جز
جایگزینی متن - 'علل' به 'علل'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
جز (جایگزینی متن - 'علل' به 'علل') |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
[[زمان]] [[غلبه]] [[جالوت]] بر [[بنی اسرائیل]] حدود ۲۵۰ سال بعد از [[وفات]] [[موسی]]{{ع}} است، <ref>Encyclopedia Judaica, History. </ref> زیرا [[داود]]{{ع}} که معاصر و [[قاتل]] جالوت است، حدود ۲۵۰ سال بعد از [[حضرت موسی]]{{ع}} بوده است.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۳، ص ۲۴۳؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۴۸؛ الجواهر، ج ۱، ص ۲۲۸ - ۲۲۹.</ref> [[مفسران]]، هماهنگ با [[تورات]]، [[سرپیچی]] بنی اسرائیل از [[دستورات]] [[خداوند]]، [[تغییر]] و تبدیل [[دین الهی]]، [[گناهان]] [[زیاد]]<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۶۱۴؛ التفسیر الکبیر، ج ۶، ص ۱۸۶؛ المیزان، ج ۲، ص ۲۹۷.</ref> و عدم [[پیروی از پیامبران]] [[الهی]] <ref>الصافی، ج ۱، ص ۱۱۷؛ المیزان، ج ۲، ص ۲۹۷.</ref> و در نتیجه [[ضعیف]] شدن [[روابط]] و [[عواطف]] [[اجتماعی]] میان آنان را <ref> تفسیر المنار، ج ۲، ص ۴۷۶.</ref> زمینهساز تسلّط جالوت بر آنان دانستهاند. براساس گزارشهای [[تفسیری]]، جالوت افزون بر [[تصرف]] [[سرزمین]] بنی اسرائیل، بیرون راندن آنان از آنجا و به [[اسارت]] گرفتن شمار زیادی از [[فرزندان]] [[قوم]] از جمله ۴۴۰ نفر از بزرگزادگان، [[تورات]] را به [[غارت]] برد<ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۸۱۰؛ تفسیر ابی السعود، ج ۱، ص ۲۳۹؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۴۸.</ref> و آنان را به پرداخت [[جزیه]] واداشت،<ref>تفسیر ابی السعود، ج ۱، ص ۲۴۰؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۱۰، ۲۴۸.</ref> و بسیاری از مردانشان را نیز کشت و زنانشان را به [[بردگی]] گرفت.<ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۸۰۹، ۸۱۴؛ تفسیر المنار، ج ۲، ص ۴۷۶؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۴۵.</ref> | [[زمان]] [[غلبه]] [[جالوت]] بر [[بنی اسرائیل]] حدود ۲۵۰ سال بعد از [[وفات]] [[موسی]]{{ع}} است، <ref>Encyclopedia Judaica, History. </ref> زیرا [[داود]]{{ع}} که معاصر و [[قاتل]] جالوت است، حدود ۲۵۰ سال بعد از [[حضرت موسی]]{{ع}} بوده است.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۳، ص ۲۴۳؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۴۸؛ الجواهر، ج ۱، ص ۲۲۸ - ۲۲۹.</ref> [[مفسران]]، هماهنگ با [[تورات]]، [[سرپیچی]] بنی اسرائیل از [[دستورات]] [[خداوند]]، [[تغییر]] و تبدیل [[دین الهی]]، [[گناهان]] [[زیاد]]<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۶۱۴؛ التفسیر الکبیر، ج ۶، ص ۱۸۶؛ المیزان، ج ۲، ص ۲۹۷.</ref> و عدم [[پیروی از پیامبران]] [[الهی]] <ref>الصافی، ج ۱، ص ۱۱۷؛ المیزان، ج ۲، ص ۲۹۷.</ref> و در نتیجه [[ضعیف]] شدن [[روابط]] و [[عواطف]] [[اجتماعی]] میان آنان را <ref> تفسیر المنار، ج ۲، ص ۴۷۶.</ref> زمینهساز تسلّط جالوت بر آنان دانستهاند. براساس گزارشهای [[تفسیری]]، جالوت افزون بر [[تصرف]] [[سرزمین]] بنی اسرائیل، بیرون راندن آنان از آنجا و به [[اسارت]] گرفتن شمار زیادی از [[فرزندان]] [[قوم]] از جمله ۴۴۰ نفر از بزرگزادگان، [[تورات]] را به [[غارت]] برد<ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۸۱۰؛ تفسیر ابی السعود، ج ۱، ص ۲۳۹؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۴۸.</ref> و آنان را به پرداخت [[جزیه]] واداشت،<ref>تفسیر ابی السعود، ج ۱، ص ۲۴۰؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۱۰، ۲۴۸.</ref> و بسیاری از مردانشان را نیز کشت و زنانشان را به [[بردگی]] گرفت.<ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۸۰۹، ۸۱۴؛ تفسیر المنار، ج ۲، ص ۴۷۶؛ نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۴۵.</ref> | ||
برخی از مفسران، [[آیه]] {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمیانگیزیم که درون خانهها را جست و جو میکنند و (این) وعدهای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref> را نیز با [[تسلط]] جالوت بر بنی اسرائیل مرتبط دانستهاند. [[آیات]] یاد شده از دو بار [[فسادانگیزی]] و [[استکبار]] بنی اسرائیل در روی [[زمین]] خبر میدهند و اینکه در هر بار خداوند گروهی از [[بندگان]] خود را [[مأمور]] سرکوبی آنها میکند: {{متن قرآن|وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا}}<ref>«و به بنی اسرائیل در کتاب (تورات) خبر دادیم که دو بار در این سرزمین تباهی میورزید و گردنکشی بزرگی میکنید» سوره اسراء، آیه ۴.</ref>، {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمیانگیزیم که درون خانهها را جست و جو میکنند و (این) وعدهای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref> [[مفسران]] یاد شده [[حمله نخست]] را به [[جالوت]] و [[سپاه]] وی نسبت دادهاند.<ref>جامع البیان، ج ۱۵، ص ۳۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص ۲۱۵؛ تفسیر عبدالرزاق، ج ۲، ص ۳۷۴.</ref> اگرچه این نظر نیز مؤیّدی است بر مطالب پیش گفته درباره | برخی از مفسران، [[آیه]] {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمیانگیزیم که درون خانهها را جست و جو میکنند و (این) وعدهای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref> را نیز با [[تسلط]] جالوت بر بنی اسرائیل مرتبط دانستهاند. [[آیات]] یاد شده از دو بار [[فسادانگیزی]] و [[استکبار]] بنی اسرائیل در روی [[زمین]] خبر میدهند و اینکه در هر بار خداوند گروهی از [[بندگان]] خود را [[مأمور]] سرکوبی آنها میکند: {{متن قرآن|وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا}}<ref>«و به بنی اسرائیل در کتاب (تورات) خبر دادیم که دو بار در این سرزمین تباهی میورزید و گردنکشی بزرگی میکنید» سوره اسراء، آیه ۴.</ref>، {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمیانگیزیم که درون خانهها را جست و جو میکنند و (این) وعدهای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref> [[مفسران]] یاد شده [[حمله نخست]] را به [[جالوت]] و [[سپاه]] وی نسبت دادهاند.<ref>جامع البیان، ج ۱۵، ص ۳۷؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص ۲۱۵؛ تفسیر عبدالرزاق، ج ۲، ص ۳۷۴.</ref> اگرچه این نظر نیز مؤیّدی است بر مطالب پیش گفته درباره علل [[انحطاط]] [[بنی اسرائیل]] و [[قدرت]] فوق العاده جالوت و [[سپاهیان]] وی، [[تطبیق]] [[آیه]] با توجه به تعبیر {{متن قرآن|عِبَادًا لَنَا}} بر جالوت و سپاهیان وی که [[کافر]] بودهاند، مشکل به نظر میرسد،<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص ۶۱۴ - ۶۱۷؛ نمونه، ج ۱۲، ص ۳۲.</ref> چنان که بسیاری از [[مفسّران]] نامی نیز این احتمال را هرچند با استدلالهای متفاوت رد کردهاند.<ref>مجمع البیان، ج ۶، ص ۶۱۴ - ۶۱۷؛ المیزان، ج ۱۳، ص ۴۵ - ۴۴؛ فی ظلال القرآن، ج ۴، ص ۲۲۱۳ - ۲۲۱۴.</ref> با اعلام [[آمادگی]] بنی اسرائیل برای [[جهاد با دشمن]]، [[پیامبر]] آنان از [[انتخاب]] [[الهی]] [[طالوت]] برای [[فرماندهی]] [[جنگ]] خبر داد و در پاسخ [[اعتراض]] [[قوم]] به این [[گزینش]]، به [[دانایی]] و [[قدرت جسمانی]] طالوت اشاره کرد: {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است، گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهی تواند بود با آنکه ما از او به پادشاهی سزاوارتریم و در دارایی (هم) به او گشایشی ندادهاند. گفت: خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد میدهد و خداوند نعمتگستری داناست» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref> با حرکت بنی اسرائیل برای [[جنگ]] با جالوت بیشتر آنان در پی [[آزمون]] [[تشنگی]] و عبور از نهر و خوردن آب، از [[لشکر]] طالوت جدا شدند وی با گروهی اندک به رویارویی جالوت رفت. {{متن قرآن|فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاقُوا اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و چون طالوت با سپاه (از شهر) بیرون رفت گفت: خداوند شما را به (آب) جویباری میآزماید، هر که از آن بنوشد از من نیست و هر که نخورد با من است مگر آنکه تنها کفی از آن برگیرد. باری، همه جز اندکی از آن نوشیدند و چون طالوت و مؤمنان همراه وی از آن گذشتند (همراهان سست ایمان طالوت که از آب نوشیده بودند) گفتند: امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست اما آنان که میدانستند خداوند را دیدار خواهند کرد گفتند: بسا گروهی اندک بر گروهی بسیار به اذن خداوند، پیروز شده است و خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref> شمار سپاه طالوت را پیش از [[ابتلا]] به نهر ۶۰۰۰۰ و ۸۰۰۰۰ <ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۳۹۲؛ تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۱۳۲؛ مجمع البیان، ج ۲، ص ۶۱۷.</ref> و عبورکنندگان از نهر را ۱۰۰۰،<ref> تفسیر بیضاوی، ج ۱، ص ۲۱۲.</ref> ۴۰۰۰ <ref>جامع البیان، ج ۲، ص ۸۳۸؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۳۱۰؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۳۱۸.</ref> و بسیاری از [[تفاسیر]] و [[روایات]]، ۳۱۳ نفر به تعداد [[مجاهدان]] [[جنگ بدر]]<ref> التبیان، ج ۲، ص ۲۹۵؛ التفسیر الکبیر، ج ۶، ص ۱۸۴؛ المیزان، ج ۲، ص ۲۹۸.</ref> دانستهاند. در مقابل، شمار [[سپاه]] [[جالوت]] را دست کم ۱۰۰۰۰۰ نفر سراپا مسلح <ref> تفسیر ابی السعود، ج ۱، ص ۲۴۳؛ تفسیر قرطبی، ج ۳، ص ۲۵۴؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۵۸.</ref> و حداکثر ۸۰۰۰۰۰ نفر نوشتهاند.<ref>تفسیر نسفی، ج ۱، ص ۱۲۵.</ref> به نظر میرسد تعداد افراد یاد شده برای هر دو سپاه اغلب [[مبالغه]] آمیز است. | ||
هنگامی که باقی مانده سپاه [[طالوت]] نهر [[اردن]] را پشت سر نهادند، گروهی از آنان اظهار داشتند که تاب [[جنگیدن]] و [[مقاومت]] در برابر جالوت و سپاه وی را ندارند، چه رسد به [[شکست]] دادن آنها؛<ref>روح البیان، ج ۱، ص ۴۷۸؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۵۸.</ref> اما گروهی دیگر که به [[خدا]] [[ایمانی]] [[راسخ]] داشتند، با اشاره به [[امداد الهی]]، [[غلبه]] بر سپاه جالوت را به رغم پرشمار بودن آنان، امکانپذیر خواندند: {{متن قرآن|فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاقُوا اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و چون طالوت با سپاه (از شهر) بیرون رفت گفت: خداوند شما را به (آب) جویباری میآزماید، هر که از آن بنوشد از من نیست و هر که نخورد با من است مگر آنکه تنها کفی از آن برگیرد. باری، همه جز اندکی از آن نوشیدند و چون طالوت و مؤمنان همراه وی از آن گذشتند (همراهان سست ایمان طالوت که از آب نوشیده بودند) گفتند: امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست اما آنان که میدانستند خداوند را دیدار خواهند کرد گفتند: بسا گروهی اندک بر گروهی بسیار به اذن خداوند، پیروز شده است و خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref> گروه یاد شده هنگامی که با جالوت و سپاه وی رو به رو شدند، از [[خداوند]] [[پایداری]] و [[پیروزی]] بر [[کافران]] را [[طلب]] کردند: {{متن قرآن|وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ}}<ref>«و چون با جالوت و سپاه وی رویاروی شدند گفتند: پروردگارا! ما را از شکیب، سرشار کن و گامهای ما را استوار دار و ما را بر کافران پیروز گردان» سوره بقره، آیه ۲۵۰.</ref> فراوانی قابل توجه [[سربازان]] جالوت نسبت به [[لشکر]] طالوت و نیز سمت [[فرماندهی]] جالوت برای سپاه خویش از دو [[آیه]] یاد شده برداشت میشود. | هنگامی که باقی مانده سپاه [[طالوت]] نهر [[اردن]] را پشت سر نهادند، گروهی از آنان اظهار داشتند که تاب [[جنگیدن]] و [[مقاومت]] در برابر جالوت و سپاه وی را ندارند، چه رسد به [[شکست]] دادن آنها؛<ref>روح البیان، ج ۱، ص ۴۷۸؛ روح المعانی، ج ۲، ص ۲۵۸.</ref> اما گروهی دیگر که به [[خدا]] [[ایمانی]] [[راسخ]] داشتند، با اشاره به [[امداد الهی]]، [[غلبه]] بر سپاه جالوت را به رغم پرشمار بودن آنان، امکانپذیر خواندند: {{متن قرآن|فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاقُوا اللَّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و چون طالوت با سپاه (از شهر) بیرون رفت گفت: خداوند شما را به (آب) جویباری میآزماید، هر که از آن بنوشد از من نیست و هر که نخورد با من است مگر آنکه تنها کفی از آن برگیرد. باری، همه جز اندکی از آن نوشیدند و چون طالوت و مؤمنان همراه وی از آن گذشتند (همراهان سست ایمان طالوت که از آب نوشیده بودند) گفتند: امروز ما را تاب جالوت و سپاه وی نیست اما آنان که میدانستند خداوند را دیدار خواهند کرد گفتند: بسا گروهی اندک بر گروهی بسیار به اذن خداوند، پیروز شده است و خداوند با شکیبایان است» سوره بقره، آیه ۲۴۹.</ref> گروه یاد شده هنگامی که با جالوت و سپاه وی رو به رو شدند، از [[خداوند]] [[پایداری]] و [[پیروزی]] بر [[کافران]] را [[طلب]] کردند: {{متن قرآن|وَلَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ}}<ref>«و چون با جالوت و سپاه وی رویاروی شدند گفتند: پروردگارا! ما را از شکیب، سرشار کن و گامهای ما را استوار دار و ما را بر کافران پیروز گردان» سوره بقره، آیه ۲۵۰.</ref> فراوانی قابل توجه [[سربازان]] جالوت نسبت به [[لشکر]] طالوت و نیز سمت [[فرماندهی]] جالوت برای سپاه خویش از دو [[آیه]] یاد شده برداشت میشود. |