ذیحجه: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
ذی حجه دوازدهمین ماه سال [[عرب]] و از ماه‌های [[حرام]] است که [[حجة الاسلام]] نیز در این ماه برگزار میشود. [[پیامبر]] {{صل}} در ذکر [[نشانه‌های ظهور]] فرمود: "صیحه‌ای در [[ماه رمضان]] شنیده میشود... قبیله‌ها در ماه ذی حجّه به [[جنگ]] برمی‌خیزند و نشانه آن این است که [[حجاج]] را [[غارت]] می‌کنند و فاجعه بزرگی در [[منا]] روی می‌دهد که افراد بی‌شماری کشته میشوند و [[خون‌ها]] ریخته میشود و بر جمرات می‌ریزد"<ref>روزگار رهایی، ج ۲، ص ۸۶۵؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۱.</ref>. | "ذی حجه" دوازدهمین ماه سال [[عرب]] و از ماه‌های [[حرام]] است که [[حجة الاسلام]] نیز در این ماه برگزار میشود. [[پیامبر]] {{صل}} در ذکر [[نشانه‌های ظهور]] فرمود: "صیحه‌ای در [[ماه رمضان]] شنیده میشود... قبیله‌ها در ماه ذی حجّه به [[جنگ]] برمی‌خیزند و نشانه آن این است که [[حجاج]] را [[غارت]] می‌کنند و فاجعه بزرگی در [[منا]] روی می‌دهد که افراد بی‌شماری کشته میشوند و [[خون‌ها]] ریخته میشود و بر جمرات می‌ریزد"<ref>روزگار رهایی، ج ۲، ص ۸۶۵؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۱.</ref>. | ||
مطابق [[احادیث]]، [[نفس زکیه]] را روز ۲۵ ذی حجّه در میان [[رکن و مقام]] مظلومانه می‌کشند<ref>روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۶۷؛ الزام الناصب، ص ۱۹۰.</ref>. همچنین یکی از نامه‌هایی که از [[ناحیه مقدسه]] به افتخار [[شیخ مفید]] صادر شده، [[تاریخ]] وصول آن ٢٣ ذی حجه سال ۴١٢ هجری است<ref>احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۴۹۵ و ۴۹۹.</ref>. | مطابق [[احادیث]]، [[نفس زکیه]] را روز ۲۵ ذی حجّه در میان [[رکن و مقام]] مظلومانه می‌کشند<ref>روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۶۷؛ الزام الناصب، ص ۱۹۰.</ref>. همچنین یکی از نامه‌هایی که از [[ناحیه مقدسه]] به افتخار [[شیخ مفید]] صادر شده، [[تاریخ]] وصول آن ٢٣ ذی حجه سال ۴١٢ هجری است<ref>احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۴۹۵ و ۴۹۹.</ref>. | ||
در دهم ذی حجّه آخرین سال [[غیبت]]، [[سفیانی]]، کشتارگاه [[کوفه]] را به راه می‌اندازد و علاوه بر [[مردم]]، هفتاد عالم [[دینی]] را [[شهید]] می‌کند. در دهم و یازدهم ذی حجه، در [[مکه]] و [[منی]] [[آشوب]] میشود و در این ماه در [[مدینه منوره]]، مرد [[هاشمی]] به [[شهادت]] می‌رسد<ref>شش ماه پایانی، مجتبی السادة (ترجمه مطهری‌نیا)، ص ۲۰۳.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۴۲.</ref>. | در دهم ذی حجّه آخرین سال [[غیبت]]، [[سفیانی]]، کشتارگاه [[کوفه]] را به راه می‌اندازد و علاوه بر [[مردم]]، هفتاد عالم [[دینی]] را [[شهید]] می‌کند. در دهم و یازدهم ذی حجه، در [[مکه]] و [[منی]] [[آشوب]] میشود و در این ماه در [[مدینه منوره]]، مرد [[هاشمی]] به [[شهادت]] می‌رسد<ref>شش ماه پایانی، مجتبی السادة (ترجمه مطهری‌نیا)، ص ۲۰۳.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۴۲.</ref> | ||
در سالی که منتهی به [[ظهور]] حضرت میشود، در ماه‌های پایانی سال حوادث ناگواری پی‌درپی واقع میشود در روایتی فرموده‌اند: (در سال پایانی پیش از ظهور) در [[ماه مبارک رمضان]] از [[آسمان]] صدایی شنیده میشود و در ماه [[شوال]] [[جنگ]] جویان به صدا در می‌‌آیند و در ماه [[ذیقعده]] میان قبیله‌ها [[نزاع]] و [[جنگ]] درمی‌‌گیرد و در ماه ذیحجة [[حجاج]] [[غارت]] میشوند و در ماه [[محرم]] شخصی از [[آسمان]] صدا می‌‌زند: "هان! بدانید که فلان شخص (یعنی [[حضرت مهدی]] {{ع}}) شخصی است که [[خداوند]] از میان خلق خود [[برگزیده]] است، به سخن او گوش فرادهید و از او [[پیروی]] کنید"<ref>ملاحم: ص ۴۲ و ۱۴۰ و ۱۴۳.</ref>. در روایتی دیگر فرمود: در ماه ذیحجة آتشی بدود [[دود]]، حاجیان را فرا خواهد گرفت<ref>سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۲۵۴.</ref>.<ref>موعود نامه، ص ۳۴۳.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۸۰-۲۸۱.</ref> | |||
== اول ذیحجه == | == اول ذیحجه == | ||
{{اصلی|یکم ذیحجه}} | {{اصلی|یکم ذیحجه}} | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
# '''پذیرش توبه آدم {{ع}}:''' [[آدم]] و [[حوا]] {{ع}} [[روز]] اول [[ذیقعده]] از [[بهشت]] بیرون رانده شدند. وقتی که از بهشت [[دنیا]] خارج شدند، در سرزمین مکه فرود آمدند. جبرئیل روز هشتم [[ذیحجه]] ([[یوم]] الترویه) آدم را به [[سرزمین منی]] برد تا شب را آنجا بماند و صبح روز بعد ([[روز عرفه]]) به صحرای [[عرفات]] رفت و به [[تعلیم]] جبرئیل عصر [[عرفه]] [[غسل]] کرد و پس از نماز عصر، در عرفات وقوف کرد و به تعبیر [[قرآن کریم]] «کلماتی» را از [[پروردگار]] دریافت کرد<ref>بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref>. | # '''پذیرش توبه آدم {{ع}}:''' [[آدم]] و [[حوا]] {{ع}} [[روز]] اول [[ذیقعده]] از [[بهشت]] بیرون رانده شدند. وقتی که از بهشت [[دنیا]] خارج شدند، در سرزمین مکه فرود آمدند. جبرئیل روز هشتم [[ذیحجه]] ([[یوم]] الترویه) آدم را به [[سرزمین منی]] برد تا شب را آنجا بماند و صبح روز بعد ([[روز عرفه]]) به صحرای [[عرفات]] رفت و به [[تعلیم]] جبرئیل عصر [[عرفه]] [[غسل]] کرد و پس از نماز عصر، در عرفات وقوف کرد و به تعبیر [[قرآن کریم]] «کلماتی» را از [[پروردگار]] دریافت کرد<ref>بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۷۸.</ref>. | ||
# '''[[فرمان]] سپردن [[میراث]] [[انبیا]] به علی {{ع}}:''' یکی از مناسبت‌های نهم ذیحجه فرمان [[تسلیم]] میراث انبیا به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است. | # '''[[فرمان]] سپردن [[میراث]] [[انبیا]] به علی {{ع}}:''' یکی از مناسبت‌های نهم ذیحجه فرمان [[تسلیم]] میراث انبیا به [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است. | ||
# '''[[سد الابواب]]:''' پیامبر اکرم {{صل}} پس از [[هجرت به مدینه]] منوره و تشکیل [[نظام اسلامی]]، [[اقدام]] به ساختن [[مسجد]] نمود. مهاجرانی که از [[مکه معظمه]] به [[مدینه منوره]] [[هجرت]] کرده و فاقد [[خانه]] و [[مسکن]] بودند، همین مسجد را خوابگاه خویش قرار دادند. اما پس از مدتی [[پیامبر]] {{صل}} آنان را از خوابیدن و بیتوته کردن در مسجد بازداشت و دستور داد تا برای خویش خانه‌هایی بسازند و از [[مسجد]] بیرون روند. [[مهاجران]]، خانه‌هایی در اطراف مسجد ساختند، ولی هرکدام از آنان دری به مسجد گشودند تا رفت و آمد آنان به مسجد آسان شود. این وضعیت بود تا اینکه [[جبرئیل امین]] بر [[رسول خدا]] {{صل}} فرود آمد و به آن حضرت [[وحی]] کرد که [[خداوند سبحان]] می‌خواهد مسجد [[پاک]] و نظیف بماند و رفت و آمد [[مسلمانان]] در آن، در حال [[پاکی]] و [[طهارت]] باشد؛ بدین جهت تمام درهایی که به آن گشوده شده است باید بسته شوند، جز در | # '''[[سد الابواب]]:''' پیامبر اکرم {{صل}} پس از [[هجرت به مدینه]] منوره و تشکیل [[نظام اسلامی]]، [[اقدام]] به ساختن [[مسجد]] نمود. مهاجرانی که از [[مکه معظمه]] به [[مدینه منوره]] [[هجرت]] کرده و فاقد [[خانه]] و [[مسکن]] بودند، همین مسجد را خوابگاه خویش قرار دادند. اما پس از مدتی [[پیامبر]] {{صل}} آنان را از خوابیدن و بیتوته کردن در مسجد بازداشت و دستور داد تا برای خویش خانه‌هایی بسازند و از [[مسجد]] بیرون روند. [[مهاجران]]، خانه‌هایی در اطراف مسجد ساختند، ولی هرکدام از آنان دری به مسجد گشودند تا رفت و آمد آنان به مسجد آسان شود. این وضعیت بود تا اینکه [[جبرئیل امین]] بر [[رسول خدا]] {{صل}} فرود آمد و به آن حضرت [[وحی]] کرد که [[خداوند سبحان]] می‌خواهد مسجد [[پاک]] و نظیف بماند و رفت و آمد [[مسلمانان]] در آن، در حال [[پاکی]] و [[طهارت]] باشد؛ بدین جهت تمام درهایی که به آن گشوده شده است باید بسته شوند، جز در خانه علی {{ع}} که از این امر استثناست. | ||
# '''[[معراج]] پیامبر {{صل}}:''' [[مرحوم مجلسی]] در «[[بحارالانوار]]» نقل کرده است که معراج پیامبر [[خدا]] {{صل}} در روز نهم [[ذیحجه]] بوده است<ref>بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۸۸.</ref>. [[معراج]] ماجرای عروج [[پیامبر اسلام]] {{صل}} از [[مسجد الاقصی]] به آسمان‌هاست. | # '''[[معراج]] پیامبر {{صل}}:''' [[مرحوم مجلسی]] در «[[بحارالانوار]]» نقل کرده است که معراج پیامبر [[خدا]] {{صل}} در روز نهم [[ذیحجه]] بوده است<ref>بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۸۸.</ref>. [[معراج]] ماجرای عروج [[پیامبر اسلام]] {{صل}} از [[مسجد الاقصی]] به آسمان‌هاست. | ||
# '''تولد حضرت عیسی {{ع}}:''' بنا بر فرموده کفعمی در «مصباح»، [[روز]] نهم [[ذیحجه]] روز ولادت حضرت عیسی {{ع}} است<ref>کفعمی، المصباح، ص۵۱۵.</ref>. | # '''تولد حضرت عیسی {{ع}}:''' بنا بر فرموده کفعمی در «مصباح»، [[روز]] نهم [[ذیحجه]] روز ولادت حضرت عیسی {{ع}} است<ref>کفعمی، المصباح، ص۵۱۵.</ref>. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۸: | ||
== بیست و چهارم ذیحجه == | == بیست و چهارم ذیحجه == | ||
{{اصلی|بیست و چهارم ذیحجه}} | {{اصلی|بیست و چهارم ذیحجه}} | ||
مناسبت‌های روز بیست و چهارم ذیحجه عبارت است از: | |||
# '''روز مباهله:''' کفعمی و [[مرحوم محدث قمی]] گفته‌اند که در روز بیست و چهارم ذیحجه واقعه مهم مباهله روی داده است، حادثه‌ای که میان [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{ع}} ایشان و میان نصاری نجران روی داد. | |||
# '''نزول [[آیه تطهیر]]:''' علامه طباطبائی اشاره به برخی از نقل‌های [[جریان مباهله]] کرده است که به نزول آیه تطهیر در آن [[روز]] منجر شد<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۳۷.</ref>. | |||
# '''[[خاتم‌بخشی]] و [[آیه ولایت]]:''' [[شیخ مفید]] و [[محدث قمی]] نوشته‌اند: در این [[روز]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[مسجد پیامبر]] {{صل}} انگشتر خود را در حالت [[رکوع]] به [[سائل]] بخشید و آیه ولایت در [[شأن]] آن حضرت نازل شد<ref>مسار الشیعه، ص۴۲؛ وقایع الأیام، ص۱۷۷.</ref>. [[شیخ طوسی]] نیز گفته است: خاتم بخشی [[روز]] بیست و چهارم [[ذیحجه]] بوده است<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۳۲۷.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۴۲ ـ ۲۶۴.</ref> | |||
== بیست و پنجم ذیحجه == | == بیست و پنجم ذیحجه == | ||
{{اصلی|بیست و پنجم ذیحجه}} | {{اصلی|بیست و پنجم ذیحجه}} | ||
مناسبت روز بیست و پنجم ذیحجه عبارت است از نزول سوره «هل اتی». [[شیخ مفید]]، [[سید بن طاووس]] و [[محدث قمی]] [[روز]] بیست و پنجم [[ذیحجه]] را روز نزول [[سوره]] «هل اتی» می‌دانند<ref>مسار الشیعه، ص۴۲؛ مصباح المتهجد، ص۷۶۷؛ الإقبال بالأعمال الحسنة، ج۲، ص۳۷۴؛ وقایع الایام، ص۱۷۸.</ref>. بر اساس [[روایات]] پرشماری که در منابع شیعه و [[سنی]] آمده است، این سوره در شأن اهل بیت {{عم}} نازل شده است. [[امیر مؤمنان]]، علی {{ع}} نیز در چند مورد به [[آیات]] این سوره بر [[فضیلت]] خود [[احتجاج]] کرده است<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۱۶۴ - ۱۶۵؛ المیزان، ج۲۰، ص۱۳۴.</ref>. از این‌رو، سوره «هل اتی» همواره از [[فضایل اهل بیت]] {{عم}} به شمار آمده است<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۷۲.</ref>. | |||
== پرسش مستقیم == | == پرسش مستقیم == | ||
* [[نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)]] | * [[نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)]] | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۱۶: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]. | # [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']] | ||
# [[پرونده:1100832.jpg|22px]] [[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|'''غدیر برترین پیام آسمانی''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۸
دوازدهمین ماه از سال‌های هجری قمری، ذی حجه نام دارد که انجام اعمال حج هم در آن واقع شده است. در سال قبل از ظهور امام زمان (ع) اتفاقاتی در آن روی می‌دهد.
مقدمه
"ذی حجه" دوازدهمین ماه سال عرب و از ماه‌های حرام است که حجة الاسلام نیز در این ماه برگزار میشود. پیامبر (ص) در ذکر نشانه‌های ظهور فرمود: "صیحه‌ای در ماه رمضان شنیده میشود... قبیله‌ها در ماه ذی حجّه به جنگ برمی‌خیزند و نشانه آن این است که حجاج را غارت می‌کنند و فاجعه بزرگی در منا روی می‌دهد که افراد بی‌شماری کشته میشوند و خون‌ها ریخته میشود و بر جمرات می‌ریزد"[۱].
مطابق احادیث، نفس زکیه را روز ۲۵ ذی حجّه در میان رکن و مقام مظلومانه می‌کشند[۲]. همچنین یکی از نامه‌هایی که از ناحیه مقدسه به افتخار شیخ مفید صادر شده، تاریخ وصول آن ٢٣ ذی حجه سال ۴١٢ هجری است[۳].
در دهم ذی حجّه آخرین سال غیبت، سفیانی، کشتارگاه کوفه را به راه می‌اندازد و علاوه بر مردم، هفتاد عالم دینی را شهید می‌کند. در دهم و یازدهم ذی حجه، در مکه و منی آشوب میشود و در این ماه در مدینه منوره، مرد هاشمی به شهادت می‌رسد[۴].[۵]
در سالی که منتهی به ظهور حضرت میشود، در ماه‌های پایانی سال حوادث ناگواری پی‌درپی واقع میشود در روایتی فرموده‌اند: (در سال پایانی پیش از ظهور) در ماه مبارک رمضان از آسمان صدایی شنیده میشود و در ماه شوال جنگ جویان به صدا در می‌‌آیند و در ماه ذیقعده میان قبیله‌ها نزاع و جنگ درمی‌‌گیرد و در ماه ذیحجة حجاج غارت میشوند و در ماه محرم شخصی از آسمان صدا می‌‌زند: "هان! بدانید که فلان شخص (یعنی حضرت مهدی (ع)) شخصی است که خداوند از میان خلق خود برگزیده است، به سخن او گوش فرادهید و از او پیروی کنید"[۶]. در روایتی دیگر فرمود: در ماه ذیحجة آتشی بدود دود، حاجیان را فرا خواهد گرفت[۷].[۸].[۹]
اول ذیحجه
روز اول ذیحجه دارای مناسبت‌هایی است که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- ارسال آیات برائت: شیخ طوسی در مصباح المتهجد می‌گوید: در روز اول ذیحجه چون سوره برائت بر پیامبر (ص) نازل شد، آن حضرت آیات را توسط ابوبکر به سوی مکه فرستاد. آن‌گاه بر پیامبر خدا (ص) وحی شد: مأمور رساندن این آیات، جز خودت و یا مردی از خودت نباید باشد. از این‌رو پیامبر (ص) علی (ع) را فرستاد تا به ابوبکر ملحق شود و آن آیات را از او بگیرد و خود آنها را ابلاغ کند[۱۰].
- ولادت حضرت ابراهیم (ع): مرحوم سید بن طاووس در «اقبال الاعمال» می‌گوید: مرحوم صدوق در «من لایحضره الفقیه»، همچنین شیخ طوسی در «مصباح المتهجد» روز اول ذیحجه را روز ولادت ابراهیم خلیل (ع) می‌دانند[۱۱].
- ازدواج امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س): روز اول ذیحجه بنا بر نقل «شیخ طوسی»، روز ازدواج امیرمؤمنان علی (ع) و حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) در سال دوم هجری است[۱۲]. این زیباترین پیوند آسمانی است که در جهان اسلام نمونه آن تکرار ناشدنی است[۱۳].
هفتم ذیحجه
مناسبت‌های روز هفتم ذیحجه عبارت‌اند از:
- شهادت امام باقر (ع): بنابر قول مشهور شهادت امام باقر (ع) در روز هفتم ذیحجه سال ۱۱۴ هجری بوده است.
- ولادت ابراهیم، فرزند پیامبر (ص): ابراهیم بن محمد بن عبدالله، آخرین فرزند رسول خدا (ص) است. مادرش ماریه قبطیه، کنیزی بود که مُقَوْقِس، حاکم اسکندریه، در سال ششم هجری به پیامبر اکرم (ص) هدیه کرد. ابراهیم در ذیحجه سال هشتم هجری در مدینه به دنیا آمد[۱۴].
هشتم ذیحجه
مناسبت‌های روز هشتم ذیحجه عبارت‌اند از:
- روز ترویه: هشتم ذیحجه، «روز ترویه» است و این روزی است که حجاج نیت حج تمتع می‌نمایند و محرم شده، از مکه به سمت منا حرکت می‌نمایند و شب را در آنجا بیتوته می‌کنند و صبح عرفه به جانب عرفات رهسپار می‌گردند. روز ترویه در اصل روز آماده شدن برای ورود به عرفات و عید قربان است و از روزهای مهم ماه ذیحجه است که آداب و اعمالی مخصوص دارد.
- حرکت امام حسین (ع) از مکه به سوی کوفه: بیشتر مورخان نوشته اند: امام حسین (ع) در روز هشتم ذیحجه، پیش از رسیدن خبر شهادت مسلم بن عقیل، از مکه به سمت کوفه خارج شدند[۱۵].
نهم ذیحجه
مناسبت‌های روز نهم ذیحجه عبارت‌اند از:
- روز عرفه: نهم ماه ذیحجه، روز عرفه و آغاز اعمال حج تمتع است. این روز در تمام سال برای دعا و عبادت امتیاز دارد. همان طور که در میان شب‌های سال هیچ شبی به اندازه شب قدر اهمیت ندارد، بعد از ظهر روز عرفه نیز در میان روزهای سال از امتیاز ویژه‌ای برخوردار است.
- پذیرش توبه آدم (ع): آدم و حوا (ع) روز اول ذیقعده از بهشت بیرون رانده شدند. وقتی که از بهشت دنیا خارج شدند، در سرزمین مکه فرود آمدند. جبرئیل روز هشتم ذیحجه (یوم الترویه) آدم را به سرزمین منی برد تا شب را آنجا بماند و صبح روز بعد (روز عرفه) به صحرای عرفات رفت و به تعلیم جبرئیل عصر عرفه غسل کرد و پس از نماز عصر، در عرفات وقوف کرد و به تعبیر قرآن کریم «کلماتی» را از پروردگار دریافت کرد[۱۶].
- فرمان سپردن میراث انبیا به علی (ع): یکی از مناسبت‌های نهم ذیحجه فرمان تسلیم میراث انبیا به امیرالمؤمنین (ع) است.
- سد الابواب: پیامبر اکرم (ص) پس از هجرت به مدینه منوره و تشکیل نظام اسلامی، اقدام به ساختن مسجد نمود. مهاجرانی که از مکه معظمه به مدینه منوره هجرت کرده و فاقد خانه و مسکن بودند، همین مسجد را خوابگاه خویش قرار دادند. اما پس از مدتی پیامبر (ص) آنان را از خوابیدن و بیتوته کردن در مسجد بازداشت و دستور داد تا برای خویش خانه‌هایی بسازند و از مسجد بیرون روند. مهاجران، خانه‌هایی در اطراف مسجد ساختند، ولی هرکدام از آنان دری به مسجد گشودند تا رفت و آمد آنان به مسجد آسان شود. این وضعیت بود تا اینکه جبرئیل امین بر رسول خدا (ص) فرود آمد و به آن حضرت وحی کرد که خداوند سبحان می‌خواهد مسجد پاک و نظیف بماند و رفت و آمد مسلمانان در آن، در حال پاکی و طهارت باشد؛ بدین جهت تمام درهایی که به آن گشوده شده است باید بسته شوند، جز در خانه علی (ع) که از این امر استثناست.
- معراج پیامبر (ص): مرحوم مجلسی در «بحارالانوار» نقل کرده است که معراج پیامبر خدا (ص) در روز نهم ذیحجه بوده است[۱۷]. معراج ماجرای عروج پیامبر اسلام (ص) از مسجد الاقصی به آسمان‌هاست.
- تولد حضرت عیسی (ع): بنا بر فرموده کفعمی در «مصباح»، روز نهم ذیحجه روز ولادت حضرت عیسی (ع) است[۱۸].
- روز شهادت مسلم بن عقیل: روز نهم ذیحجه نیز روز شهادت مسلم بن عقیل (ع) پسرعمو و از یاران پرافتخار امام حسین (ع) است[۱۹].
دهم ذیحجه
مناسبت‌های روز دهم ذیحجه عبارت‌اند از:
- بیان حدیث ثقلین: در دهم ذیحجه که عید قربان است و همه آماده رفتن به منا و اعمال حج میشوند، پیامبر عظیم‌الشأن (ص) در رابطه با اهل بیت (ع) خطبه خواندند و بیاناتی فرمودند و حدیث ثقلین را بیان کردند[۲۰].
- ابلاغ آیات برائت: آیات برائت روز اول ذیحجه نازل شده و در همان روز پیامبر (ص) ابوبکر را به همراه آیات به سوی مکه گسیل داشت تا آنها را به اهالی مکه ابلاغ کند. پس از ارسال آن، به پیامبر (ص) وحی نازل شد که این آیات را یا خودت و یا کسی از خودت باید ابلاغ کند. از این‌رو پیامبر (ص) علی (ع) را فرستاد تا آیات را از وی بگیرد و خود آن را ابلاغ کند. روز دهم ذیحجه یکی از روزهایی است که آیات برائت توسط امیرالمؤمنین علی (ع) در اجتماع مشرکان در مکه ابلاغ شد.
- عید قربان: روز دهم ذیحجه، عید قربان، یکی از عیدهای بزرگ مسلمانان است. در عید سعید قربان حاجیانی که به زیارت خانه خدا رفته‌اند، به دستور خداوند و برای رضای او قربانی می‌کنند و خاطره پیامبر بزرگ الهی، حضرت ابراهیم (ع) را زنده و گرامی می‌دارند[۲۱].
دوازدهم ذیحجه
مناسبت‌های روز دوازدهم ذیحجه عبارت است از عقد اخوت که بین پیامبر (ص) و علی (ع) بسته شد. مرحوم علامه مجلسی در «بحارالانوار» به نقل از شیخ طوسی می‌گوید: روز دوازدهم ذیحجه روزی است که پیامبر (ص) با علی (ع) عقد اخوت بست: «الثاني عشر منه آخى رسول الله (ص) عليا»[۲۲].[۲۳]
سیزدهم ذیحجه
مناسبت روز سیزدهم ذیحجه عبارت است از اعطای لقب «امیرالمؤمنین (ع)» برای علی (ع). در روز سیزدهم ذیحجه، پس از پایان اعمال حج، جبرئیل امین نازل گردید و از سوی خداوند متعال لقب «امیرالمؤمنین» را آورد و آن را به حضرت علی بن ابی طالب (ع) اختصاص داد و خود نیز با همین لقب به آن حضرت سلام نمود[۲۴].
چهاردهم ذیحجه
مناسبت‌های روز چهاردهم ذیحجه عبارت است از:
- اعطای فدک به فاطمه (س): علامه مجلسی به نقل از شیخ طوسی، روز چهاردهم ذیحجه را روز واگذاری فدک به حضرت زهرا (س) برشمرده است[۲۵].
- شق القمر: شب چهاردهم ذیحجه، مشرکان مکه، یا بنا به روایتی از امام صادق (ع) چهارده تن از اصحاب عقبه، از آن حضرت درخواست معجزه کردند و گفتند: هر پیامبری دارای معجزه است، معجزه شما در این شب چه می‌تواند باشد؟ پیامبر (ص) فرمود: شما از من چه معجزه‌ای می‌خواهید؟ آنان گفتند: اگر خدا با توست و تو در نزد او قدر و منزلتی داری، از او بخواه که قرص قمر ماه را دو قطعه کند و آن دو را از هم جدا نماید ...[۲۶].
پانزدهم ذیحجه
مناسبت روز پانزدهم ذیحجه عبارت است از ولادت امام هادی (ع). بنا بر نظریه مشهور، حضرت علی بن محمد الهادی (ع)، امام دهم شیعیان، روز پانزدهم ذیحجه سال ۲۱۲ هجری، در قریه صریا که حوالی مدینه است، دیده به جهان گشود[۲۷].
هجدهم ذیحجه
مناسبت‌های روز هجدهم ذیحجه عبارت است از:
- عید غدیر: روز هیجدهم ذیحجه، از ایام الله و از عیدهای بزرگ اسلام و جهان تشیع است. در میان همه روزها، روزی به بزرگی و شرافت آن وجود ندارد. این روز، به خاطر رویداد مهم و سرنوشت‌ساز تعیین جانشین از سوی خداوند متعال برای پیامبر اکرم (ص) عظیم‌ترین و شریف‌ترین روز سال محسوب می‌گردد و دوستداران اهل بیت (ع) و مسلمانان حقیقت‌گرا را غرق در شادی و شادمانی می‌کند.
- بیان حدیث منزلت: «حدیث منزلت» از احادیث مشهور نبوی و مورد قبول عالمان شیعه و سنی است. این حدیث به معرفی جایگاه و منزلت امیرالمؤمنین (ع) و نسبت وی با نبی مکرم اسلام (ص) و برتری موقعیت آن حضرت بر دیگر صحابه پرداخته و از نظر عالمان شیعی از احادیث متواتر و از جمله دلایل شایستگی علی(ع) برای جانشینی پیامبر اکرم (ص) به شمار آمده است[۲۸].
نوزدهم ذیحجه
مناسبت‌های روز نوزدهم ذیحجه عبارت است از:
- اقدام مردم برای بیعت با حضرت علی (ع): پس از آنکه عثمان بن عفان سومین خلیفه به دست مسلمانان معترض و انقلابیون مهاجر مصری در خانه‌اش کشته شد، چندین تن از صحابه رسول خدا (ص) و مسلمانان مبارز و سردسته‌های مخالفان عثمان، در میان مردم از شایستگی‌ها و فضایل امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (ع) داد سخن داده و مردم را یکپارچه به سوی خانه حضرت علی (ع) به راه انداختند و از آن حضرت مصرانه درخواست پذیرش خلافت اسلامی را نمودند. سرانجام حضرت علی (ع) که جانشین منصوب و منصوص رسول خدا (ص) بود، پس از بیست و پنج سال محرومیت از حق خویش در نوزدهم ذیحجه سال ۳۵ قمری به خلافت اسلامی نایل آمد و زمام امور مسلمانان را به دست با کفایت خویش گرفت[۲۹].
- جشن عروسی حضرت امیر (ع) با حضرت زهرا (س): کفعمی می‌گوید: «شب نوزدهم ذیحجه، شب عروسی حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) غلام است و آن شب، شب جمعه بود»[۳۰].[۳۱]
بیستم ذیحجه
مناسبت روز بیستم ذیحجه عبارت است از ولادت امام کاظم (ع)؛ مرحوم طبری در «دلائل الامامة» ماه ذیحجه را ماه ولادت با سعادت موسی بن جعفر (ع) گزارش کرده است. برخی نیز آن را در هفتم صفر می‌دانند[۳۲].
بیست و یکم ذیحجه
مناسبت روز بیست و یکم ذیحجه عبارت است از وقوع جریان حدیث بساط. این حدیث جریان شگفت‌انگیز سیر فضایی امیرالمؤمنین (ع) با فرش پرنده که به همراه جمعی از اصحاب پیامبر (ص) از جمله ابوبکر و عمر انجام گرفته است برای اثبات برتری و ولایت علی (ع) بر دیگران، در زمان پیامبر (ص) از مدینه تا غار اصحاب کهف[۳۳].
بیست و دوم ذیحجه
مناسبت روز بیست و دوم ذیحجه عبارت است از شهادت میثم تمار؛ میثم تمار، یکی از خواص اصحاب و یاران سرّ علی (ع) است. بنا بر نقل شیخ مفید در ارشاد، در ماه ذیحجه سال ۶۰ هجری، ده روز پیش از ورود امام حسین (ع) به کربلا، به دلیل وفاداری به آن حضرت، به دست ابن زیاد، والی یزید در کوفه به دار آویخته شده و به شهادت رسید[۳۴].[۳۵]
بیست و چهارم ذیحجه
مناسبت‌های روز بیست و چهارم ذیحجه عبارت است از:
- روز مباهله: کفعمی و مرحوم محدث قمی گفته‌اند که در روز بیست و چهارم ذیحجه واقعه مهم مباهله روی داده است، حادثه‌ای که میان پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) ایشان و میان نصاری نجران روی داد.
- نزول آیه تطهیر: علامه طباطبائی اشاره به برخی از نقل‌های جریان مباهله کرده است که به نزول آیه تطهیر در آن روز منجر شد[۳۶].
- خاتم‌بخشی و آیه ولایت: شیخ مفید و محدث قمی نوشته‌اند: در این روز امیرالمؤمنین (ع) در مسجد پیامبر (ص) انگشتر خود را در حالت رکوع به سائل بخشید و آیه ولایت در شأن آن حضرت نازل شد[۳۷]. شیخ طوسی نیز گفته است: خاتم بخشی روز بیست و چهارم ذیحجه بوده است[۳۸].[۳۹]
بیست و پنجم ذیحجه
مناسبت روز بیست و پنجم ذیحجه عبارت است از نزول سوره «هل اتی». شیخ مفید، سید بن طاووس و محدث قمی روز بیست و پنجم ذیحجه را روز نزول سوره «هل اتی» می‌دانند[۴۰]. بر اساس روایات پرشماری که در منابع شیعه و سنی آمده است، این سوره در شأن اهل بیت (ع) نازل شده است. امیر مؤمنان، علی (ع) نیز در چند مورد به آیات این سوره بر فضیلت خود احتجاج کرده است[۴۱]. از این‌رو، سوره «هل اتی» همواره از فضایل اهل بیت (ع) به شمار آمده است[۴۲].
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- نشانه‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
- آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر میشود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
- علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
- در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
- مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
- مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
- موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
- آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسانهای بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
- آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف میشود؟ (پرسش)
- آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
- آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
- آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
- آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
- آیا طوفانها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
- اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
- آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آنکه متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفهای و اهل کجاست؟ (پرسش)
- آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
- آیا تعبیر از آیت الله خامنهای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
- از آنجا که دجال قبل از امام مهدی میآید آیا میتوانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
- امام مهدی از چه راهی متوجه میشوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
- از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
- تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
- جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
- پدیدههای غیرمتعارف قبل از ظهور کداماند؟ (پرسش)
- آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز میشود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
- آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
- استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
- ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
- در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
- آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
- چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
- آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
- نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۸۶۵؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۱.
- ↑ روزگار رهایی، ج ۲، ص ۱۰۶۷؛ الزام الناصب، ص ۱۹۰.
- ↑ احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۴۹۵ و ۴۹۹.
- ↑ شش ماه پایانی، مجتبی السادة (ترجمه مطهری‌نیا)، ص ۲۰۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۴۲.
- ↑ ملاحم: ص ۴۲ و ۱۴۰ و ۱۴۳.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۲۵۴.
- ↑ موعود نامه، ص ۳۴۳.
- ↑ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۸۰-۲۸۱.
- ↑ مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۶۷۲.
- ↑ الاقبال الاعمال، ج۲، ص۳۶.
- ↑ مسار الشیعه، ص۳۶؛ مصباح المتهجد، ص۶۷۱؛ مصباح کفعمی، ج۲، ص۶۰۰.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۰.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۹.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۳۱ ـ ۱۳۴.
- ↑ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۱۷۸.
- ↑ بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۸۸.
- ↑ کفعمی، المصباح، ص۵۱۵.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۳۵ ـ ۱۵۳.
- ↑ الإقبال بالأعمال الحسنة، ج۲، ص۲۴۲.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۵۵ ـ ۱۸۰.
- ↑ بحارالأنوار، ج۹۵، ص۱۸۸.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۸۶.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۹۱.
- ↑ بحارالأنوار، ج۱۵، ص۱۸۸.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۱۹۹ ـ ۲۰۳.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۰۴.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۱۳ ـ ۲۱۶.
- ↑ مسارالشیعة، ص۴۰؛ الفتوح ابن اعثم کوفی، ص۳۸۹؛ انساب الاشراف، ترجمه امیرالمؤمنین (ع)، ص۱۱۵؛ تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۵۷۴.
- ↑ وَ لَيْلَةَ تِسْعَ عَشْرَةَ مِنْهُ دَخَلَ عَلِيٌّ(ع) عَلَى الزَّهْرَاءِ (س) وَ كَانَتْ لَيْلَةَ جُمُعَةٍ؛ کفعمی، المصباح، ص۵۱۵.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۰ ـ ۲۲۳.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۶.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۹.
- ↑ الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۱، ص۳۲۵.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۳۵.
- ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۳۷.
- ↑ مسار الشیعه، ص۴۲؛ وقایع الأیام، ص۱۷۷.
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۳۲۷.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۴۲ ـ ۲۶۴.
- ↑ مسار الشیعه، ص۴۲؛ مصباح المتهجد، ص۷۶۷؛ الإقبال بالأعمال الحسنة، ج۲، ص۳۷۴؛ وقایع الایام، ص۱۷۸.
- ↑ الاحتجاج، ج۱، ص۱۶۴ - ۱۶۵؛ المیزان، ج۲۰، ص۱۳۴.
- ↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۷۲.