نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰٬۸۶۱ بایت اضافه‌شده ،  ۱۳ اکتبر
برچسب: جایگزین شد
 
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط =  [[نماز جماعت در کلام اسلامی]] - [[نماز جماعت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[نماز جماعت در معارف و سیره معصوم]]| پرسش مرتبط  = }}
{{سیره معصوم}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[نماز جماعت]] است. "'''[[نماز جماعت]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[نماز جماعت در قرآن]] | [[نماز جماعت در حدیث]] | [[نماز جماعت در نهج البلاغه]]| [[نماز جماعت در معارف دعا و زیارات]] | [[نماز جماعت در فقه اسلامی]] | [[نماز جماعت در معارف مهدویت]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[نماز جماعت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
== مقدمه ==
*در [[عصر ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، استقبال و [[پذیرش مردم]] به مظاهر [[دینی]] بی‌سابقه است. استقبال [[مردم]] از [[نماز جماعت]] چنان چشمگیر است که مساجد کنونی و حتی مساجدی که در [[آینده]] ساخته می‌شود، برطرف‌کننده [[نیاز]] آنان نخواهد بود<ref>کافی، ج ۴، ص ۴۲۷؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref>.
«نماز جماعت» به نوعی از انواع [[نماز]] گفته می‌شود که به صورت گروهی، با [[اقتدا]] به پیشنماز خوانده می‌شود. در [[اسلام]] [[تشریع]] نماز در [[مکه]] و با جماعت همراه بوده و [[پیامبر]]{{صل}} و [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نماز را به جماعت برپا کرده‌اند. اصل تشریع نمازهای شبانه‌روز به جماعت بوده است<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>.
*آن‌چه در [[روایت]] است مبنی بر این که در یک [[مسجد]]، [[دوازده]] بار [[نماز جماعت]] خوانده می‌شود<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref>، [[دلیل]] روشن بر اندازه [[پذیرش مردم]]، نسبت به مظاهر [[دینی]] است. این مطلب با توجه به این‌که [[هنگام ظهور]] [[امام]]، جمعیت [[جهان]] در اثر [[کشتار]] کاهش می‌یابد، قابل‌توجه است. در آن شرایط‍‌، نقش اداره یا وزارتخانه‌ای که [[مسؤولیت]] امور [[فرهنگی]] و [[دینی]] را دارد، بسیار بزرگ است و به تناسب جمعیت، مساجدی ساخته می‌شود و حتی در جایی لازم می‌شود مسجدی بسازند که پانصد در داشته باشد و یا در [[روایت]] هست که کوچک‌ترین مساجد [[کوفه]] در آن روزگار، [[مسجد کوفه]] کنونی است<ref>کافی، ج ۴، ص ۴۲۷.</ref> که اکنون یکی از بزرگ‌ترین مساجد [[جهان]] است<ref>چشم‌اندازی به حکومت مهدی {{ع}}، نجم الدین طبسی، ص ۱۸۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۳۸.</ref>.
 
== معناشناسی ==
«[[نماز]]» مترادف واژه «[[صلاة]]» در عربی است که از ریشه «صلو» به معنای [[دعا]]<ref>فراهیدی، کتاب العین، ۷/۱۵۴.</ref>، نرمش، [[تعظیم]]، کرنش و [[رحمت]]<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۳۴۶.</ref> است. نماز جماعت در اصطلاح [[شرع]] و [[فقها]] به نوع ویژه یا به نوعی از انواع نماز گفته می‌شود<ref>مشکینی، ۳۳۴–۳۳۵.</ref> که به صورت گروهی، دو نفر یا بیشتر با اقتدا به پیشنماز خوانده می‌شود<ref>حلی، علامه، تبصرة المتعلمین، ۵۲؛ دهخدا، لغتنامه، ۱۳/۲۰۱۰۱.</ref>.<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>
 
== پیشینه ==
[[نماز]] عبادتی است که در [[ادیان آسمانی]] سابقه داشته است. [[ابراهیم]]{{ع}} و [[موسی]]{{ع}} به نماز می‌ایستادند<ref>هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۸۸۷–۸۸۹.</ref>. در [[آیین زرتشت]] نماز با تشریفات خاص انجام می‌شد<ref>رضایی، تاریخ ادیان جهان، ۳/۲۹۷.</ref>. در [[قرآن کریم]] نیز [[لقمان]]{{ع}} و [[عیسی]]{{ع}} به نماز سفارش شده‌اند<ref>سوره لقمان، آیه ۱۷.</ref>؛ چنان‌که [[اسماعیل]]{{ع}} [[اهل]] خود را به آن سفارش می‌کرد<ref>سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> در [[آیین یهود]] نوعی نماز جماعت وجود دارد و از شرایط آن حضور ده [[مرد]] [[یهودی]] است<ref>یدیدیا و حیان، شرعیات یهود، ۲۲ و ۲۵؛ سلیمانی و قاسمی، نماز در آئین یهود، ۱۲۹، ۱۳۴؛ اشتاین سالتز، سیری در تلمود، ۱۵۹.</ref>. در [[روایات]] از نماز [[مسیحیان]] در کلیسا یاد شده است<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۷/۴۸۵.</ref>.
 
در اسلام [[تشریع]] نماز در [[مکه]] و با جماعت همراه بوده و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} نماز را به جماعت برپا کرده‌اند و آیه {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref> نیز در این‌ باره نازل شده است<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱/۱۱۱.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}} پس از [[هجرت به مدینه]] نماز را با جمع [[مسلمانان]] و به جماعت برپا می‌کرد<ref>ابن‌سیدالناس، عیون الاثر، ۱/۲۲۵.</ref> و کسانی را که در نماز جماعت شرکت نمی‌کردند [[سرزنش]] و به کیفری شدید [[تهدید]] می‌کرد<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۳/۲۵.</ref>. [[فقیهان]] [[شیعه]] در کتاب‌های [[فقهی]] خود بخشی از «کتاب الصلاة» را به نماز جماعت و [[احکام]] مرتبط با آن از قبیل اهمیت، [[شرایط امام]] جماعت و برخی از مسائل دیگر اختصاص داده‌اند<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>.
 
== [[فلسفه]] [[تشریع]] ==
[[اسلام]] اساس [[آیین]] خود را بر پایه [[اجتماع]] قرار داده و در هیچ‌یک از [[شئون]] خود، به اجتماع بی‌اعتنا نبوده است<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ۴/۹۴–۹۵.</ref>. [[حکمت]] تشریعِ برخی از عبادت‌های گروهی مانند [[نماز عید]] فطر و [[عید قربان]] در [[روایات]]، اجتماع [[مسلمانان]] شمرده شده است<ref>صدوق، من لایحضر، ۱/۵۲۲.</ref>. [[امام رضا]]{{ع}} نماز جماعت را موجب آشکارشدن [[نشانه‌ها]] و [[شعائر اسلامی]] همانند [[اخلاص]]، [[توحید]]، ارزش‌های اسلامی و [[عبادت]] و [[نیایش]] دانسته و افزوده است اظهار این [[شعائر]] حجتی است از [[خداوند]] بر [[اهل]] شرق و غرب. همچنین با نماز جماعت، [[منافقان]] و مسلمانانی که [[نماز]] را سبک می‌شمارند، از غیر آنان شناخته می‌شوند و زمینه‌ای پدید می‌آید که افراد بتوانند به [[صلاح]] و [[عدالت]] یکدیگر [[گواهی]] دهند. افزون بر همه اینها نماز جماعت [[نیکوکاری]] و ترویج [[فضیلت‌ها]] را به همراه دارد و بسیاری از افراد را از [[گناه]] و [[فساد]] بازمی‌دارد<ref>صدوق، علل الشرائع، ۱/۲۶۲؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۸/۲۸۷.</ref>.<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>
 
== اهمیت و جایگاه ==
نماز جماعت در [[اسلام]] از مهم‌ترین [[مستحبات]] و از [[شعائر اسلامی]] و نشانه‌های اسلام است<ref>حلی، علامه، تذکرة الفقهاء، ۴/۲۲۷–۲۲۹.</ref>. در [[آیات]] {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref>، {{متن قرآن|يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«ای مریم! پروردگارت را به فروتنی فرمان بر و سجده کن و با نمازگزاران نماز بگزار» سوره آل عمران، آیه ۴۳.</ref> و [[روایات]] بسیار<ref>صدوق، من لایحضر، ۱/۳۷۵؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۸/۲۸۹–۲۹۰.</ref> از [[مسلمانان]] خواسته شده که [[نماز]] را با جماعت بخوانند. [[مفسران]] از تعبیر {{متن قرآن|وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref>«با نمازگزاران نماز بگزارید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref> برداشت کرده‌اند که سزاوار است نماز به جماعت برپایی شود<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱/۱۹۴.</ref>.
 
[[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]]{{ع}} همواره بر انجام نماز جماعت سفارش می‌کردند<ref>کلینی، الکافی، ۳/۳۷۶ و ۳۸۰؛ حلی، علامه، تذکرة الفقهاء، ۴/۲۲۷؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۴/۱۸۸.</ref>. [[پیامبر]]{{صل}} مسلمانان را به شرکت در نماز جماعت هرچند در شرایط بسیار سخت سفارش کرده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۸۵/۵.</ref>. [[امام حسین]]{{ع}} نیز در [[روز عاشورا]] با وجود حمله [[دشمن]]، نماز ظهر و عصر را به جماعت برگزار کرد<ref>بن‌طاووس، اللهوف، ۱۱۰–۱۱۱؛ امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۳۹۲.</ref>.<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>
 
==[[احکام]] نماز جماعت ==
در [[وجوب]] و [[استحباب]] نماز جماعت میان مذاهب اسلامی [[اختلاف]] است. فقهای امامیه نماز جماعت خصوصاً در نمازهای روزانه را [[مستحب]] مؤکد می‌دانند<ref>طوسی، المبسوط، ۱/۱۵۲؛ نراقی، مستند الشیعة، ۸/۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳/۱۳۴–۱۳۵.</ref>. در میان [[اهل سنت]]، بیشتر [[حنفیان]] و مالکیان و برخی از شافعیان نیز آن را مستحب مؤکد می‌دانند<ref>نووی، المجموع، ۴/۱۹۴؛ شربینی، مغنی المحتاج، ۱/۲۲۹–۲۳۰؛ جزیری، الفقه، ۱/۳۶۸؛ وهبه زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ۲/۱۱۶۷–۱۱۶۸.</ref>؛ ولی [[حنبلیان]] و برخی از حنفیان جماعت را در نمازهای یومیه واجب عینی دانسته‌اند<ref>ابن‌اثیر، جامع الاصول، ۵/۵۶۴–۵۶۶؛ کاسانی، بدائع الصنائع، ۱/۱۵۵؛ ابن‌قدامه، المغنی، ۲/۲–۳؛ حنبلی، کشف القناع، ۱/۴۵۴.</ref>.<ref>[[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)| دانشنامه امام خمینی ج۱۰]]، ص۱۰۰–۱۱۰.</ref>
 
== نماز جماعت در عصر ظهور ==
در عصر ظهور [[حضرت مهدی]] {{ع}}، استقبال و [[پذیرش مردم]] به مظاهر [[دینی]] بی‌سابقه است. استقبال [[مردم]] از نماز جماعت چنان چشمگیر است که مساجد کنونی و حتی مساجدی که در [[آینده]] ساخته می‌شود، برطرف‌کننده [[نیاز]] آنان نخواهد بود<ref>کافی، ج ۴، ص ۴۲۷؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref>.
 
آنچه در [[روایت]] است مبنی بر اینکه در یک [[مسجد]]، دوازده بار نماز جماعت خوانده می‌شود<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref>، [[دلیل]] روشن بر اندازه [[پذیرش مردم]]، نسبت به مظاهر [[دینی]] است. این مطلب با توجه به اینکه هنگام ظهور [[امام]]، جمعیت [[جهان]] در اثر [[کشتار]] کاهش می‌یابد، قابل‌توجه است. در آن شرایط‍‌، نقش اداره یا وزارتخانه‌ای که [[مسؤولیت]] امور [[فرهنگی]] و [[دینی]] را دارد، بسیار بزرگ است و به تناسب جمعیت، مساجدی ساخته می‌شود و حتی در جایی لازم می‌شود مسجدی بسازند که پانصد در داشته باشد و یا در [[روایت]] هست که کوچک‌ترین مساجد [[کوفه]] در آن روزگار، [[مسجد کوفه]] کنونی است<ref>کافی، ج ۴، ص ۴۲۷.</ref> که اکنون یکی از بزرگ‌ترین مساجد [[جهان]] است<ref>چشم‌اندازی به حکومت مهدی {{ع}}، نجم الدین طبسی، ص ۱۸۲.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۳۸.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[نماز]]
* [[آداب نماز]]
* [[نماز آیات]]
* [[نماز باران]]
* [[نماز تسبیح]]
* [[نماز جمعه]]
* [[نماز حاجت]]
* [[نماز سیاسی]]
* [[نماز شب]]
* [[نماز عید]]
* [[نماز نافله]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


==منابع==
== منابع ==
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
{{منابع}}
# [[پرونده:IM009957.jpg|22px]] [[زینب علی‌زاده لوشابی|علی‌زاده لوشابی]]، [[مهدی طاهایی|طاهایی]]، [[نماز جماعت (مقاله)|مقاله «نماز جماعت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱۰ (کتاب)|'''دانشنامه امام خمینی ج۱۰''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس2}}
{{امام مهدی}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:نماز جماعت]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:نماز]]
۱۱۲٬۲۳۴

ویرایش