هیثم بن عدی طائی کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ') |
جز (جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه ') |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[ابوعبدالرحمان هیثم بن عدی بن عبدالرحمان طایی ثعلی کوفی بحتری منبجی]] از [[قبیله]] طیّ بود و پیش از سال | [[ابوعبدالرحمان هیثم بن عدی بن عبدالرحمان طایی ثعلی کوفی بحتری منبجی]] از [[قبیله]] طیّ بود و پیش از سال ۱۳۰ه در [[کوفه]] به [[دنیا]] آمد و ظاهراً در همان جا پرورش یافت، <ref>المعارف ۵۳۸.</ref> گرچه برخی از معاصران ولادتش را سال ۱۱۴ه دانسته‌اند.<ref>الاعلام ۸/۱۰۴.</ref> به هر حال او به [[بغداد]] کوچید و در آنجا سکونت گزید و با [[روایت حدیث]] از راویانی چون [[هشام بن عروه]]، [[محمد بن اسحاق]]، [[مجالد بن سعید]]، [[محمد بن عبدالرحمان بن ابی لیلی]] و غیره به نقل و نشر [[حدیث]] پرداخت. | ||
[[علاء بن موسی]]، [[محمد بن سعد]] کاتب واقدی و [[قاسم بن سعید بن مسیب]] از او [[روایت]] کرده‌اند، لکن به دلیل عدم [[شناخت]] کافی وی از حدیث و نبود [[اعتماد]] بر او، [[حدیث]] وی را متروک و خودش را [[کذّاب]] خواندند.<ref>تاریخ بغداد ۱۴/۵۱ ـ ۵۳.</ref> | [[علاء بن موسی]]، [[محمد بن سعد]] کاتب واقدی و [[قاسم بن سعید بن مسیب]] از او [[روایت]] کرده‌اند، لکن به دلیل عدم [[شناخت]] کافی وی از حدیث و نبود [[اعتماد]] بر او، [[حدیث]] وی را متروک و خودش را [[کذّاب]] خواندند.<ref>تاریخ بغداد ۱۴/۵۱ ـ ۵۳.</ref> | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[یاقوت حموی]] وی را [[مورخ]] و [[روایتگر]] بسیاری از [[اخبار]] و انساب و اشعار و لغات [[عرب]] دانسته است.<ref>معجم الادباء ۱۹/۳۰۴.</ref> برخی نیز او را هم [[رأی]] [[خوارج]] و [[همنشین]] [[خلفای عباسی]]، منصور، مهدی، هادی و رشید دانسته‌اند. | [[یاقوت حموی]] وی را [[مورخ]] و [[روایتگر]] بسیاری از [[اخبار]] و انساب و اشعار و لغات [[عرب]] دانسته است.<ref>معجم الادباء ۱۹/۳۰۴.</ref> برخی نیز او را هم [[رأی]] [[خوارج]] و [[همنشین]] [[خلفای عباسی]]، منصور، مهدی، هادی و رشید دانسته‌اند. | ||
سرانجام هیثم به سال ۲۰۶ یا ۲۰۷ و یا | سرانجام هیثم به سال ۲۰۶ یا ۲۰۷ و یا ۲۰۹ه در بغداد درگذشت و کتاب‌های بسیاری از خود بر جای گذارد که عبارت‌اند از: کتاب المثالب المعمرین بیوتات العرب بیوتات قریش هبوط آدم افتراق العرب و نزولها و منازلها نزول العرب بخراسان و السّواد نسب الطّی مدیح اهل الشام تاریخ العجم و بنی امیّه من تزوج من الموالی فی العرب الوفود خطط الکوفه ولاة الکوفه تاریخ الاشراف الکبیر تاریخ الاشراف الصغیر طبقات الفقهاء و المحدثین کنی الاشراف خواتیم الخلفاء قضاة الکوفه و البصرة المواسم الخوارج النوادر التاریخ علی السنین اخبار الحسن بن علی {{ع}} و وفاته اخبار الفرس عمّال الشرط لامراء العراق<ref>وفیات الاعیان ۶/۱۰۶، ۱۰۷ و ۱۱۳.</ref> الدولة حلف کلب و تمیم و حلف ذهل و حلف طیّ و اسد المثالب الصغیر المثالب الکبیر مثالب ربیعه اخبار طی و نزولها الجبلین و خلف ذهل و ثعل مداعی اهل الشام النواقل اخبار زیاد بن ابیه الشبّاب الجامع اسماء بقایا قریش فی الجاهلیه و اسماء من ولدن فی العرب کتاب النساء النکد فخر اهل الکوفة علی اهل البصره اشراف الکتاب حرس الخلفاء امراء الخراسان و الیمن تاریخ الخلفاء الخراج الصوایف من روی عن النبی {{صل}} من اصحابه تسمیة الفقهاء و المحدثین سجل الجواهر السمیر خطب المصرین مکه و مدینه مقطّعات الاعراب المحبّر و کتاب مقتل خالد بن عبدالله القسری و الولید بن یزید و یزید بن خلف بن عبدالله<ref>الفهرست (الندیم) ۱۱۲</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۸۳۱-۸۳۲.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۹
هیثم بن عدی طائی کوفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: هیثم بن عدی طائی کوفی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوعبدالرحمان هیثم بن عدی بن عبدالرحمان طایی ثعلی کوفی بحتری منبجی از قبیله طیّ بود و پیش از سال ۱۳۰ه در کوفه به دنیا آمد و ظاهراً در همان جا پرورش یافت، [۱] گرچه برخی از معاصران ولادتش را سال ۱۱۴ه دانسته‌اند.[۲] به هر حال او به بغداد کوچید و در آنجا سکونت گزید و با روایت حدیث از راویانی چون هشام بن عروه، محمد بن اسحاق، مجالد بن سعید، محمد بن عبدالرحمان بن ابی لیلی و غیره به نقل و نشر حدیث پرداخت.
علاء بن موسی، محمد بن سعد کاتب واقدی و قاسم بن سعید بن مسیب از او روایت کرده‌اند، لکن به دلیل عدم شناخت کافی وی از حدیث و نبود اعتماد بر او، حدیث وی را متروک و خودش را کذّاب خواندند.[۳]
یاقوت حموی وی را مورخ و روایتگر بسیاری از اخبار و انساب و اشعار و لغات عرب دانسته است.[۴] برخی نیز او را هم رأی خوارج و همنشین خلفای عباسی، منصور، مهدی، هادی و رشید دانسته‌اند.
سرانجام هیثم به سال ۲۰۶ یا ۲۰۷ و یا ۲۰۹ه در بغداد درگذشت و کتاب‌های بسیاری از خود بر جای گذارد که عبارت‌اند از: کتاب المثالب المعمرین بیوتات العرب بیوتات قریش هبوط آدم افتراق العرب و نزولها و منازلها نزول العرب بخراسان و السّواد نسب الطّی مدیح اهل الشام تاریخ العجم و بنی امیّه من تزوج من الموالی فی العرب الوفود خطط الکوفه ولاة الکوفه تاریخ الاشراف الکبیر تاریخ الاشراف الصغیر طبقات الفقهاء و المحدثین کنی الاشراف خواتیم الخلفاء قضاة الکوفه و البصرة المواسم الخوارج النوادر التاریخ علی السنین اخبار الحسن بن علی (ع) و وفاته اخبار الفرس عمّال الشرط لامراء العراق[۵] الدولة حلف کلب و تمیم و حلف ذهل و حلف طیّ و اسد المثالب الصغیر المثالب الکبیر مثالب ربیعه اخبار طی و نزولها الجبلین و خلف ذهل و ثعل مداعی اهل الشام النواقل اخبار زیاد بن ابیه الشبّاب الجامع اسماء بقایا قریش فی الجاهلیه و اسماء من ولدن فی العرب کتاب النساء النکد فخر اهل الکوفة علی اهل البصره اشراف الکتاب حرس الخلفاء امراء الخراسان و الیمن تاریخ الخلفاء الخراج الصوایف من روی عن النبی (ص) من اصحابه تسمیة الفقهاء و المحدثین سجل الجواهر السمیر خطب المصرین مکه و مدینه مقطّعات الاعراب المحبّر و کتاب مقتل خالد بن عبدالله القسری و الولید بن یزید و یزید بن خلف بن عبدالله[۶].[۷]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
