|
برچسب‌ها: تغییر مسیر جدید پیوندهای ابهام‌زدایی |
| (۶۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}}
| | #تغییر_مسیر [[نفس زکیه (ابهام‌زدایی)]] |
| {{مهدویت}}
| |
| [[قتل نفس زکیه|کشته شدن نفس زکیه]]، یکی دیگر از نشانه‌های مشهور [[ظهور]] است. این علامت در احادیث فریقین وجود دارد؛ ولی در منابع [[شیعه]] به عنوان نشانه‌ای حتمی معرفی می‌شود<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۸.]</ref>.
| |
| | |
| در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[نفس زکیه (پرسش)]]''' قابل دسترسی هستند.
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *وی محمّد بن [[عبد]] اللّه، معروف به [[نفس زکیه]]، است. مادرش [[هند]]، دختر [[ابو عبیدة بن عبد اللّه]] بود<ref> ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۱</ref>. برخی از [[خاندان]] او و [[فرقه]] [[جارودیه]]، وی را [[مهدی موعود]]<ref> ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۲</ref> دانستهاند. او در سال ۱۴۵ ق<ref> ابو حنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، ص ۳۸۵</ref> [[ادعای مهدویت]] کرد و به وسیله [[منصور دوانیقی]] کشته شد. جالب اینکه پدر او نیز با پسرش به عنوان [[مهدی]] [[بیعت]] کرده است<ref> سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی علیه السّلام از ولادت تا ظهور، ص ۵۷۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
| |
| *[[نفس زکیه]]، نخستین کسی از [[علویان]] است که در روزگار عباسیان، [[قیام]] کرد و معاصر [[امام صادق]]{{ع}} بود<ref> حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ج ۲، ص ۱۲۶</ref> وی از [[بیعت]] با [[منصور]] خودداری کرد. محمّد، میان [[خاندان]] خویش، از همه [[برتر]] و در [[علم]] و [[دانش]] [[کتاب خدا]]، از همگان داناتر بود.
| |
| *[[شجاعت]]، [[بخشش]]، [[صلابت]] و سایر مزایای او از همگان بیشتر بود؛ ازاینرو پیروانش [[شک]] نداشتند که او همان [[مهدی موعود]] است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
| |
| *"[[نفس زکیه]]" یعنی فرد بی‌گناه، [[پاک]]، کسی که قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>..
| |
| *در آستانه [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در گیرودار [[مبارزات]] زمینه‌ساز [[انقلاب]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}، فردی پاکباخته و [[مخلص]]، در راه [[امام]]{{ع}} می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. طبق بیان [[روایات]]، این رخداد عظیم، بین رکن و مقام- در [[بهترین]] مکانهای زمین- اتفاق میافتد. فرد یاد شده، از اولاد [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} است<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶</ref> که در [[روایات]]، گاهی از او به عنوان "[[نفس زکیه]]" و "[[سید حسنی]]" یاد کرده‌اند<ref>ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، ح ۴۴۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
| |
| *[[قتل نفس زکیه]]، از نشانه‌های حتمی و متصل به [[ظهور]] است. در منابع [[اهل سنت]] کمتر نامی از آن برده شده<ref> ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۷، ص ۵۱۴، ح ۳۷۶۴۲</ref>؛ ولی در منابع [[شیعه]]، [[روایات]] آن، فراوان است؛ از اینرو، در اصل تحقق چنین حادثهای- به عنوان علامت قیام- شکی نیست؛ هر چند اثبات جزئیات آن و نیز زمان تحقق آن و ویژگیهای مقتول، مشکل است<ref> شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۳۵، ح ۴۲۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۴۵۹</ref>.
| |
| *برخی گمان کرده‌اند مراد از [[نفس زکیه]]، [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]]، معروف به [[نفس زکیه]] است که در زمان [[امام صادق]]{{ع}} در منطقه "احجار زیت" در نزدیکی [[مدینه]] کشته شد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
| |
| *این احتمال درست نیست، به چند [[دلیل]]<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>:
| |
| #لازمه‌اش این است که پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}؛ بلکه پیش از آنکه [[امامان]] از آن خبر دهند، این نشانه رخ داده باشد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
| |
| #در [[روایات]] تصریح شده است که "[[نفس زکیه]]"، بین [[رکن و مقام]] کشته می‌شود؛ حال آنکه [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]] در منطقه "احجار زیت" "در نزدیکی [[مدینه]]" کشته شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
| |
| #همانگونه که در [[روایات]] اشاره شده [[قتل نفس زکیه]] از نشانه‌های حتمی و متصل به [[ظهور]] است؛ حال آنکه [[محمد بن عبد اللّه]]، سال‌ها پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به قتل رسیده است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "بین [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و [[کشته شدن نفس زکیه]]، بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست<ref> {{عربی|" لَيْسَ بَيْنَ قِيَامِ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَيْنَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَةً "}}، شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۹</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>. | |
| | |
| ==واژه‌شناسی لغوی==
| |
| منظور از [[نفس زکیه]]، انسانی [[صالح]] و با تقواست<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۸.]</ref>.
| |
| | |
| «[[نفس زکیه]]»؛ یعنی، فرد بی‌گناه، [[پاک]] و کسی که قتلی انجام نداده است <ref>طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۲۰۳.</ref> و جرمی ندارد. این مضمون در [[آیات]] [[قرآن]] در داستان [[حضرت موسی]]{{ع}} نیز به کار رفته است. <ref>« أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ»؛ آیا انسانی بی‌گناه را بیآنکه کسی را کشته باشد کشتی؟؛ سوره کهف، آیه ۷۴.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>.
| |
| | |
| ==[[نفس زکیه]] در روایات==
| |
| [[محمد بن مسلم]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} پرسیدم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! چه زمانی [[قائم]] شما [[قیام]] می‌کند [[امام]] در پاسخ فرمود:
| |
| {{عربی|«....قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}} بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّة»}}<ref>جوانی از آل محمد{{صل}} بین رکن و مقام کشته می‌شود، نام او محمد بن حسن نفس زکیه است؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>.
| |
| | |
| در روایتی [[جابر جعفی]] از [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] کرده است:{{عربی|«....وَ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْن»}}<ref>و نفس زکیه از فرزندان حسین{{ع}} است؛ تفسیر العیاشی، ج ۱، ص ۶۴.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۲.]</ref>.
| |
| | |
| از ویژگی‌هایی که برای «[[کشته شدن نفس زکیه]]»، بیان شده و اهمیت این رخداد را می‌نمایاند، حتمی بودن این واقعه است. [[روایات]] متعددی با تعابیر گوناگونی چون «محتوم»، لابدّ ان یکون»، «لایخرج حتی» این مطلب را بیان می‌کنند. این حتمی بودن، در [[حدیث]] [[حمران بن اعین]] از [[امام صادق]]{{ع}} با تأکید بیشتری [[تبیین]] شده است:{{عربی|« مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ قَبْلِ قِيَامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ»}}<ref>از نشانه‌های حتمی که ناگزیر پیش از قیام قائم{{ع}} خواهد بود، خروج سفیانی و فرو رفتن در سرزمین بیداء و کشته شدن نفس زکیه و منادی از آسمان است. آنچه از روایات به دست می‌آید کلیاتی دربارۀ قتل نفس زکیه و به چگونگی و اهداف او کمتر اشاره شده است؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۶۴، ح ۲۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۲.]</ref>.
| |
| | |
| [[احادیث]] مربوط به این شخص همانند دیگر [[احادیث]] [[نشانه‌های ظهور|علائم ظهور]]، به دو دسته تقسیم می‌شوند: بخشی که در آنها سخن از [[مهدی]] و [[ظهور]] او وجود ندارد و به عنوان [[ملاحم و فتن]] و به عبارتی [[پیشگویی]] آینده ذکر شده است. در بخش دیگر، به نام [[مهدی]] تصریح شده و [[قتل نفس زکیه]]، یکی از [[نشانه‌های ظهور]] او دانسته می‌شود. نکتۀ قابل توجّه این است که قبل از [[قیام]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} انسان‌های بی‌گناه و داری درجات بالای ایمانیِ بسیاری کشته می‌شوند. علامت حتمی بودن قتل یکی از آنها، نشانگر [[موقعیت]] ممتاز اجتماعی و وظیفۀ مهمی است که بر عهدۀ او گذاشته شده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۸.]</ref>.
| |
| | |
| به نظر برخی، انتساب به [[سادات حسنی]]، از ویژگی‌هایی است که برای [[نفس زکیه]] نیز برشمرده است. از این رو، [[نفس زکیه]] همان [[سید حسنی]] است؛ ولی شهرت [[نفس زکیه]] و [[روایات]] متعدّدی که دربارۀ او رسیده است، علامت بودن او را اثبات می‌کند. بنابر این می‌توان [[احادیث]] [[سید حسنی]] را بر [[نفس زکیه]] حمل کرد. حدیثی را که دربارۀ "مرد [[هاشمی]]" آمده نیز می‌توان بر [[نفس]] زکیّه حمل کرد؛ چون کشته شدن در میان رکن حجر الأسود و [[مقام ابراهیم]]، دربارۀ هر دو نفر ذکر شده است <ref>ر.ک: الإرشاد: ج۲ ص۳۶۸.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۹.]</ref>.
| |
| | |
| به این نکته هم باید توجه کرد که تعدادی از [[احادیث]] منابع [[شیعه]] و [[سنی]] دربارۀ [[نفس زکیه]]، بخصوص آنچه در الفتن [[ابن حماد]] و [[الغیبة]] [[شیخ طوسی]] آمده، مستند به [[معصوم]]{{ع}} نیستند. الته همین [[احادیث]] به واسطۀ کتبی همچون التشریف بالمنن ابن طاووس، به [[شیعه]] راه یافته و تلقّی به قبول شده‌اند<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۹.]</ref>.
| |
| | |
| بخشی از احادیثی [[نفس زکیه]] را نشانۀ [[ظهور]] می‌دانند، آن را همراه با چند نشانۀ مهم دیگر، مانند [[ندای آسمانی]] و [[سفیانی]] و خَسْف [[بیدا]] ذکر می‌کند. برخی [[احادیث]] [[نفس زکیه]] به تفصیل از [[جنگ]] و گریز وی خبر می‌دهند<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۹.]</ref>.
| |
| | |
| با توجه به مجموعۀ متون می‌توان گفت که [[نفس زکیه]]، یکی از [[علائم]] مشهور و حتمیِ [[ظهور]] است که دربارۀ او و [[شهادت]] او، [[روایات]] معتبری وجود دارد. اگر چه همانند دیگر [[علائم]]، جزئیات مرتبط با او از ابهام برخوردار است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۳۹.]</ref>.
| |
| | |
| ==زمان و مکان قتل [[نفس]] زکیه==
| |
| در مدت کمتر از پانزده شبانه روز پس از این حادثه [[قیام جهانی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} خواهد بود. [[صدوق]] با ذکر [[سند]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده است:{{عربی|«....لَيْسَ بَيْنَ قِيَامِ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَيْنَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ عَشْرَةَ لَيْلَة»}}<ref>بین قیام قائم آل محمد و کشتن نفس زکیه، پانزده شب فاصله خواهد بود؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۹، ح ۲.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۲.]</ref>.
| |
| | |
| دربارۀ محل [[شهادت]] وی [[امام علی]]{{ع}} فرمود:{{عربی|«قَتْلُ نَفْسٍ حَرَامٍ فِي يَوْمٍ حَرَامٍ فِي بَلَدٍ حَرَام»}}<ref>کشته شدن انسان بی‌گناه در روز حرام و در شهر حرام؛ الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۹، ح ۱۷.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۲.]</ref>.
| |
| | |
| [[صدوق]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] کرده است که فرمود:{{عربی|«....قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}} بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّة»}}<ref>جوانی از آل محمد{{صل}} بین رکن و مقام کشته می‌شود، نام او محمد بن حسن نفس زکیه است؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۱، ح ۱۶.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۳۱.]</ref>.
| |
| ==[[قتل نفس زکیه]] در موعودنامه==
| |
| *"[[نفس زکیه]]" یعنی فردی بی‌گناه و [[پاک]]، که قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد. در آستانه [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} فردی پاکباخته، مخلصانه در راه [[امام]]{{ع}} می‌کوشد و مظلومانه به قتل می‌رسد. فرد یادشده، از اولاد [[امام حسن|امام حسن مجتبی]] {{ع}} است که در [[روایات]]، گاهی از او به‌عنوان "[[نفس زکیه]]" و "[[سید حسنی]]" یاد شده است<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۲۶.</ref>. "[[قتل نفس زکیه]]" از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] است<ref>منتخب الاثر، ص ۴۵۲.</ref> و در [[روایات]] تأکید شده که [[نفس زکیه]]، میان [[رکن و مقام]] کشته می‌شود<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۵۵۴.</ref>.
| |
| | |
| ==نفس زکیه در موعودنامه==
| |
| *"[[نفس زکیه]]" یعنی فردی بی‌گناه و [[پاک]]، کسی که قتلی انجام نداده و جرمی ندارد. [[حضرت موسی]] {{ع}} در اعتراض به کار [[حضرت خضر]] {{ع}} می‌فرماید: {{متن قرآن|أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ}}<ref>سوره کهف، ۷۴.</ref>؛ آیا [[جان]] [[پاکی]] را بیآنکه قتلی انجام داده باشد می‌کشی؟ [[قتل نفس زکیه]] یکی از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] ذکر شده است<ref>منتخب الاثر، ص ۴۵۲.</ref>. هرچند در منابع [[عامه]]، نامی از آن برده نشده، ولی در منابع [[شیعه]] [[روایات]] آن فراوان و بلکه [[متواتر]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۱.</ref>.
| |
| *[[در آستانه ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، در گیرودار [[مبارزات]] زمینه‌ساز [[انقلاب]] حضرت، فردی مخلصانه می‌کوشد و مظلومانه به قتل می‌رسد. این فرد از اولاد [[امام حسن]] مجتبی {{ع}} است که در [[روایات]]، گاهی از او به‌عنوان "[[نفس زکیه]]" و "[[سید حسنی]]" یاد شده است. برخی احتمال داده‌اند که مراد از [[نفس زکیه]]، "[[محمد بن عبدالله بن حسن]]" معروف به [[نفس زکیه]] است که در زمان [[امام صادق]] {{ع}} در منطقه "احجار زیت" در نزدیکی [[مدینه]] کشته شد<ref>تاریخ غیبت کبری، ص ۵۱۱.</ref>. که این احتمال به چند [[دلیل]] درست نیست:
| |
| #لازمه‌اش این است که این اتفاق پیش از تولد [[حضرت مهدی]] {{ع}} رخ داده باشد.
| |
| #در [[روایات]] تصریح شده که [[نفس زکیه]]، میان [[رکن و مقام]] کشته می‌شود<ref>منتهی الآمال، باب ۱۴، فصل ۷.</ref> نه در "احجار زیت"،
| |
| #در [[روایات]] [[قتل نفس زکیه]] از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] است، ولی [[محمد بن عبدالله]]، سال‌ها پیش از تولد [[حضرت مهدی]] {{ع}} (در زمان [[امام صادق]] {{ع}} و در سال ۱۴۵ ه.ق) به قتل رسیده است.
| |
| *[[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "میان [[ظهور مهدی]] {{ع}} و [[کشته شدن نفس زکیه]]، بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست"<ref>ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۴.</ref>. به نظر می‌رسد اموری چون هم‌نامی وی و پدرش با [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و پدر گرامی ایشان، شباهت ظاهری، بودن وی از [[خاندان]] شریف [[امام حسن]] مجتبی {{ع}}، وجود برخی [[نشانه‌ها]] (داشتن خالی سیاه بر روی کتف راست، [[قیام]] وی در شرایط سخت و در اوج [[خشونت]] [[بنی امیه]]) و از همه مهم‌تر، شیطنت و تحریف‌های [[بنی عباس]]، سبب گشته بود که [[مردم]] به اشتباه بیفتند و گروهی او را [[مهدی]] تصور کنند.
| |
| *علاوه بر این، از برخی قرائن استفاده می‌شود که خود [[نفس زکیه]] و پدرش [[عبدالله]] محض، که [[شیخ]] [[بنی هاشم]] در آن عصر به شمار می‌رفت و نیز برادرش [[ابراهیم]]، به ایجاد و تقویت این [[شبهه]] در بین [[مردم]] دامن می‌زدند و چنین وانمود می‌کردند که گویا [[مهدی]] ایشان، همان [[مهدی موعود]] است. آنان می‌خواستند از این راه در رسیدن به [[قدرت]] و [[پیروزی]] [[انقلاب]] خویش و درهم شکستن [[بنی امیه]] کمک بگیرند. [[امام صادق]] {{ع}} در همان هنگام، آنان را از این کار بازداشت<ref>بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۱۳۱.</ref>.
| |
| *در [[روایات]] از [[نفس زکیه]]، به "[[غلام]]" تعبیر شده است و این ممکن است بدان جهت باشد که او به هنگامه [[شهادت]]، نوجوان و یا [[جوان]] خواهد بود و بدان جهت "[[نفس زکیه]]" نامیده شده که بدون هیچ [[جرم]] و گناهی، تنها به خاطر رسانیدن [[پیام]] شفاهی [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[مردم]] [[مکه]]، به دست اشرار کشته می‌شود<ref>امام مهدی {{ع}} از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۵۵۹.</ref>.
| |
| *[[ابو بصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند که فرمود: حضرت [[قائم]] {{ع}} هنگامی که آماده [[قیام]] باشد به یارانش می‌گوید: [[مردم]] [[مکه]] مرا نمی‌خواهند ولی من با فرستادن [[نماینده]] خویش، [[حجت]] را بر آنان تمام می‌کنم. آن‌گاه به یکی از یارانش می‌فرماید: به [[مکه]] برو و به [[مردم]] آن بگو: من فرستاده فلانم. او می‌گوید: ما [[خاندان]] [[رحمت]] و معدن [[رسالت]] و [[صاحب]] [[مقام]] خلافتیم و ما ذریه [[محمد]] {{صل}} و سلاله پیامبرانیم، به ما [[ظلم و ستم]] فراوان شده از روز درگذشت [[پیامبر]] {{صل}} تاکنون [[حق]] ما را غصب کرده‌اند. اکنون از شما [[یاری]] می‌خواهیم، پس ما را [[یاری]] کنید. وی حسب [[دستور]] به [[مکه]] می‌رود و [[پیام]] را [[ابلاغ]] می‌کند. [[مردم]] [[مکه]] او را دستگیر می‌کنند و مابین [[رکن و مقام]] سرش را می‌برند و او "[[نفس زکیه]]" است. چون این خبر به [[حضرت قائم]] {{ع}} می‌رسد، با یارانش وارد [[قیام]] می‌شود<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۷۳۶.</ref>.
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| *[[آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)]]
| |
| == مدخل‌های وابسته ==
| |
| * [[قتل نفس زکیه بین رکن ومقام]]
| |
| * [[قتل نفس زکیه]]
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| {{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| *[[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ج۷]]
| |
| *[[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]
| |
| * [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگنامه مهدویت''']].
| |
| * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| ==پیوند به بیرون==
| |
| | |
| {{امام مهدی}}
| |
| {{بقیع}}
| |
| [[رده:مدخل مرتبط با امام مهدی]]
| |
| [[رده:مدخل‌های اصلی دانشنامه]]
| |
| [[رده:معصوم]]
| |
| [[رده:امام مهدی]]
| |
| [[رده:مدخل موعودنامه]]
| |
| [[رده:اتمام لینک داخلی]]
| |
