سیره خانوادگی امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۷: خط ۳۷:
در مورد چگونگی [[تربیت]] آنان نیز می‌فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ صَبَا}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۳.</ref>؛ «هر کسی فرزند کودکی داشت، کودکی کند». حضرت در این سخن ارزشمند، رکنی اساسی و حکمت‌آمیز را مطرح ساخته که با هر کس باید به زبان خود وی سخن گفت و [[رفتار]] کرد؛ زیرا فاصله زمانی و فاصله [[فکری]] و [[فرهنگی]] بین افراد، مانع از آن است که بتوانند همدیگر را خوب و درست [[درک]] کنند.
در مورد چگونگی [[تربیت]] آنان نیز می‌فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ صَبَا}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۰۳.</ref>؛ «هر کسی فرزند کودکی داشت، کودکی کند». حضرت در این سخن ارزشمند، رکنی اساسی و حکمت‌آمیز را مطرح ساخته که با هر کس باید به زبان خود وی سخن گفت و [[رفتار]] کرد؛ زیرا فاصله زمانی و فاصله [[فکری]] و [[فرهنگی]] بین افراد، مانع از آن است که بتوانند همدیگر را خوب و درست [[درک]] کنند.


در سفارشی آموزنده و پر از [[حکمت]] در مورد رعایت موقعیت زمانی کودکان و فرزندان و فاصله میان دو [[نسل]] می‌گوید: {{متن حدیث|لا تقسروا أولادكم على آدابكم فإنهم مخلوقون لزمان غير زمانكم}}<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۷.</ref>؛ «[[فرزندان]] خویش را به [[آداب]] و نوع [[تربیت]] خویش محدود نسازید؛ زیرا آنان برای روزگاری غیر از [[روزگار]] شما [[آفریده]] شده‌اند».
در سفارشی آموزنده و پر از [[حکمت]] در مورد رعایت موقعیت زمانی کودکان و فرزندان و فاصله میان دو نسل می‌گوید: {{متن حدیث|لا تقسروا أولادكم على آدابكم فإنهم مخلوقون لزمان غير زمانكم}}<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۷.</ref>؛ «[[فرزندان]] خویش را به [[آداب]] و نوع [[تربیت]] خویش محدود نسازید؛ زیرا آنان برای روزگاری غیر از [[روزگار]] شما [[آفریده]] شده‌اند».


رعایت نکردن فاصله [[سنی]] و زمانی و اقتضائات زمانی و بی‌توجهی به [[پیشرفت]] [[زمان]] و [[تغییر]] [[آداب و رسوم]]، در امر [[تربیت فرزندان]]، نه تنها مفید نیست، بلکه ضررهای جبران‌ناپذیر و فراوانی را به بار خواهد آورد.
رعایت نکردن فاصله [[سنی]] و زمانی و اقتضائات زمانی و بی‌توجهی به [[پیشرفت]] [[زمان]] و [[تغییر]] آداب و رسوم، در امر تربیت فرزندان، نه تنها مفید نیست، بلکه ضررهای جبران‌ناپذیر و فراوانی را به بار خواهد آورد.


[[امام علی]]{{ع}} با توجه به این مسائل، در نامه‌ای که به فرزند دلبند خویش، [[امام حسن]]{{ع}} شیوه و نوع [[رفتار]] و [[اصول تربیتی]] و پرورشی خویش را که در مورد فرزندش [[اعمال]] کرده، به تفصیل برای وی نوشته است<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷.</ref>. آن حضرت نه تنها به لحاظ نظری به [[تعلیم و تربیت]] فرزندان خود می‌پرداخت، بلکه در مرحله عمل نیز به این امر توجه می‌کرد و در زندگی اجتماعی به آنان [[مسئولیت]] می‌داد و از آنان [[انتظار]] داشت که به آموزه‌هایش پاسخ شایسته دهند. نمونه‌هایی از این مسئولیت دادن‌ها و وارد کردن آنها به مسائل [[اجتماعی]]، به این شرح است: [[حضرت علی]]{{ع}} برای این که به فرزند خویش [[شخصیت]] و مسئولیت دهد، [[داوری]] مردی را که برای [[رهایی]] بی‌گناهی از [[قصاص]]، به [[قتل]] اعتراف کرد، به امام حسن{{ع}} واگذاشت و امام حسن{{ع}} فرمود: چون با حضور خویش و اعتراف به قتل، بی‌گناهی را از [[مرگ]] [[نجات]] داد و [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا}}<ref>«و هر که آن را زنده بدارد چنان است که همه مردم را زنده داشته است» سوره مائده، آیه ۳۲.</ref>. دیه او را از [[بیت‌المال]] بدهید و هر دو را [[آزاد]] کنید! حضرت علی{{ع}} داوری فرزندش را پسندید و [[قضاوت]] او را [[تأیید]] کرد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۷، ص۲۸۹.</ref>. همچنین امام علی{{ع}} در [[جنگ صفین]]، ده هزار نفر از سپاهیانش را تحت فرماندهی [[امام حسین]]{{ع}} قرار داد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۱.</ref>.<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[سیره امام علی (مقاله)| مقاله «سیره امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۲۶.</ref>
[[امام علی]]{{ع}} با توجه به این مسائل، در نامه‌ای که به فرزند دلبند خویش، [[امام حسن]]{{ع}} شیوه و نوع [[رفتار]] و [[اصول تربیتی]] و پرورشی خویش را که در مورد فرزندش [[اعمال]] کرده، به تفصیل برای وی نوشته است<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷.</ref>. آن حضرت نه تنها به لحاظ نظری به [[تعلیم و تربیت]] فرزندان خود می‌پرداخت، بلکه در مرحله عمل نیز به این امر توجه می‌کرد و در زندگی اجتماعی به آنان [[مسئولیت]] می‌داد و از آنان [[انتظار]] داشت که به آموزه‌هایش پاسخ شایسته دهند. نمونه‌هایی از این مسئولیت دادن‌ها و وارد کردن آنها به مسائل [[اجتماعی]]، به این شرح است: [[حضرت علی]]{{ع}} برای این که به فرزند خویش [[شخصیت]] و مسئولیت دهد، [[داوری]] مردی را که برای [[رهایی]] بی‌گناهی از [[قصاص]]، به [[قتل]] اعتراف کرد، به امام حسن{{ع}} واگذاشت و امام حسن{{ع}} فرمود: چون با حضور خویش و اعتراف به قتل، بی‌گناهی را از [[مرگ]] [[نجات]] داد و [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا}}<ref>«و هر که آن را زنده بدارد چنان است که همه مردم را زنده داشته است» سوره مائده، آیه ۳۲.</ref>. دیه او را از [[بیت‌المال]] بدهید و هر دو را [[آزاد]] کنید! حضرت علی{{ع}} داوری فرزندش را پسندید و [[قضاوت]] او را [[تأیید]] کرد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۷، ص۲۸۹.</ref>. همچنین امام علی{{ع}} در [[جنگ صفین]]، ده هزار نفر از سپاهیانش را تحت فرماندهی [[امام حسین]]{{ع}} قرار داد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۱.</ref>.<ref>[[علی رفیعی|رفیعی، علی]]، [[سیره امام علی (مقاله)| مقاله «سیره امام علی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱۰ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱۰]]، ص ۲۶.</ref>
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش