←منابع
(←منابع) |
|||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام حسین | عنوان مدخل = عمرو بن جناده انصاری | مداخل مرتبط = [[عمرو بن جناده انصاری در تاریخ اسلامی]] - [[عمرو بن جناده انصاری در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط = }} | |||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = عمرو بن جناده انصاری | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = آرامگاه شهدای کربلا.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = آرامگاه شهدای کربلا | |||
| نام کامل = عمرو بن جناده انصاری | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[خزرج]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[جنادة بن کعب انصاری]] | |||
| مادر = [[بحریه بنت مسعود خزرجی]] | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = [[۶۱ هجری]] | |||
| محل شهادت = [[کربلا]] | |||
| طول عمر = ۲۱ سال | |||
| محل دفن = [[کربلا]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[امام حسین]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[واقعه عاشورا]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = شهادت در رکاب امام حسین | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
< | «عمرو»<ref>برخی نام او را عمر نقل کردهاند. (ابصارالعین، ص۱۵۹، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة).</ref> فرزند [[جنادة بن کعب انصاری]] یکی از [[یاران امام حسین]] {{ع}} و از [[شهدای کربلا]] است<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۵، انوارالهدی.</ref>. | ||
پدرش جنادة بن کعب انصاری از [[صحابه رسول خدا]] {{صل}} و از [[شیعیان]] با [[اخلاص]] [[علی]] {{ع}} بود که در [[جنگ صفّین]] شرکت داشت<ref>زندگانی امام حسین {{ع}}، رسولی محلاتی، ص۴۵۲، ۴۵۳.</ref> و در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید<ref>تنقیح المقال، ج۱، ص۲۳۴.</ref>. | |||
بنا به گفته برخی، مادرش، [[بحریه بنت مسعود خزرجی]]، از [[زنان]] [[شجاع]] و [[فداکاری]] است که او نیز در کربلا حضور داشت<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۳۲۷.</ref>. | |||
گفت: | عمرو بن جناده هنگام شهادت به [[نقلی]] ۲۱ سال<ref>مقتل الحسین، مقرم، ص۲۵۳، منشورات شریف رضی.</ref> و بنا به نقلی دیگر، یازده، یا نُه سال داشت<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۳۲۷.</ref> او همراه [[پدر]] و مادرش، در [[مکّه]] مکرمه به [[امام حسین]] {{ع}} پیوست<ref>ابصارالعین، ص۱۵۹، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة.</ref> و پس از شهادتِ پدرش جناده در [[روز عاشورا]]، مادرش او را امر به [[جهاد]] کرد و گفت: پسرم برو و [[حسین]] {{ع}} را [[یاری]] کن. آن [[جوان]] نزد [[امام]] {{ع}} آمد و پس از عرض [[ادب]] اجازه میدان خواست. حسین {{ع}} اجازه نداد؛ او بار دیگر سخن خود را تکرار کرد. امام {{ع}} فرمود: این جوان پدرش [[شهید]] شده و شاید مادرش، میدان رفتن او را خوش نداشته باشد. او گفت: ای فرزند [[رسول خدا]] {{صل}}، مادرم مرا امر کرده شما را یاری کنم و خود، [[لباس]] [[جنگ]] بر تنم پوشانده است<ref>ذخیرة الدارین، ص۲۴۴.</ref>. حسین {{ع}} اجازه داد و او به میدان رفت و این [[رجز]] را خواند: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''اَمیری حُسَیْنٌ وَنِعْمَ الاَمیرُ''|2=''سُرُور فُؤادِ البَشیر النّذیرِ''}} | |||
{{ب|''عَلِیٌّ وَفاطِمَةٌ والِداهُ''|2=''فَهَلْ تَعْلَمُونَ لَهُ مِنْ نَظیرٍ''}} | |||
{{ب|''لَهُ طَلْعَةٌ مِثْلُ شَمْسِ الضُّحی''|2=''لَهُ غُرَّةٌ مِثْلُ بَدْرِ الْمُنیرِ''<ref>ذخیرة الدارین، ص۲۴۴.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
:[[امیر]] من حسین {{ع}} است و چه خوب امیری است او مایه [[شادی]] [[دل]] [[پیامبر]] [[بشارت دهنده]] و [[انذار]] کننده است. پدرش علی {{ع}} و مادرش [[فاطمه]] {{س}} است آیا شبیهی برای او سراغ دارید؟ او چهره‌ای همچون [[خورشید]] رخشان و پیشانی‌ای چون ماه دارد. | |||
برخی نیز نقل کردهاند که در میدان این [[رجز]] را خواند: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''اَضِقُ الخِناقَ مِنَ ابْنِ هِنْدٍ وَارْمِهِ''|2='' في عَتْرِهِ بِفَوارِسِ الاَنْصارِ''}} | |||
{{ب|''ومُهاجرینَ مُخَضِّبینَ رِماحَهُمْ''|2=''تَحْتَ الْعِجاجَةِ مِنْ دَمِ الْکُفّارِ''}} | |||
{{ب|''خُضِبَتْ عَلی عَهْدِ النَّبِیِّ محمّدٍ {{صل}}''|2=''فَالْیَومَ تُخْضَبُ مِنْ دَمِ الْفُجّارِ''}} | |||
{{ب|''وَالْیَوْمَ تُخْضَبُ مِنْ دِماء مَعاشِرٍ''|2=''رَفَضُوا الْقُرآنَ لِنُصْرَةِ الاَشْرارِ''}} | |||
{{ب|''طَلَبُوا بِثارِهِمْ بِبَدرٍ وَانْثَنُوا''|2=''بِالْمُرْهِفاتِ وَبالْقَنَا الْخَطّارِ''}} | |||
{{ب|''وَاللّهِ رَبّي لا ازالُ مُضارباً''|2=''لِلْفاسقینَ بِمُرْهَفٍ بَتّارِ''}} | |||
{{ب|''هذا عَلیَّ الْیَوْمَ حَقَّ واجِبٌ''|2=''في کُلِّ یَوْمٍ تعانُقٌ وَحَوارِ''<ref>مقتل الحسین، خوارزمی، ج۲، ص۲۵، انوارالهدی.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
:راه نَفَس را بر پسر [[هند]] تنگ می‌کنم و تیر به گلوی او می‌زنم، به کمک سواران [[انصار]] و مهاجرانی که نیزه‌هاشان را در زیر گرد و غبار میدان [[جنگ]] از [[خون]] [[کافران]] رنگین کردند؛ در [[زمان پیامبر]] [[خدا]] [[محمد]] {{صل}} نیزه‌ها رنگین شد و امروز نیز از خون [[فاسقان]] رنگین می‌شود؛ امروز از خون جماعتی رنگین می‌شود که [[قرآن]] را برای [[یاری]] [[اشرار]] رها کردند؛ و در صدد [[انتقام]] خون‌های ریخته شده‌شان در [[جنگ]] [[بدر]] هستند و آن را در زیر شمشیرهای بران و نیزه‌های برافراشته پنهان کردند به خدا [[سوگند]] پیوسته فاسقان را با [[شمشیر]] تیز و بُران خواهم زد امروز این کار بر من [[حقّ]] و [[واجب]] است؛ در هر روزی، رو به رو شدن و یاری کردنی است. | |||
او آن قدر با [[دشمن]] جنگید تا به [[شهادت]] رسید. [[مالک بن نسر بدی]] سرش را جدا کرد و به سوی [[لشکرگاه]] [[امام حسین]] {{ع}} پرتاب نمود. مادرش سر او را برداشت و گفت: «آفرین پسرم، ای [[شادی]] دلم و ای [[نور]] چشمم» سپس سر را به سوی یکی از افراد دشمن پرتاب کرد و او را به [[هلاکت]] رساند. پس از آن [[عمود]] [[خیمه]] را کشید و بر آن گروه [[حمله]] کرد. [[امام حسین]] {{ع}} او را برگرداند و در حقش [[دعا]] فرمود<ref>ذخیرة الدارین، ص۲۴۴.</ref>. | |||
==منابع== | برخی نوشته‌اند که آن [[زن]] هنگام حمله، این [[شعر]] را خواند: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''اَنَا عَجُوزٌ فِی النِّساء ضَعیفَةٌ''|2=''بالِیَةٌ خاویَةٌ نَحیفَةٌ''}} | |||
{{ب|''اَضْرِبُکُمْ بِضَرْبَةٍ عَنیفَةٍ''|2=''دُونَ بَنی فاطِمَةِ الشَّریفَةِ''<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۶، انوارالهدی.</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
:من در میان [[زنان]]، زنی [[ضعیف]] و پیر و [[ناتوان]] هستم؛ در راه [[دفاع]] از [[فرزندان فاطمه]] [[شریف]] ضربه محکم بر شما می‌زنم. | |||
[[خوارزمی]] نوشته است که این [[زن]] در حمله‌اش، دو نفر از افراد [[دشمن]] را به [[هلاکت]] رساند<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۶.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۲۸۱-۲۸۳.</ref> | |||
==شهادت [[عمرو بن جناده]]== | |||
عمرو بن جناده ایشان یازده ساله بود که به همراه پدر و مادرش در صحنه [[جنگ]] کربلا حضور یافت. پس از [[شهادت]] پدرش، مادر به او گفت: {{عربی|يا بني اخرج و انصر الحسين}} خارج شو و حسین را [[یاری]] کن. هنگامی که برخاست، [[امام حسین]]{{ع}} فرمود: {{عربی|هذا غلام قتل ابوه في الحملة الاولى و لعل امه تكره ذالك}} این [[نوجوانی]] است که پدرش کشته شده، شاید مادرش [[راضی]] نباشد او به [[جنگ]] رود. آن [[نوجوان]] به [[امام]] عرض کرد: {{عربی|يابن رسول الله هي التي امرتني بذالك}} مادرم این دستور را به من داده است. امام [[اجازه]] داد و روانه میدان شد، رجزی خواند که مطلع آن این است: | |||
{{متن حدیث|أَمِيرِي حُسَيْنٌ وَ نِعْمَ الْأَمِيرُ *** سُرُورُ فُؤَادِ الْبَشِيرِ النَّذِيرِ}} | |||
یعنی: آقای من امام حسین است که خوب امیری می‌باشد. حسین [[سرور]] [[قلب]] [[پیغمبر]] [[خدا]] است که [[بشارت دهنده]] به [[بهشت]] و ترساننده از [[جهنم]] است. علی و [[فاطمه]] پدر و مادر امام حسینند. آیا نظیر حسین کسی را دارید؟ حسین دارای طلعتی است مثل [[آفتاب]] درخشان و دارای پیشانی‌ای است نظیر ماه منیر. | |||
سپس به قدری [[جهاد]] کرد تا [[شهید]] شد و سرش را بریدند و به سوی [[لشکر]] امام حسین{{ع}} پرتاب کردند! مادرش سر او را برداشت و گفت: {{عربی|أحسنت يا بنيّ، يا سرور قلبي، و يا قرّة عيني}}؛ ای پسر عزیزم احسنت! ای سرور قلب من! ای [[نور]] چشم من! آن‌گاه آن سر را به طرف لشکر [[ابن سعد]] پرتاب کرد. آن سر به مردی اصابت کرد و او را کشت. آن [[زن]] [[عمود]] [[خیمه]] وی را گرفت و در حالی به لشکر [[دشمن]] [[حمله]] کرد که این [[رجز]] را می‌خواند: | |||
{{عربی|أَنَا عَجُوزٌ سَيِّدِي ضَعِيفَهْ *** خَاوِيَةٌ بَالِيَةٌ نَحِيفَهْ | |||
أَضْرِبُكُمْ بِضَرْبَةٍ عَنِيفَهْ *** دُونَ بَنِي فَاطِمَةَ الشَّرِيفَهْ}}. | |||
یعنی: من پیرزنی [[ضعیف]] و خمیده و پوسیده و نحیف می‌باشم. من شما را به وسیله ضربتی سخت برای [[یاری کردن]] و [[دفاع]] از [[فرزندان فاطمه]] می‌زنم<ref>مقتل مقرم، ص۳۱۴؛ نفس المهموم، ص۲۸۴.</ref>. سپس [[سیدالشهدا]] او را دستور برگشت به خیمه داد و برای او [[دعا]] کرد<ref>بحار، ج۴۵، ص۲۸؛ ابصار العین، ص۱۳۳.</ref>.<ref>[[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)|مظلومیت سیدالشهداء]]، ج۲، ص ۷۳.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بحریه بنت مسعود خزرجی]] (مادر) | |||
* [[جنادة بن کعب انصاری]] (پدر) | |||
* [[مالک بن نسیر بدی کندی]] (قاتل) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده: | # [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']] | ||
# [[پرونده:IM010744.jpg|22px]] [[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)|'''مظلومیت سیدالشهداء ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:عمرو بن جناده انصاری]] | [[رده:عمرو بن جناده انصاری]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:شهدای واقعه کربلا]] | [[رده:شهدای واقعه کربلا]] | ||
[[رده:خزرج]] | |||
[[رده:اصحاب امام حسین]] | |||