علم ذاتی معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر به علم ذاتی)
برچسب: تغییر مسیر جدید
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{علم معصوم}}
#تغییر_مسیر [[علم ذاتی]]
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[علم ذاتی معصوم]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[علم ذاتی معصوم در قرآن]] - [[علم ذاتی معصوم در حدیث]] - [[علم ذاتی معصوم در کلام اسلامی]] - [[علم ذاتی معصوم در فلسفه اسلامی]] - [[علم ذاتی معصوم در عرفان اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم ذاتی معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 
==معناشناسی علم ذاتی معصوم==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[علم ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)|علم ذاتی معصوم چیست؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[علم معصوم (پرسش)|(پرسمان علم معصوم)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F۸FBF۹| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا علم معصوم ذاتی است یا خداوند به او علم می‌آموزد؟ (پرسش)|آیا علم معصوم ذاتی است یا خداوند به او علم می‌آموزد؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>علم معصوم (پرسش)|(پرسمان علم معصوم)</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F۸FBF۹| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
[[علم ذاتی]] [[امامان]]{{عم}} دارای دو معنا است:
===ذاتی به معنای استقلالی===
این صورت بدان معناست که [[تصور]] شود [[امام]] دانش‌های خود را به طور غیر وابسته به [[خداوند]] و صرف نظر از [[عطای الهی]] در ذات خود دارد؛ به عبارت دیگر [[علم]] او هیچ ارتباطی با خداوند نداشته و ذات امام به طور مستقل دارای این [[علوم]] باشد. این معنا با توجه به [[معارف توحیدی]] و [[اسلامی]] [[باطل]] است و تنها [[علم خداوند]] ذاتی است.
 
در [[آیات قرآن]] به [[صراحت]] تأکید شده است، [[علمی]] که به [[انسان‌ها]] و [[برگزیدگان خداوند]] می‌رسد، به [[اذن]] و [[خواست الهی]] است و اگر خداوند نخواهد، دانشی نخواهند داشت: {{متن قرآن|إِن کُلُّ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ إِلاَّ آتِی الرَّحْمَنِ عَبْدًا}}<ref>«بلکه هیچ موجودی در آسمان‌ها و زمین نیست جز اینکه خدا را بنده فرمانبردار است» سورۀ مریم، آیۀ ۹۳.</ref>.
 
[[روایات]] نیز اشاره به این مطلب دارند که علوم [[اهل بیت]]{{عم}} از طریق فراگیری از [[پیامبر]]{{صل}}، بهره‌مندی از کتاب‌های [[الهی]] و ویژه، [[الهام]]، [[تحدیث فرشتگان]] و... به ‌دست می‌آید؛ یعنی وقتی علوم آنان کسبی است، ذاتی بودن آن [[نفی]] می‌شود و علوم ایشان غیرذاتی است. در روایتی [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "گاهی (درهای) علم به روی ما گشوده می‌شود و ما (مطالبی را) می‌دانیم و گاهی بسته می‌شود و نمی‌دانیم امام فردی مانند دیگر انسان‌هاست؛ همانند آنان به‌ [[دنیا]] می‌آید؛ (...) [[امتیاز]] او نسبت‌ به دیگران این است که علومی ویژه به او داده شده و دعای او [[مستجاب]] است"<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ج ۲، ص۵۲۸.</ref>. علاوه بر اینکه ایشان برای نگه داری [[علوم]] و کمالاتی که [[خداوند]] به آنها [[عنایت]] کرده است [[رنج]] بیشتری از سایرین را [[تحمل]] می‌کنند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج ۶، ص۳۱۸ و ۳۱۹؛ [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن]]، ص۲۷۶؛ [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص۱۹؛ [[مصطفی سلطانی|سلطانی، مصطفی]]، [[امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه (کتاب)|امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه]]، ص۶۹.</ref>.
 
===ذاتی به معنای غیر استقلالی ([[فطری]])===
اگر چه [[علم امام]] غیر ذاتی و وابسته به عطای [[خداوند متعال]] است، اما خداوند، هرگاه امامی را می‌آفریند، [[علم ویژه]] را همراه او در فطرتش قرار می‌دهد لذا علم امام ذاتی یعنی فطری است. البته این معنا مورد [[اختلاف]] میان [[علما]] قرار گرفته است، برخی از علما<ref>مانند مرحوم ملاصالح مازندرانی.</ref> از فطری بودن علم امام طرفداری کرده‌اند؛ اما عده‌ای دیگر علم امام را تدریجی و افزایش پذیر دانسته‌اند<ref>ر.ک: سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی، ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمی امامیه.</ref>.
 
==نتیجه گیری==
بنابراین بی‌تردید [[علوم ویژه]] [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}} ذاتی نبوده، بلکه [[موهبت]] و عطای خداوند متعال است و دیگر [[برگزیدگان خداوند]] نیز در این [[حکم]] با ایشان شریک‌اند و [[باور]] به آن از [[ضروریات دین]] به شمار می‌آید<ref>ر.ک: سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی، ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمی امامیه.</ref>.
 
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|2}}
* [[علم ذاتی معصوم چیست؟ (پرسش)]]
* [[آیا علم معصوم ذاتی است یا خداوند به او علم می‌آموزد؟ (پرسش)]]
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==جستارهای وابسته==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[علم ذاتی امام]]؛
* [[علم ذاتی پیامبر]]؛
* [[علم ذاتی پیامبر خاتم]]؛
* [[علم ذاتی ولی]]؛
* [[علم ذاتی وصی]]؛
* [[علم ذاتی اهل بیت]]{{عم}}؛
* [[علم ذاتی فاطمه زهرا]]{{س}}.
{{پایان}}
{{پایان}}
 
=='''[[:رده:آثار علم ذاتی معصوم|منبع‌شناسی جامع علم ذاتی معصوم]]'''==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم ذاتی معصوم|کتاب‌شناسی علم ذاتی معصوم]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم ذاتی معصوم|مقاله‌شناسی علم ذاتی معصوم]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم ذاتی معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم ذاتی معصوم]].
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==منابع==
{{منابع}}
# [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، '''ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمی امامیه'''.
# [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، '''[[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]'''.
# [[پرونده:Adab-1.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|'''ادب فنای مقربان''']]
# [[پرونده:234323.jpg|22px]] [[مصطفی سلطانی|سلطانی، مصطفی]]، [[امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه (کتاب)|'''امامت از دیدگاه امامیه و زیدیه''']]
# [[پرونده:18465721.jpg|22px]] [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن (مقاله)|'''قلمرو علوم برگزیدگان خداوند در قرآن''']]
{{پایان منابع}}
 
==پانویس==
{{پانویس}}
 
{{علم معصوم افقی}}
[[رده:مدخل]]
[[رده:علم ذاتی معصوم]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]]
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]]
[[رده:علم معصوم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۰۶

تغییرمسیر به: