←روایات دربارۀ خراسانی و نقد آنها
خط ۷: | خط ۷: | ||
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانههای ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پسزمینه=#F8FBF9| گیومه نقلقول =| تراز منبع = وسط}} | |تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانههای ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پسزمینه=#F8FBF9| گیومه نقلقول =| تراز منبع = وسط}} | ||
*در منابع اولیه [[حدیث]] [[شیعه]] مانند [[الغیبة ۱ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]]، [[الغیبة ۲ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن حسن طوسی|طوسی]] و [[ارشاد]] [[شیخ مفید]]، روایاتی در خصوص خراسانی وارد شده، که احتمال دارد ایشان را [[یاور]] خراسانیان و یا [[رهبر]] اهالی [[خراسان]] و یا فرماندۀ [[لشکر]] [[خراسان]] دانست. مجموعه قرائن موجود پیرامون شخصیت او دلالت دارد که وی همزمان با [[خروج سفیانی]] و [[یمانی]] ظاهر میشود و نیروهای خود را به سوی [[عراق]] اعزام میدارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ، ج ۲، ص ۲۵۹، [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ نویسندگان آفتاب مهر، ج ۱ ص ۲۱۷ ـ ۲۱۸</ref> از جملۀ این [[روایات]]:<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة طوسی، ص ۲۷۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار ج ۵۲، ص ۴۶۷: «پرچمهای سیاهی که ازخراسان در میآید در کوفه فرو میآید، هنگامی که مهدی علیه السلام ظهور کند، این پرچمها برای بیعت به حضور او گسیل میشود»</ref> {{متن حدیث|"تَنْزِلُ الرَّايَاتُ السُّودُ الَّتِي تَخْرُجُ مِنْ خُرَاسَانَ إِلَى الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُّ بُعِثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَةِ"}}<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> برخی از این شخصیت با عنوان [[سید خراسانی]] نام برده و او را از ذریۀ [[امام مجتبی]] یا [[امام حسین]] {{عم}} دانستهاند و صفات جسمانی او را هم بیان کردهاند که صورتی [[نورانی]] و خالی بر گونه راست یا دست راست دارد.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۹۴ـ ۲۹۷</ref> ولی چنانچه گذشت در منابع اولیه تنها تعبیر خراسانی مطرح شده و اشارهای به سیادت یا [[هاشمی بودن]] او نشده است،<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۷ ـ ۴۴۸؛ [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> و یا گفته شده، خراسانی آخرین [[حاکم]] در [[ایران]] [[پیش از ظهور]] یا معاصر با آخرین فرمانرواست.<ref>ر.ک. [[علی کورانی|کورانی| علی]]، [[عصر ظهور (کتاب)|عصر ظهور]]، ص ۲۷۰</ref> برخی هم او را مردی از [[بنی تمیم]] دانستهاند<ref>نعمانی، الغیبة، ص ؟؟؟</ref>.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> عنوان خراسانی به معنای اهل [[خراسان]] فعلی بودن نیست زیرا در صدر [[اسلام]] به [[مشرق]] [[زمین]] [[خراسان]] اطلاق میشده است، که شامل [[ایران]] و سایر مناطق [[اسلامی]] متصل به آن، که در گذشته جزء شوروی سابق بودند، میشده است، بر این اساس شخص خراسانی اهل هر منطقهایی از این محدوده باشد، نسبت خراسانی به او صحیح است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۱۷۰، ۱۸۰، ۳۲۰ و ۳۲۲</ref> | *در منابع اولیه [[حدیث]] [[شیعه]] مانند [[الغیبة ۱ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]]، [[الغیبة ۲ (کتاب)|غیبت]] [[محمد بن حسن طوسی|طوسی]] و [[ارشاد]] [[شیخ مفید]]، روایاتی در خصوص خراسانی وارد شده، که احتمال دارد ایشان را [[یاور]] خراسانیان و یا [[رهبر]] اهالی [[خراسان]] و یا فرماندۀ [[لشکر]] [[خراسان]] دانست. مجموعه قرائن موجود پیرامون شخصیت او دلالت دارد که وی همزمان با [[خروج سفیانی]] و [[یمانی]] ظاهر میشود و نیروهای خود را به سوی [[عراق]] اعزام میدارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]] ۵ ، ج ۲، ص ۲۵۹، [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ نویسندگان آفتاب مهر، ج ۱ ص ۲۱۷ ـ ۲۱۸</ref> از جملۀ این [[روایات]]:<ref>طوسی، محمد بن حسن، الغیبة طوسی، ص ۲۷۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار ج ۵۲، ص ۴۶۷: «پرچمهای سیاهی که ازخراسان در میآید در کوفه فرو میآید، هنگامی که مهدی علیه السلام ظهور کند، این پرچمها برای بیعت به حضور او گسیل میشود»</ref> {{متن حدیث|"تَنْزِلُ الرَّايَاتُ السُّودُ الَّتِي تَخْرُجُ مِنْ خُرَاسَانَ إِلَى الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُّ بُعِثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَةِ"}}<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> برخی از این شخصیت با عنوان [[سید خراسانی]] نام برده و او را از ذریۀ [[امام مجتبی]] یا [[امام حسین]] {{عم}} دانستهاند و صفات جسمانی او را هم بیان کردهاند که صورتی [[نورانی]] و خالی بر گونه راست یا دست راست دارد.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۲۹۴ـ ۲۹۷</ref> ولی چنانچه گذشت در منابع اولیه تنها تعبیر خراسانی مطرح شده و اشارهای به سیادت یا [[هاشمی بودن]] او نشده است،<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج ۷، ص ۴۴۷ ـ ۴۴۸؛ [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> و یا گفته شده، خراسانی آخرین [[حاکم]] در [[ایران]] [[پیش از ظهور]] یا معاصر با آخرین فرمانرواست.<ref>ر.ک. [[علی کورانی|کورانی| علی]]، [[عصر ظهور (کتاب)|عصر ظهور]]، ص ۲۷۰</ref> برخی هم او را مردی از [[بنی تمیم]] دانستهاند<ref>نعمانی، الغیبة، ص ؟؟؟</ref>.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷</ref> عنوان خراسانی به معنای اهل [[خراسان]] فعلی بودن نیست زیرا در صدر [[اسلام]] به [[مشرق]] [[زمین]] [[خراسان]] اطلاق میشده است، که شامل [[ایران]] و سایر مناطق [[اسلامی]] متصل به آن، که در گذشته جزء شوروی سابق بودند، میشده است، بر این اساس شخص خراسانی اهل هر منطقهایی از این محدوده باشد، نسبت خراسانی به او صحیح است.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۷۴ ـ ۷۷؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۱۷۰، ۱۸۰، ۳۲۰ و ۳۲۲</ref> | ||
==[[روایات]] دربارۀ خراسانی و نقد آنها== | |||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقلقول ={{وسطچین}}'''[[آیا قیام خراسانی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)|آیا قیام خراسانی از نشانههای ظهور امام مهدی است؟]]'''{{پایان}} | |||
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانههای ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پسزمینه=#F8FBF9| گیومه نقلقول =| تراز منبع = وسط}} | |||
*چندین [[روایت]] دربارۀ خراسانی وارد شده است که از لحاظ سندی دارای اشکال هستند | *چندین [[روایت]] دربارۀ خراسانی وارد شده است که از لحاظ سندی دارای اشکال هستند | ||
#[[روایت]] اول: [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: «[[بنی عباس]] حتما به [[حکومت]] خواهند رسید و آنگاه که [[حاکم]] شوند، [[اختلاف]] پیدا کنند و پراکندگی میان آنان ایجاد شود، خراسانی و [[سفیانی]] [[خروج]] خواهند کرد. یکی از [[شرق]] و دیگری از [[غرب]]، آن دو به سرعت سوی [[کوفه]] میآیند و [[بنی عباس]] را نابود میکنند و احدی از آنان را [[باقی]] نمیگذارند».<ref>{{متن حدیث|"عن ابی جعفر {{ع}}: لَا بُدَّ انَّ یملک بَنُو الْعَبَّاسِ فاذا ملکوا وَ اخْتَلَفُوا وَ تَشَتُّتَ أَمَرَهُمْ خَرَجَ علیهم الخراسانی وَ السفیانی هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنِ الْمَغْرِبِ یستبقان الی الکوفة کفرسی رِهَانَ هَذَا مِنْ هیهنا وَ هَذَا مِنْ هیهنا حتی یکون هلاکهم علی ایدیهما أَمَّا أَنَّهُمَا لَا یبقون مِنْهُمْ أَحَداً أَبَداً"}} نعمانی، الغیبة، ص ۲۶۷، باب ۱۴، ح ۱۸.</ref> [[سند]] این [[روایت]] به جهت وجود افراد مجهول قابل [[اعتماد]] نیست. علاوه بر اینکه در سایر کتب با [[اختلاف]] در متن و [[سند]] ذکر شده است علاوه بر اینکه سخن [[بنی عباس]] در آن جای تأمل دارد<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۴۷؛ [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]؛ [[تحلیل تاریخی نشانههای ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانههای ظهور]]، ص ۲۱۸، ۲۱۹</ref>. | #[[روایت]] اول: [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: «[[بنی عباس]] حتما به [[حکومت]] خواهند رسید و آنگاه که [[حاکم]] شوند، [[اختلاف]] پیدا کنند و پراکندگی میان آنان ایجاد شود، خراسانی و [[سفیانی]] [[خروج]] خواهند کرد. یکی از [[شرق]] و دیگری از [[غرب]]، آن دو به سرعت سوی [[کوفه]] میآیند و [[بنی عباس]] را نابود میکنند و احدی از آنان را [[باقی]] نمیگذارند».<ref>{{متن حدیث|"عن ابی جعفر {{ع}}: لَا بُدَّ انَّ یملک بَنُو الْعَبَّاسِ فاذا ملکوا وَ اخْتَلَفُوا وَ تَشَتُّتَ أَمَرَهُمْ خَرَجَ علیهم الخراسانی وَ السفیانی هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنِ الْمَغْرِبِ یستبقان الی الکوفة کفرسی رِهَانَ هَذَا مِنْ هیهنا وَ هَذَا مِنْ هیهنا حتی یکون هلاکهم علی ایدیهما أَمَّا أَنَّهُمَا لَا یبقون مِنْهُمْ أَحَداً أَبَداً"}} نعمانی، الغیبة، ص ۲۶۷، باب ۱۴، ح ۱۸.</ref> [[سند]] این [[روایت]] به جهت وجود افراد مجهول قابل [[اعتماد]] نیست. علاوه بر اینکه در سایر کتب با [[اختلاف]] در متن و [[سند]] ذکر شده است علاوه بر اینکه سخن [[بنی عباس]] در آن جای تأمل دارد<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص۴۴۷؛ [[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]؛ [[تحلیل تاریخی نشانههای ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانههای ظهور]]، ص ۲۱۸، ۲۱۹</ref>. | ||
خط ۱۶: | خط ۱۸: | ||
#در [[روایت]] دیگر از [[امام باقر]] {{ع}} آمده است<ref>{{متن حدیث|"إِذَا اخْتَلَفَ بَنُو فُلَانٍ فیما بینهم، فَعِنْدَ ذلک الْفَرْجِ. وَ لیس فرجکم إِلَّا فی اخْتِلَافِهِمْ. فَإِذَا کان فَتَوَقَّعُوا الصیحة فی شَهْرِ رَمَضَانَ. وَ إِذَا کان ذلک طَمِعَ النَّاسُ فیهم، وَ اخْتَلَفَتِ الکلمة وَ کان خُرُوجِ السفیانی، وَ یتشتت أَمْرُهُمْ، وَ یخرج علیهم الخراسانی، هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنَ الْمَغْرِبِ، یستبقان إلی الکوفة کفرسی رِهَانَ، هَذَا مِنْ هُنَا، وَ هَذَا مِنْ هُنَا، حتی یکون هلاک بنی فُلَانٍ علی أیدیهما... أَمَّا إِنَّهُمَا لَا یبقیان أَحَداً"}}؛ غیبت نعمانی، ص ۱۳۵؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۱؛ الامام المهدی، ص ۲۲۳؛ المهدی، ص ۱۹۶؛ بشارة الاسلام، ص ۹۲.</ref>: «چون [[اولاد]] فلانی دچار [[اختلاف]] شدند، [[فرج]] نزدیک است. [[فرج]] شما بستگی به [[اختلاف]] آنها دارد. چون نشانههای [[اختلاف]] ظاهر شد [[منتظر]] [[ندای آسمانی]] در [[ماه رمضان]] باشید. چون ندا شنیده شد [[مردم]] بر آنها [[جری]] میشوند و [[سفیانی]] [[خروج]] میکند و کارشان پراکنده میشود و خراسانی بر علیه آنها [[خروج]] میکند، خراسانی از [[مشرق]] و [[سفیانی]] از [[مغرب]] به سوی [[کوفه]] میتازند و هر دو چون دو اسب مسابقه به دنبال یکدیگر وارد [[کوفه]] میشوند، [[اولاد]] فلانی به دست آنها نابود میشوند [[سپاهیان]] [[سفیانی]] و خراسانی احدی را از آنها زنده نمیگذارند»<ref>ر.ک. [[کامل سلیمان|کامل سلیمان]]، [[روزگار رهایی ج۱ (کتاب)|روزگار رهایی]]، ج۲، ص ۷۶۲-۷۷۲</ref> | #در [[روایت]] دیگر از [[امام باقر]] {{ع}} آمده است<ref>{{متن حدیث|"إِذَا اخْتَلَفَ بَنُو فُلَانٍ فیما بینهم، فَعِنْدَ ذلک الْفَرْجِ. وَ لیس فرجکم إِلَّا فی اخْتِلَافِهِمْ. فَإِذَا کان فَتَوَقَّعُوا الصیحة فی شَهْرِ رَمَضَانَ. وَ إِذَا کان ذلک طَمِعَ النَّاسُ فیهم، وَ اخْتَلَفَتِ الکلمة وَ کان خُرُوجِ السفیانی، وَ یتشتت أَمْرُهُمْ، وَ یخرج علیهم الخراسانی، هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنَ الْمَغْرِبِ، یستبقان إلی الکوفة کفرسی رِهَانَ، هَذَا مِنْ هُنَا، وَ هَذَا مِنْ هُنَا، حتی یکون هلاک بنی فُلَانٍ علی أیدیهما... أَمَّا إِنَّهُمَا لَا یبقیان أَحَداً"}}؛ غیبت نعمانی، ص ۱۳۵؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۱؛ الامام المهدی، ص ۲۲۳؛ المهدی، ص ۱۹۶؛ بشارة الاسلام، ص ۹۲.</ref>: «چون [[اولاد]] فلانی دچار [[اختلاف]] شدند، [[فرج]] نزدیک است. [[فرج]] شما بستگی به [[اختلاف]] آنها دارد. چون نشانههای [[اختلاف]] ظاهر شد [[منتظر]] [[ندای آسمانی]] در [[ماه رمضان]] باشید. چون ندا شنیده شد [[مردم]] بر آنها [[جری]] میشوند و [[سفیانی]] [[خروج]] میکند و کارشان پراکنده میشود و خراسانی بر علیه آنها [[خروج]] میکند، خراسانی از [[مشرق]] و [[سفیانی]] از [[مغرب]] به سوی [[کوفه]] میتازند و هر دو چون دو اسب مسابقه به دنبال یکدیگر وارد [[کوفه]] میشوند، [[اولاد]] فلانی به دست آنها نابود میشوند [[سپاهیان]] [[سفیانی]] و خراسانی احدی را از آنها زنده نمیگذارند»<ref>ر.ک. [[کامل سلیمان|کامل سلیمان]]، [[روزگار رهایی ج۱ (کتاب)|روزگار رهایی]]، ج۲، ص ۷۶۲-۷۷۲</ref> | ||
*ماهیت و چگونگی [[قیام خراسانی]] در [[روایات]] به صورت شفاف بیان نشده است؛ همچنین درباره شخصیتی که [[رهبری]] این [[قیام]] را بر عهده دارد، اطلاعات دقیقی وجود ندارد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۶</ref>. بر این اساس بهطور قطع از [[اخبار]] استفاده نمیشود که رایتی بالخصوص از [[خراسان]] معهود فعلی [[قیام]] کند، بلکه آنچه استفاده میشود آن است که [[خراسان]] فعلی محل برافراشته شدن پرچمهای شرقی و اجتماع آنهاست<ref>ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص۲۰۵-۲۱۰</ref>. | *ماهیت و چگونگی [[قیام خراسانی]] در [[روایات]] به صورت شفاف بیان نشده است؛ همچنین درباره شخصیتی که [[رهبری]] این [[قیام]] را بر عهده دارد، اطلاعات دقیقی وجود ندارد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]، ص ۱۴۶</ref>. بر این اساس بهطور قطع از [[اخبار]] استفاده نمیشود که رایتی بالخصوص از [[خراسان]] معهود فعلی [[قیام]] کند، بلکه آنچه استفاده میشود آن است که [[خراسان]] فعلی محل برافراشته شدن پرچمهای شرقی و اجتماع آنهاست<ref>ر.ک. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص۲۰۵-۲۱۰</ref>. | ||
===نقد [[روایات]] دربارۀ خراسانی=== | ===نقد [[روایات]] دربارۀ خراسانی=== |