بصیرت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۹۷۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
خط ۱۴: خط ۱۴:
==کاربردهای بصیرت==
==کاربردهای بصیرت==
*برای [[تبیین]] مفهوم بصیرت، کلمات [[دانشمندان]] و [[تبیین]] رابطه و نسبت آن با سایر مفاهیم راهگشاست؛ [[دانشمندان]] [[مسلمان]] معتقدند در [[قلب]] [[انسان]]، نیرویی برای دریافت [[نور الهی]] وجود دارد که [[عقل نظری]]، بصیرت [[باطنی]]، [[نور]] [[ایمان]] و [[یقین]] نامیده می‌شود و در [[شناخت]] مفاهیم [[عقلی]] همچون [[شناخت خداوند]] و [[نیازمندی]] عالم به مدبری [[حکیم]]، کاربرد دارد<ref>احیاء علوم‌الدین، ج‌۱۴، ص‌۶۲‌ـ‌۶۳‌؛ تفسیر صدرالمتالهین، ج‌۲، ص‌۳۳۲.</ref>. [[حکما]] از بصیرت به [[عقل]] تعبیر کرده‌اند. در [[حقیقت]] بصیرت درجه‌ای از [[حکمت]] و بالاترین مرحله آن است<ref>مقامات معنوی، ص ۱۶ ـ ‌۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[الهه هادیان رسنانی|هادیان رسنانی، الهه]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص۵۷۳- ۵۸۱</ref>
*برای [[تبیین]] مفهوم بصیرت، کلمات [[دانشمندان]] و [[تبیین]] رابطه و نسبت آن با سایر مفاهیم راهگشاست؛ [[دانشمندان]] [[مسلمان]] معتقدند در [[قلب]] [[انسان]]، نیرویی برای دریافت [[نور الهی]] وجود دارد که [[عقل نظری]]، بصیرت [[باطنی]]، [[نور]] [[ایمان]] و [[یقین]] نامیده می‌شود و در [[شناخت]] مفاهیم [[عقلی]] همچون [[شناخت خداوند]] و [[نیازمندی]] عالم به مدبری [[حکیم]]، کاربرد دارد<ref>احیاء علوم‌الدین، ج‌۱۴، ص‌۶۲‌ـ‌۶۳‌؛ تفسیر صدرالمتالهین، ج‌۲، ص‌۳۳۲.</ref>. [[حکما]] از بصیرت به [[عقل]] تعبیر کرده‌اند. در [[حقیقت]] بصیرت درجه‌ای از [[حکمت]] و بالاترین مرحله آن است<ref>مقامات معنوی، ص ۱۶ ـ ‌۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[الهه هادیان رسنانی|هادیان رسنانی، الهه]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص۵۷۳- ۵۸۱</ref>
== بصیرت یافتن در امور==
* مراد از آن بصیرتی است که [[آدمی]] بر اثر تأمل به دست می‌آورد. این [[بصیرت]]- که از گذر حواس ظاهری و [[کشف]] و [[شهود]] [[باطنی]] و [[عقل]] پدید می‌آید- [[انسان]] را برای یافتن [[پندار]] و [[کردار]] درست [[یاری]] می‌بخشد. بدین سان می‌توان گفت، [[بصیرت]] در امور، دستاورد راه‌هایی گوناگون است که [[آدمی]] به واسطه آن به [[کشف]] حقایق نایل می‌آید و کنه و [[باطن]] امور را بازمی‌شناسد و از این گذر می‌تواند به راه [[هدایت]] درآید<ref>کشاف‌، ۱/ ۱۲۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 168.</ref>.
*[[قرآن]] می‌فرماید: "به [[راستی]]، رهنمودهایی از جانب پروردگارتان برای شما آمده است. پس هر که به دیده [[بصیرت]] بنگرد، به سود خود او است و هر که از سر [[بصیرت]] ننگرد، به زیان خود او است، و من بر شما نگهبان نیستم"<ref>{{متن قرآن| قَدْ جَاءَكُم بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا وَمَا أَنَاْ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ }}؛ سوره انعام، آیه ۱۰۴.</ref>. [[مفسران]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] گفته‌اند، مراد این است که [[خداوند]] دلایلی [[آشکار]] به [[انسان]] بخشیده است تا راه [[هدایت]] را بازشناسد. هر کس در آنها بیندیشد و [[یقین]] برگیرد، به بصیرتی دست می‌یابد که سود آن نصیب خود او می‌شود<ref>مجمع البیان‌، ۳- ۴/ ۳۴۵.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 169.</ref>.
*[[امام علی]] {{ع}} درباره [[بصیرت]] می‌فرماید: "[[بصیر]] کسی است که بشنود و بیندیشد، و بنگرد و ببیند و [[عبرت]] بیاموزد و آن‌گاه راه‌های روشن را بپیماید و از لغزیدن به پرتگاه‌ها مصون ماند"<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۵۳.</ref>. دستاورد این گونه [[بینش]]، بازگشت به [[فطرت]] و بهره‌مندی از [[ایمان]] و [[محبت]] و [[امید]] به [[خدا]] و [[پرهیزگاری]] است. [[جایگاه]] این گونه [[بینش]] بسی والا است و [[حقیقت]] را مستقیم و بی‌واسطه به [[انسان]] بازمی‌شناساند<ref>جهان‌بینی در فلسفه ما، ۱۰- ۱۵.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 169.</ref>.
==[[بصیرت در قرآن]]==
==[[بصیرت در قرآن]]==
* [[مفسران]] سه کاربرد معنایی برای واژه [[بصیرت در قرآن]] شمرده‌اند:
* [[مفسران]] سه کاربرد معنایی برای واژه [[بصیرت در قرآن]] شمرده‌اند:
۱۱۲٬۱۲۰

ویرایش