|
|
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[بنی‌تمیم]] |
| {{امامت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[بنی تمیم در تاریخ اسلامی]] | [[بنی تمیم در نهج البلاغه]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[بنی تمیم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *بنی تَمیم یکی از قبایل بزرگ [[عرب]] است که بیشتر در شبه جزیره [[عربستان]] و مناطق [[همسایه]] آن زندگی می‌کنند. [[نسب]] این [[قبیله]] به [[تمیم بن مُر بن اُد بن طابخة بن الیاس بن مُضَر بن نزار بن مَعَد بن عدنان]] که جد قبایل عدنانی است، می‌رسد. [[مردم]] بنی تمیم پس از حمله [[مسلمانان]] به نقاطی در [[خاک]] [[ایران]] امروزی، در این دیار ساکن شدند. از نوادگان بنی تمیم در عده [[یاران]] اندک [[حسین بن علی]] {{ع}} یافت می‌شود. در سال هشتم هجری، افرادی از بنی تمیم به انبوه [[سپاهیان]] [[اسلام]] که عازم [[فتح]] [[مکه]] بودند پیوستند، اما [[اسلام]] آوردن جمعی و رسمی بنی تمیم در سال نهم یا سنة الوفود و در پی [[مقاومت]] ناموفق آنان در برابر عاملین وصول [[زکات]]، که به [[اسارت]] جمعی از آنان به دست [[مسلمانان]] انجامید، صورت پذیرفت. اما در عین حال تعدادی از افراد بنی‌تمیمی مانند [[خَبّاب بن اَرَت]] و [[واقد بن عبدالله]] که در [[بدر]] نیز شرکت داشتند، اسماء دختر سلامه دارمی، [[زینب]] دختر [[حارث بن خالد]] و دو خواهرش [[عایشه]] و [[فاطمه]]، و [[ام حبیب]] دختر [[سعید بن یربوع]] را باید در ردیف مسلمانانِ اولیه و حاصل اقدامات فردی و بی‌ارتباط با گرایش جمعیِ بنی تمیم دانست، چنان‌که در میان [[مشرکان]] هم افرادی وابسته به بنی تمیم پیدا می‌شدند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 171.</ref>.
| |
| *بنی تمیم در فتوحات [[سپاهیان]] [[مسلمان]] در سرزمین‌های [[ایران]] و [[روم]] سهم بسزایی داشتند. در زمان [[خلافت امام علی]] {{ع}}، در [[جنگ جمل]] گروه‌هایی از بنی تمیم در [[سپاه]] [[اصحاب جمل]] بودند و دسته‌هایی دیگر در [[سپاه امام]] [[علی]] {{ع}} شرکت داشتند. گروهی نیز، به سرکردگی [[احنف بن قیس]] و [[عمران بن حُصین]]، از معرکه کناره گرفتند. در [[جنگ صفین]]، تمیمی‌ها اغلب در صف [[سپاهیان]] [[امام علی]] {{ع}} جنگیدند و حتی کسانی چون [[احنف بن قیس]]، که در [[جمل]] از [[جنگ]] کناره گرفته بودند، این بار در کنار [[امام]] وارد [[جنگ]] شدند. [[نبرد]] [[صفّین]] از آن‌رو در بررسی [[تاریخ]] بنی تمیم اهمیت دارد که شماری از [[تمیمیان]] پس از پیان این [[جنگ]] در شمار [[خوارج]] در آمدند و چنان‌که گفته شد، برخی از آنان از سرکردگان فرقه‌های [[خوارج]] چون [[حروریه]]، [[اباضیه]] و ازارقه شدند. [[تمیمیان]] در [[کربلا]] جزو [[سپاهیان]] عمرسعد بودند، به‌جز [[فرمانده]] آنان، [[حرّ بن یزید ریاحی یربوعی]]، که به [[امام]] پیوست<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 171- 172.</ref>.
| |
| ==علت ماندگاری بنی تمیم==
| |
| *در قرون بعد، نام بنی تمیم نه به‌واسطه [[منازعات]] خونین قبیله‌ای و [[سیاسی]]، بلکه به [[دلیل]] انتساب بسیاری از [[دانشمندان]] به این [[قبیله]]، بلند آوازه باقی ماند. بنی تمیم در داشتن [[شاعران]] و سخنورانِ سرآمد، زبانزد بوده‌اند و عمده [[شاعران]] جاهلی را باید در اطراف [[حیره]] و نواحی نجد جست‌وجو کرد. در دوره اسلامی نیز، [[شاعران]] بسیاری از میان بنی تمیم برخاستند که از آن جمله می‌توان فرزدق، شاعر مشهور [[عرب]]، اشاره کرد. افزون بر [[شعر]]، بزرگانی از بنی تمیم در [[فقه]]، [[تاریخ]]، [[قضا]]، [[حدیث]]، صرف و نحو، عرفان، [[خطابه]]، [[کلام]] و [[تفسیر]] [[ظهور]] کرده‌اند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 172.</ref>.
| |
| *[[امام علی]] {{ع}} در نامه‌ای به [[عبدالله بن عباس]]، هنگامی که از جانب آن بزرگوار فرمانروای [[بصره]] شد، وی را به خاطر تندروی با [[قبیله]] بنی تمیم توبیخ می‌کند و [[دستور]] می‌دهد که با [[قبیله]] بنی تمیم [[مدارا]] و [[مهربانی]] کند: بدان که [[بصره]] امروز [[جایگاه]] [[شیطان]] و کشتزار فتنه‌هاست. با [[مردم]] آن به [[نیکی]] [[رفتار]] کن و گره و وحشت‌زا را دل‌ها آنان بگشای، بدرفتاری تو با [[قبیله]] (بنی تمیم) و [[خشونت]] با آنها را به من گزارش دادند<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۸: {{متن حدیث|"وَ اعْلَمْ أَنَّ الْبَصْرَةَ مَهْبِطُ إِبْلِيسَ وَ مَغْرِسُ الْفِتَنِ، فَحَادِثْ أَهْلَهَا بِالْإِحْسَانِ إِلَيْهِمْ، وَ احْلُلْ عُقْدَةَ الْخَوْفِ عَنْ قُلُوبِهِمْ وَ قَدْ بَلَغَنِي تَنَمُّرُكَ لِبَنِي تَمِيمٍ وَ غِلْظَتُك عَلَيْهِم"}}</ref>.<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 172.</ref>.
| |
| *[[امام]] در توصیف ویژگی‌های بنی تمیم می‌فرماید: همانا (بنی تمیم) مردانی نیرومندند که هرگاه [[دلاوری]] از آنها غروب کرد، سلحشور دیگری جای آن درخشید و در [[نبرد]]، در [[جاهلیت]] و [[اسلام]]، کسی از آنها پیشی نگرفت. همانا آنها با ما پیوند خویشاوندی و [[قرابت]] و نزدیکی دارند، که [[صله رحم]] و پیوند با آنان [[پاداش]] و گسستن پیوند با آنان [[کیفر الهی]] دارد. پس [[مدارا]] کن ای ابوالعباس! [[امید]] است آنچه از دست و زبان تو از خوب یا بد جاری می‌شود، [[خدا]] تو را بیامرزد، چرا که من و تو در این‌گونه رفتارها شریکیم. سعی کن خوش‌بینی من نسبت به شما استوار باشد و نظرم دگرگون نشود؛ با [[درود]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۱۸: {{متن حدیث|"وَ إِنَّ بَنِي تَمِيمٍ لَمْ يَغِبْ لَهُمْ نَجْمٌ إِلَّا طَلَعَ لَهُمْ آخَرُ، وَ إِنَّهُمْ لَمْ يُسْبَقُوا بِوَغْمٍ فِي جَاهِلِيَّةٍ وَ لَا إِسْلَامٍ، وَ إِنَّ لَهُمْ بِنَا رَحِماً مَاسَّةً وَ قَرَابَةً خَاصَّةً، نَحْنُ مَأْجُورُونَ عَلَى صِلَتِهَا، وَ مَأْزُورُونَ عَلَى قَطِيعَتِهَا، فَارْبَعْ أَبَا الْعَبَّاسِ رَحِمَكَ اللَّهُ، فِيمَا جَرَى عَلَى لِسَانِكَ وَ يَدِكَ مِنْ خَيْرٍ وَ شَرٍّ، فَإِنَّا شَرِيكَانِ فِي ذَلِكَ، وَ كُنْ عِنْدَ صَالِحِ ظَنِّي بِكَ، وَ لَا يَفِيلَنَّ رَأْيِي فِيكَ وَ السَّلَامُ"}}</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص172.</ref>.
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:13681048.jpg|22px]] [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۱''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:قبیله‌های عرب]]
| |
| [[رده:بنی تمیم]]
| |
| [[رده:مدخل نهج البلاغه]]
| |
| {{قبایل عرب}}
| |
