارث نمی‌برد؟ حد ضرر رساندن چیست؟</ref>

[[پیشوایان دین]] سفارش‌های بسیار و مؤکد به مردان کرده‌اند که رعایت حال [[همسران]] خود را بکنند و از آزار رساندن به آنان [[پرهیز]] نمایند. از [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} دراین‌باره چنین وارد شده است: {{متن حدیث|إِنَّهُنَ‏ أَمَانَةُ اللَّهِ‏ عِنْدَكُمْ‏ فَلا تُضآرُّوهُنَ‏ وَ لا تَعْضُلُوهُنَ‏}}<ref>«زنان امانت الهی نزد شما هستند، پس به آنان آسیب و زیان نرسانید و بر ایشان سخت مگیرید و عرصه را بر آنان تنگ نکنید». مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۵۱؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۰، ص۲۴۸.</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی‌ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی‌، م‍ص‍طف‍ی‌]]، [[سیره نبوی ج۴ (کتاب)|سیره نبوی ج۴]]، ص ۳۳۱-۳۳۶.</ref>