یکی از باورهای شیعه این است که در عصر ظهور امام مهدی انسان‌هایی دوباره زنده خواهند شد آیا این حقیقت دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«یکی از باورهای مهمّ [[شیعه]]،- که در طول [[تاریخ]]، فراز ونشیب‌های فراوانی داشته- زنده شدن برخی از مردگان در [[دوران ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. در [[روایات]] از این باور با عنوان "[[رجعت]]" یاد شده است.

::::#[[آیات]] و روایاتی که سخن از وقوع [[رجعت]] در امتهای پیشین دارد.

::::#[[آیات]] و روایاتی که دلالت بر وقوع آن در [[آخر الزمان]] و [[هنگام ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} دارد.

::::#'''هفتاد نفر از [[یاران]] [[حضرت موسی|موسی]]{{ع}}:''' از [[آیات]] [[قرآن]] به دست می‌آید که در زمان [[حضرت موسی]]{{ع}} انبوهی از [[انسان‌ها]] پس از [[مرگ]] زنده شده و به [[دنیا]] برگشتند. [[خداوند]] در این باره فرموده است: {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ}}<ref> و (یاد کنید) آنگاه را که گفتید: ای موسی! ما تا خداوند را آشکارا نبینیم، به تو ایمان نمی‌آوریم و در حالی که خود می‌نگریستید  آذرخش شما را فرا گرفت.باز، از پس مرگتان شما را برانگیختیم، باشد که سپاس بگزارید؛ سوره بقره، آیه: ۵۵- ۵۶.</ref>. این [[آیه]] به نظر عموم [[مفسران]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، تصریح در مردن و زنده شدن دارد. <ref> شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج ۱- ۲، ص ۲۵۲؛ تفسیر قمی، ج ۱، ص ۴۶؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۱، ص ۴۰۳؛ مدارک التنزیل، ج ۱، ص ۵۳.</ref>

::::#'''کشته [[بنی اسرائیل]]:''' این داستان که به [[زیبایی]] تمام در [[قرآن]] مورد اشاره قرار گرفته گویای امکان و وقوع زنده شدن مردگان در [[دنیا]] است. در این باره در [[قرآن مجید]] می‌خوانیم: {{متن قرآن|وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللَّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ}}<ref> و چون شخصی را کشتید و درباره او با یکدیگر به ستیزه برخاستید، و حال آنکه خدا، آنچه را کتمان میکردید، آشکار گردانید. پس فرمودیم: پارهای از آن [گاو سر بریده را] به آن [مقتول] بزنید [تا زنده شود] اینگونه خدا مردگان را زنده میکند و آیات خود را به شما مینمایاند، باشد که بیندیشید؛ سوره بقره، آیه: ۷۲ - ۷۳.</ref>. این [[آیه]] نیز همانند [[آیه]] پیش از سوی بیشتر [[مفسران]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، بر وقوع [[رجعت]] و بازگشت به [[دنیا]] [[تفسیر]] شده است. <ref> تفسیر المیزان، ج ۱، ص ۲۰۴؛ الجامع لاحکام القرآن، ج ۱، ص ۴۶۲؛ تفسیر طبری، ج ۱، ص ۲۶۸.</ref>

::::#'''هزاران نفر از مردگان:''' آنگاه که [[خداوند]] [[اراده]] فرمود تا [[قدرت]] بی‌پایان خود را [[آشکار]] سازد در کمترین زمان ممکن هزاران [[انسان]] را که در کام [[مرگ]] گرفتار شده، بند از بندشان جدا شده بود، را در دم زنده ساخت. [[آیات]] [[قرآن]] در این باره اینگونه سخن به میان آورده است: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَشْكُرُونَ }}<ref> آیا در (کار) کسانی ننگریسته‌ای که از بیم مرگ از سرزمین خود بیرون رفتند و آنان هزاران کس بودند و خداوند به آنان فرمود: بمیرید سپس آنان را زنده کرد؛ بی‌گمان خداوند دارای بخشش بر مردم است اما بیشتر مردم سپاس نمی‌گزارند؛ سوره بقره، آیه: ۲۴۳.</ref>. افزون بر [[آیات]] یاد شده، می‌توان به زنده شدن عزیر [[نبی]] پس از یکصد سال <ref> سوره بقره، آیه: ۲۵۹.</ref> و زنده شدن افراد فراوانی به [[دست حضرت]] [[عیسی بن مریم]]{{عم}} به [[اذن خداوند]] <ref> سوره آل عمران، آیه:۲۹.</ref> اشاره کرد.

::::#[[آیه]] مربوط به [[خروج]] "[[دابه الارض]]" که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ}}<ref> و چون قول [عذاب] بر ایشان واجب گردد، جنبندهای را از زمین برای آنان بیرون میآوریم که با ایشان سخن گوید که: مردم [چنانکه باید] به نشانههای ما یقین نداشتند؛ سوره نمل، آیه: ۸۲.</ref>. بین [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[تفسیر]] و [[تأویل]] این [[آیه]]، [[اختلاف]] شدیدی وجود دارد؛ در حالی که [[اهل سنت]] [[دابه الارض]] را موجودی بسیار شگفت‌آور و [[غریب]] معرفی کرده‌اند؛ <ref> تفسیر سمرقندی، ج ۲، ص ۵۰۵؛ در المنثور، ج ۶، ص ۳۸۱؛ الفتوحات الالهیه، ج ۳، ص ۳۲۷.</ref>. [[شیعه]] با استناد به روایاتی، آن را انسانی والامقام دانسته‌اند که زنده خواهد شد و صف [[کافران]] را از [[مؤمنان]] جدا می‌سازد. <ref> من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۹؛ علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۶۴؛ شیخ طوسی، أمالی، ص ۲۰۵؛ دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۲، ص ۲۵۵.</ref> این [[انسان]] کسی نیست جز نخستین [[امام]] [[شیعیان]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} که خود فرمود: {{عربی|" وَ إِنِّي ... الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref> کافی، ج ۱، ص ۱۹۷، ح ۳.</ref>

::::#در آیه‌ای دیگر آمده است: {{متن قرآن|وَيَوْمَ نَحْشُرُ مِن كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِّمَّن يُكَذِّبُ بِآيَاتِنَا فَهُمْ يُوزَعُونَ}}<ref> و (یاد کن) روزی (را) که از هر امتی دسته‌ای از آنان را که نشانه‌های ما را دروغ می‌شمردند گرد می‌آوریم و آنگاه آنان را به هم می‌پیوندند؛ سوره نمل، آیه: ۸۳.</ref>. [[روایات]] فراوانی از [[ائمه معصومین]]{{عم}} در ذیل این آیه نیز وارد شده که گویای بازگشت انسان‌هایی در عصر ظهور [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. و این گونه [[استدلال]] شده که در [[آیه]]، به [[برانگیخته شدن]] عدهای محدود اشاره گشته است؛ در حالی که در [[قیامت]] همه [[انسان‌ها]] محشور می‌شوند. به علاوه سیاق [[آیات]] در [[مقام]] بیان رخدادهایی است که در [[دنیا]] و پیش از [[قیامت]] است و پس از چند [[آیه]]، حوادث مربوط به [[قیامت]] را بیان کرده است. <ref> مجمع البیان؛ ج ۷- ۸، ص ۳۶۶؛ تفسیر المیزان، ج ۱۵، ص ۵۷۰.</ref>. افزون بر این [[آیات]]، بزرگان [[شیعه]] به آیاتی همچون [[آیه]] ۱۱ سوره غافر نیز برای اثبات [[رجعت]] استناد کرده‌اند. از جمله کسانی که معتقدند [[روایات]] [[رجعت]] [[متواتر]] است، می‌توان به [[شیخ طوسی]]، <ref> رسالة العقاید الجعفریة، ص ۲۵۰.</ref> [[شیخ صدوق]]<ref> الخصال، ص ۱۰۸.</ref>، [[علامه مجلسی]]<ref> بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲۲.</ref>، مرحوم [[مظفر]] <ref> عقاید الامامیه، ص ۲۹۷.</ref> و [[علامه طباطبایی]] اشاره کرد. <ref> تفسیر المیزان، ج ۲، ص ۱۰۷.</ref>

::::#در [[تفسیر قمی]] می‌نویسد: [[مفضل]] از [[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه]] "و آن روز که از هرامتی گروهی را محشور می‎گردانیم" [[نقل]] کرد که آن [[حضرت]] فرمود: هیچ مؤمنی کشته شده نیست مگر اینکه بازمی‌گردد تا به [[مرگ طبیعی]] از [[دنیا]] برود و البته برنمی‌گردند مگر [[مؤمنان]] محض و [[کافران]] محض". <ref>{{عربی|" عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}‏ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى  {{متن قرآن|وَ يَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً}}  قَالَ لَيْسَ‏ أَحَدٌ مِنَ‏ الْمُؤْمِنِينَ‏ قُتِلَ‏ إِلَّا يَرْجِعُ‏ حَتَّى‏ يَمُوتَ‏- وَ لَا يَرْجِعُ‏ إِلَّا مَنْ‏ مَحَضَ‏ الْإِيمَانَ مَحْضاً- وَ مَنْ مَحَضَ الْكُفْرَ مَحْضاً‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۳۱.</ref>

::::#از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده که فرمود: "[[رجعت]]، عمومی نیست و فقط [[مؤمنان خالص]] و محض و نیز [[مشرکان]] محض به [[دنیا]] برمی‌گردند" <ref>{{عربی|" إِنَ‏ الرَّجْعَةَ لَيْسَتْ‏ بِعَامَّةٍ وَ هِيَ‏ خَاصَّةٌ لَا يَرْجِعُ‏ إِلَّا مَنْ‏ مَحَضَ‏ الْإِيمَانَ‏ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ‏ الشِّرْكَ‏ مَحْضاً"}}؛ مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۹.</ref>

::::#'''[[رجعت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}}''' از [[امام سجاد]]{{ع}} [[نقل]] شده که در [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَاءَ بِالْهُدَى وَمَنْ هُوَ فِي ضَلالٍ مُّبِينٍ }}<ref> بی‌گمان آن کس که قرآن را بر تو واجب کرده است تو را به بازگشتگاهی باز می‌گرداند؛ بگو: پروردگار من بهتر می‌داند چه کسی رهنمود آورده است و چه کسی در گمراهی آشکاری است؛ سوره قصص، آیه: ۸۵.</ref> فرمود: "پیامبرتان به سوی شما برمی‌گردد"<ref>{{عربی|" يَرْجِعُ‏ إِلَيْكُمْ‏ نَبِيُّكُم‏ {{صل}}"}}؛ تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۴۷.</ref>

::::#'''[[رجعت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} و تکرار آن''' در [[روایات]] فراوانی وارد شده است که [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}}، چندین بار [[رجعت]] می‌کند. [[امام صادق]]{{ع}} ضمن حدیثی چنین فرمود: "... [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[امام علی|علی]]{{ع}} فرمود: ای [[علی]]! [[خداوند]] تو را در [[آخر الزمان]] به [[بهترین]] صورت زنده می‌کند، در حالی که ابزاری در دست داری که دشمنانت را با آن نشان می‌گذاری". <ref>{{عربی|" يَا عَلِيُّ إِذَا كَانَ آخِرُ الزَّمَانِ أَخْرَجَكَ اللَّهُ فِي‏ أَحْسَنِ‏ صُورَةٍ وَ مَعَكَ‏ مِيسَمٌ‏ تَسِمُ‏ بِهِ أَعْدَاءَكَ "}}؛ الایقاظ من الهجعة فی اثبات الرجعة، ص ۲۷۵، ح ۴۲.</ref>. در همین باره سخن دیگری از خود آن [[حضرت]] است که فرمود: "... و همانا من [[صاحب]] بازگشت‌ها و [[دولت]]، [[دولت‌ها]] هستم. و همانا من [[صاحب]] عصا و نشانه‌گذار هستم. و جنبنده‌ای که با [[مردم]] سخن می‌گوید". <ref>{{عربی|" إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْكَرَّاتِ‏ وَ دَوْلَةِ الدُّوَلِ‏ وَ إِنِّي‏ لَصَاحِبُ‏ الْعَصَا وَ الْمِيسَمِ‏ وَ الدَّابَّةُ الَّتِي‏ تُكَلِّمُ‏ النَّاسَ‏"}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۹۷؛ بصائر الدرجات، ص ۱۹۹.</ref>

::::#'''[[رجعت]] برخی از [[اصحاب]] [[پیامبران]]:''' دسته‌ای دیگر از [[روایات]] [[رجعت]]، برخی [[پیامبران]] و [[یاران]] ایشان و [[پیروان]] آنها را جزو [[رجعت‌کنندگان]] شمرده‌اند. در [[تفسیر عیاشی]] به [[نقل]] از [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]]{{ع}} چنین [[نقل]] کرده است: "هرگاه [[قائم]] آل [[محمّد]] {{صل}} به پا خیزد از پشت [[کعبه]] بیست و هفت مرد را بیرون می‌آورد، پانزده تن از [[قوم موسی]] آنان که به [[حق]] [[داوری]] کرده و به آن بازمی‌گردند، و هفت تن از [[اصحاب کهف]]، و یوشع [[وصی]] [[حضرت موسی]] و [[مؤمن آل فرعون]] و [[سلمان فارسی]] و [[ابو دجانه انصاری]] و [[مالک اشتر]]". <ref>{{عربی|" إِذَا قَامَ‏ قَائِمُ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ اسْتَخْرَجَ‏ مِنْ‏ ظَهْرِ الْكَعْبَةِ سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ‏ رَجُلًا خمسة و عشرين‏ [خَمْسَةَ عَشَرَ] مِنْ قَوْمِ مُوسَى الَّذِينَ يَقْضُونَ‏ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ‏ وَ سَبْعَةً مِنْ أَصْحَابِ الْكَهْفِ وَ يُوشَعَ وَصِيَّ مُوسَى وَ مُؤْمِنَ آلِ فِرْعَوْنَ وَ سَلْمَانَ الْفَارِسِيَّ وَ أَبَا دُجَانَةَ الْأَنْصَارِيَّ وَ مَالِكَ الْأَشْتَرِ‏"}}؛ محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۳۵.</ref>

::::#'''زنان رجعت‌کننده:''' اگرچه [[روایات]] [[رجعت]] عمدتا اختصاصی به [[زن]] یا مرد ندارد و تحت عنوان [[مؤمن]] محض و [[کافر]] محض آمده است. ولی در روایتی به [[رجعت]] بانوان اشاره شده است. <ref>محمّد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۲۵۹.</ref>.

::::#'''مدت توقف [[امام حسین]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' [[معلی بن خنیس]] و [[زید]] می‌گویند: ما دو نفر از [[امام صادق]]{{ع}} شنیدیم که فرمودند: "نخستین کسی که در [[رجعت]] برمی‌گردد، [[حسین بن علی]]{{ع}} است و در روی [[زمین]] به مدت [[چهل]] سال می‌ماند به طوری که ابروان [[حضرت]] بر روی چشمان مبارکش می‌افتد و پیر و سالخورده می‌شود"<ref>{{عربی|" إِنَّ أَوَّلَ مَنْ يَكُرُّ فِي الرَّجْعَةِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}}، وَ يَمْكُثُ‏ فِي‏ الْأَرْضِ‏ أَرْبَعِينَ‏ سَنَةً، حَتَّى‏ يَسْقُطَ حَاجِبَاهُ‏ عَلَى‏ عَيْنَيْهِ‏‏"}}؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۶۳.</ref>

::::#'''مدت توقف [[امام علی|علی]]{{ع}} در [[رجعت]]:''' در روایاتی آمده که پس از [[امام حسین]]{{ع}} [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} [[حکومت]] را در [[رجعت]] به دست خواهد گرفت، اگرچه [[روایت]] بسیار [[غریب]] است و جای بحث دارد. از [[روایات]] استفاده می‌شود که، [[امام علی]]{{ع}} دارای رجعت‌های فراوانی است و مشخص نیست این مقدار سال مربوط به یک بار [[رجعت]] است یا مجموع سال‌های [[حکومت]] ایشان، در رجعت‌های متعدد.