افضلیت امام از دیدگاه زیدیه: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

==مقدمه==

[[زیدیه]] از فرقه‌های نام‌آشنای [[جهان اسلام]] است که به [[امامت]] زیدبن [[علی]] فرزند [[امام سجاد]]{{ع}} معتقدند. در اغلب کتاب‌های [[ملل و نحل]]، زیدیه را [[معتقد]] به جواز [[امامت مفضول]] دانسته‌اند<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن حزم اندلسی، الاصول و الفروع، ص۲۳۴.</ref>. اما من [[تصور]] می‌کنم که [[لزوم]] یا عدم [[لزوم افضلیت امام]] نزد زیدیه از مسائلی است که دستیابی به آن چندان آسان نیست؛ زیرا در آثار برخی [[دانشمندان]] [[زیدی]]، با آنکه در [[مقام]] بیان [[شرایط امام]] بوده‌اند، از شرط [[افضلیت]] سخنی به میان نیامده است<ref>محمد بن علی بن احمد یمانی، البدر المنیر، ص۱۹۵-۲۰۸. این دانشمند زیدی قرن یازدهم، تمام شرایط و صفات امام از دیدگاه زیدیه را بیان کرده، اما اشاره‌ای به مسئله افضلیت نکرده است. نیز، ر.ک: علی بن عبدالکریم فضیل شرف‌الدین، الزیدیة نظریة و تطبیق، ص۱۱۰؛ عبدالله بن محمد بن اسماعیل حمیدالدین، الزیدیة، ص۱۲۹-۱۳۰.</ref>. بعضی دیگر از نویسندگان زیدی هرچند [[امام علی]]{{ع}} را [[افضل]] [[مردم]] بعد از [[رسول خدا]]{{صل}} دانسته‌اند، از [[لزوم افضلیت]] به عنوان [[شرط امامت]] یاد نکرده‌اند<ref>الامام مرتضی محمد بن یحیی الهادی، مجموع کتب و رسائل، ص۷۱۰-۷۱۱.</ref>. یکی از آنها دکتر [[مرتضی]] [[زید]] محطوری است. شاید او را بشناسید. محطوری از دانشمندان معروف زیدیه در دوران معاصر است که از حوثی‌های [[یمن]] به شمار می‌رود. او دوازده شرط را برای [[امام]] بیان می‌کند، اما سخنی از لزوم افضلیت به میان نمی‌آورد<ref>چنان که گفته شد در نگاه او امام باید دارای دوازده صفات باشد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: مکلف، مذکر، حر، علوی، فاطمی، سلیم الحواس، مجتهد، عادل، حقوق را در جای خود قرار دهد، اغلب دیدگاه‌های او مطابق با واقع باشد، اهل مشورت باشد و... (ر.ک: محمد نمر مدنی، الفرقة الزیدیة الحوثیین، ص۶۴).</ref>.

برخی از دانشمندان [[زیدی]] تصریح کرده‌اند که اگر چه امامت افضل اولویت دارد، ولی اگر مفضول نیز دارای [[شرایط امامت]] باشد، می‌توان به [[امامت]] او [[رضایت]] داد<ref>ر.ک: ابراهیم بن محمد مؤیدی، الاصباح علی المصباح، ص۱۸۰.</ref>.

همچنین برخی دانشمندان زیدی در سده‌های میانه با ارائه دیدگاه [[امامیه]] درباره [[لزوم افضلیت امام]]، این دیدگاه را [[نادرست]] خوانده و [[فرقه]] زیدیه را در این مسئله با امامیه [[مخالف]] می‌دانند. به [[باور]] [[یحیی]] بن [[حمزه]] [[علوی]]:

دوم. در نظر بگیریم که در منطقه‌ای سه نفر هستند که یکی در [[تقوا]] و دیگری در [[علم]] و نفر آخر نیز در [[سیاست]] از دیگران [[برتر]] است. در اینجا [[گزینش]] هریک از این سه نفر، به معنای جواز [[امامت مفضول]] است<ref>یحیی بن حمزه علوی، التمهید فی شرح معالم العدل و التوحید، ج۲، ص۵۶۶-۵۶۷.</ref>.

از آنچه گذشت برایمان روشن شد که [[نظریه]] [[لزوم افضلیت]] در میان [[زیدیه]] طرفدارانی دارد؛ چنان که نظریه رقیب هم موافقانی دارد.

== جستارهای وابسته ==

{{افضلیت}}