اجل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۱
خط ۳۷: خط ۳۷:
این مباحث در پاسخ به این سؤال به کتب کلامی راه یافت که: آیا مبدأ [[افعال]] [[انسان]]، خداوند است یا خود انسان؟ [[متکلمان اشعری]] [[آیات]] مربوط به "اجل" و "[[رزق]]" را آیات مناسبی جهت خرده‌گیری بر [[معتزله]] یافتند که انسان را مبدأ افعال خود میدانستند. از جمله [[دلایل]] معتزله برای نسبت ندادن افعال انسان به خداوند، [[قبح]] بسیاری از این افعال می‌باشد و به لحاظ این که نمی‌توان افعال [[قبیح]] را به خداوند نسبت داد گفتند که مبدأ افعال انسان، باید خود او باشد. در مقابل [[اشاعره]] هم پاسخ می‌دادند که آیات اجل و رزق، هر گونه [[مرگ]] و هر رزقی را منسوب به [[خداوند]] می‌داند گرچه سبب این [[مرگ]]، [[قتل]] یا جنایتی باشد که به دست قاتلی انجام شده باشد و یا [[رزق]] به دست آمده از طریق دزدی یا [[حرام]] باشد. پس [[قبیح]] بودن فعل [[انسان]]، مانع انتساب آن به خداوند نمی‌شود<ref>شرح المقاصد، ج۴، ص۳۱۴؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref>.
این مباحث در پاسخ به این سؤال به کتب کلامی راه یافت که: آیا مبدأ [[افعال]] [[انسان]]، خداوند است یا خود انسان؟ [[متکلمان اشعری]] [[آیات]] مربوط به "اجل" و "[[رزق]]" را آیات مناسبی جهت خرده‌گیری بر [[معتزله]] یافتند که انسان را مبدأ افعال خود میدانستند. از جمله [[دلایل]] معتزله برای نسبت ندادن افعال انسان به خداوند، [[قبح]] بسیاری از این افعال می‌باشد و به لحاظ این که نمی‌توان افعال [[قبیح]] را به خداوند نسبت داد گفتند که مبدأ افعال انسان، باید خود او باشد. در مقابل [[اشاعره]] هم پاسخ می‌دادند که آیات اجل و رزق، هر گونه [[مرگ]] و هر رزقی را منسوب به [[خداوند]] می‌داند گرچه سبب این [[مرگ]]، [[قتل]] یا جنایتی باشد که به دست قاتلی انجام شده باشد و یا [[رزق]] به دست آمده از طریق دزدی یا [[حرام]] باشد. پس [[قبیح]] بودن فعل [[انسان]]، مانع انتساب آن به خداوند نمی‌شود<ref>شرح المقاصد، ج۴، ص۳۱۴؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref>.


"[[اجل]]" از واژه‌هایی است که کاربرد آن در [[قرآن]] نسبتاً زیاد است و غالباً به دو معنای مدت معین و پایان آن مدت به کار رفته است. این واژه و [[آیات]] مربوط به آن از جنبه‌های گوناگونی در [[تفاسیر]] مورد توجه قرار گرفته است و بیشتر [[مفسران]] برآنند که بین "اجل مقضی" و {{متن قرآن|أَجَلٌ مُسَمًّى}} تفاوت وجود دارد. افزون بر آن، بحث اجل (و آجال) به کتب [[تفسیری]] محدود نماند و به مباحث و کتاب‌های [[کلامی]] [[راه]] یافت و یکی از موارد اختلافی بین [[متکلمین]] اشاعری و معتزلی شد.<ref>[[حسن علی نوری‌ها|نوری‌ها، حسن علی]]، [[اجل - نوری‌ها (مقاله)|مقاله "اجل"]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>
"[[اجل]]" از واژه‌هایی است که کاربرد آن در [[قرآن]] نسبتاً زیاد است و غالباً به دو معنای مدت معین و پایان آن مدت به کار رفته است. این واژه و [[آیات]] مربوط به آن از جنبه‌های گوناگونی در [[تفاسیر]] مورد توجه قرار گرفته است و بیشتر [[مفسران]] برآنند که بین "اجل مقضی" و {{متن قرآن|أَجَلٌ مُسَمًّى}} تفاوت وجود دارد. افزون بر آن، بحث اجل (و آجال) به کتب [[تفسیری]] محدود نماند و به مباحث و کتاب‌های [[کلامی]] [[راه]] یافت و یکی از موارد اختلافی بین [[متکلمین]] اشاعری و معتزلی شد.<ref>[[حسن علی نوری‌ها|نوری‌ها، حسن علی]]، [[اجل - نوری‌ها (مقاله)|مقاله «اجل»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>


==منابع==
==منابع==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش