قیام‌های پیش از ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
*در [[روایات]] فراوانی، [[خاندان]] [[امامان]]{{عم}}، به پرهیز از [[قیام]] [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ سفارش شده‏‌اند.
*در [[روایات]] فراوانی، [[خاندان]] [[امامان]]{{عم}}، به پرهیز از [[قیام]] [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ سفارش شده‏‌اند.
*از جمله روایاتی که برای [[مشروع]] نبودن [[تشکیل حکومت]] در [[عصر غیبت]]، مورد استفاده واقع شده، روایاتی است که به ظاهر [[قیام]] مسلحانه را [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} منع می‌‏کند و تأکید دارد که این گونه قیام‏‌ها به ثمر نم‌ی‏رسد. [[روایات]] یاد شده را [[شیخ]] [[حر عاملی]] در "وسائل الشیعه" گرد آورده است.
*از جمله روایاتی که برای [[مشروع]] نبودن [[تشکیل حکومت]] در [[عصر غیبت]]، مورد استفاده واقع شده، روایاتی است که به ظاهر [[قیام]] مسلحانه را [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} منع می‌‏کند و تأکید دارد که این گونه قیام‏‌ها به ثمر نم‌ی‏رسد. [[روایات]] یاد شده را [[شیخ]] [[حر عاملی]] در "وسائل الشیعه" گرد آورده است.
*۱. برخی از این [[روایات]]، به طور عام، هر نوع [[قیام]] و برافراشتن هر پرچمی را [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجّت]]{{ع}} محکوم و [[پرچمدار]] آن را [[طاغوت]] یا [[مشرک]] معرفی می‌‏کنند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هر پرچمی پیش از [[قیام قائم]] بر افراشته شود، [[صاحب]] آن، طاغوتی است که برابر [[خدا]] [[پرستش]] می‌‏شود"<ref>{{عربی|" كُلُ‏ رَايَةٍ تُرْفَعُ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ‏ يُعْبَدُ مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۹۵، ح ۴۵۲</ref>. برافراشتن [[پرچم]]، کنایه از اعلان [[جنگ]] با [[نظام]] [[حاکم]] و [[تلاش]] برای [[تأسیس حکومت]] جدید است. واژه "[[طاغوت]]" و جمله {{عربی|" يُعْبَدُ مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّهِ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}} در این [[حدیث]] به خوبی بیان‌گر آن است که مقصود از "[[پرچم]] برافراشته شده پیش از [[قیام قائم]]" پرچمی است که مقابل [[خدا]] و [[پیامبر خاتم|رسول]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}} برافراشته شود و برافرازنده آن، مقابل [[حکومت]] [[خدا]]، حکومتی تأسیس کند و در پی آن باشد که به خواسته‌‏های خود جامه عمل بپوشاند. بنابراین، نمی‌‏توان شخص صالحی را که برای [[حاکمیت]] [[دین]]، [[قیام]] و [[اقدام]] کرده است، [[طاغوت]] خواند؛ زیرا در این صورت، چنین پرچمی نه فقط مقابل [[پرچم]] [[قائم]] برافراشته نشده که در مسیر و طریق و جهت او خواهد بود. افزون بر این، اگر با استناد به این [[روایات]]، هرگونه [[قیام]] و نهضتی را محکوم و غیر [[مشروع]] بدانیم، این‏گونه برداشت، با روایت‏‌های [[جهاد]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و نیز با [[سیره]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} تعارض دارد و در [[مقام]] تعارض، باید از این [[روایات]] صرف نظر کرد.
==نخست: [[روایات طاغوت بودن پرچم‌داران قیام‌های پیش از ظهور]]==
*۲. روایاتی که بیانگر ناکامی و موفق نشدن قیام‌‏های پیش از [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} است. این دسته از [[روایات]]، در ضمن، به [[مشروع]] نبودن [[تلاش]] برای [[ایجاد حکومت اسلامی]] اشاره دارد؛ زیرا قیامی که بدون ثمر باشد، از دیدگاه [[عقل]] و عقلا ناپسند است. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "به [[خدا]] [[سوگند]]! هیچ‏‌یک از ما پیش از [[قیام قائم]] [[خروج]] نمی‏‌کند؛ مگر این‏که مثل او، مانند جوجه‌‏ای است که پیش از محکم شدن بال‏هایش از آشیانه پرواز کرده باشد. در نتیجه، کودکان او را گرفته و با او به بازی می‌‏پردازند"<ref> {{عربی|" و اللّه‏ لا يخرج‏ منّا واحد قبل‏ خروج‏ القائم‏ إلاّ كان مثله مثل فرخ طار من و كره قبل أن يستوي جناحاه فأخذه الصبيان فعبثوا به‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی،، ج ۸، ص ۲۶۴؛ نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹، ح ۱۴</ref>.
*برخی از این [[روایات]]، به طور عام، هر نوع [[قیام]] و برافراشتن هر پرچمی را [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت حجّت]]{{ع}} محکوم و [[پرچمدار]] آن را [[طاغوت]] یا [[مشرک]] معرفی می‌‏کنند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هر پرچمی پیش از [[قیام قائم]] بر افراشته شود، [[صاحب]] آن، طاغوتی است که برابر [[خدا]] [[پرستش]] می‌‏شود"<ref>{{عربی|" كُلُ‏ رَايَةٍ تُرْفَعُ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ‏ يُعْبَدُ مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۹۵، ح ۴۵۲</ref>. برافراشتن [[پرچم]]، کنایه از اعلان [[جنگ]] با [[نظام]] [[حاکم]] و [[تلاش]] برای [[تأسیس حکومت]] جدید است. واژه "[[طاغوت]]" و جمله {{عربی|" يُعْبَدُ مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّهِ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}} در این [[حدیث]] به خوبی بیان‌گر آن است که مقصود از "[[پرچم]] برافراشته شده پیش از [[قیام قائم]]" پرچمی است که مقابل [[خدا]] و [[پیامبر خاتم|رسول]]{{صل}} و [[امام]]{{ع}} برافراشته شود و برافرازنده آن، مقابل [[حکومت]] [[خدا]]، حکومتی تأسیس کند و در پی آن باشد که به خواسته‌‏های خود جامه عمل بپوشاند. بنابراین، نمی‌‏توان شخص صالحی را که برای [[حاکمیت]] [[دین]]، [[قیام]] و [[اقدام]] کرده است، [[طاغوت]] خواند؛ زیرا در این صورت، چنین پرچمی نه فقط مقابل [[پرچم]] [[قائم]] برافراشته نشده که در مسیر و طریق و جهت او خواهد بود. افزون بر این، اگر با استناد به این [[روایات]]، هرگونه [[قیام]] و نهضتی را محکوم و غیر [[مشروع]] بدانیم، این‏گونه برداشت، با روایت‏‌های [[جهاد]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] و نیز با [[سیره]] [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} تعارض دارد و در [[مقام]] تعارض، باید از این [[روایات]] صرف نظر کرد.
==دوم: [[روایات شکست قیام‌های پیش از ظهور]]==
*روایاتی که بیانگر ناکامی و موفق نشدن قیام‌‏های پیش از [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} است. این دسته از [[روایات]]، در ضمن، به [[مشروع]] نبودن [[تلاش]] برای [[ایجاد حکومت اسلامی]] اشاره دارد؛ زیرا قیامی که بدون ثمر باشد، از دیدگاه [[عقل]] و عقلا ناپسند است. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "به [[خدا]] [[سوگند]]! هیچ‏‌یک از ما پیش از [[قیام قائم]] [[خروج]] نمی‏‌کند؛ مگر این‏که مثل او، مانند جوجه‌‏ای است که پیش از محکم شدن بال‏هایش از آشیانه پرواز کرده باشد. در نتیجه، کودکان او را گرفته و با او به بازی می‌‏پردازند"<ref> {{عربی|" و اللّه‏ لا يخرج‏ منّا واحد قبل‏ خروج‏ القائم‏ إلاّ كان مثله مثل فرخ طار من و كره قبل أن يستوي جناحاه فأخذه الصبيان فعبثوا به‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی،، ج ۸، ص ۲۶۴؛ نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹، ح ۱۴</ref>.
*از این [[روایت]] نتیجه گرفته‌‏اند که [[قیام]] برای [[تشکیل حکومت اسلامی]]، نه فقط بی‏‌نتیجه است که گرفتاری و ناراحتی [[اهل بیت]]{{عم}} را نیز در پی دارد؛ بنابراین باید از [[تشکیل حکومت اسلامی]] پیش از [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} چشم پوشید.
*از این [[روایت]] نتیجه گرفته‌‏اند که [[قیام]] برای [[تشکیل حکومت اسلامی]]، نه فقط بی‏‌نتیجه است که گرفتاری و ناراحتی [[اهل بیت]]{{عم}} را نیز در پی دارد؛ بنابراین باید از [[تشکیل حکومت اسلامی]] پیش از [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} چشم پوشید.
*استناد به این [[روایت]] و مانند آن از جهاتی [[باطل]] است:
*استناد به این [[روایت]] و مانند آن از جهاتی [[باطل]] است:
خط ۱۴: خط ۱۶:
#در برخی [[روایات]]، به قیام‏‌های پیش از [[قیام قائم]] [[بشارت]] داده شده است که زمینه‌‏ساز [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} هستند. بدون [[تردید]]، زمینه‌‏سازی آن‏ها، به لحاظ موفقیت آن قیام‌‏ها است. افزون بر این‏که ایجاد [[آمادگی]]، خود بزرگ‏ترین ثمره این قیام‏‌ها می‌‏باشد.
#در برخی [[روایات]]، به قیام‏‌های پیش از [[قیام قائم]] [[بشارت]] داده شده است که زمینه‌‏ساز [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} هستند. بدون [[تردید]]، زمینه‌‏سازی آن‏ها، به لحاظ موفقیت آن قیام‌‏ها است. افزون بر این‏که ایجاد [[آمادگی]]، خود بزرگ‏ترین ثمره این قیام‏‌ها می‌‏باشد.
#اگر بگوییم این [[روایات]] در بیان [[نهی]] از [[مبارزه]] با [[ستم]] و [[فساد]] است، با [[آیات]] [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] و نیز با [[سیره]] [[امامان معصوم]]{{عم}} ناسازگار است؛ از این‌‏رو باید به دور افکنده شود.
#اگر بگوییم این [[روایات]] در بیان [[نهی]] از [[مبارزه]] با [[ستم]] و [[فساد]] است، با [[آیات]] [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] و نیز با [[سیره]] [[امامان معصوم]]{{عم}} ناسازگار است؛ از این‌‏رو باید به دور افکنده شود.
*۳. روایاتی که برای [[مشروع]] نبودن [[تلاش]] در راه [[ایجاد حکومت اسلامی]] در دوره [[غیبت]]، بدان‏ها استناد شده است. این [[روایات]]، [[مردم]] را به [[سکوت]] و سکون فرامی‌‏خواند و از مشارکت در هر [[قیام]] و مبارزه‏ای پیش از تحقق نشانه‏‌های [[ظهور]] باز می‌‏دارد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "ای [[سدیر]]! در خانه بنشین و به زندگی بچسب. [[آرامش]] داشته باش، تا آن هنگام که شب و روز آرام هستند؛ اما هنگامی که خبر رسید که [[سفیانی]] [[خروج]] کرده به سوی ما بیا، اگرچه با پای پیاده باشد"<ref> {{عربی|" يَا سَدِيرُ، الْزَمْ‏ بَيْتَكَ‏، وَ كُنْ‏ حِلْساً مِنْ‏ أَحْلَاسِهِ‏، وَ اسْكُنْ‏ مَا سَكَنَ‏ اللَّيْلُ‏ وَ النَّهَارُ، فَإِذَا بَلَغَكَ‏ أَنَ‏ السُّفْيَانِيَ‏ قَدْ خَرَجَ‏، فَارْحَلْ‏ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلى‏ رِجْلِك‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴، ح ۳۸۳</ref>.
==سوم: [[روایات سکوت و خانه‌نشینی قیام‌های پیش از ظهور]]==
*روایاتی که برای [[مشروع]] نبودن [[تلاش]] در راه [[ایجاد حکومت اسلامی]] در دوره [[غیبت]]، بدان‏ها استناد شده است. این [[روایات]]، [[مردم]] را به [[سکوت]] و سکون فرامی‌‏خواند و از مشارکت در هر [[قیام]] و مبارزه‏ای پیش از تحقق نشانه‏‌های [[ظهور]] باز می‌‏دارد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "ای [[سدیر]]! در خانه بنشین و به زندگی بچسب. [[آرامش]] داشته باش، تا آن هنگام که شب و روز آرام هستند؛ اما هنگامی که خبر رسید که [[سفیانی]] [[خروج]] کرده به سوی ما بیا، اگرچه با پای پیاده باشد"<ref> {{عربی|" يَا سَدِيرُ، الْزَمْ‏ بَيْتَكَ‏، وَ كُنْ‏ حِلْساً مِنْ‏ أَحْلَاسِهِ‏، وَ اسْكُنْ‏ مَا سَكَنَ‏ اللَّيْلُ‏ وَ النَّهَارُ، فَإِذَا بَلَغَكَ‏ أَنَ‏ السُّفْيَانِيَ‏ قَدْ خَرَجَ‏، فَارْحَلْ‏ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلى‏ رِجْلِك‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴، ح ۳۸۳</ref>.
*از دیدگاه برخی، مقتضای این [[روایات]] به سدیر منحصر نیست؛ بلکه بر همه [[واجب]] است تا [[خروج سفیانی]] و دیگر نشانه‌‏ها و سرانجام تا [[قیام]] [[امام مهدی|قائم]]{{ع}}، [[سکوت]] کرده و از [[قیام]] و [[خروج]] خودداری کنند.
*از دیدگاه برخی، مقتضای این [[روایات]] به سدیر منحصر نیست؛ بلکه بر همه [[واجب]] است تا [[خروج سفیانی]] و دیگر نشانه‌‏ها و سرانجام تا [[قیام]] [[امام مهدی|قائم]]{{ع}}، [[سکوت]] کرده و از [[قیام]] و [[خروج]] خودداری کنند.
*در پاسخ گفتنی است تعمیم [[حکم]] به همه افراد، در همه زمان‏‌ها متوقف بر این است که [[آگاه]] باشیم شخص خاص یا مورد خاصی، مورد نظر [[امام]] نبوده است. در [[روایات]] یاد شده و مانند آن، نه فقط چنین علمی نداریم که خلاف آن برای ما ثابت استref>  ر. ک: [[محمد]] بن [[یعقوب]] کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۴۲.</ref>.  
*در پاسخ گفتنی است تعمیم [[حکم]] به همه افراد، در همه زمان‏‌ها متوقف بر این است که [[آگاه]] باشیم شخص خاص یا مورد خاصی، مورد نظر [[امام]] نبوده است. در [[روایات]] یاد شده و مانند آن، نه فقط چنین علمی نداریم که خلاف آن برای ما ثابت استref>  ر. ک: [[محمد]] بن [[یعقوب]] کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۴۲.</ref>.  
*۴. از روایاتی که بر [[مشروع]] نبودن [[ایجاد حکومت اسلامی]] در دوره [[غیبت]] بدان استناد شده، روایاتی است که به [[صبر]] [[دعوت]] کرده و از شتاب، [[نهی]] کرده است. در برخی از این [[روایات]]، آمده است که [[انسان]] [[مسلمان]]، پیش از فرارسیدن موعد [[فرج]] و زوال ملک [[ستمگر]]، نباید خود را به زحمت بیندازد و دنبال برقراری [[حکومت عدل]] باشد. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "به [[زمین]] بچسبید و بر بلاها [[صبر]] کنید. دست‏ها و شمشیرهایتان را در جهت خواست‏های زبانتان به حرکت درنیاورید و در آنچه [[خداوند]] سبحانه و تعالی برای شما در آن عجله قرار نداده، عجله نکنید. اگر کسی از شما در رخت‏خواب بمیرد، ولی به [[خدا]] و [[رسول]] و [[اهل بیت]] [[رسول]]، [[شناخت]] و [[معرفت]] داشته باشد، [[شهید]] از [[دنیا]] رفته و اجر او با [[خدا]] است و آنچه را از اعمال نیک [[نیت]] داشته، پاداشش را خواهد برد و همان [[نیت]] خیر او در ردیف به کار گرفتن [[شمشیر]] است. بدانید که برای هرچیز مدّت و سرآمدی است<ref>  سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳</ref>.  
==چهارم: [[روایات سرزنش شتاب برای نابود کردن دشمنان]]==
*از روایاتی که بر [[مشروع]] نبودن [[ایجاد حکومت اسلامی]] در دوره [[غیبت]] بدان استناد شده، روایاتی است که به [[صبر]] [[دعوت]] کرده و از شتاب، [[نهی]] کرده است. در برخی از این [[روایات]]، آمده است که [[انسان]] [[مسلمان]]، پیش از فرارسیدن موعد [[فرج]] و زوال ملک [[ستمگر]]، نباید خود را به زحمت بیندازد و دنبال برقراری [[حکومت عدل]] باشد. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "به [[زمین]] بچسبید و بر بلاها [[صبر]] کنید. دست‏ها و شمشیرهایتان را در جهت خواست‏های زبانتان به حرکت درنیاورید و در آنچه [[خداوند]] سبحانه و تعالی برای شما در آن عجله قرار نداده، عجله نکنید. اگر کسی از شما در رخت‏خواب بمیرد، ولی به [[خدا]] و [[رسول]] و [[اهل بیت]] [[رسول]]، [[شناخت]] و [[معرفت]] داشته باشد، [[شهید]] از [[دنیا]] رفته و اجر او با [[خدا]] است و آنچه را از اعمال نیک [[نیت]] داشته، پاداشش را خواهد برد و همان [[نیت]] خیر او در ردیف به کار گرفتن [[شمشیر]] است. بدانید که برای هرچیز مدّت و سرآمدی است<ref>  سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۳۳</ref>.  
*بدون [[تردید]] سخنان [[امام علی]]{{ع}} در ارتباط با مورد خاص و شرایط ویژه است. از طرفی روایاتی نیز از [[امامان]]{{عم}} [[نقل]] شده که در آن، بسیاری از قیام‏‌های [[علویان]] و غیر آن، تأیید شده است. همچنین قیام‌‏هایی صورت گرفته است که [[شیعیان]] و [[عالمان]] معروف، در آن شرکت داشته‌‏اند. این دسته از [[روایات]]، [[روایات]] پیشین را توضیح می‌‏دهند و [[تفسیر]] می‌‏کنند؛ از جمله [[محمد بن ادریس]]، در کتاب سرائر آورده است: فردی در محضر [[امام صادق]]{{ع}} سخن از [[قیام]] به میان آورد و از [[خروج]] کسانی پرسید که از [[اهل بیت]] [[قیام]] می‌‏کنند، سؤال کرد. حضرت فرمود: پیوسته من و شیعیانم بر خیر هستیم، تا هنگامی که قیام‏‌کننده از [[آل محمد]]{{عم}} [[قیام]] کند. چقدر [[دوست]] دارم که شخصی از [[آل محمد]]{{عم}} [[قیام]] کند و من مخارج [[خانواده]] او را بپردازم{{عربی|" لَا أَزَالُ‏ أَنَا وَ شِيعَتِي‏ بِخَيْرٍ مَا خَرَجَ‏ الْخَارِجِيُ‏ مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ وَ لَوَدِدْتُ‏ أَنَ‏ الْخَارِجِيَ‏ مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ خَرَجَ‏ وَ عَلَيَ‏ نَفَقَةُ عِيَالِهِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.  
*بدون [[تردید]] سخنان [[امام علی]]{{ع}} در ارتباط با مورد خاص و شرایط ویژه است. از طرفی روایاتی نیز از [[امامان]]{{عم}} [[نقل]] شده که در آن، بسیاری از قیام‏‌های [[علویان]] و غیر آن، تأیید شده است. همچنین قیام‌‏هایی صورت گرفته است که [[شیعیان]] و [[عالمان]] معروف، در آن شرکت داشته‌‏اند. این دسته از [[روایات]]، [[روایات]] پیشین را توضیح می‌‏دهند و [[تفسیر]] می‌‏کنند؛ از جمله [[محمد بن ادریس]]، در کتاب سرائر آورده است: فردی در محضر [[امام صادق]]{{ع}} سخن از [[قیام]] به میان آورد و از [[خروج]] کسانی پرسید که از [[اهل بیت]] [[قیام]] می‌‏کنند، سؤال کرد. حضرت فرمود: پیوسته من و شیعیانم بر خیر هستیم، تا هنگامی که قیام‏‌کننده از [[آل محمد]]{{عم}} [[قیام]] کند. چقدر [[دوست]] دارم که شخصی از [[آل محمد]]{{عم}} [[قیام]] کند و من مخارج [[خانواده]] او را بپردازم{{عربی|" لَا أَزَالُ‏ أَنَا وَ شِيعَتِي‏ بِخَيْرٍ مَا خَرَجَ‏ الْخَارِجِيُ‏ مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ وَ لَوَدِدْتُ‏ أَنَ‏ الْخَارِجِيَ‏ مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ خَرَجَ‏ وَ عَلَيَ‏ نَفَقَةُ عِيَالِهِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.  
*نیز روایاتی که درباره سنگینی [[مسئولیت]] [[مسلمانان]] [[راستین]] و [[ارزش]] آنان در [[دوران غیبت]] وارد شده است که [[روایات]] پیشین را که در [[نهی]] از [[قیام]] مسلحانه وارد شده بود رد می‏‌کند.
*نیز روایاتی که درباره سنگینی [[مسئولیت]] [[مسلمانان]] [[راستین]] و [[ارزش]] آنان در [[دوران غیبت]] وارد شده است که [[روایات]] پیشین را که در [[نهی]] از [[قیام]] مسلحانه وارد شده بود رد می‏‌کند.
*افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیام‌‏ها- از جمله [[قیام]] [[زید]]، [[قیام]] [[حسین بن علی شهید فخ]] و [[قیام]] توابین- خود دلیلی بر [[تأویل]] روایات‏ ناهی از [[قیام]] است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>.
*افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیام‌‏ها- از جمله [[قیام]] [[زید]]، [[قیام]] [[حسین بن علی شهید فخ]] و [[قیام]] توابین- خود دلیلی بر [[تأویل]] روایات‏ ناهی از [[قیام]] است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>.
==پرسش مستقیم==
==پرسش مستقیم==
* [[آیا روایت صحیحی داریم که بگوید هر پرچمی یا حکومتی که قبل از قیام امام مهدی برپا شود باطل یا طاغوت است؟ (پرسش)]]
* [[آیا روایت صحیحی داریم که بگوید هر پرچمی یا حکومتی که قبل از قیام امام مهدی برپا شود باطل یا طاغوت است؟ (پرسش)]]
۱۹٬۴۱۸

ویرایش