←وحدت حقیقت
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
===وحدت حقیقت=== | ===وحدت حقیقت=== | ||
مسأله وحدت حقیقت به این معناست که حقیقت یک چیز است، اما اینکه این مسأله را بشکافیم که آن حقیقت چیست، آیا آن حقیقت از سنخ وجود است به آن معنا که ما وجود را از ماهیت تفکیک میکنیم و یا از سنخ ماهیت است، اینها دیگر هیچکدام مطرح نیست. مسأله این است که حقیقت یک چیز است و غیر از آن یک چیز، هر چه [[انسان]] آن را میبیند به منزله جلوهها و تجلیهای آن حقیقتاند<ref>شرح مبسوط منظومه، ج۱، ص۲۱۳.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۸۴۴.</ref> | مسأله وحدت حقیقت به این معناست که حقیقت یک چیز است، اما اینکه این مسأله را بشکافیم که آن حقیقت چیست، آیا آن حقیقت از سنخ وجود است به آن معنا که ما وجود را از ماهیت تفکیک میکنیم و یا از سنخ ماهیت است، اینها دیگر هیچکدام مطرح نیست. مسأله این است که حقیقت یک چیز است و غیر از آن یک چیز، هر چه [[انسان]] آن را میبیند به منزله جلوهها و تجلیهای آن حقیقتاند<ref>شرح مبسوط منظومه، ج۱، ص۲۱۳.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۸۴۴.</ref> | ||
===وحدت در عین [[کثرت]]=== | |||
مراجعه به نظریه وحدت در عین کثرت<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۵۰۶ و ۵۱۸.</ref>. و نظریه وحدت در عین کثرت.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۸۴۴.</ref> | |||
===وحدت در کثرت=== | |||
نفس در مرتبه صورت معقوله، با آن صورت [[متحد]] است، به عبارت دیگر، هر صورت معقوله مرتبهای از مراتب نفس است که گسترش یافته و خود [[عاقل]] خویشتن است، متاخران [[اسلامی]] این را “وحدت در کثرت” اصطلاح کردهاند<ref>مقالات فلسفی (۱)، ص۱۹۲.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۸۴۴.</ref> | |||
===وحدت عددی=== | |||
وحدت عددی یعنی وحدت چیزی که فرض تکرّر وجود در او ممکن است<ref>سیری در نهجالبلاغه، ص۶۰.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۸۴۴.</ref> | |||
===وحدت موجود=== | |||
غالباً وحدت موجود را به نام [[وحدت وجود]] مینامند. وحدت موجود، یعنی اینکه این موجودات نوعی وحدت دارند که این “نوعی وحدت” با اصالت ماهیت هم سازگار است، یعنی میتوان گفت این ماهیات به نوعی وحدت دارند<ref>شرح مبسوط منظومه، ج۲، ص۴۴۰.</ref>. | |||
وحدت وجود به این معنی که [[حقیقت]] وجود قابل [[کثرت]] تباینی نیست و اختلافی را که میپذیرد تشکیکی و مراتبی است یا مربوط است به شدت و [[ضعف]] و کمال و [[نقص]] وجود و یا مربوط است به امتدادات و اتصالات که نوعی تشابک وجود و عدم است، و به هر حال کثرتی که در وجود متصور است کثرتی است که توأم با وحدت است و از نظری عین وحدت است (وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت)<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۹۸۸.</ref>. | |||
در اصطلاح امروز [[دنیا]] هر مکتبی را که قائل به نوعی وحدت حقیقت بوده است، یعنی گفته است که حقیقت یک چیز بیشتر نیست، [[وحدت وجود]] نامیده میشود<ref>شرح مبسوط منظومه، ج۱، ص۲۲۴.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۸۴۵.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |