امامت در فرق و مذاهب: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = امامت

| پرسش مرتبط  = امامت (پرسش)

}}

{{اصلی|امامت از دیدگاه امامیه}}

{{اصلی|امامت از دیدگاه اسماعیلیه}}

{{اصلی|امامت از دیدگاه زیدیه}}

زیدیه‌ از تحولات‌ و دگرگونی‌های‌ فکری‌ و مذهبی‌ گوناگونی‌ در طول‌ تاریخ‌ برخوردار بوده‌اند که‌ هر کدام دارای‌ عقاید ویژه در باب‌ [[امامت]]‌ بودند.  

زیدیه‌ همچنین‌ شرایطی‌ را برای‌ [[امام]] در نظر می‌گرفتند که‌ مهم‌‌ترین‌ آنها فاطمی‌ بودن‌ و نیز مشروعیت‌ یافتن‌ شخص‌ [[امام]] به‌ دلیل‌ اقدام‌ به‌ "دعوت‌" بود. دعوت‌ همانا اقدام‌ برای‌ امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر و دست‌ بردن‌ به‌ شمشیر در هنگام‌ ضرورت‌ بود<ref>[[حسن انصاری|انصاری، حسن]]، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ص ۳۹۱۰؛ [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۲۷۴.</ref>.

{{اصلی|امامت از دیدگاه غلات}}

برخی از دیدگاه‌های [[غلات]] درباره [[امامت]] عبارت بود از: اندیشه نفی‌ مرگ‌ [[امام]] و ادعای‌ غیبت‌ و طبعاً وقف‌ درباره او؛ همراه‌ اندیشه غیبت‌ امام، طبعاً مسأله نقش‌ او در "[[آخر الزمان]]" و پیروزمندی‌ وی‌ بر [[ظلم‌ها]] و بیدادها مطرح‌ می‌شد: رجعت‌ و مهدویت‌. اندیشه دیگر مسأله خداانگاری‌ [[امامان]] است‌ که‌ از ویژگی‌های‌ غلات‌ بوده‌ است‌.

حلول‌ روح‌ یا [[نور خداوند]] در جسم‌ امام و تناسخ‌ نیز از مفاهیم‌ اساسی‌ نزد غلات‌ به‌ شمار می‌رفت‌. در تفسیری‌ که‌ غلات‌ از چگونگی‌ مرجعیت‌ دینی‌ امام و نحوه ارتباط او با [[خداوند]] داشتند، سخن‌ از [[الهام]] و [[وحی]] الهی‌ بر وی‌ و [[علم لدنی]] امام می‌گفتند<ref>[[حسن انصاری|انصاری، حسن]]، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ص۳۹۱۰؛ [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص۲۷۶.</ref>.

{{اصلی|امامت از دیدگاه اهل سنت}}

علمای [[اهل سنّت]] قائل‌اند [[خلافت]] و [[امامت]] عبارت است از [[مسئولیّت]] بزرگ [[اجتماعی]] و [[دینی]] که از طریق [[انتخاب]] به مقام [[سرپرستی]] [[مسلمانان]] نایل می‌شود، [[خلیفه]] هم [[مشکلات]] [[دینی]] [[مردم]] را می‌گشاید و هم از راه [[قدرت]] نظامی، [[امنیّت]] عمومی و مرزهای [[کشور]] را حراست می‌نماید، به این ترتیب [[امام]] یک [[زمامدار]] عادّی و یک [[حاکم]] [[اجتماعی]] است. هدف‌ و مقصد اصلی‌ [[امامت‌]] در نظر [[اهل سنت]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] است‌.  

شرایط انتخاب [[خلیفه]] یا [[امام]] از سوی اهل سنت عبارت است از: انتخابی بودن [[خلیفه]] و [[امام]] از سوی [[مردم]]؛ [[افضلیّت]] علمی و [[تقوی]] شرط [[خلافت]] نیست تا چه رسد به [[عصمت]]. از جمله‌ اوصاف‌ [[امام]] که اهل سنت بیان کرده‌اند این است که امام باید دارای‌ رتبه [[اجتهاد]] باشد؛ عدالت‌ از شروط و اوصاف‌ [[امام]] است؛ بیشتر [[اهل سنت]]، یکی‌ از شروط [[امام]] را قرشی‌ بودن‌ او می‌دانند<ref>[http://lib.eshia.ir/23022/10/3910 [[حسن انصاری|انصاری، حسن]]، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ص ۳۹۱۰.]؛ [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۲۷۹ ـ ۲۸۴؛ [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص۱۴-۱۵.</ref>.

{{اصلی|امامت از دیدگاه خوارج}}

[[امامت‌]] نزد گروه‌های‌ گوناگون‌ [[خوارج]] ([[اهل‌ تحکیم‌]])، از نظر مفهومی‌، کاملاً پیوسته‌ با [[حکومت‌]] بوده‌، اما آنچه‌ [[امامت‌]] [[خوارج]] ([[محکمه‌|مُحَکِّمه‌]]) را از [[اهل سنت]] متمایز می‌ساخته‌، نوع‌ آرمان‌هایی‌ بوده‌ است‌ که‌ هر یک‌ در سایه [[امامت‌]] دنبال‌ می‌کرده‌اند. مبنای‌ آرمان‌ [[امامت‌]] در میان‌ [[محکمه‌]] این است که تا با حساسیت‌، عملکرد [[امام]] در [[جامعه اسلامی]] را پی‌گیری‌ کنند و در صورت‌ مشاهده تخلفی‌ از جانب‌ او، واکنشی‌ مناسب‌ از خود نشان‌ دهند.