آیا مسأله غیبت مختص به امام مهدی است؟ انبیاء و پیشوایان قبل از او نیز چنین سرنوشتی نداشته‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| نمایه وابسته     =  

| مدخل اصلی         = [[مهدویت]]

| موضوعات وابسته    =  

| پاسخ‌دهنده        =[[سید جعفر موسوی‌نسب]]

| پاسخ‌دهندگان      =  

::::::«مسأله [[غیبت]] مختص به [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} نیست، بلکه طبق بیان [[قرآن کریم]] و روایات فراوان تعدادی از پیشوایان گذشته نیز، از آن جمله: [[حضرت صالح|صالح]]، [[حضرت یونس|یونس]]، [[حضرت موسی|موسی]]، [[حضرت عیسی|عیسی]]، [[حضرت خضر|خضر]] {{عم}} و... به عللی و جهاتی از جمله امتحان امّتش [[غیبت]] اختیار کرده، و از انظار مردم پنهان می‌شدند!

::::::ابو بصیر می‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود<ref>علامه مجلسى، بحارالانوار،(تهران، المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۴ ه.ش)، ج ۵۱، ص ۱۴۶، باب ۶، ح ۱۴. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، صححه و علق علیه على اکبر الغفارى(مؤسسة النشر الاسلامى التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة)، ۱۴۰۵ ه.ق، ۱۳۶۲ ه.ش، ج ۲، ص ۳۴۵، باب ۳۳، ح ۳۱.</ref>: تمام غیبت‌های پیامبران در زندگی [[امام مهدی|قائم]] ما [[اهل بیت]] نیز مو به مو جاری است. ابو بصیر می‌گوید: عرض کردم، آیا [[امام مهدی|قائم]] از شما [[اهل بیت]] است؟ حضرت فرمود: ای ابو بصیر او پنجمین فرزندم پسر [[امام کاظم|موسی کاظم]] {{ع}} و فرزند بانوی کنیزان عالم است. غیبتش طولانی گردد که اهل باطل دچار تردید شوند، سپس خداوند او را ظاهر کرده و شرق و غرب جهان را به دست او بگشاید، و [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]] از آسمان فرود آید و پشت سر او نماز گذارد، زمین با نور خداوند منوّر گردد، و جایی در روی زمین نمی‌ماند که در آن غیر از خداوند پرستش شود، همه ادیان باطل از میان برود، و فقط دین خدا می‌ماند، هرچند مشرکین نپسندند!

::::::'''نمونه‌ای از غیبت‌های پیشوایان گذشته‏'''

::::::۱. '''[[حضرت خضر]] {{ع}}:''' به تصریح [[قرآن کریم]]، [[حضرت موسی]] در زمان [[غیبت]] [[حضرت خضر]] {{ع}} از علم او بهره‌مند می‌شد، او با اینکه از دیدگان پنهان بود، هرگز از حوادث و اوضاع زمان غفلت نداشت. [[ولایت]] و اختیاراتی که از جانب خداوند به او داده شده بود در اموال و نفوس تصرّف می‌کرد و اوضاع را طبق مصالحی رهبری می‌نمود.

::::::داستان وی با [[حضرت موسی]] {{ع}} در [[قرآن]] (آیات ۵۹ تا ۸۲ کهف) ذکر شده است.

::::::۲. '''غیبت [[حضرت موسی|حضرت موسی بن عمران]] {{ع}}:''' طبق تصریح [[قرآن]] [[حضرت موسی]] چهل روز تمام از بنی اسرائیل دوری گزید<ref>بقره، آیه ۵۱؛ اعراف، آیه ۱۴۲.</ref>. تا اینکه این مدت سپری شد و دوباره به سوی قومش برگشت.

::::::۳. '''و هم‌چنین داستان [[حضرت یونس|یونس]] {{ع}}:''' وقتی قوم او بر مخالفت خود افزودند و او را سرزنش کردند، [[حضرت یونس]] {{ع}} از میان آنها بیرون رفت به طوری که هیچ‌کس نمی‌دانست او کجاست! طبق تصریح [[قرآن کریم]] [[حضرت یونس]] مدتی در شکم ماهی محبوس و از دیدگان امّت خود پنهان بود<ref>داستان حضرت یونس در سوره انبیاء آیه ۸۷ و سوره صافّات آیه ۱۴۰ به بعد آمده است.</ref>. خداوند او را به جهت مصلحتی در شکم ماهی زنده نگه داشت. سپس او را بیرون آورده و سالم به سوی قومش بازگردانید!

::::::۴. '''داستان غیبت [[حضرت عیسی|عیسی]] {{ع}}:''' یهود و نصاری بر کشته شدن وی اتفاق دارند، اما خداوند می‌فرماید: "و گفتارشان که ما مسیح عیسی بن مریم پیامبر خدا را کشتیم در حالی که نه او را کشتند و نه به دار آویختند لکن امر بر آنها مشتبه شد و کسانی که در مورد (قتل) او اختلاف کردند از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی می‌کنند و قطعاً او را نکشتند"<ref>نساء، آیه ۱۵۶.</ref>.

::::::[[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]] هم اکنون زنده و غایب است و طبق روایات در زمان ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] روحی فداه از آسمان به زمین فرود می‌آید.

::::::چنانکه [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} فرمود: مهدی متوجه می‌شود که [[حضرت عیسی|عیسی]] فرزند مریم از آسمان فرود آمده و گویی از موهای سر و صورتش آب می‌ریزد، [[امام مهدی|مهدی]] روحی فداه به او می‌گوید: جلو بایست و با مردم نماز بخوان، [[حضرت عیسی]] {{ع}} می‌گوید: نماز باید به وسیله شما اقامه شود، پس [[حضرت عیسی|عیسی]] پشت سر مردی از فرزندان من ایستاده و نماز می‌خواند<ref>یوسف بن عبد العزیز الشافعى، عقد الدّرر فى أخبار المنتظر، تحقیق عبد الفتاح محمد الحلو، تعلیق على نظرى منفرد،(قم، انتشارات نهایح، المطبعة اسوه، الاولى، ۱۴۱۶ ه.ق)، ص ۳۸.</ref>.

::::::۵. '''غیبت [[حضرت صالح]] {{ع}}:''' [[حضرت صالح]] از پیامبران عظیم الشأن است و نام مبارکش نُه‌بار در [[قرآن]] آمده و از حیث زمان بعد از [[حضرت نوح|نوح]] و قبل از [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] {{ع}} بوده است. [[حضرت صالح]] بر قوم ثمود که مردمی بت‌پرست بودند مبعوث شد. ایشان مدتی از نظر قومش غایب شد، [[حضرت صالح|صالح]] در روز [[غیبت]] مردی کامل و دارای شکمی هموار و اندامی زیبا، و محاسنی انبوه، و گونه‌های کم‌گوشت، میانه‌بالا و متوسط القامه بود، پس از غیبت چون به سوی قوم بازگشت تغییر کرده بود و او را نشناختند. و در موقع بازگشت وی، قومش سه دسته شدند:

:::::#دسته سوّم یقین داشتند که او [[حضرت صالح|صالح پیغمبر]] است.

::::::[[حضرت صالح|صالح]] {{ع}} نخست به دسته‌‏ای که درباره وی مشکوک بودند برخورد نمود، و فرمود: من صالح هستم، ولی مردم او را تکذیب کرده دشنامش داده و آزار رسانده گفتند: ما از تو به خدا پناه می‌بریم، صالح پیغمبر شکل تو نبود. سپس به نزد دسته منکرین آمد، آنها نیز سخن او را نپذیرفتند و سخت از وی دوری کردند! آنگاه از کنار گروه سوم که اهل یقین بودند گذشت، و به آنها گفت: من صالح هستم، آنها گفتند: راست می‌گویی خبری به ما ده که بدان وسیله درباره‌ات شک نکنیم! و بدانیم تو صالح هستی، چه ما تردید داریم که خالق متعال قادر است انسان را در هر صورتی که می‌خواهد تغییر دهد! صالح گفت: من همان صالح هستم که ناقه را برای شما آوردم، گفتند درست می‌گویی منظور ما نیز پرسش از همین مطلب بود، ولی بگو بدانیم ناقه چه علائمی داشت؟! صالح گفت: علامت ناقه این بود که یک روز برای خوردن آب به آبشخور می‌رفت و روز دیگر آن را برای شتران دیگر می‌گذاشت. گفتند درست گفتی، ما به خدا و آن چه تو از نزد او آوردی ایمان داریم...<ref>بحار الانوار، پیشین، ج ۵۱، ص ۲۱۵، باب ۱۳، ح ۱.</ref>.

::::::۶. '''داستان غیبت لاوی بن برخیا:''' داستان مشروحی درباره نعثل یهودی در تشرف به خدمت [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} نقل شده که تفصیل آن چنین می‌باشد: نعثل چون پاسخ همه سؤالاتش را از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] عظیم الشأن [[اسلام]] دریافت کرد، شهادتین بر زبان جاری کرد و گفت: من در کتب انبیای قبل دیدم که در آخرالزمان پیغمبری می‌آید که نامش "[[پیامبر خاتم|احمد]]" و "[[پیامبر خاتم|محمد]]" است، و او [[پیامبر خاتم|خاتم الانبیا]] بوده و اوصیای او دوازده نفر به عدد اسباطند. [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]] {{صل}} به نعثل می‌فرماید: آیا اسباط را می‌شناسی؟ نعثل گفت: آری، آنها دوازده نفرند که نخستین آنها لاوی بن برخیا است. او مدّتی از بنی اسرائیل غایب شده، سپس به میان قوم خود برگشت، و دین خدا را پس از اندراس و از هم گسیختگی از نو زنده کرد، و با پادشاه ستمگری به نام "قرسطیا" جنگید و او را کشت. حضرت فرمود: آنچه در میان بنی‌اسرائیل واقع شده در میان امت من نیز موبه‌مو واقع خواهد شد، دوازدهمین فرزند من غایب می‌شود به طوری که دیده نمی‌شود!

::::::وقتی به طرف امّت بازگشت می‌کند از [[اسلام]] اسمی و از [[قرآن]] جز رسوم و آداب ظاهری نمانده باشد! در چنین شرایطی خدا به او اجازه خروج می‌دهد! و خدا [[اسلام]] را به وسیله او ظاهر کرده و تجدید می‌نماید. خوشا به حال کسانی که او را دوست داشته و از او پیروی کنند، و بدا به حال کسانی که او را دشمن داشته و با او مخالفت نمایند! و خوشا به حال کسانی که به برنامه‌های هدایت و راهنمایی او متمسّک شوند<ref>شیخ سلیمان قندوزى، ینابیع المودّة، ص ۹۷، فصل اول، باب ۸، ح ۱.</ref>.

::::::۷. '''داستان غیبت [[ذو القرنین]]:''' [[قرآن کریم]] در سوره کهف آیات ۸۳-۹۶ داستان مشروحی درباره ذوالقرنین دارد و صفات ممتازی را برای او بیان می‌کند اما این که ذوالقرنین کیست بیان نشده است. و از بسیاری از روایات اسلامی که از [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[ائمه]] [[معصومین]] {{ع}} نقل شده می‌خوانیم که: او پیامبر نبود بلکه بنده صالحی بود<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۵۴۲ الى ۵۴۵ با تلخیص.</ref>.

::::::جابر بن عبد اللّه انصاری می‌گوید<ref>بحار الانوار(با مشخصات سابق)، ج ۲، ص ۳۲۲، باب ۲۷، ح ۳۱؛ کمال الدین(با مشخصات سابق)، ج ۲، ص ۳۹۴، باب ۳۷، ح ۴.</ref>: از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} شنیدم می‌فرمود: همانا [[ذو القرنین]] بنده صالح خدا بود، و خداوند او را برای بندگانش حجت قرار داده بود، [[ذو القرنین]] مردم را به طرف خدا دعوت کرده و آنها را به تقوا و پرهیزکاری امر می‌کرد، اما آن مردم ضربتی به سمت راست سرش زدند، و او مدت‌ها از نظر مردم غایب شد! غیبتی آنچنان طولانی که گفتند مرده، یا هلاک شده، و معلوم نیست در کدام وادی سرگردان است! اما [[ذو القرنین]] پس از [[غیبت]] طولانی مجدداً به طرف قومش بازگشت، این بار نیز مورد حمله قرار گرفت و آنان دومین ضربه را به سمت چپ سرش زدند! سپس حضرت فرمود: آگاه باشید، که در میان شما کسی است که همان روش و سنّت [[ذو القرنین]] را دارد، خدای عزّ و جلّ سبب و امکانات همه چیز را برای [[ذو القرنین]] فراهم کرد و قدرتی در زمین به او داد که او شرق و غرب را درنوردید. اما به زودی سنّت و روش [[ذو القرنین]] در [[امام مهدی|قائم]] از اولاد من جاری خواهد شد، و [[امام مهدی|قائم]] شرق و غرب عالم را زیر فرمان حکومت خود می‌آورد. در اطراف جهان کوه و دشت و بیابانی نیست که [[ذو القرنین]] در آن قدم ننهاده باشد مگر اینکه [[امام مهدی|مهدی]] در آن قدم خواهد گذاشت، (و آن را زیر چتر حکومتش خواهد کشید) همه گنج‌ها و معادن زمین را خداوند برای [[امام مهدی|قائم]] ظاهر می‌کند، و او را به وسیله ترسی (که در دل دشمنانش می‌افکند) یاری خواهد کرد. [[امام مهدی|قائم]] جهان را پر از عدل و داد می‌کند، همان‌طوری که از ظلم و جور پر شده است.

::::::اینها نمونه‌هایی چند از [[غیبت]] [[انبیا]] و اولیای الهی بود که به عنوان شاهد بیان شد.

::::::'''نتیجه:''' با توجه به مطالب گذشته معلوم شد که [[غیبت]] مختص به [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} نبوده است بلکه طبق بیان آیات [[قرآن]] و روایات فراوان بعضی از [[انبیا]] و اولیای قبل از او -مانند [[حضرت موسی]]، [[حضرت صالح|صالح]]، [[حضرت خضر|خضر]]، [[حضرت یونس|یونس]]، [[حضرت عیسی|عیسی]] و...- نیز [[غیبت]] داشته‌اند»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۱۹۳-۲۰۰.</ref>.