تحلیل عقلانی وحی با تأکید بر آراء ملاصدرا (مقاله)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

تحلیل عقلانی وحی
با تأکید بر آراء ملاصدرا
رتبه علمی	علمی پژوهشی
زبان	فارسی
نویسنده	زهره برقعی
موضوع	وحی، وحی در حکمت اسلامی
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه خردنامه صدرا
وابسته به	بنیاد حکمت اسلامی صدرا
محل نشر	تهران، ایران
تاریخ نشر	بهار ۱۳۹۲
شماره	۷۱
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

تحلیل عقلانی وحی با تأکید بر آراء ملاصدرا عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی پدیده وحی و تحلیل عقلی آن از منظر ملاصدرا می‌پردازد. این مقاله ۱۲ صفحه‌ای به قلم زهره برقعی نگاشته شده و در فصلنامه خردنامه صدرا (شماره ۷۱، بهار ۱۳۹۲) منتشر گشته است.

چکیده مقاله

• نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد:«فیلسوفان اسلامی برای تبیین امکان عقلی وحی و ارتباط انسان با عالم ملکوت، فرضیهٔ تحلیل عقلی وحی را ارائه کرده‌اند. در این تحلیل وحی نبوی دریافتی ممتاز و منحصربه‌فرد دانسته شده که با ابزارهای متعارف قابل شناخت نیست».

ْ

• نویسنده در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسد:«در تبیین عقلی وحی، نخست روح قدسی پیامبر به عالم عقل صعود و بعد از ادراک معانی و حقایق امور، وحی را دریافت می‌کند؛ سپس در مقام نزول (ابلاغ) آن معانی در مرتبهٔ خیال تجسم یافته و سرانجام مدرکات عقلی پیامبر در مرتبهٔ حس بشکل الفاظ و اصوات در گوش و احساس و بر زبان وی جاری می‌شود. ادراک حقایق وجودی، حضوری و فردی است، از این‌رو، شک و تردید در آن راه ندارد و دیگران را نیز به آن راهی نیست. بیشتر فیلسوفان اسلامی بر این باورند که مقام نبوت و گرفتن وحی نیز از این سنخ است، یعنی نه اکتسابی بلکه اعطایی است هر چند ممکن است بعضی مقدمات آن اکتسابی باشد».

فهرست مقاله

• چکیده؛
• تحلیل عقلانی وحی؛
• فارابی عقل فعال را منبع حقایق و معارف می‌داند؛
• حرکت جوهری محرک طبیعی حرکت نفس؛
• عقل قدسی اختصاص به پیامبران دارد؛
• پیغمبر دارای برترین مرتبه عقل قدسی است؛
• تحلیل ملاصدرا از وحی؛
• به نظر صدرا، پیغمبر دارای دو مقام نبوت و حکمت است؛
• پیامبران با روح قدسی به مقام عقل نایل گردیده‌اند؛
• پیامبران نوعی مستقل؛
• قسمت پایانی کلام ملاصدرا شاهد بر این ادعاست؛
• روح و باطن پیامبر با روح‌القدس ارتباط برقرار می‌کند؛
• رؤیت فرشته حقیقی است که با صورت مثالی درک می‌شود؛
• موهبتی بودن وحی؛
• حقیقت وحی فوق ادراک انسان است؛
• سیر نزول وحی همانند سیر نزولی وجود، از عالم عقل شروع و به عالم حس ختم می‌شود؛
• پی‌نوشت‌ها؛
• منابع و مآخذ.

دربارهٔ پدیدآورنده

زهره برقعی

دکتر زهره برقعی رشته فلسفه و کلام اسلامی را در مقطع دکتری دانشگاه قم به اتمام رساند. مدیر پژوهش و مدیر ستاد اساتید جامعة الزهرا (س) و عضو هیأت علمی دانشگاه قم از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد.

او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه اسلامی»، «سعادت از دیدگاه مسکویه»، «خیال و ادراک» و «نگاهی گذرا به حضور حماسی زنان در گذرگاه تاریخ» برخی از این آثار است.

دریافت متن

• دریافت متن PDF مقاله از پایگاه مجلات تخصصی نور
• بخش اول متن دیجیتال مقاله در وبگاه خبرگزاری فارس
• بخش دوم متن دیجیتال مقاله در وبگاه خبرگزاری فارس

پیوند به بیرون

• بانک اطلاعات نشریات کشور