(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱:
خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = ثابت بنانی | مداخل مرتبط = [[ثابت البنانی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط = }}
#تغییر_مسیر [[ثابت بنانی (ابهام‌زدایی)]]
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = ثابت بنانی
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین
| نام کامل = ثابت بنانی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = [[ابوفضاله]]
| لقب =
| اهل =
| از قبیله =
| از تیره = [[سعد بن لؤی]]
| پدر =
| مادر =
| همسر =
| پسر =
| دختر =
| خواهر =
| برادر =
| خویشاوندان =
| وابستگان =
| تاریخ تولد =
| محل تولد =
| محل زندگی =
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت =
| تاریخ شهادت =
| محل شهادت =
| طول عمر =
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[امام علی]]
| از طبقه =
| در جنگ = [[جنگ صفین]]
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها =
| علت شهرت =
| علت درگذشت =
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور =
| مشایخ او =
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}
== مقدمه ==
نسبت بنانی او، حاکی از انتساب ثابت به [[بنی بنانه]] از تیره‌های [[بنی سعد بن لؤی]] دارد.<ref> ر. ک. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۷۵؛ سمعانی، الانساب، ج۲، ص۳۳۰.</ref> [[شیخ طوسی]](ره) از او در باب «من روی عن [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}» یاد کرده، کنیه‌اش را "[[ابوفضاله]]" عنوان کرده است.<ref> شیخ طوسی، رجال، ص۵۹. </ref> وی در ادامه، با بیان این مطلب که وی از [[بدریان]] است، از [[همراهی]] او با [[علی]]{{ع}} در [[جنگ صفین]] [[خبر]] داده، او را از شهدای این [[جنگ]] بزرگ شمرده است.<ref> شیخ طوسی، رجال، ص۵۹؛ نیز ر. ک. علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۸۵؛ ابن داود، رجال، ص۵۹. </ref> نام و [[نسب]] این [[صحابی]] بزرگوار در منابع [[شیعی]]، "ثابت البنانی" عنوان شده،<ref> شیخ طوسی، رجال، ص۵۹؛ ابن داود، رجال، ص۵۹؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۸۹.</ref> این در حالی است که در [[منابع اهل سنت]]، صحابی ای با این نام و نسب با شرح حالی که برشمرده شده یافت نشد. لکن در برخی از این منابع، از فردی به نام "[[ثابت بن عبید انصاری]]" نام برده شده<ref> ابن عبد البر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۰۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۲۷۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref>که [[ترجمه]] کاملاً مشابهی با عنوان مورد بحث -یعنی ثابت البنانی- دارد. مشابهت بسیار این دو ترجمه، تقویت کننده این [[گمان]] است که این دو [[شخصیت]] در واقع یک نفرند با نام و نسب کامل: "ثابت بن عبید انصاری بنانی."
== ابوفضاله ==
در برخی منابع آمده که نام او دانسته نیست. وی از شرکت کنندگان در [[بدر]] است<ref>احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۰۲؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۶، ص۲۹۸۵؛ ابن ابی حاتم، ج۷، ص۷۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۶۷.</ref>. [[فضالة بن ابی‌فضاله]] می‌گوید: با پدرم در یَنبع<ref>دهی در طرف راست رضوی برای مسافری که از مدینه به دریا می‌رود، که به بن حسن بن علی بن ابی طالب {{ع}} متعلق بوده و چشمه‌های آب شیرین دارد؛ ر. ک: یاقوت حموی، ج۵، ص۴۵۰.</ref> به [[عیادت]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} رفتیم که [[بیمار]] بود. پدرم فضاله به او گفت: چه چیزی سبب شده است در اینجا بمانی؟ اگر اجلت برسد، در اینجا کسی جز [[اعراب]] [[جهینه]] نیست. به [[مدینه]] برو که در آنجا یارانت متولی امور تو می‌شوند و بر تو [[نماز]] می‌خوانند. [[حضرت]] فرمود: "من از این [[بیماری]] نمی‌میرم، [[رسول خدا]] {{صل}} [[وعده]] داد که [[امارت]] می‌یابم، سپس ریشم از [[خون]] سرم [[خضاب]] می‌گردد"<ref>ابن ابی عاصم، ج۱، ص۱۴۵؛ احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۰۲؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۹۲؛ ابن حبان، ج۵، ص۲۹۶.</ref>. در برخی منابع آمده، بیماری [[امام علی]] {{ع}} در [[کوفه]] بود و ابوفضاله در کوفه برای عیادت [[خدمت]] او رسید<ref>علی بن یوسف حلی، ص۲۳۷؛ مجلسی، ج۴۲، ص۱۹۵.</ref>، اما از [[روایت]] پیشین که فرمود: رسول خدا {{صل}} وعده امارت داد، برمی‌آید که این [[دیدار]] در کوفه و [[زمان]] [[فرمانروایی]] آن حضرت نبوده است؛ چنانکه برخی تصریح کرده‌اند امام علی {{ع}} در ینبع مریض شده است<ref>ابن عساکر، ج۴۲، ص۵۴۸؛ ابن اثیر، ج۵، ص۲۷۳؛ ابونعیم، ذکر اخبار، ج۲، ص۲۱۲؛ حسکانی، ج۲، ص۴۳۷.</ref>. برخی او را از [[شهود]] امام علی {{ع}} در مناشده‌ای دانسته‌اند که برای [[اثبات]] [[جانشینی]] خود در [[غدیر خم]]، در [[رحبه]] کوفه انجام داد<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۳۰۷ و ج۵، ص۲۰۵.</ref>. ابوفضاله در [[جنگ صفین]] در رکاب امام علی {{ع}} به [[شهادت]] رسید<ref>بخاری، التاریخ الصغیر، ج۱، ص۱۰۴؛ احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۰۲؛ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۱۴۵؛ ابن ابی حاتم، ج۹، ص۴۲۵؛ ذهبی، ج۲، ص۱۹۳.</ref>. وی از [[امام علی]] {{ع}} [[روایت]] دارد<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۷، ص۱۲۵.</ref><ref>[[رمضان محمدی|محمدی، رمضان]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوفضاله انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۷۰.</ref>
== ثابت بن عبید انصاری ==
به گفته [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۷۹ و از او ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۴۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref> او در [[بدر]] با [[رسول خدا]] {{صل}} و در [[صفین]] کنار [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} بود و در همین [[نبرد]] به [[شهادت]] رسید. این «ثابت» غیر از [[ثابت بن عبید انصاری تابعی]]، مولای [[زید بن ثابت]] است<ref>ر. ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۱، ج۵، ص۶ و ج۶، ص۲۹۸.</ref>.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثابت بن عبید انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص: ۳۰۰.</ref>
==جستارهای وابسته==
* [[فضالة بن ابی‌فضاله کوفی]] (فرزند)
* [[ثابت بن عبید بنانی انصاری]]
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|'''اصحاب امام علی''']]
