علم فعلی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۹: خط ۶۹:


به نظر می‌رسد بحث فعلی یا شأنی بودن [[علوم برگزیدگان خداوند]]، به نتایج بحث پیشین، یعنی تام یا افزایش پذیر بودن علوم آنان وابسته است؛ هر چند از جهتی این دو بحث مستقل‌اند. در یکی تمامیت یا افزایش پذیری علوم آنان، و در دیگری فعلی یا شأنی بودن دانش آنان محل بحث است؛ اما نتایج بحث گذشته، بر این بحث تأثیر گذار است؛ زیرا اگر علوم آنان را افزایش پذیر بدانیم، دانش ایشان قبل از افزایش، شأنی خواهد بود؛ چون در این فرض، هنوز [[علمی]] را کسب نکرده‌اند، هر چند توان کسب آن را دارند؛ اما پس از آنکه به شیوه‌های یاد شده آن علوم را به دست آوردند، علوم آنان فعلی خواهد بود. بنابراین در صورتی که علم [[برگزیدگان خداوند]] را افزایش پذیر بدانیم، شأنی بودن علوم ایشان نیز [[اثبات]] می‌شود. البته چنان که اشاره شد، علوم آنان پیش از تحصیل آن دانش، شأنی، و پس از آن فعلی خواهد بود.<ref>[[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]] ص ۱۳۸.</ref>
به نظر می‌رسد بحث فعلی یا شأنی بودن [[علوم برگزیدگان خداوند]]، به نتایج بحث پیشین، یعنی تام یا افزایش پذیر بودن علوم آنان وابسته است؛ هر چند از جهتی این دو بحث مستقل‌اند. در یکی تمامیت یا افزایش پذیری علوم آنان، و در دیگری فعلی یا شأنی بودن دانش آنان محل بحث است؛ اما نتایج بحث گذشته، بر این بحث تأثیر گذار است؛ زیرا اگر علوم آنان را افزایش پذیر بدانیم، دانش ایشان قبل از افزایش، شأنی خواهد بود؛ چون در این فرض، هنوز [[علمی]] را کسب نکرده‌اند، هر چند توان کسب آن را دارند؛ اما پس از آنکه به شیوه‌های یاد شده آن علوم را به دست آوردند، علوم آنان فعلی خواهد بود. بنابراین در صورتی که علم [[برگزیدگان خداوند]] را افزایش پذیر بدانیم، شأنی بودن علوم ایشان نیز [[اثبات]] می‌شود. البته چنان که اشاره شد، علوم آنان پیش از تحصیل آن دانش، شأنی، و پس از آن فعلی خواهد بود.<ref>[[سید علی هاشمی (زاده ۱۳۵۲)|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]] ص ۱۳۸.</ref>
==علم فعلی==
مراد از فعلی بودن [[علم امام]] این است که تمام [[علوم]] به صورت یک‌جا نزد [[امام]] حاضر باشد، به طوری که او همواره همه چیز را بداند. علم فعلی از لوازم [[علم حضوری]] و [[علمی]] است که از غیر گرفته نشده است<ref>سیدمحمدجواد ذهنی تهرانی، فصول الحکمه، ج۲، ص۱۰۵۱.</ref>.
علم فعلی در مقابل [[علم شأنی]] است، اما منظور این نیست که تمام علم امام، فعلی است و علم شأنی در مورد ایشان معنا ندارد، بلکه به این معناست که دایره‌ای از علوم مثل [[علم به شریعت]] برای امام، فعلی است و [[علم به غیب]] برای امام شأنی می‌باشد.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۲۹.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۷۳٬۳۶۴

ویرایش