بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
رفاعة بن تابوت، پس از [[پذیرش اسلام]] در اعزامهای پیامبر {{صل}} شرکت نکرد و در [[سال چهارم هجری]]، در گفتوگویی با [[عبداللّه بن ابی]] [[ناراحتی]] خود را از تبعید [[بنینضیر]] از مدینه ابراز داشت<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۷۶.</ref>. | رفاعة بن تابوت، پس از [[پذیرش اسلام]] در اعزامهای پیامبر {{صل}} شرکت نکرد و در [[سال چهارم هجری]]، در گفتوگویی با [[عبداللّه بن ابی]] [[ناراحتی]] خود را از تبعید [[بنینضیر]] از مدینه ابراز داشت<ref> المغازی، ج ۱، ص ۳۷۶.</ref>. | ||
در [[سال ششم هجری]]، هنگامی که [[رسول خدا]] {{صل}} برای رویارویی با [[بنیمصطلق]] به [[نبرد]] با آنها رفته بود از [[دنیا]] رفت. مشهور است هنگام بازگشت [[پیامبراکرم]] {{صل}} به مدینه طوفانی درگرفت که [[حضرت]] آن را به خبر [[مرگ]] رفاعه تعبیر کرد و او را [[پناهگاه]] منافقان دانست<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۳۷۰؛ امتاع الاسماع، ج ۱، ص ۲۰۳، ۲۱۱.</ref>. این خبر برای [[عبدالله بن ابی]] که در آن اعزام حضور داشت، بسیار سخت و اندوهبار بود<ref> المغازی، ج ۲، ص ۴۲۳.</ref>. این گزارش که وی در سال نهم به رغم فراخوان عمومی [[پیامبر]] {{صل}} برای اعزام [[تبوک]]، در کنار دیگر [[منافقان]] در [[مدینه]] ماند<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۶۸.</ref>، [[نادرست]] است.<ref>[[حمید حاجامینی|حاجامینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، | در [[سال ششم هجری]]، هنگامی که [[رسول خدا]] {{صل}} برای رویارویی با [[بنیمصطلق]] به [[نبرد]] با آنها رفته بود از [[دنیا]] رفت. مشهور است هنگام بازگشت [[پیامبراکرم]] {{صل}} به مدینه طوفانی درگرفت که [[حضرت]] آن را به خبر [[مرگ]] رفاعه تعبیر کرد و او را [[پناهگاه]] منافقان دانست<ref>السیرة النبویه، ج ۲، ص ۳۷۰؛ امتاع الاسماع، ج ۱، ص ۲۰۳، ۲۱۱.</ref>. این خبر برای [[عبدالله بن ابی]] که در آن اعزام حضور داشت، بسیار سخت و اندوهبار بود<ref> المغازی، ج ۲، ص ۴۲۳.</ref>. این گزارش که وی در سال نهم به رغم فراخوان عمومی [[پیامبر]] {{صل}} برای اعزام [[تبوک]]، در کنار دیگر [[منافقان]] در [[مدینه]] ماند<ref> تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۶۸.</ref>، [[نادرست]] است.<ref>[[حمید حاجامینی|حاجامینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۴، ص 33-34.</ref> | ||
== [[رفاعة بن زید قینقاعی]] در [[شأن نزول]] == | == [[رفاعة بن زید قینقاعی]] در [[شأن نزول]] == | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
# در [[تفاسیر]] از [[کلبی]]<ref>تفسیر [[ثعلبی]]، ج ۳، ص ۲۲۳؛ [[اسباب النزول]]، ص ۸۹؛ روضالجنان، ج ۵، ص ۱۸۹.</ref> و [[ابن عباس]]<ref>التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۲۱.</ref> [[نقل]] شده است که ۶ تن از بزرگان یهود از جمله زیدبن تابوت، نزد [[پیامبر]] {{صل}} آمدند و مدعی شدند که خدا با آنان [[پیمان]] بسته است که به [[پیامبری]] هیچکس [[ایمان]] نیاورند، مگر زمانی که یک [[قربانی]] مقبول درگاه خدا بیاورد و از [[حضرت]] خواستند که او نیز چنین کند، تا بدو [[ایمان]] آورند. در پاسخ اینان [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«کسانی که گفتند: خداوند به ما سفارش کرده است که به فرستادهای ایمان نیاوریم مگر آنکه برای ما قربانییی بیاورد که آتش (آسمانی) آن را (به نشان پذیرش) بسوزد؛ بگو: پیش از من پیامبرانی برهانها (ی روشن) و (همان) چیزی را که گفتید، برایتان آوردند، اگر راست میگویید پس چرا آنان را کشتید؟» سوره آل عمران، آیه ۱۸۳.</ref> نازل شد. در این آیه، [[خدا]] برای نشان دادن [[دروغ]] ادعایشان از آنها میپرسد پیش از این، [[پیامبران]] [[ادله]] آشکار و آنچه را خواسته بودید برایتان آوردند؛ اگر راست میگویید، چرا آنان را کشتید. | # در [[تفاسیر]] از [[کلبی]]<ref>تفسیر [[ثعلبی]]، ج ۳، ص ۲۲۳؛ [[اسباب النزول]]، ص ۸۹؛ روضالجنان، ج ۵، ص ۱۸۹.</ref> و [[ابن عباس]]<ref>التفسیر الکبیر، ج ۹، ص ۱۲۱.</ref> [[نقل]] شده است که ۶ تن از بزرگان یهود از جمله زیدبن تابوت، نزد [[پیامبر]] {{صل}} آمدند و مدعی شدند که خدا با آنان [[پیمان]] بسته است که به [[پیامبری]] هیچکس [[ایمان]] نیاورند، مگر زمانی که یک [[قربانی]] مقبول درگاه خدا بیاورد و از [[حضرت]] خواستند که او نیز چنین کند، تا بدو [[ایمان]] آورند. در پاسخ اینان [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ قُلْ قَدْ جَاءَكُمْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِي بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالَّذِي قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوهُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«کسانی که گفتند: خداوند به ما سفارش کرده است که به فرستادهای ایمان نیاوریم مگر آنکه برای ما قربانییی بیاورد که آتش (آسمانی) آن را (به نشان پذیرش) بسوزد؛ بگو: پیش از من پیامبرانی برهانها (ی روشن) و (همان) چیزی را که گفتید، برایتان آوردند، اگر راست میگویید پس چرا آنان را کشتید؟» سوره آل عمران، آیه ۱۸۳.</ref> نازل شد. در این آیه، [[خدا]] برای نشان دادن [[دروغ]] ادعایشان از آنها میپرسد پیش از این، [[پیامبران]] [[ادله]] آشکار و آنچه را خواسته بودید برایتان آوردند؛ اگر راست میگویید، چرا آنان را کشتید. | ||
# از [[ابن عباس]] [[نقل]] شده است که گروهی از [[یهود]] که زیدبن [[تابوت]] هم در میانشان بود، هنگامیکه [[پیامبر]] {{صل}} آنان را از [[عذاب الهی]] [[بیم]] و هشدار میداد، از او خواستند که ایشان را چنین بیم ندهد؛ به این ادعا و [[دلیل]] که پسران خدا و [[دوستان]] اویند، پس اگر بر آنان [[خشم]] هم گیرد، مانند خشم [[پدر]] بر پسرش خواهد بود و به زودی این خشم رخت برمیبندد. در پی این گزافهگوییها بود که آیه {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُمْ بِذُنُوبِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بَشَرٌ مِمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ}}<ref>«و یهودیان و مسیحیان گفتند: ما فرزندان خداوند و دوستان اوییم؛ بگو: پس چرا شما را برای گناهانتان عذاب میکند؟ خیر، شما نیز بشری هستید از همان کسان که آفریده است، هر که را بخواهد میبخشاید و هر که را بخواهد عذاب میکند و فرمانفرمایی آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست از آن خداوند است و بازگشت (همگان) به سوی اوست» سوره مائده، آیه ۱۸.</ref> نازل شد. خدا در این آیه با رد ادعای یهود، آنان را مخلوقهای [[الهی]] دانسته و بیان میدارد که خدا هرکه از آنان را بخواهد میآمرزد و هر که را بخواهد [[کیفر]] میدهد و [[حکومت]] [[آسمانها]] و [[زمین]] و آنچه که در آنهاست، از آنِ اوست و همه به سویش باز خواهند گشت. | # از [[ابن عباس]] [[نقل]] شده است که گروهی از [[یهود]] که زیدبن [[تابوت]] هم در میانشان بود، هنگامیکه [[پیامبر]] {{صل}} آنان را از [[عذاب الهی]] [[بیم]] و هشدار میداد، از او خواستند که ایشان را چنین بیم ندهد؛ به این ادعا و [[دلیل]] که پسران خدا و [[دوستان]] اویند، پس اگر بر آنان [[خشم]] هم گیرد، مانند خشم [[پدر]] بر پسرش خواهد بود و به زودی این خشم رخت برمیبندد. در پی این گزافهگوییها بود که آیه {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُمْ بِذُنُوبِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ بَشَرٌ مِمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ}}<ref>«و یهودیان و مسیحیان گفتند: ما فرزندان خداوند و دوستان اوییم؛ بگو: پس چرا شما را برای گناهانتان عذاب میکند؟ خیر، شما نیز بشری هستید از همان کسان که آفریده است، هر که را بخواهد میبخشاید و هر که را بخواهد عذاب میکند و فرمانفرمایی آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست از آن خداوند است و بازگشت (همگان) به سوی اوست» سوره مائده، آیه ۱۸.</ref> نازل شد. خدا در این آیه با رد ادعای یهود، آنان را مخلوقهای [[الهی]] دانسته و بیان میدارد که خدا هرکه از آنان را بخواهد میآمرزد و هر که را بخواهد [[کیفر]] میدهد و [[حکومت]] [[آسمانها]] و [[زمین]] و آنچه که در آنهاست، از آنِ اوست و همه به سویش باز خواهند گشت. | ||
# [[طبری]] ذیل آیه {{متن قرآن|لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّى جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ}}<ref>«بیگمان آنان پیشتر هم فتنهجویی کردند و کارها را برای تو دگرگون ساختند تا آنکه حق فرا رسید و فرمان خداوند آشکار شد با آنکه آنان نمیپسندیدند» سوره توبه، آیه ۴۸.</ref> که درباره [[منافقان]] در اعزام [[تبوک]] در [[سال ۹ هجری]] نازل شده، از منافقانی از جمله زید بن تابوت قینقاعی نام برده است<ref>جامعالبیان، ج ۱۰، ص ۱۹۱.</ref>. این آیه اشاره دارد که این گروه در پی [[فتنهجویی]] برآمدند و کار را بر [[پیامبر]] {{صل}} وارونه ساختند، تا اینکه [[خدا]] به رغم میل آنان [[حق]] را آشکار ساخت. برخی [[مفسران]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] و دو آیه پیش از آن، [[رفاعة]] بن [[تابوت]] را ذکر کردهاند<ref> تفسیر [[مقاتل]]، ج ۲، ص ۵۰؛ التبیان، ج ۵، ص ۲۳۰؛ روض الجنان، ج ۹، ص ۲۶۰.</ref> که همان رفاعة بن زید بن تابوت است<ref>روضالجنان، ج ۱۹، ص ۲۳۳.</ref>؛ ولی با توجه به [[مرگ]] رفاعة بن زید بن تابوت در سال ۶ هجری<ref> [[تاریخ]] [[طبری]]، ج ۲، ص ۲۶۰، ۲۶۲.</ref>، نمیتوان وی را از [[منافقان]] [[نبرد تبوک]] در [[سال ۹ هجری]] برشمرد.<ref>[[حمید حاجامینی|حاجامینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، | # [[طبری]] ذیل آیه {{متن قرآن|لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّى جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ}}<ref>«بیگمان آنان پیشتر هم فتنهجویی کردند و کارها را برای تو دگرگون ساختند تا آنکه حق فرا رسید و فرمان خداوند آشکار شد با آنکه آنان نمیپسندیدند» سوره توبه، آیه ۴۸.</ref> که درباره [[منافقان]] در اعزام [[تبوک]] در [[سال ۹ هجری]] نازل شده، از منافقانی از جمله زید بن تابوت قینقاعی نام برده است<ref>جامعالبیان، ج ۱۰، ص ۱۹۱.</ref>. این آیه اشاره دارد که این گروه در پی [[فتنهجویی]] برآمدند و کار را بر [[پیامبر]] {{صل}} وارونه ساختند، تا اینکه [[خدا]] به رغم میل آنان [[حق]] را آشکار ساخت. برخی [[مفسران]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] و دو آیه پیش از آن، [[رفاعة]] بن [[تابوت]] را ذکر کردهاند<ref> تفسیر [[مقاتل]]، ج ۲، ص ۵۰؛ التبیان، ج ۵، ص ۲۳۰؛ روض الجنان، ج ۹، ص ۲۶۰.</ref> که همان رفاعة بن زید بن تابوت است<ref>روضالجنان، ج ۱۹، ص ۲۳۳.</ref>؛ ولی با توجه به [[مرگ]] رفاعة بن زید بن تابوت در سال ۶ هجری<ref> [[تاریخ]] [[طبری]]، ج ۲، ص ۲۶۰، ۲۶۲.</ref>، نمیتوان وی را از [[منافقان]] [[نبرد تبوک]] در [[سال ۹ هجری]] برشمرد.<ref>[[حمید حاجامینی|حاجامینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۴، ص 34-36.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1100408.jpg|22px]] [[حمید حاجامینی|حاجامینی، حمید]]، [[رفاعة بن زید (مقاله)|مقاله «رفاعة بن زید»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۴ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۴''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||