|
|
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مهدویت/بالا}}
| | #تغییر_مسیر [[امید]] |
| {{مهدویت}}
| |
| ==مقدمه==
| |
| ==[[امید]] از [[آثار انتظار]]==
| |
| *[[امید]]، از مهم‌ترین آثار روانشناختی [[انتظار]] و به معنی [[چشم‌داشت]] و توقع امور [[عالی]] و والاست، برخلاف [[هوا و هوس]] که میل و آرزوی [[امور مادی]] است و نقشی در [[تکامل]] [[معنوی]] [[بشر]] ندارد. [[امید]] صرف یک حالت انفعالی نیست، بلکه یک حالت فعال و پویا، همراه با تلاش و حرکت و [[پایداری]] است. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «هرکس به چیزی [[امیدوار]] باشد در راه رسیدن به آن کار میکند»<ref>کافی، ج۲، ص۱۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[رضا انصاری|انصاری، رضا]]، [[پیش‌درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار (مقاله)|پیش درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار]]، ص؟؟؟.</ref>
| |
| *[[امید]]، حالت [[حاکم]] بر تمام فعالیت‌های ذهنی و روحی و [[رفتاری]] شخص [[منتظر]] است؛ یعنی حتی در زمان دردمندی و تشویش و [[دلهره]]، او خود را [[تسلیم]] حالت پیش‌آمده و [[موقعیت]] [[حاکم]] بر اجتماع و اوضاع زمانه نمی‌کند. چون او در پس تمام این ناملایمات و تشویش‌ها و [[گرفتاری‌ها]] و اندوه‌های طولانی، ساحل امن را می‌بیند و [[دل]] مطمئنی را جست‌وجو میکند. او می‌داند این بیم‌ها ناپایدار است و با [[ظهور]] [[منتظر]] تمام تشویش‌های به سرانجام [[نجات]] و [[امید]] ختم میگردد. آنچه این نوع [[انتظار]] را از دیگر [[انواع انتظار]] مخرب و ویرانگر متمایز می‌سازد<ref>ر.ک: [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی و مقاله‌های گفتمان نهم ج۲ (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی و مقاله‌های گفتمان نهم ج۲]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۲۹۸.</ref>.
| |
| ==[[امید]] عامل تلاش [[منتظر]]==
| |
| *[[امید]] محرک [[انسان]] برای رویارویی با [[آینده]] است که برخی آن را [[انگیزه]] و برخی دیگر هم آن را [[نیاز]] می‌دانند. [[آدمی]]، پیوسته و در پی انجام هر کاری، دنبال [[غایت]] و مقصودی مشخص بوده و قبل از [[اقدام]] به آن نیز، [[نیازمند]] انگیزه‌ای برای آغاز عمل است. بر این اساس، [[انسان]] برای تداوم [[زندگی]] و [[تحمل]] دشواری‌ها [[نیازمند]] انگیزه‌ای نیرومند است که در پدیدۀ [[امید به آینده]] [[تجلی]] می‌یابد، آینده‌ای به مراتب جالب‌تر، زیباتر و بهتر از امروز ([[امید]] به فردایی بهتر)<ref>ر.ک: [[رضا انصاری|انصاری، رضا]]، [[پیش‌درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار (مقاله)|پیش درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار]]، ص؟؟؟؛ [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۵-۱۱۷.</ref>.
| |
| *[[انتظار]] حالتی روحی و روانی است که از ناخرسندی [[انسان]] از وضعیت موجود و [[امید]] به مرتفع شدن این حالت و رسیدن به وضعیت مطلوب حکایت میکند، لذا حالت [[حاکم]] بر تمام فعالیت‌های ذهنی، روحی و [[رفتاری]] شخص [[منتظر]]، [[امید]] است. آنچه این نوع [[انتظار]] را از دیگر [[انواع انتظار]] مخرب و ویرانگر متمایز میکند، همین نکته و بخش مفهمومی واژۀ [[انتظار]] است. در کنار تمام ناملایمات، تلخی‌ها، ناهنجاری‌ها و تشویش‌ها، [[امید به آینده]] روشن است که از عمق [[جان]] [[انسان‌ها]] سرچشمه می‌‌گیرد و آنها را به تکاپو وامی دارد. اصل [[انتظار فرج]]، از یک اصل کلی [[اسلامی]] و [[قرآنی]] دیگر [[استنتاج]] میشود و آن اصل "[[حرمت]] [[یأس از روح الله]]" است یعنی اگر افراد خود را در این شرایط ببینند که [[منتظر]] [[دادگستر]] و عدل‌گستر [[جهان]] هستند، مسلماً در راستای تحقق اهداف این [[موعود]] تلاش خواهند کرد و نگرش منفی و یأس‌آور نسبت به [[جهان]] نخواهند داشت. نگرش مثبت به [[آینده]]، انگیزۀ حرکت و [[پویایی]] به [[انسان]] می‌دهد و باعث [[تقویت اراده]]، [[استقامت]] و [[پایداری]] در برابر مشکلات و ناگواری‌ها میگردد و همچنین [[توانمندی]] افراد را در ابعاد مختلف مضاعف می‌گرداند<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۵-۱۱۷؛ کشاورز، سوسن، مفاهیم آینده‌نگر در اسلام و آثار تربیتی آنها، ص۱۴۷-۱۴۸؛ [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی و مقاله‌های گفتمان نهم ج۲ (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی و مقاله‌های گفتمان نهم ج۲]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۲۹۸.</ref>.
| |
| ==[[امید به آینده]] بر اساس [[آیات]] و [[روایات]]==
| |
| *امیدی که از [[انتظار]] سرچشمه می‌یابد، ریشه در [[فطرت]] کمال‌گرا و [[عدالت‌خواه]] [[انسان]] دارد و پشتوانۀ این [[امید]]، نوید حتمی [[خداوند]] به [[پیروزی]] [[صالحان]] و [[مستضعفان]] [[جهان]] است: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref> [[امیدواری]] در جایی است که امکان [[نومیدی]] وجود دارد و یا می‌تواند پدیدار شود. [[امید]]، معطوف به [[نجات]] است و [[خروج]] از [[تاریکی]]، [[ناهنجاری]]، جدایی، [[غربت]] یا [[بندگی]] را شامل میشود. [[امید]]، [[توکل]] به غلبۀ نهایی [[حق]] و [[عشق]] [[الهی]] است. [[امیدواری]]، موجب جلوگیری از [[یأس]] و [[سرخوردگی]] میشود؛ زیرا وعده‌های [[پیروزی]] حتمی، از منظر روانشناختی در شخص [[منتظر]] [[ثبات]] روحی و [[پایداری]] روانی پدید می‌آورد<ref>ر.ک: نظری شای، عبدالله، نقش انتظار در بهداشت روانی، ص ۱۱۳. </ref>.
| |
| *[[انتظار]] [[نور]] سپید و بارقۀ [[امید]] را در [[دل]] [[انسان]] زنده میکند. [[قرآن مجید]] میفرماید: {{متن قرآن|وَأَشْرَقَتِ الأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْكِتَابُ وَجِيءَ بِالنَّبِيِّينَ وَالشُّهَدَاء وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْحَقِّ وَهُمْ لا يُظْلَمُونَ}}<ref>«و زمین (رستخیز) به نور پروردگارش تابناک میگردد و کارنامه (ها) برنهاده میشود و پیامبران و گواهان را می‌آورند و میان آنان به حقّ داوری می‌کنند و بر آنان ستم نخواهد رفت» سوره زمر، آیه ۶۹.</ref>، [[امام صادق]] {{ع}}، {{متن قرآن|بِنُورِ رَبِّهَا}} را "[[امام]] الارض" می‌‌نامند<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۲۵۳.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: «[[مردم]]، در واپسین حرکت [[تاریخ]] و [[آخرالزمان]]، بزرگ‌مردی از فرزندانم [[ظهور]] میکند. هنگامی که پرچمش به اهتزاز درآید، [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]] را روشن سازد. با ظهورش موجی از [[شادی]] و [[نور]]، عالم‌گستر میگردد»<ref>{{متن حدیث|یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِی فِی آخِرِ الزَّمَان... إِذَا هَزَّ رَایَتَهُ أَضَاءَ لَهَا مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِب}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین وتمام النعمه،، ج۲، ص۶۵۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۵-۱۱۷.</ref>
| |
| ==ابعاد [[امیدواری]]==
| |
| *ابعاد [[امیدواری]] را می‌توان در چهار محور کلی بررسی کرد:
| |
| #[[امید]] به [[پیروزی]] و استقرار مدینۀ فاضله: ایجاد جامعۀ آرمانی و رسیدن به مدینۀ فاضله، [[گرایش]] [[فطری]] بشری است؛ [[قرآن]] این مدینۀ فاضله را به شایستگان و [[بندگان]] [[صالح]] [[الهی]] نوید می‌دهد<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>. [[منتظران ظهور]] تلاش فردی و [[خانوادگی]] خود را در تحقق حیات طیبۀ [[موعود]] وحیانی معطوف نموده، با [[امید]] به [[پیروزی]] و دست‌یابی به [[فتح]]، مشعوف گشته و [[زندگی]] توأم با نشاطی را دنبال می‌کنند<ref>ر.ک: [[نفیسه فقیهی مقدس|فقیهی مقدس، نفیسه]]، [[بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی (مقاله)|بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی]]، ص؟؟</ref>.
| |
| #[[امید]] [[همراهی]] [[محبوب]]: [[امید]] [[همراهی]] و [[مصاحبت]] با [[آخرین حجت]] [[خداوند متعال]]، شوق‌آفرین و حرکت‌زاست که در آموزه‌های [[روایی]] مژده [[همراهی]] و [[درک]] حضور داده شده است<ref>{{متن حدیث|طُوبَی لِشِیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکِینَ بِحَبْلِنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِینَ عَلَی مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِینَا بِهِمْ شِیعَةً فَطُوبَی لَهُمْ ثُمَّ طُوبَی لَهُمْ وَ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِی دَرَجَاتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ}}؛ خوشا بر احوال شیعیان ما که به ریسمان ما در دوران غیبت قائم ما، تمسک جسته‌اند، آنان از ما و ما از ایشانیم، آنان از ما به عنوان پیشوایان دین رضایت دارند و ما از آنان به عنوان شیعیان، خوشا بر احوال آنان و خوشا بر احوال آنان، سوگند به خدا آنان همراه ما در درجات ما هستند در روز قیامت؛ کمال الدین و تمام النعمۀ، ج۲، ص۳۶۱.</ref>.
| |
| #[[امید]] به [[پاداش اخروی]]: [[حضرت صادق]] {{ع}} در [[تبیین]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ}}<ref>«در زندگی این جهان و در جهان واپسین نوید آنان راست. هیچ دگرگونی در کلمات خداوند نیست، این است که رستگاری سترگ است» سوره یونس، آیه ۶۴.</ref> میفرماید: «مراد از [[بشارت]] در حیات [[دنیا]] و [[آخرت]] این است که [[امام]]، [[مؤمنین]] را مژدگانی می‌دهد به [[قیام قائم آل محمد]] {{ع}} و به [[ظهور]] او و به [[قتل]] دشمنانشان و به [[نجات]] در [[آخرت]] و وارد شدن بر [[محمد]] و آل [[صادقین]] او بر کنار [[حوض کوثر]] با خیر و [[نیکی]] و [[پاداش اخروی]]»<ref>{{متن حدیث|وَ الْإِمَامُ یُبَشِّرُهُمْ بِقِیَامِ الْقَائِمِ وَ بِظُهُورِهِ وَ بِقَتْلِ أَعْدَائِهِمْ وَ بِالنَّجَاةِ فِی الْآخِرَةِ وَ الْوُرُودِ عَلَی مُحَمَّد صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِینَ عَلَی الْحَوْض}}؛ نهاوندی، محمد، نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن، ص١٩۴-١٩۵؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص١٩۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[نفیسه فقیهی مقدس|فقیهی مقدس، نفیسه]]، [[بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی (مقاله)|بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی]]، ص؟؟</ref>
| |
| #[[امید]] به [[حسن]] [[عاقبت]]: [[اطمینان]] به [[هدایت]] یافتن و نیز [[حسن]] [[عاقبت]] و تداوم [[هدایت]] در [[روایات اسلامی]] بیان شده که این موجبات [[امیدواری]] و [[سلامت]] [[دینی]] فرد [[منتظر]] است و [[امام صادق]] {{ع}} در این خصوص میفرماید: «خوش بر احوال کسی که در [[زمان غیبت]] به امر ما ملتزم باشد، [[قلب]] چنین شخصی از امر [[هدایت]] رویگردان نمی‌شود.. و این قول [[خداوند]] است: خوش بر [[سعادت]] آنان و [[عاقبت]] [[نیک]] برای ایشان است»<ref>{{متن حدیث|طُوبَی لِمَنْ تَمَسَّکَ بِأَمْرِنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا فَلَمْ یَزِغْ قَلْبُهُ بَعْدَ الْهِدَایَةِ... وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: طُوبَی لَهُمْ وَحُسْنُ مَآبٍ}}«خوشا بر آنان و آنان را فرجام نیکوست» سوره رعد، آیه ۲۹؛ بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۵۴؛ حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنی‌عشری، ج۶، ص۳۸۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[نفیسه فقیهی مقدس|فقیهی مقدس، نفیسه]]، [[بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی (مقاله)|بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی]]، ص؟؟</ref> | |
| | |
| ==نتیجه گیری==
| |
| *بنابراین [[امید]]، حرکتی است که در آن [[پویایی]]، جهش و قصد [[عالی]] است که با ایجاد نگرش مثبت به [[آینده]]، انگیزۀ حرکت و [[پویایی]] به [[انسان]] می‌دهد و باعث [[تقویت اراده]]، [[استقامت]] و [[پایداری]] در برابر مشکلات و ناگواری‌ها میگردد و همچنین [[توانمندی]] افراد را در ابعاد مختلف مضاعف می‌گرداند. امیدهای واقعی ریشه در [[اعتقادات]] و [[باورهای دینی]] دارند که نتیجۀ آن "[[سلامت روان]]" است.
| |
| | |
| ==پرسش مستقیم==
| |
| * [[احساس امید به عنوان یکی از آثار روانشناختی انتظار در بعد ارتقای بهداشت روانی به چه معناست؟ (پرسش)]]
| |
| | |
| {{پرسمان انتظار فرج}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| # [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[رضا انصاری|انصاری، رضا]]، [[پیش‌درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار (مقاله)|'''پیش درآمدی بر آثار روان‌شناسی انتظار''']]
| |
| # [[پرونده:13681211.jpg|22px]][[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|'''انتظار و امنیت روانی''']]
| |
| # [[پرونده:137963.jpg|22px]][[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|'''مهدویت و آرامش روان''']]
| |
| # [[پرونده:137973.jpg|22px]] [[نفیسه فقیهی مقدس|فقیهی مقدس، نفیسه]]، [[بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی (مقاله)|'''بررسی کارکرد آموزه انتظار در حوزه سلامت روان خانواده با تاکید بر روایات اسلامی''']]
| |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| {{امام مهدی}}
| |
| | |
| [[رده:احساس امید]]
| |
| | |
| [[رده:مدخل]]
| |
