مراتب قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «==مراتب قرآن و ویژگی‌های آن== *ادّله عقلی و نیز اشارات خداوند در قرآن...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
*[[قرآن]] نیز از این قاعده مستثنی نیست و دارای مراتب گوناگونی است؛ که [[خداوند]] در [[مقام]] معرّفی [[قرآن]]، از آن به دو مرتبه "[[احکام]]" و "تفصیل" یاد می‌کند<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۰.</ref>.
*[[قرآن]] نیز از این قاعده مستثنی نیست و دارای مراتب گوناگونی است؛ که [[خداوند]] در [[مقام]] معرّفی [[قرآن]]، از آن به دو مرتبه "[[احکام]]" و "تفصیل" یاد می‌کند<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۰.</ref>.


===بند اوّل: [[مقام]] اِحکام [[قرآن]]===
==بند اوّل: [[مقام]] اِحکام [[قرآن]]==
*[[مقام]] اوّل، مرتبه اِحکام است که به [[حقیقت قرآن]] اشاره دارد که در نزد [[پروردگار]] است و از آن به "[[لوح محفوظ]]" یا "[[ام‌الکتاب]]" و یا "[[کتاب مکنون]]" نیز یاد شده است. این مرتبه، در مقامی عِلّی و [[حکیم]] و [[کریم]] و محفوظ از همه آلودگی‌ها قرار دارد؛ چنان‌که [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|حْمَ وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ}}<ref>«حا، میم سوگند به این کتاب روشن به راستی ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم باشد که خرد ورزید و بی‌گمان آن نزد ما در اصل کتاب، فرازمندی فرزانه است» سوره زخرف، آیه ۱-۴.</ref>.  
*[[مقام]] اوّل، مرتبه اِحکام است که به [[حقیقت قرآن]] اشاره دارد که در نزد [[پروردگار]] است و از آن به "[[لوح محفوظ]]" یا "[[ام‌الکتاب]]" و یا "[[کتاب مکنون]]" نیز یاد شده است. این مرتبه، در مقامی عِلّی و [[حکیم]] و [[کریم]] و محفوظ از همه آلودگی‌ها قرار دارد؛ چنان‌که [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|حْمَ وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ}}<ref>«حا، میم سوگند به این کتاب روشن به راستی ما آن را قرآنی عربی قرار دادیم باشد که خرد ورزید و بی‌گمان آن نزد ما در اصل کتاب، فرازمندی فرزانه است» سوره زخرف، آیه ۱-۴.</ref>.  
*همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«که این قرآنی ارجمند است در نوشته‌ای فرو پوشیده که جز پاکان را به آن دسترس نیست فرو فرستاده‌ای از سوی پروردگار جهانیان است» سوره واقعه، آیه ۷۷-۸۰.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۰-۳۲۱.</ref>.
*همچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«که این قرآنی ارجمند است در نوشته‌ای فرو پوشیده که جز پاکان را به آن دسترس نیست فرو فرستاده‌ای از سوی پروردگار جهانیان است» سوره واقعه، آیه ۷۷-۸۰.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۰-۳۲۱.</ref>.


===بند دوم: [[مقام]] تفصیل [[قرآن]]===
==بند دوم: [[مقام]] تفصیل [[قرآن]]==
*[[مقام]] دوم، مرتبه تفصیل [[قرآن]] است که در قالب کلمه و [[کلام]]، توسط [[رسول اکرم]]{{صل}} و به زبان [[عربی]] بر [[امّت اسلام]] نازل شد: {{متن قرآن|كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«کتابی است که آیات آن آشکار شده است، به گونه قرآنی عربی، برای گروهی که می‌دانند،» سوره فصلت، آیه ۳.</ref>.
*[[مقام]] دوم، مرتبه تفصیل [[قرآن]] است که در قالب کلمه و [[کلام]]، توسط [[رسول اکرم]]{{صل}} و به زبان [[عربی]] بر [[امّت اسلام]] نازل شد: {{متن قرآن|كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«کتابی است که آیات آن آشکار شده است، به گونه قرآنی عربی، برای گروهی که می‌دانند،» سوره فصلت، آیه ۳.</ref>.
*و نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنْزِيلًا}}<ref>«و آن را قرآنی بخش‌بخش کرده‌ایم تا بر مردم با درنگ بخوانی و آن را خرده‌خرده فرو فرستاده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۱۰۶.</ref>.
*و نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنْزِيلًا}}<ref>«و آن را قرآنی بخش‌بخش کرده‌ایم تا بر مردم با درنگ بخوانی و آن را خرده‌خرده فرو فرستاده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۱۰۶.</ref>.
*رابطه آن [[حقیقت]] محکم با این تفصیل حرفی و [[کلامی]]، رابطه [[روح]] با [[جسد]] و معنی با لفظ است:{{متن قرآن|الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ}}<ref>«الف، لام، را؛ (این) کتابی است که آیاتش استواری یافته سپس از سوی فرزانه‌ای آگاه آشکار شده است؛» سوره هود، آیه ۱.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۱.</ref>.
*رابطه آن [[حقیقت]] محکم با این تفصیل حرفی و [[کلامی]]، رابطه [[روح]] با [[جسد]] و معنی با لفظ است:{{متن قرآن|الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ}}<ref>«الف، لام، را؛ (این) کتابی است که آیاتش استواری یافته سپس از سوی فرزانه‌ای آگاه آشکار شده است؛» سوره هود، آیه ۱.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۳۲۱.</ref>.
===رابطه مراتب [[قرآن]] با یکدیگر===
==رابطه مراتب [[قرآن]] با یکدیگر==
*در نگاهی کلّی، [[عالم هستی]] سراسر [[آیات الهی]] و مخلوق ذات باری تعالی است؛ ولی بنا بر مرتبه [[قرب]] و بُعدی که نسبت به [[خداوند]] دارد، دارای مراتب طولی فراوان است. هر یک از مراتب فوقانی، علّت برای مرتبه پایین‌تر است.
*در نگاهی کلّی، [[عالم هستی]] سراسر [[آیات الهی]] و مخلوق ذات باری تعالی است؛ ولی بنا بر مرتبه [[قرب]] و بُعدی که نسبت به [[خداوند]] دارد، دارای مراتب طولی فراوان است. هر یک از مراتب فوقانی، علّت برای مرتبه پایین‌تر است.
*در [[قرآن]]، از مرتبه [[غیب و شهادت]] عالم با [[اسامی]] گوناگونی یاد شده، که هر یک به جهتی از اوصاف این مراتب دارد؛ [[عالم غیب]] با عنوان عالم [[عرش]]، [[کرسی]]، [[ملکوت]] و [[عالم امر]] نامیده شده؛ در مقابل، [[عالم شهادت]] به عالم [[دنیا]]، [[مُلک]] و [[خلق]] نام گرفته؛ چنان‌که فرمود: {{متن قرآن|أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«آگاه باشید که آفرینش و فرمان او راست؛ بزرگوار است خداوند پروردگار جهانیان» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref>.
*در [[قرآن]]، از مرتبه [[غیب و شهادت]] عالم با [[اسامی]] گوناگونی یاد شده، که هر یک به جهتی از اوصاف این مراتب دارد؛ [[عالم غیب]] با عنوان عالم [[عرش]]، [[کرسی]]، [[ملکوت]] و [[عالم امر]] نامیده شده؛ در مقابل، [[عالم شهادت]] به عالم [[دنیا]]، [[مُلک]] و [[خلق]] نام گرفته؛ چنان‌که فرمود: {{متن قرآن|أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«آگاه باشید که آفرینش و فرمان او راست؛ بزرگوار است خداوند پروردگار جهانیان» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref>.
۲۱۸٬۱۵۹

ویرایش