|
|
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پاسخ جامع مهدویت بالا}}
| | #تغییر_مسیر [[ چرا انتظار منفی برداشتی انحرافی از انتظار شمرده میشود؟ (پرسش)]] |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = [[انتظار منفی]] به چه معناست؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]
| |
| | مدخل اصلی = [[انتظار منفی]]
| |
| | مدخل وابسته =
| |
| | پاسخدهنده =
| |
| | پاسخدهندگان = ۱۰ پاسخ
| |
| | |
| }}
| |
| '''[[انتظار منفی]] به چه معناست؟''' یکی از پرسشهای مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
| |
| | |
| | |
| ==عبارتهای دیگری از این پرسش==
| |
| | |
| ==پاسخ جامع اجمالی==
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخها ودیدگاههای متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:</sub>''</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| {| style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
| |
| |-
| |
| | |
| |[[پرونده:11760.jpg|75px|link=سید علی حسینی خامنهای]]||[[پرونده:600.jpg|75px|link=مرتضی مطهری]]||[[پرونده:769540432.jpg|75px|link=عبدالله جوادی آملی]]||[[پرونده:13681242.jpeg|75px|link=ابراهیم کوثری]]||[[پرونده:783993038.jpg|75px|link=قنبر علی صمدی]]||[[پرونده:Pic1397.jpg|75px|link=مجید حیدرینیک]]||[[پرونده:1100230.jpg|75px|link=منصور هرنجی]]||[[پرونده:1650600.jpg|75px|link=شریف لکزایی]]||[[پرونده:137997.jpeg|75px|link=اصغر طهماسبی بلداجی]]
| |
| | |
| |-
| |
| | |
| |<sub>[[سید علی حسینی خامنهای|خامنهای]]</sub>||<sub>[[مرتضی مطهری|مطهری]]</sub>||<sub>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]</sub>||<sub>[[ابراهیم کوثری|کوثری]]</sub>||<sub>[[قنبر علی صمدی|صمدی]]</sub>||<sub>[[مجید حیدرینیک|حیدرینیک]]</sub>||<sub>[[منصور هرنجی|هرنجی]]</sub>||<sub>[[شریف لکزایی|لکزایی]]</sub>||<sub>[[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی]]</sub>
| |
| | |
| |-
| |
| |}
| |
| ===[[معنای انتظار]] منفی===
| |
| *[[انتظار منفی]] و ویرانگر، برداشت سطحی و عافیت طلبانه از [[مهدویت]]<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]، ص؟؟؟</ref> و به معنای دست روی دست گذاشتن و [[منتظر ظهور]] [[مصلح]] ماندن است. در این تلقی هر اصلاحی محکوم به [[شکست]] است و [[گناه]] و [[فساد]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] و [[حق]] کشی، راه را برای [[ظهور]] [[منجی بشریت]] باز میکند<ref>ر.ک. [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]، ص؟؟؟</ref>. در [[انتظار منفی]] [[ظهور امام عصر]] {{ع}} تنها به ارادۀ [[الهی]] وابسته بوده و ماهیتی انفجاری دارد<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰.</ref> و اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق وعدۀ [[ظهور]] آن [[حضرت]] بیتأثیر است و [[اصلاح]] امور، واگذار به آمدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} است<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنهای|حسینی خامنهای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبههای نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>. این دیدگاه، نه تنها [[اقدام]] برای برپایی [[حکومت]] در [[عصر غیبت]] را برنمیتابد، بلکه آن را [[مانع]] [[رخداد ظهور]] و محکوم به بطلان میپندارد<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref> و [[معتقد]] است هرگاه [[صلاح]] به نقطۀ صفر برسد [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته و [[باطل]] یکهتاز میدان و [[حاکم]] شود<ref>ر.ک. [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]،ص؟؟؟؛ مولف؟؟؟، موعود نامه، ص ۱۳۱.</ref>؛ دست [[غیب]] برای [[اصلاح]] ظاهر میشود و [[جامعه]] را [[اصلاح]] میکند<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱- ۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸.</ref>. این سلب [[مسئولیت]] نسبت به همۀ شرارتها و بدیهای موجود در [[جامعه]]، همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] وارد کرده اند<ref>ر.ک. [[سید علی حسینی خامنهای|حسینی خامنهای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبههای نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>.
| |
| *باید توجه داشت [[انتظار]] نه احتراز است و گوشه نشینی، نه [[اعتراض]] و نفی [[طاغوتها]]. در واقع حالت روحی و روانی محض هستند، بلکه [[انتظار]]، عمل و [[اقدام]]، [[پویایی]] و حرکت است. از این رو در [[روایات]]، [[انتظار]] [[بهترین]] و محبوبترین عمل خوانده شده است. [[انتظار]] خشک و خالی، به عبارت دیگر [[امید]] ذهنی بی آنکه در [[جامعه]] تحقق یابد و آثارش [[آشکار]] شود، هیچ گاه [[بهترین]] عمل نخواهد بود و این معانی، حاکی از حضور در صحنه و فعالیتهای [[علمی]] و کار و کوشش و [[زمینهسازی]] عینی است، نه [[نیت]] بدون عمل و [[امید]] ذهنی بدون آثار عملی<ref>ر.ک: [[مجید حیدرینیک|حیدرینیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۲۱ ـ۲۲. </ref>.
| |
| | |
| ===ریشه [[انتظار منفی]]===
| |
| *ریشه اصلی [[انتظار منفی]] و اساساً هر نوع برداشت [[نادرست]] از [[انتظار]]، [[فهم]] غلط و کجاندیشانه برخی افراد از برخی روایاتی است که هرگونه [[قیام]] در [[دوران غیبت]] را "[[طاغوت]]" دانسته است و تلاش برای [[زمینهسازی ظهور]] [[امام مهدی]] را بیثمر میداند؛ روایاتی چون [[سخن امام]] [[زین العابدین]]{{ع}}: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ! لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ{{ع}} إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَكْرِهِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَويَ جَنَاحَاهُ فَأَخَذَهُ الصِّبْيَانُ فَعَبِثُوا بِهِ!}}<ref>بخدا سوگند هیچ یک از ما پیش از ظهور حضرت قائم{{ع}} خروج نکند جز آنکه حکایتش حکایت جوجهای است که پیش از درآمدن بالهایش از میان آشیانۀ خود پرواز کند، پس کودکان او را بگیرند و با او بازی کنند. الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴.</ref>؛ یا فرمایش [[امام باقر]]{{ع}}: {{متن حدیث| كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَايَةِ الْقَائِمِ صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}<ref>هر پرچمی قبل از قیام قائم{{ع}} برافراشته گردد صاحب آن طاغوت است. الغیبة، نعمانی، ص ۱۱۴.</ref>. این افراد بر این باورند که این [[روایات]] همگان را از اقدامات مصلحانه و [[قیام]] در برابر [[حاکمان]] طاغوتی [[پیش از ظهور امام مهدی]]{{ع}} بازداشته و آنان که [[پیش از ظهور]] [[حضرت]] [[پرچم قیام]] را برافراشته و [[مردم]] را سوی آن فراخوانند، خودشان [[طاغوت]] هستند. این [[باور]] در گونههای مختلفی مطرح شده هست؛ برخی [[مسلک احتراز]] را [[بیان]] کردهاند<ref>ر.ک: [[تفسیر انتظار امام مهدی به گوشهگزینی یا احتراز چه پیامی دارد؟ آیا این برداشت صحیح است؟ (پرسش)]]</ref> و بر این باورند [[انتظار]] سبب گوشهگیری و [[مانع]] از هرگونه [[اقدام]] اصلاحی است، برخی دیگر، [[انتظار]] را تنها به صرف [[دعا]] و [[تکالیف]] فردی معنا میکنند و توجهی به [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]] ندارند، برخی دیگر [[شیوع فساد]]، اعم از [[فساد]] [[اخلاقی]] و [[سیاسی]]، را لازمه [[ظهور امام مهدی]] میدانند و میگویند [[انسان]] [[منتظر]] وظیفهای برای مقابله با [[فساد]] و [[اصلاح]] امور ندارد بلکه بعضی پا را فراتر نهادهاند و [[کمک]] یه [[شیوع فساد]] را نیز برای [[ظهور امام مهدی]] لازم میدانند<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[فرجالله هدایتنیا|هدایتنیا، فرجالله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص364- 366.</ref>.
| |
| *در پاسخ به چنین اندیشۀ منفی و [[گمراهکننده]] باید گفت در [[حقیقت]]، اینگونه [[روایات]] برای [[پیشگیری]] از سوء استفاده برخی عناصر فرصتطلب از نام "[[مهدی]]" است، تا کسی برای رسیدن به اغراض [[سیاسی]] خویش، خود را [[مهدی موعود]] موجود قلمداد نکند، از این رو [[روایات]] یادشده به قیامهایی نظر دارند که با نام [[مهدی موعود]]{{ع}} انجام میگیرند؛ نه هر [[قیام]] و اصلاحی حتی برای [[اقامه حق]] و احیای [[معروف]] در [[جامعه]] که از [[احکام]] قطعی [[اسلام]] است؛ همچنین این دیدگاه با روایاتی که بر تأثیر بسترساز [[مردم]] در [[آمادهسازی]] مقدمات [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تأکید دارند، به کلی ناسازگار است؛ مانند این سخن [[رسول خدا]]{{صل}}: {{متن حدیث|يَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَهُ}} <ref> مردمی از شرق قیام میکنند و زمینه را برای حرکت جهانی مهدی فراهم میسازند. شرح الأخبار، ج ۳، ص ۵۶۳؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۷۷.</ref>؛ افزون بر آن، نگرش منفی به آموزه [[انتظار]]، سبب تعطیلی دستورهای [[سیاسی]] [[اسلام]]، مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]] و [[حمایت]] از [[مظلوم]] و...، خواهد بود که با صریح [[آیات]] و [[روایات]] منافات دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور]]، ص ۱۲۰-۱۲۱.</ref>.
| |
| | |
| ===پیامدهای [[انتظار منفی]]===
| |
| * [[انتظار منفی]]، عاملی است برای توجیه [[ستمها]] و [[فسادها]] و حقکُشیها، [[بیعدالتیها]] و [[مسئولیتگریزی]] ها<ref>ر.ک. [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]،ص؟؟؟</ref>. این [[انتظار]]، ویرانگر، اسارتآفرین، ظلمپذیر، فلجکننده، بیتحرک، سلطهبخش، بیهدف، مروج بیبند و باری و نوعی "[[اباحیگری]]" است<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰.</ref> چون در این نگرش، انسانهای [[منتظر]]، جز [[انتظار]] [[صلح]] و [[عدالت]]، وظیفۀ دیگری ندارند و [[بهترین]] مساعدت در فراهم شدن [[شرایط ظهور]]، [[ترویج]] و اشاعۀ [[فساد]] است!
| |
| *این [[تفسیر]] از [[انتظار]] با [[موازین]] و آموزههای [[دین اسلام]] و [[روح]] [[انتظار]] [[انقلاب]] [[مهدی]] {{ع}} [[سازگاری]] ندارد و نتیجۀ آن تعطیلی [[حدود الهی]] است<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱- ۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]،ص؟؟؟.</ref> در حالی که اگر [[انسان]] به ضمیر خود نگاهی بیندازد بر تحرک و تلاش خود در تحقق و [[تأسیس دولت]] [[صالح]] و [[عادل]] [[مهدوی]] [[حکم]] خواهد کرد. اگر قرار بر آن بود که جامعۀ انسانی بی هیچ کار و تلاشی و زحمتی دارای دولتی [[صالح]] و [[عادل]] میشد، چرا این مسأله از ابتدای [[خلقت]] رخ نداد تا [[انسان]] به ناچار این همه درد و [[رنج]] را بر دوش نکشد<ref>ر.ک. [[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]، ص؟؟؟.</ref>.
| |
| | |
| ===نتیجهگیری===
| |
| *[[انتظار منفی]] برداشت سطحی و عافیتطلبانه از [[مهدویت]] بوده و عامل بیتحرکی و مروج [[اباحیگری]] است. این [[تفسیر]] از [[انتظار]] با آموزههای [[اسلامی]] و [[روح]] [[انقلاب]] [[مهدی]] [[سازگاری]] ندارد و نتیجه آن نادیده گرفتن [[حدود الهی]] و بسیار از [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[مسلمانان]] است<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]، ص؟؟؟؛ [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱- ۶۷؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]،ص؟؟؟.</ref>.
| |
| | |
| ==پاسخها ودیدگاههای متفرقه==
| |
| {{یادآوری پاسخ}}
| |
| {{جمع شدن|۱. آیت الله حسینی خامنهای؛}}
| |
| [[پرونده:11760.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید علی حسینی خامنهای]]]]
| |
| ::::::[[آیتالله]] '''[[سید علی حسینی خامنهای]]'''، در کتاب ''«[[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::« برداشت منفی این است که [[مردم]] بگویند که به ما چه و ما چه کاره هستیم که در مقابل [[ظلم]]، [[فساد]]، [[کفر]]، بدی و شرارت بایستیم، ما [[منتظر]] خواهیم ماند تا [[امام زمان]] {{ع}} خودش بیاید و مشکل را حل کند، این برداشت منفی است. این همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی سعی کردند در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] این را وارد کنند. سلب [[مسئولیت]] نسبت به همه شرارتها و بدیهای موجود در [[جامعه]]<ref>بیانات در خطبههای نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>»<ref>[[سید علی حسینی خامنهای|حسینی خامنهای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۲. آیتالله مطهری؛}}
| |
| [[پرونده:600.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مرتضی مطهری]]]]
| |
| ::::::[[آیتالله]] [[مرتضی مطهری]] در کتاب ''«[[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]»'' در اين باره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار منفی]] ویرانگر، که برداشت عدهای از [[مردم]] است که [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی]] را صرفاً ماهیتی انفجاری میدانند، فقط و فقط از گسترش، اشاعه، رواج [[ظلمها]]، [[تبعیضها]]، اختناقها و حقکشیها و [[تباهیها]] ناشی میشود، نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است. این نوع [[انتظار ویرانگر]]، اسارتآفرین، ظلمپذیر، فلجکننده، بیتحرک، سلطهبخش، بیهدف، مخرب، [[عصیان]] و رواج بیبند و باری است(...)آن گاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]]، یکهتاز میدان گردد، جز نیرویی [[باطل]] نیروبی [[حکومت]] نکند، فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] (نه اهل [[حقیقت]] زیرا [[حقیقت]]، طرفداری ندارد) از آستین بیرون میآید، علیهذا هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر [[اصلاح]] یک نقطه روشن است، تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست دست [[غیب]] ظاهر نمیشود، برعکس، هر [[گناه]] و هر [[فساد]] و هر [[ظلم]] و هر [[تبعیض]] و هر حقکشی، هر [[پلیدی]] به [[حکم]] این که مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریبالوقوع میکند رواست، زیرا {{عربی|الْغَايَاتُ تُبَرِّرُ المَبَادِيَ}} [[هدفها]] وسیلههای [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند. پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است. اینجاست که [[گناه]] هم فال است و هم تماشا، هم [[لذت]] و کامجویی است و هم [[کمک]] به [[انقلاب مقدس]] نهایی... یقیناً این گروه به [[مصلحان]] و [[مجاهدان]] و [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]]؛ به نوعی [[بغض]] و [[عداوت]] مینگرند. زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام مهدی]]{{ع}} میشمارند. برعکس، اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشند در عمق ضمیر و [[اندیشه]] خود با نوعی [[رضایت]] به [[گناهکاران]] و عاملان [[فساد]] مینگرند، زیرا اینان [[مقدمات ظهور]] را فراهم مینمایند»<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۶۳ – ۶۲.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۳. آیتالله جوادی آملی؛}}
| |
| [[پرونده:769540432.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[عبدالله جوادی آملی]]]]
| |
| ::::::آیتالله '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[در] [[انتظار منفی]] و ویرانگر برخی [[ظهور امام عصر]]{{ع}} را تنها به [[اراده]] الاهی وابسته میدانند و تلاش [[جامعه انسانی]]، به ویژه اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق [[وعده]] [[ظهور]] آن [[حضرت]] را بیتأثیر میشمارند و [[اصلاح]] امور را به آمدن [[حضرت مهدی]]{{ع}} واگذار میکنند. این دیدگاه، نه تنها [[اقدام]] برای برپایی [[حکومت]] در [[عصر غیبت]] را برنمیتابد، آن را [[مانع]] [[رخداد ظهور]] و محکوم به بطلان میپندارد.
| |
| ::::::برپایه این نگرش عافیتطلبانه و مسئولیتگریز، [[رخداد ظهور]]، فراتر از [[حوزه]] اثرگذاری [[بشر]] است و تنها به [[اراده]] الاهی پیوند دارد؛ [[انتظار ظهور]] نیز به معنای مترصد بودن [[مردم]] تا فرارسیدن روز [[موعود]] و دست روی دست گذاشتن و بیتأثیر انگاشتن تلاش [[جامعه منتظر]] در زودهنگامی یا دیرکرد این رخداد بزرگ است. نگرش جدا انگاری [[ظهور امام زمان]]{{ع}} از کارکرد [[جامعه منتظر]]، برخاسته از نگاه سطحی<ref>نمود بارز این سطحینگری را میتوان در تفکر جریان مشهور به "انجمن حجتیه" مشاهده کرد.</ref> و [[فهم]] [[نادرست]] از روایاتی است که درباره [[وضع سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[شیعه]] در [[دوران غیبت]] و [[قیامهای پیش از ظهور]] وارد شده است»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۴.حجت الاسلام و المسلمین کوثری؛}}
| |
| [[پرونده:13681242.jpeg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم کوثری]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار ویرانگر]] و [[انتظار منفی|منفی]]. این گونه [[انتظار]]، فلج کننده است؛ چون در این نگرش، انسانهای [[منتظر]]، جز فقط [[انتظار]] [[صلح]] و [[عدالت]]، [[وظیفه]] دیگر [[وظیفه]] ندارد. وبرداشتی که اینان از [[انتظار]] دارند، این است افراد [[جامعه]] در برابر [[انحراف]] وگسترش [[ظلم]] و بیعدالتی، [[مسئولیت]] ندارد و هرچه [[ظلم]] و [[بیعدالتی]] در [[جامعه]] رواج یابد، به [[صلح]] و [[عدالت مهدوی]] نزدیک تر می شویم. وقتی [[ظلم]] اوج گرفت، دست [[غیب]] برای [[اصلاح]] ظاهر میشود و [[جامعه]] را [[اصلاح]] میکند. پس هر [[انقلاب]] و [[مبارزه]]، [[پیش از ظهور]] محکوم است؛ زیرا تا جریان ضد [[ظلم]] در [[جامعه]] موجود باشد،دست [[غیب]] از طرف [[خدا]] برای سرکوبی [[ظلم و ستم]] بیرون نمیآید! برعکس، انواع [[گناه]] و تبعیض- به [[حکم]] اینکه مقدمه [[ظهور]] است-.[[انقلاب]] مهدی{{عج}} را نزدیک میسازد؛ پس در این نوع [[انتظار]]، [[بهترین]] مساعدت در فراهم شدن [[شرایط ظهور]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است! و این [[تفسیر]] از [[انتظار]]- که نتیجه آن تعطیل [[حدود الهی]] باشد- با [[موازین]] و آموزههای [[دین اسلام]] و [[روح]] [[انتظار]] [[انقلاب]] [[مهدی]] {{ع}} [[سازگاری]] ندارد<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، انتشارات صدرا، چ۵، ص۶۱- ۶۷.</ref>»<ref>[[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۵.حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛}}
| |
| [[پرونده:783993038.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[قنبر علی صمدی]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در مقاله ''«[[آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار خاموش]]، به دیدگاه کسانی اطلاق میشود که پدیده [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} را تنها معلول [[اراده]] و [[مشیت الهی]] میدانند و برای عوامل انسانی و طبیعی، نقش چندانی قائل نیستند<ref>این برداشت بدین جهت مردود است که اراده الهی، گرچه علت العلل همه پدیدهها به شمار میآید، باید توجه داشت که تعلق اراده الهی به امری، ضابطهمند و حکیمانه است. در مورد پدیدههای اجتماعی و هر آنچه اختیار و اراده انسان در آن دخالت دارد، تعلق اراده الهی بر وقوع امری، مستلزم وجود مبادی اختیاری و مقدماتی است که جزو علل معده آن پدیده به حساب میآید و بدون آن، اراده الهی بر حتمیت وقوع آن تعلق نمیپذیرد و این یک سنت عام الهی است. پدیده ظهور نیز از شمول این سنت و قانون محسوب میگردد.</ref>. به همین جهت، در [[عصر غیبت]] نیز [[شیعیان]] را به [[زمینهسازی]] و تهیه [[مقدمات ظهور]] [[مکلف]] نمیدانند.
| |
| ::::::این نگرش منفی و منفعلانه به موضوع [[انتظار]]، از نگاه سطحی و تلقی [[نادرست]] نسبت به مفاد برخی روایاتی ناشی میشود که در مورد نفی هر گونه [[قیام]] و حرکتی در [[عصر انتظار]] و بطلان و یا نافرجام بودن آن [[نقل]] شده است. [[امام صادق]]{{ع}} به [[ابوبصیر]] فرمود: هر پرچمی قبل از [[قیام]] [[حضرت قائم]]{{ع}} برافراشته شود، [[صاحب]] آن [[طاغوت]] بوده، [[اطاعت]] او [[خروج]] از [[اطاعت]] خداست<ref>{{متن حدیث|كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}علی کورانی عاملی، معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۳، ص۴۳۱.</ref>؛
| |
| ::::::این نوع برداشت منفی از ظاهر این [[روایات]]، بر این [[استدلال]] [[استوار]] است که اقدامات [[زمینهساز]] برای [[ظهور]]، مستلزم [[قیام]] [[علیه ]][[حاکمان جور]] و تغییر [[وضع سیاسی]] - [[اجتماعی]] است؛ در حالی که چنین اقداماتی اولاً طبق [[روایات]]، محکوم به بطلان و [[حرام]] است؛ ثانیاً بینتیجه و محکوم به [[شکست]] است. بنابراین، در [[زمان غیبت]] جز [[سکوت]] و به [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] نشستن، راه دیگری وجود ندارد! غافل از این که این نوع [[روایات]]، به قیامهایی ناظر است که به نام [[مهدی موعود]]{{ع}} صورت گیرد نه هر نوع [[قیام]] و [[اقدام]] اصلاحی ولو برای [[اقامه حق]] و [[احیای دین]]»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینهسازی ظهور]]، ص 120-121.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین حیدرینیک؛}}
| |
| [[پرونده:Pic1397.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجید حیدرینیک]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[مجید حیدرینیک]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار]] نه احتراز است و گوشه نشینی، نه [[اعتراض]] و نفی [[طاغوتها]]. در واقع، اینها حالت روحی و روانی محض هستند، بلکه [[انتظار]]، عمل و [[اقدام]]، [[پویایی]] و حرکت است. از این رو در [[روایات]]، [[انتظار]] [[بهترین]] و محبوبترین عمل خوانده شده است<ref>از سویی، انتظار در روایات، عمل خوانده شده. و از سوی دیگر در روایتی میخوانیم: {{متن حدیث|نِيَّةُ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ عَمَلِهِ}}؛ نیت در مقابل عمل قرار گرفته است. پس مراد از انتظار، نیت بدون عمل و امید ذهنی بدون آثار عملی نیست.</ref>.
| |
| ::::::[[حقیقت انتظار]] بسیار بالاتر از این محدودههاست. [[انتظار]] جنبه اثباتی دارد؛ یعنی [[آمادگی]] و [[اقدام]]. [[منتظر]] [[فرزند]] [[محبوب]] و دلدار [[عزیز]]، در خود و در محیط اطراف، نشان و اثر میگذارد. [[منتظر]] [[مهدی]] و [[قائم آل محمد]] {{ع}} چگونه میتواند آماده نشود و [[زمینهسازی]] نکند، در حالی که به [[شمشیر]] زدن در رکاب [[پیامبر]] {{صل}} بر فرق [[دشمن]]<ref>{{متن حدیث|...كَمَنْ قَارَعَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ بِسَيفِهِ}} (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶).</ref> [[تشبیه]] شده است.
| |
| ::::::اساساً [[انتظار]] خشک و خالی، به عبارت دیگر [[امید]] ذهنی بی آن که در [[جامعه]] تحقق یابد و آثارش [[آشکار]] شود، هیچ گاه [[بهترین]] عمل نخواهد بود و این معانی، حاکی از حضور در صحنه و فعالیتهای [[علمی]] و کار و کوشش و [[زمینهسازی]] عینی است، نه [[نیت]] بدون عمل و [[امید]] ذهنی بدون آثار عملی. پس [[انتظار]] به معنای [[آینده]] نگری، دگرگونی است و این دگرگونی به [[زمینهسازی]]، [[نیاز]] دارد»<ref>[[مجید حیدرینیک|حیدرینیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۲۱، ۲۲.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۷. آقای هرنجی (کارشناس ارشد فقه)؛}}
| |
| [[پرونده:1100230.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[منصور هرنجی]]]]
| |
| ::::::آقای '''[[منصور هرنجی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::« از نظر [[شهید مطهری]] [[انتظار]] دو قسم است:
| |
| :::::#[[انتظار منفی]] ویرانگر، که برداشت عدهای از [[مردم]] است که [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی]] را صرفاً ماهیتی انفجاری میدانند، فقط و فقط از گسترش، اشاعه، رواج [[ظلمها]]، [[تبعیضها]]، اختناقها و حقکشیها و [[تباهیها]] ناشی میشود، نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است. این نوع [[انتظار ویرانگر]]، اسارتآفرین، ظلمپذیر، فلجکننده، بیتحرک، سلطهبخش، بیهدف، مخرب، [[عصیان]] و رواج بیبند و باری است. [[شهید مطهری]] در ادامه بر نقد دیدگاه [[انحرافی]] از [[انتظار]] میگوید: "آن گاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]]، یکهتاز میدان گردد، جز نیرویی [[باطل]] نیروبی [[حکومت]] نکند، فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] (نه اهل [[حقیقت]] زیرا [[حقیقت]]، طرفداری ندارد) از آستین بیرون میآید، علیهذا هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر [[اصلاح]] یک نقطه روشن است، تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست دست [[غیب]] ظاهر نمیشود، برعکس، هر [[گناه]] و هر [[فساد]] و هر [[ظلم]] و هر [[تبعیض]] و هر حقکشی، هر [[پلیدی]] به [[حکم]] این که مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریبالوقوع میکند رواست، زیرا {{عربی|الْغَايَاتُ تُبَرِّرُ المَبَادِيَ}} [[هدفها]] وسیلههای [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند. پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است. اینجاست که [[گناه]] هم فال است و هم تماشا، هم [[لذت]] و کامجویی است و هم [[کمک]] به [[انقلاب مقدس]] نهایی... یقیناً این گروه به [[مصلحان]] و [[مجاهدان]] و [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]]؛ به نوعی [[بغض]] و [[عداوت]] مینگرند. زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام مهدی]]{{ع}} میشمارند. برعکس، اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشند در عمق ضمیر و [[اندیشه]] خود با نوعی [[رضایت]] به [[گناهکاران]] و عاملان [[فساد]] مینگرند، زیرا اینان [[مقدمات ظهور]] را فراهم مینمایند<ref>قیام و انقلاب مهدی{{ع}}، شهید مطهری ص ۶۳ – ۶۲.</ref>.
| |
| :::::#[[انتظار سازنده]]، این قسم [[انتظار]] برعکس [[انتظار]] قبلی است، این [[انتظار سازنده]] و تعهدآور، مسئولیتآفرین، تحرکبخش، [[مبارز]]، رهاییبخش، جهتدهنده و تکلیفآور و فراهمکننده [[بستر مناسب برای ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}} است. در این معنی [[ظهور مهدی]]
| |
| :::::#[[موعود]]{{ع}} منتی است بر [[مستضعفان]] و خوارشمردگان و وسیلهای برای [[پیشوا]] و مقتدا شدن آنان، و مقدمهای است برای [[وراثت]] آنها بر روی [[زمین]]. نتیجه کلی این که قطعاً [[مهدی موعود]] تحققبخش، ایدهآل همه [[انبیاء]] و [[اولیاء]] و از مردان [[مبارز]] راه [[حق]] است و باید مقدمات این مسأله را مهیا نمود»<ref>[[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۸. آقای دکتر لکزایی؛}}
| |
| [[پرونده:1650600.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[شریف لکزایی]]]]
| |
| ::::::آقای دکتر '''[[شریف لکزایی]]'''، در مقاله ''«[[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار منفی]] و ویرانگر که به معنای دست روی دست گذاشتن و [[منتظر ظهور]] [[مصلح]] ماندن است. در این تلقی هر اصلاحی محکوم به [[شکست]] است و [[گناه]] و [[فساد]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] و [[حق]] کشی، راه را برای [[ظهور]] [[منجی بشریت]] باز میکند. بدیهی است اینگونه [[انتظار]]، عاملی است برای توجیه [[ستمها]] و [[فسادها]] و حقکُشیها و [[بیعدالتیها]]، [[مسئولیتگریزی]] و مسئولیتستیزی و پشت کردن به [[انسان]] و [[بشریت]] و البته بسط [[استبداد]] و فقدان بهرهگیری از [[اختیار]] و [[آزادی]]. در حالی که اگر [[انسان]] به ضمیر خود نگاهی بیندازد بر تحرک و تلاش خود در تحقق و [[تأسیس دولت]] [[صالح]] و [[عادل]] [[مهدوی]] [[حکم]] خواهد کرد. [[تأسیس دولت]] [[مهدوی]] نیز مبتنی بر تلاش و [[بردباری]] و بهرهگیری از [[آزادی]] و [[اختیار]] [[آدمی]] است. اگر قرار بر آن بود که [[جامعه انسانی]] بی هیچ کار و تلاشی و زحمتی دارای دولتی [[صالح]] و [[عادل]] میشد بنابراین چرا این مسأله از ابتدای [[خلقت]] رخ نداد تا [[انسان]] به ناچار این همه درد و [[رنج]] را بر دوش نمیکشید»<ref>[[شریف لکزایی|لکزایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]].</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۹. آقای دکتر طهماسبی؛}}
| |
| [[پرونده:137997.jpeg|100px|right|بندانگشتی|]]
| |
| ::::::آقای دکتر '''[[اصغر طهماسبی بلداجی]]''' و [[فاطمه مرادی]]، در مقاله ''«[[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار منفی]] برداشت قشری و سطحی از [[مهدویت]] است. دیدگاه کسانی که [[انتظار منفی]] را برگزیدهاند اینگونه است که میگویند: آنگاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته باشد [[باطل]] یکهتاز میدان شود؛ جز نیروی [[باطل]] نیرویی [[حکومت]] نکند و فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود؛ دست [[غیب]] از آستین بیرون میآید. این نوع برداشت از [[انتظار]] منجر به نوعی تعطیل شدن حدود و [[مقررات اسلامی]] میشود و باید نوعی "[[اباحیگری]]" شمرده شود که به هیچ وجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] موافقت ندارد<ref>موعود نامه، ص ۱۳۱.</ref>. کوتاه سخن اینکه یک [[منتظر]] [[حقیقی]] باید خود را فراتر از آن بداند که حتی به [[انتظار منفی]] [[فکر]] کند چه برسد که در مورد آن بحث و [[گفتگو]] کند. و همیشه خود را در هر شرایطی در [[جبهه حق]] بداند و در هرجا با [[باطل]] [[مبارزه]] کند و در یک [[کلام]] [[انتظار]] پخته و مسئولانه داشته باشد. با در نظر گرفتن [[انتظار مثبت]] و سازنده در ادامه به [[سبک زندگی]] و شاخصههای [[منتظر]] در اینباره اشاره میشود»<ref>[[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]].</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۰. آقای دکتر طاهری (هیئت علمی جامعة المصطفی)؛}}
| |
| [[پرونده:13681280.jpeg|بندانگشتی|right|100px|[[سید مهدی طاهری]]]]
| |
| ::::::آقای دکتر '''[[سید مهدی طاهری]]'''، در مقاله ''«[[انقلاب و انتظار (مقاله)|انقلاب و انتظار]]»'' در اینباره گفته است:
| |
| ::::::«در این دیدگاه [[انتظار]] به مفهوم [[انزوا]]، بیتفاوتی و بیاعتنایی نسبت به حکومتهای [[نامشروع]] و بیتوجهی نسبت به [[اصلاح جامعه]] است<ref>[[مجید حیدرینیک|حیدرینیک مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، [[انتظار (نشریه)|فصلنامه انتظار]]، ص۸۱، ۸۲.</ref> که از آن به [[انتظار سلبی]]، مخرب یا ویرانگر و [[زمینهسازی]] منفی تعبیر میشود که شامل دیدگاهها و گروههای متفاوتی است. عدهای [[انتظار فرج]] را به این معنا دانستهاند که [[جامعه]] باید به حال خود رها شود و به [[فساد]] آن توجهی نکرد تا زمینه [[ظهور]] ــ که سرشار از [[ظلم]] و [[فساد]] است ــ فراهم آید. عدهای نیز فراتر از این [[عقیده]]، معتقدند نه تنها نباید جلوی [[فساد]] و [[گناهان]] را گرفت، بلکه باید به آنها دامن زد تا هرچه بیشتر زمینه [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} فراهم آید<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[میزان الحکمه ج۱ (کتاب)|میزان الحکمه]]، ج 1، ص 285.</ref>به همین منظور اینان هر حرکت اصلاحطلبانهای را محکوم به [[شکست]] میدانند و «طبعاً به [[مصلحان]]، [[مجاهدان]]، [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]] با نوعی [[بغض]] و [[عداوت]] مینگرند؛ زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]]{{ع}} میشمارند. برعکس اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشند، در عمق ضمیر و [[اندیشه]] با نوعی [[رضایت]] به [[گناهکاران]] و عاملان [[فساد]] مینگرند؛ زیرا اینان [[مقدمات ظهور]] را فراهم مینمایند»<ref>[[محمود اباذری|اباذری، محمود]]، [[مهدویت در اندیشه متفکر شهید مرتضی مطهری (مقاله)|مهدویت در اندیشه متفکر شهید مرتضی مطهری]]،[[انتظار (نشریه)|فصلنامه انتظار]]، شمار 12 ــ 11، ص۳۸۲، ۳۸۳.</ref>این نوع برداشت از [[انتظار]]، که به تعطیلی در حدود و [[مقررات اسلامی]] و [[گسترش فساد]] منجر میشود، نوعی «[[اباحیگری]]» است که به هیچوجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] مطابقت ندارد و در عمل نیز هیچگاه به صورت گرایشی [[قوی]] و غالب ــ و حتی در خور توجه ــ در میان [[شیعیان]] مطرح نگردیده است.
| |
| ::::::بهطورکلی باورمندان به این دیدگاه معتقدند که چون [[حضرت صاحب]]، زمانی [[ظهور]] خواهند کرد که [[ظلم]] و [[فساد]]، [[جهان]] را پر کرده باشد، [[بهترین]] کار برای [[منتظران]] آن است که به [[گسترش ظلم و فساد]] در [[جهان]] [[کمک]] کرده تا زمینه [[ظهور]] [[حضرت]] زودتر فراهم شود، یا اگر در [[گسترش ظلم]] کاری نمیتوانند انجام دهند، حداقل به [[گسترش ظلم]] و [[معصیت]] کاری نداشته باشند تا اینکه [[حضرت صاحب]] خودشان بیایند و [[ظلم]] و [[فساد]] را ریشهکن کنند.
| |
| ::::::این دیدگاه ویرانگر و اسارتبخش به توجیه واقعیات موجود و [[تسلیم]] شدن در برابر [[ظلم و جور]] [[مستکبران]] مهر [[تأیید]] زده و هر اصلاحی را محکوم میشمارد. شایان ذکر است که طی [[تاریخ]] [[حاکمان جور]]، اندیشههایی را که موجب براندازی و تضعیف حکومتشان میشد، [[تحریف]] میکردند؛ ازاینرو دستهای نامرئی طبقه [[حاکم]] برای حفظ [[موقعیت]] خود تلاش میکردند تا [[انتظار]] معنای واقعی خود را در میان [[مردم]] از دست بدهد. امام خمینی(ره) این نگاه را اندیشهای با ریشه استعماری دانسته است و از نظر ایشان استعمارگران اندیشه [[جبر]] و [[انفعال]] را در میان [[دینداران]] [[ترویج]] دادهاند تا بهراحتی سلطه خود را ادامه دهند<ref>[[سید روحالله موسوی خمینی|موسوی خمینی،سید روحالله]]، [[صحیفه نور (کتاب)|صحیفه نور]]، ج۲۱، ص۱۶.</ref>
| |
| ::::::همچنین باید خاطرنشان کرد که عمل نمودن بر مبنای برداشت سلبی به تعطیلی بسیاری از [[احکام اجتماعی]] [[اسلام]] منجر خواهد شد و امامخمینی(ره) نیز در این زمینه این نکته را [[بیان]] کرده است که «نسبت اجتماعیات [[قرآن]] با [[آیات]] عبادی آن، از نسبت صد به یک هم بیشتر است و مقداری از [[احکام]] هم مربوط به اخلاقیات است و بقیه همه مربوط به اجتماعیات، اقتصادیات، [[حقوق]] و [[سیاست]] و [[تدبیر]] [[جامعه]] بود»<ref>[[سید روحالله موسوی خمینی|موسوی خمینی،سید روحالله]]، [[ولایت فقیه (کتاب)|ولایت فقیه]]، ص۵</ref> و [[قرآن]] نیز همه را لازمالاجرا میداند<ref>برای نمونه رک: آیههای: ۵۲ ابراهیم، ۲ یونس، ۴۹ حج، ۴۰ احزاب، ۷۰ یس و...</ref> سرانجام میتوان گفت که برداشت انزوایی از [[انتظار]]، چیزی جز مفهوم [[رهبانیت]] در [[اسلام]] نیست؛ مفهومی که با مبانی [[دینی]] [[سازگاری]] ندارد»<ref>[[سید مهدی طاهری|طاهری، سید مهدی]]، [[انقلاب و انتظار (مقاله)|انقلاب و انتظار]]، [[زمانه (نشریه)|ماهنامه زمانه]] ص؟.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{پرسمان انتظار فرج}}
| |
| | |
| ==منبعشناسی جامع مهدویت==
| |
| {{پرسشهای وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتابشناسی کتابهای مهدویت|کتابشناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقالهشناسی مقالههای مهدویت|مقالهشناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایاننامهشناسی پایاننامههای مهدویت|پایاننامهشناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| {{انتظار افقی}}
| |
| | |
| | |
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش]]
| |
| [[رده:پرسشهای مهدویت]]
| |
| [[رده:(ار): پرسشهایی با ۱۰ پاسخ]]
| |
| [[رده:(ار): پرسشهای مهدویت با ۱۰ پاسخ]]
| |
| [[رده:اتمام لینک داخلی]]
| |