دعا برای فرج: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۷

تغییرمسیر به:

دعا برای تعجیل فرج

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت}}
+#تغییر_مسیر [[دعا برای تعجیل فرج]]
-{{مدخل مرتبط
-| موضوع مرتبط = امام مهدی
-| عنوان مدخل  = امام مهدی
-| مداخل مرتبط = [[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]
-| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
-}}
-'''دعا برای فرج''' [[امام زمان]] {{ع}} یکی از وظایف [[شیعیان]] در عصر غیبت است که در [[روایات]] بسیاری مورد تاکید قرار گرفته است مانند: {{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}. این نوع از [[دعا]] آثار فراوانی به دنبال دارد مانند [[نجات]] [[انسان]] از فتنه‌های آخرالزمان؛ انس با مسأله [[ظهور]] و [[فرج]] [[امام عصر]] {{ع}}؛ [[آمادگی روحی]] برای [[درک]] ظهور و... .
-== مقدمه ==
-دعا برای فرج [[امام زمان]] {{ع}} نه تنها منافاتی با حکمت‌های [[غیبت]] ندارد، بلکه خود می‌تواند از زمره همین [[حکمت‌ها]] به شمار آید. دعا برای فرج امام زمان {{ع}} به‌عنوان یک [[وظیفه]] و [[تکلیف]] در عصر غیبت، در [[روایات]] بسیاری مورد تأکید قرار گرفته است. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و برخی از [[امامان]] بزرگوار {{عم}}، به چنین [[دعا]] کردنی امر فرموده‌اند و [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} نیز نه تنها [[شیعیان]] خود را به [[دعا کردن]] برای [[تعجیل فرج]] [[فرمان]] داده‌اند، بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته‌اند<ref>{{متن حدیث|أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُم}}؛ ‏ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۸۵.</ref>.
-به [[راستی]] وقتی امام زمان {{ع}} می‌فرماید: "برای نزدیک شدن [[فرج]] بسیار دعا کنید". آیا می‌توان آن را بی‌خاصیت خواند؟ در تعبیر [[زیبایی]] از ناحیه امام زمان {{ع}} که در ذیل فرمان برای تعجیل فرج وارد شده، کثرت دعا به‌خودیِ خود فرج و [[گشایش شیعیان]] به شمار آمده است: {{متن حدیث|وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ}}.
-این فرمان نشان می‌دهد که خواسته‌های [[شیعه]] چشم‌انتظار فرج، در سایه "دعا برای فرج" قابل دسترسی است. آنچه را که او در پی [[ظهور]] امام زمان {{ع}} می‌تواند بیابد، توسط‍‌ دعاهای خویش نیز می‌تواند به دست آورد. به عبارت دیگر [[امنیت]]، [[ایمان]]، [[رشد اندیشه]]، [[آرامش روحی]]، [[کمالات معنوی]] و بهره‌های بی‌پایان [[دوران پس از ظهور]] را به [[عنایت الهی]] می‌تواند در همین دوره غیبت با اتکا به "دعا برای ظهور" کسب نماید و این امر با توجه به [[قدرت]] و [[مشیت خداوند]] قابل [[انکار]] نیست؛ زیرا او خود فرمود: {{متن قرآن|قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلا دُعَاؤُكُمْ}}<ref>سوره نمل، ۴۶.</ref>؛ بگو اگر دعای شما نباشد، [[پروردگار]] من به شما عنایتی نمی‌فرماید.
-با توجه به دلالت همین [[آیه شریفه]] است که می‌توان گفت: [[عنایت]] و [[رحمت]] و [[فضل خداوند]] که نامحدود و بی‌انتها نیز می‌تواند باشد، به مدد دعا و خواستن از او دست‌یافتنی است؛ اگرچه [[دوران غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} باشد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۲۴-۳۲۶.</ref>.
-== دعا برای فرج و نجات از هلاکت ==
-در برخی [[روایات]]، دعا برای فرج وسیله‌ای برای [[نجات]] از [[هلاکت]] به شمار آمده است، چنان‌که [[امام حسن عسکری]] {{ع}} می‌فرماید: به [[خدا]] فرزندم [[مهدی]] را غیبتی است که در آن هیچ‌کس از هلاکت نجات نمی‌یابد، مگر کسی که خدای عزّ و جلّ‌ او را بر [[اعتقاد]] نسبت به امامتش [[ثابت‌قدم]] بدارد و او را نسبت به [[دعا]] برای [[تعجیل]] فرجش [[توفیق]] [[عنایت]] فرماید<ref>{{متن حدیث|وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً لَا يَنْجُو فِيهَا مِنَ الْهَلَكَةِ إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِه}}؛ ‏شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۳۸۴.</ref>.
-بی‌تردید شرایط‍‌ سخت دوران غیبت به‌گونه‌ای است که جز با اعتقاد محکم نسبت به [[امامت]] امام مهدی {{ع}} نمی‌توان بر [[اطاعت]] و [[تبعیت]] او باقی ماند و جز با دعا برای نزدیکی [[فرج]] نمی‌توان [[روح امید]] را در [[دل]] زنده نگه داشت و در برابر دشواری‌های [[غیبت]] [[مقاومت]] نمود.
-از دیدگاه [[قرآن]] و روایات [[دعا]]، پشتوانه‌ای برای [[زندگی]] و عاملی برای حرکت و [[پویایی]] در مسیر خواسته‌های [[الهی]] و وسیله‌ای برای هم‌جهت ساختن نیازها و خواسته‌های بشری با [[اراده]] و [[مشیت خداوند]] است. با چنین نگرشی، دعا برای فرج، خود نوعی تلاش در راستای [[موانع ظهور]] به شمار می‌رود و [[دعاکننده]] [[منتظر]] با [[شناختی]] که از حکمت‌های غیبت دارد، به نوعی خودش را در مسیر از بین بردن عوامل طولانی شدن آن، به تکاپو وا می‌دارد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۲۴-۳۲۶.</ref>.
-== دعا برای فرج و آمادگی برای ظهور ==
-دعاکننده برای فرج چون می‌داند که یکی از [[عوامل غیبت]] آماده نبودن شرایط‍‌ برای [[حکومت جهانی]] آن بزرگوار است، می‌کوشد تا در حد توان خویش در ایجاد چنین زمینه‌ای مؤثر باشد و زمانی که تحقق آن را از عهده خویش و امثال خویش خارج می‌یابد، به [[رحمت واسعه]] [[خداوند]] [[امیدوار]] می‌ماند.
-و چنین است عکس العمل او در برابر [[خوف]] [[امام زمان]] {{ع}}، از کشته شدن که به‌عنوان عملی دیگر در پیدایش و استمرار غیبت به شمار می‌آید. دعاکننده برای فرج تا آنجا که می‌تواند با شناساندن [[امام زمان]] {{ع}} و ایجاد [[محبوبیت]] نسبت به او و برانگیزاندن [[شوق]] نسبت به [[قیام]] و جلوه‌های [[ظهور]] آن بزرگوار در بین [[مردم]] می‌کوشد تا به [[میزان]] [[توانایی]] خود این عامل را کم تأثیر سازد؛ چنان‌که نسبت به هرعامل دیگر نیز چنین جهت‌گیری و تلاشی در مورد او صادق است و این خود والاترین و تعیین‌کننده‌ترین خاصیت برای [[دعا]] [[فرج]] است. تأثیر دعا در [[تغییر]] دادن تقدیرات و [[قضای الهی]] غیرقابل‌انکار است، چنان‌که در [[روایات]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} آمده است: زیاد دعا کن؛ زیرا دعا قضای الهی را باز می‌گرداند<ref>نهج الفصاحة، ص۸۴، حدیث ۴۴۶.</ref>. [[دعا]] بلای [[الهی]] را برمی‌گرداند<ref>نهج الفصاحة، ص۳۳۲، حدیث ۱۵۹۰.</ref>. [[تقدیر الهی]] را چیزی جز دعا تغییر نمی‌دهد<ref>نهج الفصاحة، ص۱۲۴، حدیث ۶۲۴.</ref>.
-با توجه به چنین روایاتی، [[شیعه]] [[منتظر]] در عین [[تسلیم]] به خواست [[خدا]]، با دعای خویش نسبت به [[تعجیل فرج]]، از [[آفریدگار]] خویش می‌خواهد که در تقدیر و قضای خویش نسبت به ظهور آن [[عدالت]] [[موعود]] تغییری ایجاد فرماید و به [[لطف]] و [[عنایت]] خود بلای [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}}، را مرتفع گرداند<ref>نشریه موعود، شماره ۱۴، ص۵۸.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۲۴-۳۲۶.</ref>
-== آثار دعا برای فرج ==
-کثرت دعا برای فرج [[امام عصر]] {{ع}}، حداقل این آثار را دارد:
-# زدودن [[غفلت]] و بی‌توجهی نسبت به ظهور [[امام]] {{ع}}؛
-# دور ماندن از آثار و عواقب این بی‌توجهی و غفلت؛
-# انس با مسأله ظهور و فرج امام عصر {{ع}}؛
-# انس و [[عادت]] نسبت به ذکر و یاد خود آن حضرت و برخورداری از آثار و [[برکات]] آن؛
-# [[آمادگی روحی]] برای [[درک]] ظهور؛
-# زیاد شدن علاقه و [[محبت]] [[انسان]] به مولا و امام زمانش؛
-# [[آمادگی]] برای گام برداشتن عملی در راه [[بندگی]] [[حضرت حق]] و [[تقرب]] به سوی او و ولی‌ اعظم او<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۲۴-۳۲۶.</ref>.
-== دعاهای مرتبط با امام زمان {{ع}} ==
-در رابطه با [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، [[دعاها]] و زیارت‏‌های فراوانی [[نقل]] شده که در کتب [[ادعیه]] موجود است و در کتابی به نام [[صحیفه]] [[مهدیه]] نیز گرد آمده است. به بعضی از این [[دعاها]] و زیارت‌‏ها اشاره می‌‏شود:
-# '''[[دعای ندبه]]:''' مهم‏ترین [[دعاها]] در [[عصر غیبت]]، [[دعای ندبه]] است که سفارش فراوانی به [[خواندن]] آن شده است. [[صدرالاسلام همدانی]] در [[کتاب]] [[تکالیف الأنام]] می‌‏گوید: از [[خواص]] [[دعای ندبه]] این است که اگر در جایی با حضور [[قلب]] و [[اخلاص]] تمام و توجه به مضامین عالی آن خوانده شود، [[عنایت]] و توجه [[امام زمان]] {{ع}} را به آن مکان جلب می‌‏‏کند، بلکه آن [[حضرت]] در آنجا حضور می‌‏‏یابد، چنان‏که در بعضی جاها اتفاق افتاده است‏<ref>الیف الأنام فی غیبة الامام، ص ۱۹۷</ref>. [[علامه مجلسی]] نیز در [[کتاب]] [[زاد المعاد]] با [[سند]] معتبر از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] می‌‏کند: [[قرائت]] [[دعای ندبه]] در [[اعیاد]] چهارگانه: [[روز جمعه]]، [[عید فطر]]، [[عید قربان]] و [[عید غدیر]] [[مستحب]] است<ref>زاد المعاد، ص ۴۹۱</ref>.
-# '''دعا برای ظهور امام زمان در روز جمعه:''' [[شیخ طوسی]] آن را در [[مصباح المتهجد]] [[نقل]] کرده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ اجْعَلْ صَلَاتَكَ وَ صَلَاةَ مَلَائِكَتِكَ وَ رُسُلِكَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد}} یا بگوید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ }}<ref>مصباح المتهجد، ص ۲۸۴.</ref>.
-# [[صلوات]] ضرّاب اصفهانی؛ {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ، وَ خَاتَمِ النَّبِيِّين‏... اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُحْيِي سُنَّتَكَ الْقَائِمِ بِأَمْرِك‏....}} این [[دعا]] در چند کتاب از کتاب‌‏های معتبر و با سندهای معتبر [[روایت]] شده است و همیشه می‌‏توان آن را خواند<ref>مصباح المتهجد، ص ۴۰۶؛ البلد الامین، ص ۱۲۰؛ دلائل الامامة، ص ۵۴۹.</ref>.
-# '''صلوات بر امام زمان:''' {{متن حدیث| اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ ابْنِ أَوْلِيَائِكَ الَّذِينَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُم‏... اللَّهُمَّ انْتَصِرْ بِهِ لِدِينِكَ وَ انْصُرْ بِهِ أَوْلِيَاءَكَ وَ أَوْلِيَاءَهُ...}}<ref>مصباح المتهجد، ص ۴۰۵.</ref>.
-# '''دعای فرج الهی عظم البلاء:''' [[مرحوم کفعمی]] در کتاب [[البلد الامین]] دعایی را بر [[حضرت]] [[امام زمان]] {{ع}} [[نقل]] می‌‏‏کند که آن [[حضرت]] این [[دعا]] را به مردی زندانی‏ یاد داد و بعد از [[خواندن]]، او از زندان [[آزاد]] شد: {{متن حدیث| اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ...}}<ref>البلد الامین، ص ۶۰۷؛ مزار شهید، ص ۲۳۱.</ref>.
-# '''[[دعای افتتاح]]:''' {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِكَ وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّك‏...}} [[علامه مجلسی]] می‌‏گوید: با [[سند]] معتبر [[روایت]] شده که [[امام عصر]] {{ع}} خطاب به [[شیعیان]] فرمود: این [[دعا]] را در تمام شب‌‏های [[ماه مبارک رمضان]] بخوانید؛ زیرا [[فرشتگان]] به آن گوش فرا می‌‏دهند و برای خواننده این [[دعا]]، طلب [[بخشش]] می‌‏کنند<ref>زاد المعاد، ص ۱۱۰؛ مصباح المتهجد، ص ۵۷۷.</ref>.
-# [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} در روایتی به یکی از اصحابش فرمود: در [[زمان غیبت]]، [[دعای غریق]] بخوانید. [[راوی]] پرسید: [[دعای غریق]] چگونه است؟ [[حضرت]] فرمود: این‏چنین است: {{متن حدیث|يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِك‏}}<ref>برای مطالعه بیشتر ر. ک: اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۷۵، ح ۶؛ مهج الدعوات، ص ۳۹۶.</ref>.
-# [[زراره]] از [[امام صادق]] {{ع}} پرسید: اگر من زمان [[غیبت امام زمان]] {{ع}} را [[درک]] کردم و در آن زمان واقع شدم، چه کاری انجام دهم؟ [[حضرت]] فرمود: ای [[زراره]]! اگر این زمان را [[درک]] کردی، پیوسته این [[دعا]] را بخوان: خدایا! خودت را به من بشناسان، چون اگر خویش را به من نشناسانی پیامبرت را نمی‌‏شناسم. خدایا! فرستاده‌‏ات را به من بشناسان، چون اگر او را به من نشناسانی، حجتت را نمی‌‏شناسم، خدایا! [[حجت]] خود را به من بشناسان وگرنه [[گمراه]] خواهم شد و از دینم [[منحرف]] می‌‏گردم<ref>{{متن حدیث|ِ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي }}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۶، ح ۷۰؛ جمال الاسبوع، ص ۳۱۴.</ref>
-# '''[[دعای عهد]]:''' {{متن حدیث| اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيع‏...}}؛ [[امام صادق]] {{ع}} در مورد این [[دعا]] می‌‏فرماید: هرکس [[چهل]] صبح این [[دعا]] را بخواند از [[یاوران]] [[حضرت قائم]] {{ع}} خواهد بود و اگر [[پیش از ظهور]] آن [[حضرت]] بمیرد، [[خداوند]] او را از [[قبر]] بیرون می‌‏آورد تا در [[خدمت]] آن [[حضرت]] باشد و حق‌‏تعالی به هرکلمه از این [[دعا]] هزار [[حسنه]] به او عطا می‏‌کند و هزار [[گناه]] او را می‌‏‏بخشد <ref>مفاتیح الجنان، ص ۱۰۶۱؛ زاد المعاد، ص ۴۸۸؛ البلد الامین، ص ۱۲۴.</ref>.
-# '''[[زیارت آل یاسین]]:''' که دارای مضمون عالی و محتوای ارزنده‌‏ای است. این [[زیارت]] مورد تأکید [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است و خود می‌‏فرماید: هرگاه خواستید توجه کنید به وسیله ما به سوی [[خداوند]] و به سوی ما- چنان‏که [[خدای تعالی]] فرموده است- چنین بگویید: {{متنن حدیث|سَلَامٌ عَلَى آلِ يس السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا دَاعِيَ اللَّهِ وَ رَبَّانِيَّ آيَاتِهِ }}.
-# '''[[دعای فرج]]:''' {{متن حدیث| اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّك‏...}}؛ [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] این [[دعا]] را در [[اعمال]] [[شب]] ۲۳ [[ماه مبارک رمضان]] ذکر کرده است.
-# دعای {{متن حدیث|اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِيَةِ ...}}؛ این [[دعا]] در [[مفاتیح الجنان]] [[شیخ عباس قمی]] آمده است‏<ref>ر. ک: مکیال المکارم در فوائد دعا برای حضرت قائم {{ع}}، سید محمد تقی موسوی اصفهانی، ج ۲.</ref>.<ref>[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۲۵، ۲۲۸.</ref>
-== پرسش مستقیم ==
-{{پرسش وابسته}}
-* [[دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است چیستند؟ (پرسش)]]
-* [[چه دعاهایی در عصر غیبت امام مهدی درباره امام مهدی مستحب است؟ (پرسش)]]
-* [[در زمان غیبت امام مهدی چه دعاهایی را برای فرج حضرتش بیشتر بخوانیم؟ (پرسش)]]
-* [[آیا دعای ما در ظهور امام مهدی تأثیر دارد؟ (پرسش)]]
-* [[آثار دعای فرج برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)]]
-{{پایان پرسش وابسته}}
-== پرسش‌های وابسته ==
-{{پرسمان انتظار فرج}}
-== منابع ==
-{{منابع}}
-# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
-# [[پرونده:Mahdaviat.jpg|22px]] [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|'''مهدویت پیش از ظهور''']]
-{{پایان منابع}}
-== پانویس ==
-{{پانویس}}
-[[رده:امام مهدی]]
-[[رده:مدخل موعودنامه]]