←دیدگاه رجالیان شیعه
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==دیدگاه رجالیان شیعه== | ==دیدگاه رجالیان شیعه== | ||
رجالیان شیعه در کتابهای رجالی، به [[وثاقت]] یا دستکم حسن حال وی تصریح کردند: | رجالیان شیعه در کتابهای رجالی، به [[وثاقت]] یا دستکم حسن حال وی تصریح کردند: | ||
[[شیخ طوسی]]: {{عربی|و کان خاصاً بحدیثنا، و العامة تضعفه لذلک، و ذکر یعقوب بن سفیان فی تاریخه فی أسباب تضعیفه عن بعض الناس<ref>مراد از {{عربی|بعض الناس}}، أبوهمام سکونی است، چون ذهبی و ابن حجر عسقلانی نوشتهاند: {{عربی|قال أبوهمام السکونی سمعت ابراهیم بن أبی یحیی یشتم بعض السلف}}. سیر أعلام النبلاء، ج۸، ص۴۵۱، ش۱۱۹؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۱۳۹، ش۲۸۴؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۲۶۶، ش۱۷۶).</ref>: أنه سمعه ینال من الأولین؛ و ذکر بعض ثقات العامة: أن کتب الواقدی - سائرها - إنما هی کتب إبراهیم بن محمد بن أبی یحیی، نقلها الواقدی و ادعاها، ولم نعرف منها شیئاً منسوباً إلی إبراهیم؛ وله کتاب مبوب فی الحلال و الحرام، عن جعفر بن محمد{{عم}}}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۸-۹، ش۱.</ref>. | |||
[[نجاشی]] نیز با عبارات یادشده به معرفی راوی | [[شیخ طوسی]]: {{عربی|"و کان خاصاً بحدیثنا، و العامة تضعفه لذلک، و ذکر یعقوب بن سفیان فی تاریخه فی أسباب تضعیفه عن بعض الناس<ref>مراد از {{عربی|بعض الناس}}، أبوهمام سکونی است، چون ذهبی و ابن حجر عسقلانی نوشتهاند: {{عربی|قال أبوهمام السکونی سمعت ابراهیم بن أبی یحیی یشتم بعض السلف}}. سیر أعلام النبلاء، ج۸، ص۴۵۱، ش۱۱۹؛ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۱۳۹، ش۲۸۴؛ قاموس الرجال، ج۱، ص۲۶۶، ش۱۷۶).</ref>: أنه سمعه ینال من الأولین؛ و ذکر بعض ثقات العامة: أن کتب الواقدی - سائرها - إنما هی کتب إبراهیم بن محمد بن أبی یحیی، نقلها الواقدی و ادعاها، ولم نعرف منها شیئاً منسوباً إلی إبراهیم؛ وله کتاب مبوب فی الحلال و الحرام، عن جعفر بن محمد{{عم}}"}}<ref>الفهرست (طوسی)، ص۸-۹، ش۱.</ref>. | ||
یادآوری: به این مطلب که واقدی کتابهای ابراهیم بن | |||
[[شیخ صدوق]] از کتاب [[حلال و حرام]] | [[نجاشی]] نیز با عبارات یادشده به معرفی راوی میپردازد: {{عربی|"و کان خصیصاً [بهما] و العامة لهذه العلة تضعفه؛ و حکی بعض أصحابنا عن بعض المخالفین: أن کتب الواقدی - سائرها - إنما هی کتب إبراهیم بن محمد بن أبی یحیی، نقلها الواقدی، و ادعاها و ذکر بعض أصحابنا: أن له کتباً مبوباً فی الحلال و الحرام، عن أبی عبدالله{{ع}}"}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۴ - ۱۵، ش۱۲.</ref>. | ||
'''یادآوری:''' به این مطلب که [[واقدی]] کتابهای ابراهیم بن ابی یحیی را رونویسی کرده و به خود نسبت داده - چنان که شیخ طوسی با تعبیر {{عربی|"وذکر بعض ثقات العامة"}} و [[نجاشی]] با عبارت {{عربی|"حکی بعض أصحابنا<ref>مراد نجاشی از {{عربی|بَعْضَ أَصْحَابِنَا}}، شیخ طوسی است. </ref> عن بعض المخالفین"}} نقل کردهاند - [[ابن عساکر]] در [[تاریخ مدینة دمشق]] به نقل از [[خطیب بغدادی]] اشاره دارد: {{عربی|"أنبأنا أبوبکر الخطیب أخبرنی علی بن محمد بن الحسن المالکی أنبأنا عبدالله بن عثمان الصفار أنبأنا محمد بن عمران بن موسی ثنا عبدالله بن علی بن المدینی قال: سمعت أبی یقول: کتب الواقدی عن ابن أبی یحیی کتبه... قال: و سمعت أبی یقول: إبراهیم بن أبی یحیی أحسن حالاً عندی من هؤلاء یعنی الواقدی"}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۵۴، ص۴۵۲.</ref>. | |||
[[شیخ صدوق]] از کتاب [[حلال و حرام]] ابراهیم بن ابی یحیی [[حدیثی]] در کتاب [[من لایحضره الفقیه]]<ref>ر.ک: من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۶۶، ح۲۳۹۰.</ref> نقل، و در مشیخه<ref>ر.ک: من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۹۷.</ref> طریق خود را به این [[کتاب ذکر]] کرده، بدین جهت [[علامه مجلسی]] در [[روضة المتقین (کتاب)|روضة المتقین]] در شرح مشیخه شیخ صدوق بعد از یادآوری طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی یحیی مینویسد: {{عربی|"و یظهر من المصنف (یعنی شیخ صدوق) أن کتابه (یعنی کتاب ابراهیم بن أبی یحیی) معتمد الطائفة"}}<ref>روضة المتقین، ج۱۴، ص۲۷.</ref>. | |||
[[علامه حلی]] ایشان را در قسم یکم از [[خلاصة الأقوال]] که به من تقبل روایته اختصاص دارد، ذکر کرده است<ref>ر.ک: خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۴، ش۶.</ref>. | [[علامه حلی]] ایشان را در قسم یکم از [[خلاصة الأقوال]] که به من تقبل روایته اختصاص دارد، ذکر کرده است<ref>ر.ک: خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۴، ش۶.</ref>. | ||
[[محقق اردبیلی]] در جامع الرواة بعد از یادآوری طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن | |||
صاحب [[معراج | [[محقق اردبیلی]] در [[جامع الرواة (کتاب)|جامع الرواة]] بعد از یادآوری طریق شیخ صدوق به ابراهیم بن ابی یحیی: {{عربی|"أما إبراهیم فإن کان ابن محمد بن أبی یحیی المدنی فهو ثقة"}}<ref>جامع الرواة، ج۲، ص۵۳۰.</ref>. | ||
علامه مجلسی در الوجیزة: [[ممدوح]]<ref>الوجیزة فی الرجال، ص۱۴، ش۳۹.</ref>. | |||
[[وحید]] | صاحب [[معراج اهل الکمال (کتاب)|معراج اهل الکمال]]: {{عربی|"الرجل المذکور من أجلة أصحابنا و عظمائهم و لاختصاصه بحدیثنا ضعفه المخالفون... فحدیثه یدخل فی الحسن القریب من الصحیح"}}<ref>معراج أهل الکمال، ص۷۲ - ۷۳، ش۲۲.</ref>. | ||
[[آیت الله خویی]]: {{عربی|ثم إنه بما ذکره النجاشی و الشیخ یدخل الرجل فی الحسان علی الأقل}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۱، ش۲۵۰.</ref>؛ | |||
[[علامه مامقانی]]: {{عربی|لا شبهة فی کونه إمامیاً ممدوحاً؛ من أجلة أصحابنا و عظمائهم و طعن المخالف فیه بأنه کذاب رافضی...؛ یزید فی جلالته عندنا}}<ref>تنقیح المقال، ج۴، ص۲۷۰، ش۴۷۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص | علامه مجلسی در [[الوجیزة فی الرجال (کتاب)|الوجیزة فی الرجال]]: [[ممدوح]]<ref>الوجیزة فی الرجال، ص۱۴، ش۳۹.</ref>. | ||
[[وحید بهبهانی]] ذیل عنوان ابراهیم بن ابی یحیی مدنی: {{عربی|"و یروی عنه حماد و ربما کان فیه ایماء إلی الإعتماد مضافاً إلی روایة الصدوق عنه فتأمل"}}<ref>تعلیقة علی منهج المقال، ص۴۴.</ref>. | |||
[[آیت الله خویی]]: {{عربی|"ثم إنه بما ذکره النجاشی و الشیخ یدخل الرجل فی الحسان علی الأقل"}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۱، ش۲۵۰.</ref>؛ | |||
[[علامه مامقانی]]: {{عربی|"لا شبهة فی کونه إمامیاً ممدوحاً؛ من أجلة أصحابنا و عظمائهم و طعن المخالف فیه بأنه کذاب رافضی...؛ یزید فی جلالته عندنا"}}<ref>تنقیح المقال، ج۴، ص۲۷۰، ش۴۷۳.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۲۰۲-۲۰۵.</ref> | |||
==دیدگاه [[رجالیان اهل سنت]]== | ==دیدگاه [[رجالیان اهل سنت]]== |