واژه [[عصمت]] در لغت به معنای منع و امساک است و در اصطلاح یک [[نیروی درونی]] [[حفاظت]] از [[گناه]] و [[مصونیت]] از [[اشتباه]] است که مایۀ [[اعتماد]] و [[اطمینان]] [[پیروان]] به [[درستی]] گفته‌ها و [[اعمال]] [[پیامبر]] و [[امام]] و انطباق آنها با [[حق]] و [[دین]] خداست و [[دلیل]] چنین عصمتی برای [[معصومین]]، به خاطر قابلیت [[قوه عاقله]] و [[لطف الهی]] است<ref>ر.ک: عبدالحسین خسروپناه، کلام نوین اسلامی، ج۲، ص ۳۵۹ - ۳۶۲. </ref>. در روایتی [[هشام بن حکم]] از [[امام صادق]]{{ع}} دربارۀ چیستی [[عصمت]] [[امامان معصوم]] سوال می‌‌کند، [[حضرت]] در پاسخ می‌‌فرماید: «[[معصوم]] کسی است که خود را به کمک [[خداوند]] از تمامی [[محرمات الهی]] نگه می‌دارد»<ref>{{متن حدیث|الْمَعْصُومُ هُوَ الْمُمْتَنِعُ بِاللَّهِ مِنْ جَمِیعِ مَحَارِمِ اللَّهِ}}؛ معانی لأخبار، باب العصمة، ص ۳۱ ح ۲. </ref>.<ref>ر.ک: [[محمد حسن قدردان قراملکی|قدردان قراملکی، محمد حسن]]، [[امامت ۲ (کتاب)|امامت]]، ص۱۴۶ ـ ۱۵۶.</ref>
متکلمین امامیه ادلّه فراوانی بر عصمت امام بیان کرده‌اند. ایشان بنا بر قاعده افضلیت مقام امامت و قبح عقلی تقدیم مفضول بر فاضل، قائل به لدنی بودن علم امام هستند، سپس نتیجه گرفته اند، کسی که جانشین رسول خدا(ص) و عهده دار هدایت بعد از ایشان است، لزوما باید صفات ایشان را دارا باشد که به طور قطع یکی از این صفات، عصمت است .
