|
|
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{علم معصوم}}
| | #تغییر_مسیر [[وراثت علم از پیامبران]] |
| <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[علم معصوم]]''' است. "'''[[وراثت علوم انبیا]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[وراثت علوم انبیا در قرآن]] - [[وراثت علوم انبیا در حدیث]] - [[وراثت علوم انبیا در کلام اسلامی]] - [[وراثت علوم انبیا در فلسفه اسلامی]] - [[وراثت علوم انبیا در عرفان اسلامی]]</div>
| |
| <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| | |
| '''وراثت علوم انبیا''' یعنی اینکه [[علم]] هر [[پیامبری]] به [[پیامبر]] پس از خود و اوصیای او منتقل می‌شود؛ لذا یکی از منابع [[علم امامان]]{{ع}}، [[تعلیم]] [[سنت نبوی]] و [[وصایت]] و وراثت از [[پیامبران]] و [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} است. این وراثت می‌تواند به صورت اعتباری و در امور ظاهری باشد مانند پیراهن [[حضرت یوسف]] {{ع}} و یا به صورت [[حقیقی]] و در علوم، حکمت‌ها و [[کمالات]] و سجایای اخلاقی باشد.
| |
| | |
| ==معناشناسی [[وراثت]] از انبیاء==
| |
| [[روایات]] فراوانی دلالت می‌کنند، [[علم]] هر [[پیامبری]] به [[پیامبر]] پس از خود و اوصیای او منتقل می‌گردد. از این انتقال، به "[[ارث]] رسیدن" و "[[ارث]] بردن" تعبیر شده است؛ لذا از منابع [[علم امامان]]{{ع}}، [[تعلیم]] [[سنت نبوی]] و [[وصایت]] و [[وراثت]] از [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} است، [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، همۀ [[معارف]] و [[علوم]] خود را به اولین [[وصی]] خود، [[علی]]{{ع}} و ایشان نیز به فرزندانش تا [[امام زمان]]{{ع}} منتقل کرد. این [[ارث]] بردن نشان دهندۀ پیوند عمیق میان [[نبوت]] و [[ولایت]] است<ref>ر.ک: [[حسن صادقی|صادقی، حسن]]، [[مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا (مقاله)|مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا]]، ص ۸۳؛ [[محمد مولوی|مولوی، محمد]]، [[نیاز جهان به امام زمان (کتاب)|نیاز جهان به امام زمان]]، ص ۲۲؛ [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]، فصلنامه امامت پژوهی، ش ۶، ص ۱۷۷؛ [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|کلام نوین اسلامی]]، ج ۲، ص ۳۹۱ و ۳۹۲؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۶۴ ـ ۶۸؛ [[منصف علی مطهری|مطهری، منصف علی]]، [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]، ص ۶۴؛ [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص ۷۶ ـ ۷۷.</ref>.
| |
| | |
| ==انواع و مصادیق وراثت==
| |
| [[وراثت]] [[امامان]]{{ع}} از [[انبیاء]] دو صورت دارد:
| |
| #[[وراثت]] اعتباری؛ یعنی اموری که مربوط به آثار ظاهری [[نبوت]] است، مانند [[پیراهن حضرت یوسف]](ع)، [[عصای موسی]](ع) و... و بیشتر برای ابراز [[حق]] در مواردی که مسئله [[امامت]] ایشان مشتبه می‌شده و داشتن آثار ظاهری [[انبیاء]] نشانه [[حقانیت]] ایشان معرفی شده است به [[ارث]] برده‌اند<ref>ر.ک: [[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی (کتاب)|جلوه‌های لاهوتی]]، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵.</ref>. | |
| #[[وراثت]] حقیقی؛ یعنی [[علوم]] و حکمت‌ها و [[کمالات]] و [[سجایای اخلاقی]] که در هر [[پیامبری]] به صورتی [[ظهور]] نموده است به [[ارث]] برده اند و این انتقال [[علم]]، تنها مخصوص به [[علوم]] مکتوب نیست؛ بلکه علمی که با [[آدم]] [[ابوالبشر]] به [[زمین]] آمد، علمی ماندگار و باقی در [[زمین]] است و به [[انبیا]] و [[امامان]]{{ع}} به [[ارث]] رسیده است. [[کتاب‌های آسمانی]] [[پیامبران]] گذشته مانند [[تورات]]، [[زبور]]، [[انجیل]] و صحیفه‌هایی مثل [[صحف]] [[موسی]](ع) و [[ابراهیم]](ع) از جمله مکتوبی هستند که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} واسطۀ انتقال آن به [[امام علی]]{{ع}} و هر امامی واسطه در انتقال به [[امام]] بعدی است. از این کتابها و صحیفه‌ها در برخی [[روایات]] با عنوان مختصر "[[جفر ابیض]]" یاد شده است. طبق برخی [[روایات]]، "[[جفر ابیض]]" شامل: [[زبور]]، [[تورات]]، [[انجیل]] و صحیفه‌های [[موسی]](ع) و [[ابراهیم]](ع) است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۲۳، ۲۲۵ و ۲۴۰؛ صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص ۱۵۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی (کتاب)|جلوه‌های لاهوتی]]، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|منابع علم امام در قرآن]]، فصلنامه امامت پژوهی، ش ۶، ص ۱۷۷؛ [[محمد زمان رستمی|رستمی، محمد زمان]]، [[بررسی دیدگاه‌های تفسیری عرفانی درباره علم امام (مقاله)|بررسی دیدگاه‌های تفسیری عرفانی درباره علم امام]]، فصلنامه اندیشه نوین دینی ش ۲۰؛ [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی]]، ص۷۶ ـ ۷۷؛ [[حسن صادقی|صادقی، حسن]]، [[مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا (مقاله)|مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا]]، ص ۸۳.</ref>
| |
| | |
| ==روایات در مورد وراثت==
| |
| برخی از [[روایات]] در این زمینه عبارت‌اند از:
| |
| #[[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "[[خدای تبارک و تعالی]] دو گونه [[علم]] دارد: علمی که فرشتگانِ [[مقرب]] و [[پیامبران]] و [[رسولان]] را از آن [[آگاه]] ساخته است، این [[علم]] را ما نیز می‌دانیم. دو، آن علمی که ویژه ذات مقدس اوست و کسی جز او، آن را نمی‌داند"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عِلْمَيْنِ عِلْماً أَظْهَرَ عَلَيْهِ مَلَائِكَتَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا أَظْهَرَ عَلَيْهِ مَلَائِكَتَهُ وَ رُسُلَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ فَقَدْ عَلِمْنَاهُ وَ عِلْماً اسْتَأْثَرَ بِهِ فَإِذَا بَدَا لِلَّهِ فِي شَيْءٍ مِنْهُ أَعْلَمَنَا ذَلِكَ وَ عَرَضَ عَلَى الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ كَانُوا مِنْ قَبْلِنَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص ۲۵۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد]]، [[شهاب‌الدین اشراقی|اشراقی، شهاب‌الدین]]، [[پاسداران وحی (کتاب)|پاسداران وحی]].</ref>
| |
| #[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌‌فرمایند: "همانا [[رسول خدا]] هزار باب به من آموخت راجع به حلیت و [[حرمت]] آنچه هست و آنچه در آینده تا [[قیامت]] خواهد بود که هر باب خود گشاینده هزار باب دیگر است. بنابراین هزار باب از [[علم]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فراگرفته‌ام تا آنجا که [[علم منایا و بلایا]] و [[علم]] حل و فصل امور [[مردم]] همگی نزد من است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص عَلَّمَنِي أَلْفَ بَابٍ مِنَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ مِمَّا كَانَ وَ مِمَّا هُوَ كَائِنٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلُّ بَابٍ مِنْهَا يَفْتَحُ أَلْفَ بَابٍ فَذَلِكَ أَلْفُ أَلْفِ بَابٍ حَتَّى عَلِمْتُ عِلْمَ الْمَنَايَا وَ الْبَلَايَا وَ فَصْلَ الْخِطَابِ}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۲۶، ص ۲۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[منصف علی مطهری|مطهری، منصف علی]]، [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|علم ائمه از نظر عقل و نقل]]، ص ۶۴.</ref>
| |
| #فضیل می‌گوید، شنیدم [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرمودند: در [[علی]]{{ع}} [[سنت]] هزار [[پیغمبر]] بود (چنان‌چه [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمودند: "هر که خواهد [[علم]] [[آدم]]، [[عبادت]] [[نوح]]، [[خلیل]] بودن [[ابراهیم]]، [[وقار]] و ابّهت [[موسی]] و [[زهد]] [[عیسی]] را ببیند، به [[علی]] بن ابی‌طالب{{ع}} نظر کند و علمی که با [[آدم]] فرود آمد، بالا نرفت و هر عالمی بمیرد علمش نمی‌میرد بلکه علمش به [[ارث]] منتقل می‌شود"<ref>{{متن حدیث|كَانَتْ فِي عَلِيٍّ سُنَّةُ أَلْفِ نَبِيٍّ وَ قَالَ إِنَّ الْعِلْمَ الَّذِي نَزَلَ مَعَ آدَمَ لَمْ يُرْفَعْ وَ مَا مَاتَ عَالِمٌ فَذَهَبَ عِلْمُهُ وَ إِنَّ الْعِلْمَ لَيُتَوَارَثُ إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَبْقَى بِغَيْرِ عَالِمٍ}}؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۱۴.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی (کتاب)|جلوه‌های لاهوتی]]، ج ۱، ص ۳۶۳ ـ ۳۶۵؛ [[محمد مولوی|مولوی، محمد]]، [[نیاز جهان به امام زمان (کتاب)|نیاز جهان به امام زمان]]، ص ۲۲.</ref>
| |
| | |
| در مجموع [[دانش]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[علم الهی]] و [[لدنی]] است، دانشی است که از اثر اتصال به [[عالم غیب]] و همنشینی با [[فرشتگان]] الهی به دست آورده اند، دانشی است وراثتی که از [[انبیاء]] و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[ارث]] برده اند<ref>ر.ک: [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد]]، [[شهاب‌الدین اشراقی|اشراقی، شهاب‌الدین]]، [[پاسداران وحی (کتاب)|پاسداران وحی]]، ص ۱۹۳.</ref>.
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| * [[وراثت علوم انبیا به چه معناست؟ (پرسش)]]
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{مدخل‌های وابسته}}
| |
| * [[علم معصوم]]
| |
| * [[علم غیب معصوم]]
| |
| | |
| ==[[:رده:آثار علم معصوم|منبع‌شناسی جامع علم معصوم]]==
| |
| {{منبع‌شناسی جامع}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم معصوم|کتاب‌شناسی علم معصوم]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم معصوم|مقاله‌شناسی علم معصوم]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم معصوم]].
| |
| {{پایان منبع‌شناسی جامع}}
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| # [[پرونده:lahuti1.jpg|22px]] [[محمد باقر تحریری|تحریری، محمد باقر]]، [[جلوه‌های لاهوتی (کتاب)|'''جلوه‌های لاهوتی''']]
| |
| # [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[عین‌الله زرین‌جویی|زرین‌جویی، عین‌الله]]، [[مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی (پایان‌نامه)|'''مسئله علم امام در آثار دانشمندان معاصر شیعی''']]
| |
| # [[پرونده:lahuti1.jpg|22px]] [[محمد تقی شاکر|شاکر، محمد تقی]]، [[منابع علم امام در قرآن (مقاله)|'''منابع علم امام در قرآن''']]
| |
| # [[پرونده:426310763.jpg|22px]] [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی (کتاب)|'''کلام نوین اسلامی''']]
| |
| # [[پرونده:29048600800.jpg|22px]] [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (کتاب)|'''علم امام از دیدگاه کلام امامیه''']]
| |
| # [[پرونده:89913604.jpg|22px]] [[منصف علی مطهری|مطهری، منصف علی]]، [[علم ائمه از نظر عقل و نقل (پایان‌نامه)|'''علم ائمه از نظر عقل و نقل''']]
| |
| # [[پرونده:10068737.jpg|22px]] [[محمد مولوی|مولوی، محمد]]، [[نیاز جهان به امام زمان (کتاب)|'''نیاز جهان به امام زمان''']]
| |
| # [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[حسن صادقی|صادقی، حسن]]، [[مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا (مقاله)|'''مقایسه پیامبر و امام از دیدگاه امام رضا''']]
| |
| # [[پرونده:andishe.jpg|22px]] [[محمد زمان رستمی|رستمی، محمد زمان]]، [[بررسی دیدگاه‌های تفسیری عرفانی درباره علم امام (مقاله)|'''بررسی دیدگاه‌های تفسیری عرفانی درباره علم امام''']]
| |
| # [[پرونده:113.jpg|22px]] [[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی، محمد]]، [[شهاب‌الدین اشراقی|اشراقی، شهاب‌الدین]]، [[پاسداران وحی (کتاب)|'''پاسداران وحی''']]
| |
| {{پایان منابع}}
| |
| | |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| | |
| {{علم معصوم افقی}}
| |
| [[رده:مدخل]]
| |
| [[رده:وراثت علوم انبیا]]
| |
| [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]]
| |
| [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]]
| |
