←طبقهبندی روایات اهل الذکر
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
*[[روایات]] مربوط به [[اهل الذکر]] در سه بخش قابل تقسیمبندی است: | *[[روایات]] مربوط به [[اهل الذکر]] در سه بخش قابل تقسیمبندی است: | ||
#روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی میکند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم؛ اگر نمیدانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{متن حدیث|رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ الذِّكْر}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل الذکر]] در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | #روایاتی که [[پیامبر]]{{صل}} را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی میکند: [[امام باقر]]{{ع}} دربارۀ آیۀ: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و ما پیش از تو جز مردانی را که به آنها وحی میکردیم نفرستادیم؛ اگر نمیدانید از اهل کتاب (آسمانی) بپرسید؛ سوره نحل، آیه: ۴۳.</ref> فرمودند: {{متن حدیث|رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} الذِّكْرُ أَنَا وَ الْأَئِمَّةُ أَهْلُ الذِّكْر}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۱۰</ref>. معرفه بیان شدن دال بر انحصار ذکر در [[پیامبر]]{{صل}} و [[اهل الذکر]] در [[اهل بیت]]{{عم}} است<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref>. | ||
#روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی مینماید: [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: {{متن حدیث|الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}<ref> آنان را) با برهانها (ی روشن) و نوشتهها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستادهاند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref><ref>کلینی، [[محمد]] بن [[یعقوب]]، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا [[حضرت]] دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> میفرمایند: {{متن حدیث|الذِّكْرُ الْقُرْآنُ وَ نَحْنُ قَوْمُهُ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُون}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[اهل ذکر]] ماییم"<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}؛ مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: "[[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذکرند"<ref>{{متن حدیث|هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ}}؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۵۴.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>. اینکه بعضی [[روایات]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از [[روایات]] [[قرآن]] را ذکر دانستهاند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور [[خدای متعال]] هستند و [[اهل بیت]] هم اهل [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم اهل [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | #روایاتی که [[قرآن]] را ذکر و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[اهل ذکر]] معرفی مینماید: [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: {{متن حدیث|الْكِتَابُ الذِّكْرُ وَ أَهْلُهُ آلُ مُحَمَّدٍ أَمَرَ اللَّهُ بِسُؤَالِهِمْ وَ لَمْ يُؤْمَرُوا بِسُؤَالِ الْجُهَّالِ وَ سَمَّى اللَّهُ الْقُرْآنَ ذِكْراً فَقَالَ تَبَارَك {{متن قرآن|بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}}}}<ref> آنان را) با برهانها (ی روشن) و نوشتهها (فرستادیم) و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستادهاند روشن گردانی و باشد که بیندیشند؛ سوره نحل، آیه: ۴۴.</ref><ref>کلینی، [[محمد]] بن [[یعقوب]]، کافی، ج ۲، ص ۲۶.</ref>؛ و یا [[حضرت]] دربارۀ آیۀ {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ}}<ref> و همانا آن، یادکردی برای تو و قوم توست و زودا که بازخواست شوید؛ سوره زخرف، آیه:۴۴.</ref> میفرمایند: {{متن حدیث|الذِّكْرُ الْقُرْآنُ وَ نَحْنُ قَوْمُهُ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُون}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص ۲۸۶.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: "[[اهل ذکر]] ماییم"<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْر}}؛ مناقب، ج ۳ ص ۹۸</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} نیز در ذیل این آیۀ کیمه فرمود: "[[امامان]] از [[عترت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} اهل ذکرند"<ref>{{متن حدیث|هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ عِتْرَةِ رَسُولِ اللَّهِ}}؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص۱۵۴.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۲.</ref>. اینکه بعضی [[روایات]] [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} و بعضی از [[روایات]] [[قرآن]] را ذکر دانستهاند با هم منافات ندارد، چون [[پیامبر خاتم|رسول اعظم]]{{صل}} و [[قرآن کریم]] یادآور [[خدای متعال]] هستند و [[اهل بیت]] هم اهل [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و هم اهل [[قرآن]] هستند<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||
#روایاتی که میگوید [[اهل کتاب]]، [[اهل ذکر]] نیستند: [[محمد بن مسلم]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] میکند از [[حضرت]] پرسیدم:{{متن حدیث|إِنَّ مَنْ عِنْدَنَا يَزْعُمُونَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى {{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ}} أَنَّهُمُ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى قَالَ إِذاً يَدْعُونَهُمْ إِلَى دِينِهِمْ ثُمَّ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص ۲۱۱</ref>. در روایتی دیگر آمده است: در [[مجلسی]] که عدهای از [[علما]] در حضور [[مأمون عباسی]] بودند [[امام رضا]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ {{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ}} فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَى بِذَلِكَ الْيَهُودَ وَ النَّصَارَى فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ{{ع}} سُبْحَانَ اللَّهِ وَ هَلْ يَجُوزُ ذَلِكَ إِذاً يَدْعُونَّا إِلَى دِينِهِمْ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِينِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا يَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ{{ع}} نَعَمْ الذِّكْرُ رَسُولُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص ۵۳۲</ref>. این [[روایات]] نشان میدهد [[اهل بیت]]{{عم}} با طرز تفکری که [[اهل کتاب]] را [[اهل الذکر]] میدانست [[مخالفت]] میکرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | #روایاتی که میگوید [[اهل کتاب]]، [[اهل ذکر]] نیستند: [[محمد بن مسلم]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] میکند از [[حضرت]] پرسیدم:{{متن حدیث|إِنَّ مَنْ عِنْدَنَا يَزْعُمُونَ أَنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى {{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ}} أَنَّهُمُ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى قَالَ إِذاً يَدْعُونَهُمْ إِلَى دِينِهِمْ ثُمَّ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى صَدْرِهِ فَقَالَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ"}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص ۲۱۱</ref>. در روایتی دیگر آمده است: در [[مجلسی]] که عدهای از [[علما]] در حضور [[مأمون عباسی]] بودند [[امام رضا]]{{ع}} فرمودند: {{متن حدیث|فَنَحْنُ أَهْلُ الذِّكْرِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ {{متن قرآن|فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ}} فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَى بِذَلِكَ الْيَهُودَ وَ النَّصَارَى فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ{{ع}} سُبْحَانَ اللَّهِ وَ هَلْ يَجُوزُ ذَلِكَ إِذاً يَدْعُونَّا إِلَى دِينِهِمْ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِينِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَكَ فِي ذَلِكَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا يَا أَبَا الْحَسَنِ فَقَالَ{{ع}} نَعَمْ الذِّكْرُ رَسُولُ اللَّهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص ۵۳۲</ref>. این [[روایات]] نشان میدهد [[اهل بیت]]{{عم}} با طرز تفکری که [[اهل کتاب]] را [[اهل الذکر]] میدانست [[مخالفت]] میکرد<ref>[[حسین عبدالمحمدی بنچناری|عبدالمحمدی بنچناری، حسین]]، [[بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت (مقاله)|بررسی تطبیقی دلالت آیه فاسئلوا أهل الذکر بر مرجعیت علمی اهل بیت]].</ref> | ||