امام حسن مجتبی در زمان پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۵۵: خط ۵۵:
[[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} در کودکی نیز در سطح بالایی از پختگی و [[کمال انسانی]] قرار داشتند به‌گونه‌ای که از تمام شایستگی‌هایی که آنان را مورد توجه و عنایت الهی قرار می‌داد، برخوردار و شایسته نشان‌های افتخار فراوانی بودند که [[اسلام]] بر زبان [[پیامبر]] بزرگ [[خدا]] به آن دو بزرگوار عطا کرده بود تا قادر بر پذیرش مسئولیت‌های بزرگ باشند.
[[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} در کودکی نیز در سطح بالایی از پختگی و [[کمال انسانی]] قرار داشتند به‌گونه‌ای که از تمام شایستگی‌هایی که آنان را مورد توجه و عنایت الهی قرار می‌داد، برخوردار و شایسته نشان‌های افتخار فراوانی بودند که [[اسلام]] بر زبان [[پیامبر]] بزرگ [[خدا]] به آن دو بزرگوار عطا کرده بود تا قادر بر پذیرش مسئولیت‌های بزرگ باشند.


از آنجا که حاضران در [[مراسم]] [[مباهله]] [[شریک]] در دعوی به شمار می‌آمدند بنابراین، علی و [[فاطمه]] و حسن و حسین{{عم}} نیز در دعوی و فراخوان برای [[اثبات]] مباهله شریک تلقی می‌شدند و این خود، یکی از برجسته‌ترین فضایلی است که خداوند آن را مخصوص [[اهل بیت]] پیامبرش قرار دارد<ref>به تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۲۴ و دلائل الصدق، ج۳، بخش ۱، ص۸۴ مراجعه شود.</ref>.
از آنجا که حاضران در مراسم [[مباهله]] [[شریک]] در دعوی به شمار می‌آمدند بنابراین، علی و [[فاطمه]] و حسن و حسین{{عم}} نیز در دعوی و فراخوان برای [[اثبات]] مباهله شریک تلقی می‌شدند و این خود، یکی از برجسته‌ترین فضایلی است که خداوند آن را مخصوص [[اهل بیت]] پیامبرش قرار دارد<ref>به تفسیر المیزان، ج۳، ص۲۲۴ و دلائل الصدق، ج۳، بخش ۱، ص۸۴ مراجعه شود.</ref>.


[[اندیشمندان مسلمان]] حضور در [[ماجرای مباهله]] را برای [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} [[فضیلت]] دانسته‌اند از جمله: ابو علان یکی از [[پیشوایان]] [[معتزله]] می‌گوید: قضیه [[مباهله]]، دلیل بر این است که امام حسن و امام حسین{{ع}} در آن [[زمان]] به سن [[بلوغ]] رسیده بودند؛ زیرا انجام مباهله از غیر بالغان جایز نیست<ref>این مطلب را ابو حیان در«البحر المحیط» در تفسیر آیه مباهله از ابو علان نقل کرده است.</ref>.
[[اندیشمندان مسلمان]] حضور در [[ماجرای مباهله]] را برای [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} [[فضیلت]] دانسته‌اند از جمله: ابو علان یکی از [[پیشوایان]] [[معتزله]] می‌گوید: قضیه [[مباهله]]، دلیل بر این است که امام حسن و امام حسین{{ع}} در آن [[زمان]] به سن [[بلوغ]] رسیده بودند؛ زیرا انجام مباهله از غیر بالغان جایز نیست<ref>این مطلب را ابو حیان در«البحر المحیط» در تفسیر آیه مباهله از ابو علان نقل کرده است.</ref>.
خط ۶۴: خط ۶۴:


===سوم: اتّخاذ سیاست‌هایی اجتناب‌ناپذیر===
===سوم: اتّخاذ سیاست‌هایی اجتناب‌ناپذیر===
آن‌گاه که پیامبر اکرم{{صل}} [[خاندان]] خویش را در [[ماجرای مباهله]] شرکت داد، فراسوی این حادثه مجموعه‌ای از [[اهداف تربیتی]] و [[سیاسی]] قرار داشت از جمله: # حضور عنصر [[زن]] در رخدادی [[دینی]] و سرنوشت‌ساز نظیر مباهله که در وجود [[مقدس]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} برجسته‌ترین نمونه زن [[مسلمان]]، تبلور داشت تنها در جهت محو و نابودی مفهوم [[جاهلی]] تنفرآمیزی صورت پذیرفت که کوچکترین ارزشی برای زن قائل نمی‌شد، بلکه او را منبع [[شقاوت]] [[بلا]] و [[مصیبت]] و موجب ننگ و عار و خواستگاه [[خیانت]] تلقی می‌کردند<ref>الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۱، ص۴۵- ۴۷.</ref> و برای هیچ‌یک از آنان قابل تصور نبود که ببینند زن در چنین مسأله حساس و مهمّی، بلکه مسأله مقدسی از این دست، شرکت جوید تا چه رسد به اینکه [[شریک]] دعوی به‌شمار آید و در جهت پابرجا ساختن مباهله فراخوانده شود: حضور امام حسن و امام حسین{{ع}} در ماجرای مباهله به عنوان فرزندان [[رسول اکرم]]{{صل}} با اینکه آن دو در [[حقیقت]] فرزندان صدیقه کبری [[فاطمه زهرا]]{{س}} به‌شمار می‌آمدند، دلیلی مهم محسوب شده و از مفهومی ژرف برخوردار است.؛ چراکه به دلالت [[آیه شریفه]] [[مباهله]]، حسن و حسین{{عم}} را که- فرزندن دختر پیامبرند - می‌توان فرزندان [[رسول اکرم]]{{صل}} خواند زیرا آن حضرت پس از آن‌که به [[مسیحیان نجران]] [[وعده]] فراخواندن فرزندانش را داد، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} را با خود آورد<ref>تفسیر رازی، ج۸، ص۸۱، فتح الغدیر، ج۱، ص۳۴۷، تفسیر نیشابوری در حاشیه تفسیر طبری، ج۳، ص۲۱۴، تبیان، ج۲، ص۴۸۵ به نقل از ابو بکر رازی (غیر از فخر رازی)، مجمع البیان، ج۲، ص۴۵۲، الغدیر، ج۷، ص۱۲۲ به نقل از مجمع البیان و تفسیر قرطبی، ج۴، ص۱۰۴.</ref>. افزون بر آن‌چه اندکی قبل بدان اشاره شد، [[هدف]] [[رسول خدا]]{{صل}} از این کار، ریشه‌کن ساختن مفهوم [[جاهلی]] میان [[مردم]] بود که فرزندان [[واقعی]] را تنها، فرزندان پسر دانسته و در مورد فرزندان دختر چنین پنداری نداشتند.
آن‌گاه که پیامبر اکرم{{صل}} [[خاندان]] خویش را در [[ماجرای مباهله]] شرکت داد، فراسوی این حادثه مجموعه‌ای از [[اهداف تربیتی]] و [[سیاسی]] قرار داشت از جمله: # حضور عنصر [[زن]] در رخدادی [[دینی]] و سرنوشت‌ساز نظیر مباهله که در وجود [[مقدس]] [[فاطمه زهرا]]{{س}} برجسته‌ترین نمونه زن [[مسلمان]]، تبلور داشت تنها در جهت محو و نابودی مفهوم [[جاهلی]] تنفرآمیزی صورت پذیرفت که کوچکترین ارزشی برای زن قائل نمی‌شد، بلکه او را منبع [[شقاوت]] [[بلا]] و [[مصیبت]] و موجب ننگ و عار و خواستگاه [[خیانت]] تلقی می‌کردند<ref>الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۱، ص۴۵- ۴۷.</ref> و برای هیچ‌یک از آنان قابل تصور نبود که ببینند زن در چنین مسأله حساس و مهمّی، بلکه مسأله مقدسی از این دست، شرکت جوید تا چه رسد به اینکه [[شریک]] دعوی به‌شمار آید و در جهت پابرجا ساختن مباهله فراخوانده شود: حضور امام حسن و امام حسین{{ع}} در ماجرای مباهله به عنوان فرزندان [[رسول اکرم]]{{صل}} با اینکه آن دو در [[حقیقت]] فرزندان صدیقه کبری [[فاطمه زهرا]]{{س}} به‌شمار می‌آمدند، دلیلی مهم محسوب شده و از مفهومی ژرف برخوردار است.؛ چراکه به دلالت [[آیه شریفه]] [[مباهله]]، حسن و حسین{{عم}} را که- فرزندن دختر پیامبرند - می‌توان فرزندان [[رسول اکرم]]{{صل}} خواند زیرا آن حضرت پس از آن‌که به [[مسیحیان نجران]] [[وعده]] فراخواندن فرزندانش را داد، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} را با خود آورد<ref>تفسیر رازی، ج۸، ص۸۱، فتح الغدیر، ج۱، ص۳۴۷، تفسیر نیشابوری در حاشیه تفسیر طبری، ج۳، ص۲۱۴، تبیان، ج۲، ص۴۸۵ به نقل از ابو بکر رازی (غیر از فخر رازی)، مجمع البیان، ج۲، ص۴۵۲، الغدیر، ج۷، ص۱۲۲ به نقل از مجمع البیان و تفسیر قرطبی، ج۴، ص۱۰۴.</ref>. افزون بر آن‌چه اندکی قبل بدان اشاره شد، [[هدف]] [[رسول خدا]]{{صل}} از این کار، ریشه‌کن ساختن مفهوم [[جاهلی]] میان [[مردم]] بود که فرزندان واقعی را تنها، فرزندان پسر دانسته و در مورد فرزندان دختر چنین پنداری نداشتند.


با کلیه اقداماتی که [[نبی اکرم]]{{صل}} در [[روز]] مباهله در جهت [[اصلاح]] این مفهوم جاهلی انجام داد، ملاحظه می‌کنید که برخی، هم‌چنان بدان پایبند ماندند که این پایبندی در بعضی نظریه‌های [[فقهی]] پیرامون [[تفسیر آیه]] [[شریف]] {{متن قرآن|يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ}}<ref>«خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.</ref> به چشم می‌خورد، که [[ارث]] ویژه فرزندان پسر به‌شمار آمده و فرزندان دختر از آن [[محروم]] گشته‌اند<ref>الحیاة السیاسة للامام الحسن، ص۲۷- ۲۸.</ref>.
با کلیه اقداماتی که [[نبی اکرم]]{{صل}} در [[روز]] مباهله در جهت [[اصلاح]] این مفهوم جاهلی انجام داد، ملاحظه می‌کنید که برخی، هم‌چنان بدان پایبند ماندند که این پایبندی در بعضی نظریه‌های [[فقهی]] پیرامون [[تفسیر آیه]] [[شریف]] {{متن قرآن|يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ}}<ref>«خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که بهره پسر برابر با بهره دو دختر است» سوره نساء، آیه ۱۱.</ref> به چشم می‌خورد، که [[ارث]] ویژه فرزندان پسر به‌شمار آمده و فرزندان دختر از آن [[محروم]] گشته‌اند<ref>الحیاة السیاسة للامام الحسن، ص۲۷- ۲۸.</ref>.
خط ۹۵: خط ۹۵:
نزد مورخان معروف است که [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} در [[بیعت رضوان]] حضور یافته و در بیعت با رسول اکرم{{صل}} شرکت جستند. [[شیخ مفید]] قدّس سرّه می‌گوید: «از [[دلایل]] کمال این دو بزرگوار و حجتی که [[خداوند]] اختصاص به آن دو داده این است که رسول اکرم{{صل}} با حسن و حسین بیعت کرد و ظاهرا با کودکی غیر از آنها بیعت نکرده است»<ref>ارشاد، ص۲۱۹، فدک از قزوینی حاشیه ص۱۶ به نقل از ارشاد.</ref>.
نزد مورخان معروف است که [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}} در [[بیعت رضوان]] حضور یافته و در بیعت با رسول اکرم{{صل}} شرکت جستند. [[شیخ مفید]] قدّس سرّه می‌گوید: «از [[دلایل]] کمال این دو بزرگوار و حجتی که [[خداوند]] اختصاص به آن دو داده این است که رسول اکرم{{صل}} با حسن و حسین بیعت کرد و ظاهرا با کودکی غیر از آنها بیعت نکرده است»<ref>ارشاد، ص۲۱۹، فدک از قزوینی حاشیه ص۱۶ به نقل از ارشاد.</ref>.


مشخص است که انجام بیعت، برای طرف دیگر [[الزامات]] و تعهداتی دربر دارد تا مسئولیت‌های مشخصی را در ارتباط با [[آینده]] [[رسالت الهی]] و [[جامعه اسلامی]] پذیرا گردد و در برابر خطرات بسیاری که بعضا متوجه آنها می‌شود، از آنها حمایت و پشتیبانی نماید و معنای عملی که [[رسول خدا]]{{صل}} انجام داد این بود که حضرت در حسنین{{عم}} با اینکه کودک بودند، شایستگی و قابلیت پذیرش آن مسئولیت‌های مهم و وفای به تعهداتی که خود را ملزم به ادای آنها ساختند، در آن بزرگواران می‌دید<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۴]]، ص ۷۷.</ref>.
مشخص است که انجام بیعت، برای طرف دیگر الزامات و تعهداتی دربر دارد تا مسئولیت‌های مشخصی را در ارتباط با [[آینده]] [[رسالت الهی]] و [[جامعه اسلامی]] پذیرا گردد و در برابر خطرات بسیاری که بعضا متوجه آنها می‌شود، از آنها حمایت و پشتیبانی نماید و معنای عملی که [[رسول خدا]]{{صل}} انجام داد این بود که حضرت در حسنین{{عم}} با اینکه کودک بودند، شایستگی و قابلیت پذیرش آن مسئولیت‌های مهم و وفای به تعهداتی که خود را ملزم به ادای آنها ساختند، در آن بزرگواران می‌دید<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۴]]، ص ۷۷.</ref>.


==[[پیشوایی]] حسن و حسین{{عم}}‌==
==[[پیشوایی]] حسن و حسین{{عم}}‌==
۱۱۷٬۸۳۵

ویرایش