ارتباط ناگسستنی قرآن و عترت: تفاوت میان نسخه‌ها

این بیان [[نبوی]]{{صل}}، هرچند خود [[دلیل نقلی]] مستقلّی است، ولی با ارشادهای متعدّدی که آن حضرت و ائمّه اطهار{{عم}} در توضیح آن بیان فرمودند، خود یک [[دلیل عقلی]] است که می‌تواند جدا از مدرک [[نقلی]] آن، مورد استناد قرار گیرد. ماحصل [[استدلال عقلی]] بر این مبنا، آن‌گونه که پیشتر نیز بحث شد، چنین است:

#احتمال آنکه در گذر زمان، [[قرآن]] دستخوش قرائت‌های نادرست گوناگون گردد و باب [[تحریف]] [[معنوی]] و حتّی لفظی در آن باز شود، وجود دارد؛ چنان‌که در [[کتاب‌های آسمانی]] قبل، چنین اتفاقی افتاد و آن هم نه از سوی [[بیگانگان]]، بلکه علمای همان [[امّت]]، مثل علمای [[بنی‌اسرائیل]] و یا حواریّون، که ادعای [[دین‌داری]] و [[حفاظت از شریعت]] را داشتند، مرتکب آن [[خطا]] شدند.

#در همه [[قوانین]] کلّی بشری، مانند [[قانون]] اساسی کشورها، عقلا و فرهیختگان آن [[جامعه]]، علی‌رغم [[عقل]] ناقص بشری خود، لازم می‌دانند که برای [[پرهیز]] از [[تحریف]] و تفسیرهای گوناگون از [[قانون]] اساسی، مفسّر و مبیّن آن را در متن [[قانون]] به طور روشن تعریف و تعیین کنند، تا در عمل به [[قانون]] و در سال‌های بعد از [[حیات]] پایه‌گذاران [[قانون]] اساسی، در کنار [[قانون]] [[صامت]]، افرادی باشند که با [[تفسیر]] صحیح [[قانون]]، اجازه قرائت‌های گوناگون و [[تفاسیر]] [[انحرافی]] را ندهند. به بیان دیگر، برای [[پرهیز]] از [[تحریف]] و [[تفسیر]] [[انحرافی]] از [[قانون]]، همیشه لازم است که در کنار آن، مبیّن و [[مفسر]] ناطقی را نیز تعیین کنند تا در مواقع لازم و اختلافی، [[قانون]] را [[تفسیر]] نماید. [[عقل]] [[حکم]] می‌کند که مهم‌ترین مشخّصه این افراد، عبارت است از [[علم]] به [[قانون]] و اشراف بر منویّات [[قانون‌گذار]] و ظرائف و پیچیدگی‌ها و شیوه [[تفسیر]] آن، به گونه‌ای که بتواند در ابهامات و [[اختلافات]] در مورد متن [[قانون]]، [[بهترین]] [[تفسیر]] را از [[قانون]] اساسی ارائه نماید.

[[بدیهی]] است که در مورد [[قرآن کریم]]، این قاعده [[عقلی]] به طریق اولی جریان دارد. در این خصوص می‌توان چنین [[استدلال]] نمود:

#قرآن، کتابی آسمانی است و [[قوانین]] آن بیانگر [[سنن الهی]] در عالم [[غیب و شهادت]] است؛ سننی که از [[عالم غیب]] سرچشمه گرفته است و در نتیجه، [[روح]] [[احکام]] و مناطات آنها را فقط [[خداوند]] و صاحبان [[علوم]] لدنّی ـ به [[اذن الهی]] ـ می‌دانند و انسان‌های عادّی، با تلاش [[علمی]] نمی‌توانند به [[حقیقت قرآن]] و [[کتاب مکنون]] [[الهی]] راه یابند. در نتیجه، مبیّن و [[مفسر]] [[آیات]] را باید [[خداوند]] [[منصوب]] نماید و بقیّه [[امّت]] خوشه‌چین [[علوم]] او باشند.

#عمده [[آیات قرآن]]، پیرامون [[توحید]] و صفات باری‌تعالی است. این در حالی است که [[خداوند]]، [[تفسیر]] صحیح از [[توحید]] را منحصراً در صلاحیت "[[عباد]] [[مخلَص]]" بیان فرموده و سایر [[تفاسیر]] را ناقص می‌داند: {{متن قرآن|سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ}}<ref>«پاکا که خداوند است از آنچه وصف می‌کنند مگر بندگان ناب خداوند» سوره صافات، آیه ۱۵۹-۱۶۰.</ref>. بنابراین، تنها تفسیری از [[خداوند]] [[اطمینان‌بخش]] است که از بیان [[مخلَصین]] به ضمانت [[الهی]] بیان شود.

#بخش عمده دیگر از [[آیات قرآن]]، پیرامون [[عالم غیب]] و احوال [[برزخ]] و [[قیامت]] است؛ مفاهیم ژرفی که بیان و تفهیم آن جز به مدد [[وحی]] و کسانی که [[آگاه]] به [[عالم غیب]] هستند، امکان‌پذیر نیست؛ تا به آنجا که [[خداوند]] به [[رسول اکرم]]{{صل}} نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا}}<ref>«و خداوند کتاب و فرزانگی بر تو فرو فرستاد و به تو چیزی آموخت که نمی‌دانستی و بخشش خداوند بر تو سترگ است» سوره نساء، آیه ۱۱۳.</ref>. [[بدیهی]] است که بعد از [[رسول خدا]]{{صل}}، چنین [[علوم]] ارجمندی هرگزدر دسترس [[بشر]] عادّی و از طریق اکتسابات [[علمی]] معمول قرار نخواهد گرفت و [[انسان‌ها]] [[نیازمند]] افرادی هستند که مانند [[رسول خدا]]{{صل}}، [[آگاه]] به [[عالم غیب]] و [[قیامت]] باشند. تعیین چنین افرادی فقط با [[تنصیص]] [[الهی]] میسّر است.

نتیجه آنکه: اگر [[فلسفه خلقت]] [[انسان]]، [[هدایت]] به کمال توحید و [[فضائل]] و [[معارف الهی]] است و باب این مهم از طریق [[قرآن]] بر [[امّت]] گشوده می‌گردد. اولاً، [[هدایت]] به این [[کمالات]]، منحصراً از طریق اهتداء به [[هدایت]] این [[اولیاء الهی]] است و ثانیاً، چون بشریّت همواره در [[مسیر کمال]] است، باید همیشه در میان [[انسان‌ها]] چنین ذوات مقدّسی وجود داشته باشند تا مبیّن [[قرآن]] و [[هادی]] بشریّت به کمال لایقشان باشند<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص۳۳۸-۳۴۲.</ref>.