خطبه سوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{خرد}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; fo...» ایجاد کرد)
 
(تغییر هدف تغییرمسیر از خطبه شقشقیه به خطبه ۳ نهج البلاغه)
برچسب: تغییر هدف تغییرمسیر
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
#تغییر_مسیر [[خطبه ۳ نهج البلاغه]]
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">مدخل‌های وابسته به این بحث:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[خطبه سوم در قرآن]] | [[خطبه سوم در حدیث]] | [[خطبه سوم در نهج البلاغه]] | [[خطبه سوم در معارف دعا و زیارات]] | [[خطبه سوم در کلام اسلامی]] | [[خطبه سوم در اخلاق اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[خطبه سوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 
==مقدمه==
* خطبه سوم از معروف‌ترین [[خطبه‌های نهج البلاغه]] است. سبب معروفیت آن رمزگشایی [[امام علی]] {{ع}} از [[غصب خلافت]] و [[آشکار]] ساختن سیمای [[حکومت]] خلفای اول و دوم و سوم است. به‌همین سبب برخی در صدور آن از [[ناحیه]] [[امام]] ایجاد تشکیک کرده‌اند. اما با نگاهی به منابع پیش از [[شریف رضی]] و [[راویان]] این [[خطبه]] پس از او، که از [[راویان]] موثق‌اند، انتساب [[خطبه]] به [[امام]] {{ع}} مسلم می‌شود.
*با توجه به نام بردن [[امام]] از [[ناکثین]] (۳۶ ق)، [[قاسطین]] (اواخر ۳۶) و [[مارقین]] (اواخر ۳۷ یا اوایل ۳۸ ق)، می‌توان پنداشت که صدور آن اواخر سال ۳۸ ق باشد.
==منابع [[خطبه]]==
*بخش‌هایی از این [[خطبه]] در منابع [[موثق]] و معتبر به [[تواتر]] [[نقل]] شده است. از جمله [[ابوجعفر]] [[محمد]] بن عبدالرحمن بن قبة الرازی (قرن سوم) در کتاب الانصاف فی الامامة، [[شیخ صدوق]] در دو کتاب معانی‌الاخبار و علل الشرایع مربوط به عصر پیش از [[شریف رضی]]، [[شیخ مفید]] در کتاب [[الارشاد]] و شریف [[مرتضی]] کتابی در شرح این [[خطبه]] نگاشته‌اند. این منابع که نام بردیم مربوط به هم‌عصران [[شریف رضی]] است. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الامالی]]، [[ابن ابی الحدید مدائنی معتزلی]] در [[شرح نهج البلاغه]] و [[ابن میثم بحرانی]] در شرح [[اختیار مصباح السالکین]] مربوط به عصر پس از [[شریف رضی]] نیز این [[خطبه]] را آورده‌اند.
==مطالب مهم [[خطبه]]==
#[[امامت]] و [[خلافت]]؛
#[[فضایل امام علی]] {{ع}}؛
#تحلیل مسائل پس از [[وفات پیامبر اکرم]] {{ص}}؛
#ترسیم [[حکومت]] [[خلیفه دوم]]؛
#بیان ماجرای [[شورای شش نفره]] و افرادی که در آن [[شورا]] حضور داشتند؛
#ترسیم سیمای [[حکومت]] [[عثمان]]؛
#[[قاتلان عثمان]]؛
#تحمیل امر [[حکومت]] به [[امام]]؛
#[[دلایل]] [[پذیرش حکومت]]؛
#فتنه‌های گروه‌های [[سیاسی]] علیه [[امام]]
*[[امام]] {{ع}} در این [[خطبه]] به بیان [[بی‌نیازی]] خود از [[حکومت]] و بی‌ارزشی [[دنیا]] نزد خود و [[علت]] [[پذیرش حکومت]] می‌پردازد و می‌فرماید: [[سوگند]] به شکافنده بذر و آفریننده [[جان]]، اگر نبود حضور فشرده [[مردم]] برای [[بیعت]] و عهدی که خدای از [[عالمان]] گرفته است که بر شکمبارگیِ [[ستمگر]] و محرومیّت ستم‌دیده صحّه نگذارند، حتماً افسار [[خلافت]] را رها می‌کردم و هرگز زیر بار مسئولیّت نمی‌رفتم و همان گونه که در آغاز، [[خلافت]] را وانهادم در پایان نیز می‌هشتم؛ و می‌دیدید این [[دنیایی]] که بدان می‌نازید و [[دین]] بدان می‌بازید، در دیدگاه من از [[آب]] بینیِ ماده‌بزی بی‌ارزش‌تر است. چنین [[روایت]] کنند، آن گاه که [[خطبه]] [[امام]] بدین‌جا رسید، مردی عراقی برخاست و نامه‌ای تقدیم داشت. [[امام]] {{ع}} [[نامه]] را گرفت و به آن نظر افکند. آن گاه که از خواندن [[نامه]] فراغت یافت، [[ابن‌عباس]] گفت: ای [[امیر مؤمنان]]، خطبه‌ات را از ما دریغ مدار و از آن‌جا که قطع فرمودی، ادامه ده. [[امام]] فرمود: دریغا چه دور است ای پسر عبّاس ({{عربی|شِقْشِقَه هَدَرَتْ ثمَّ قَرَّتْ}}) آتش‌فشانی بود که خاموش شد. به همین [[دلیل]] این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز می‌نامند. [[ابن‌عباس]] می‌گوید: "به [[خدا]] [[سوگند]] هرگز بر کلامی این گونه افسوس نخوردم، زیرا امام {{ع}} سخنش نیمه‌ تمام ماند و به آنچه می‌خواست، نرسید."
*شقشقه گوشت سرخی است که شتر هنگام [[هیجان]] از دهان بیرون می‌آورد. هدیر نیز بانگ شتر است. از این‌رو این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز نامیده‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 336- 337.</ref>.
 
== پرسش‌های وابسته ==
 
== جستارهای وابسته ==
 
==منابع==
* [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]؛
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
 
[[رده:امام علی]]
[[رده:خطبه سوم]]
[[رده:مدخل نهج البلاغه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۰۶

تغییرمسیر به: