|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[درایه]] |
| {{امامت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[درایة در قرآن]] | [[درایة در حدیث]] | [[درایة در فقه سیاسی]] </div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[درایة (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| [[علم]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۵۴.</ref>، معرفة (با نوعی خفا، پنهان‌کاری و [[فریب]])<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۱۲.</ref>.
| |
| | |
| {{متن قرآن|مَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا}}<ref>« هیچ کس نمی‌داند فردا چه به دست خواهد آورد » سوره لقمان، آیه ۳۴.</ref>
| |
| | |
| در اصطلاح [[درایة]] به [[معرفت]] اطلاق می‌شود که از طریق معمول و تعلیمات رایج و تهیه مقدمات لازم به دست نمی‌آید؛ بلکه از طرق غیر عادی حاصل می‌شود<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۲۰۸.</ref>. با این قید، فرق آن با [[معرفت]] و [[علم]] کاملاً روشن می‌شود.
| |
| | |
| [[خداوند]] متعالی در [[قرآن کریم]] با ذکر موارد بسیاری از محدودیت‌های [[معرفتی]] [[انسان]] و عدم دسترسی او به راه‌ها و طرق [[معرفت یقینی]]، با جملات {{متن قرآن|مَا أَدْرَاكَ}}<ref>«و چه دانی » سوره حاقه، آیه ۳.</ref> و {{متن قرآن|مَا يُدْرِيكَ}}<ref>«چه می‌دانی » سوره احزاب، آیه ۶۳.</ref> عجز او را در رسیدن به [[معرفت یقینی]] در موارد و موضوعاتی مانند، [[قیامت]]، [[جهنم]]، [[پلیدی]]، [[پاکی]] درونی [[انسان‌ها]]، زمان [[مرگ]] و... به او گوشزد می‌کند و [[نیاز انسان]] به [[وحی]] و [[ارتباط]] با [[کلام الهی]] و [[انبیا]] را به [[اثبات]] می‌رساند.
| |
| | |
| برخی [[مفسران]] به این نکته اشاره کرده‌اند که [[خداوند]] از موضوعاتی که با {{متن قرآن|مَا أَدْرَاكَ}}<ref>«و چه دانی » سوره حاقه، آیه ۳.</ref> آمده، خبر داده است؛ اما در مورد {{متن قرآن|مَا يُدْرِيكَ}}<ref>«چه می‌دانی » سوره احزاب، آیه ۶۳.</ref> [[علم]] آن نزد [[خداوند]] است<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۹، ص۸۶.</ref>.
| |
| | |
| مسئله [[عجز]] [[انسان]] از رسیدن به برخی موضوعات که از حیطه [[تفکر]] او خارج‌اند و ابزار و وسایل و مقدمات لازم برای او مهیا نیست، با [[تشویق]] [[انسان]] به نظاره و [[تفکر]] در [[قرآن]] و آفاق و انفس که برای [[انسان]] قابل دستیابی است، منافاتی ندارد: {{متن قرآن|أَفَلا يَنظُرُونَ إِلَى الإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ }}<ref>«آیا به شتر نمی‌نگرند که چگونه آن را آفریده‌اند؟ و به آسمان که چگونه آن را برافراشته‌اند؟ و به کوه‌ها که چگونه آنها را برگمارده‌اند؟» سوره غاشیه، آیه ۱۷-۱۹.</ref>.
| |
| | |
| واژه آلمانی "verstehen" به معنای [[درک]]، [[فهم]] یا [[قوه]] [[فهم]] که از اواخر قرن نوزدهم میلادی در [[آلمان]] برای اشاره به [[درک]] درونی (در مقابل [[درک]] بیرونی) و قرار دادن خود در وضعیت دیگران برای [[درک]] [[اعمال]] و نیّات آنها به کار رفته است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۵۰.</ref>، از نظر مفهومی به واژه [[قرآنی]] [[درایة]] نزدیک است.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۷۶.</ref>
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| | |
| [[رده: مدخل]]
| |
| [[رده: درایة]]
| |
