|
|
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پرسش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[ویژگی‌های منتظران راستین امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = [[زمینه‌سازان ظهور]] چه ویژگی‌هایی دارند؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور ]]
| |
| | مدخل اصلی = [[ویژگی‌های زمینه‌سازان ظهور امام مهدی]]
| |
| | مدخل وابسته =
| |
| | پاسخ‌دهنده =
| |
| | پاسخ‌دهندگان = ۲ پاسخ
| |
| }}
| |
| '''[[زمینه‌سازان ظهور]] چه ویژگی‌هایی دارند؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
| |
| | |
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
| |
| | |
| == پاسخ نخست==
| |
| [[پرونده:3073589.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محسن اراکی]]]]
| |
| ::::::آیت الله '''[[محسن اراکی]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برای پاسخ به این سئوال لازم است به موارد زیر توجه شود:
| |
| :::::#[[مأموریت]] [[امام زمان]] {{ع}} ایجاد [[حکومت عدل جهانی]] و برچیدن بساط [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]]، در سراسر [[جهان]] است.
| |
| :::::#این [[مأموریت]]، تنها به وسیله شخص [[امام زمان]] تحقق نمی‌پذیرد، بلکه [[یاری]] و [[نصرت]] [[مؤمنین]] نیز لازم است.
| |
| :::::#در این [[مأموریت]]، از امکانات و وسائل عادی استفاده می‌شود و بنا نیست با [[اعجاز]] و اعمال [[خارق‌العاده]] فوق بشری، به اهداف مورد نظر که در برپایی [[حکومت عدل جهانی]] خلاصه می‌شود، دست یافت.
| |
| ::::::با کمی تأمل در این سه مطلب معلوم خواهد شد که کاملترین شکل [[انتظار عملی]] [[امام زمان]] {{ع}} [[تشکیل حکومت اسلامی]] به [[رهبری]] [[فقیه]] [[عادل]]، [[آگاه]]، مدیر و [[مدبر]] است؛ زیرا برچیدن بساط [[ظلم]] [[حاکم]] بر [[جهان]] به وسیله [[امام زمان]] {{ع}} و یارانش، به وسیله [[معجزه]] صورت نخواهد گرفت، بلکه طبق روش‌های متعارف و جاری در [[جوامع انسانی]] و با استفاده از امکانات عادی تحقق می‌پذیرد. و اگر به این نکته توجه کنیم که به طور طبیعی، نهضتی که هدفش براندازی [[ظلم]] در سراسر [[جهان]] باشد با [[مقاومت]] شدید و یکپارچه قوای [[شرک]] و [[ظلم]] روبرو خواهد شد و کلیه قدرتمندان [[ظالم]] و سردمداران جنایت و [[تبعیض]] در [[جامعه بشر]]، به طور جمعی به [[مخالفت]] با آن خواهند پرداخت و از کلیه امکانات خود برای نابودی چنین نهضتی -و لااقل ایجاد مانع بر سر راه [[پیشرفت]] آن- استفاده خواهند کرد، این نتیجه به دست خواهد آمد که بدون تشکیل حکومتی با مشخصات زیر، آغاز چنین نهضتی امکان‌پذیر نیست:
| |
| :::::#[[رهبری]] آن [[حکومت]]، در دست کسی باشد که بتواند به نام [[امام زمان]] و به [[نیابت]] از او، [[مردم]] را [[رهبری]] کند تا زمینه برای [[پذیرش رهبری]] [[امام زمان]] در سطح جهانی، از سوی نیروهای طرفدار [[عدل]] و [[حقیقت]] فراهم شود. طبیعی است تنها کسی که صلاحیت [[نیابت]] از [[امام زمان]] {{ع}} را در [[زمان غیبت]] داراست، [[فقیه]] [[عادل]] کارآمد است.
| |
| :::::#[[حکومت]] مزبور بتواند با پیاده کردن [[نظام اسلامی]] در همه ابعادش، اذهان عمومی جهانیان را برای پذیرش [[نظام حکومت اسلامی]] آماده کند و با ارائه یک نمونه عینی، امکان تحقق ارزش‌های متعالی [[نظام اسلامی]] را در عمل به اثبات رساند.
| |
| :::::#[[حکومت]] مزبور بتواند امکانات مادی و معنوی مورد نیاز [[نهضت]] جهانی [[امام زمان|ولی عصر]] {{ع}} و نیز نیروها و افراد لازم را برای چنین برنامه عظیم و گسترده‌ای فراهم و آنان را برای اجرای مأموریت‌های بزرگ آماده سازد. حکومتی که مشخصات مزبور را دارا باشد، همان [[حکومت اسلامی]] به [[رهبری]] [[فقیه]] [[آگاه]] [[با کفایت]] است و با تشکیل و [[حمایت]] همه جانبه از چنین حکومتی، [[انتظار عملی]] و حقیقی [[امام زمان]] {{ع}} تحقق می‌یابد»<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[نگاهی به رسالت و امامت (کتاب)|نگاهی به رسالت و امامت]]، ص۹۴-۹۶.</ref>.
| |
| | |
| ==پاسخ‌های دیگر==
| |
| {{یادآوری پاسخ}}
| |
| {{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
| |
| [[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در دو کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' و ''«[[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«پاسخ را با سخنی از [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] آغاز می‌کنیم که می‌نویسد: "در [[روایات اسلامی]]، سخن از گروهی زبده است که به محض [[ظهور]] [[امام]]{{ع}} به آن [[حضرت]] می‌پیوندند. [[آشکار]] است که این گروه ابتدا به ساکن خلق نمی‌شوند و به قول معروف از پای بوته هیزم سبز نمی‌شوند؛ بلکه معلوم می‌شود در عین اشاعه و رواج [[ستم]] و [[فساد]]، زمینه‌هایی عالی وجود دارد که چنین گروه زبده را پرورش می‌دهد. این خود می‌رساند که نه فقط [[حق]] و [[حقیقت]] به صفر نرسیده است؛ بلکه بر فرض اگر [[اهل حق]] از نگاه کمیت قابل توجه نباشد، از نگاه کیفیت ارزنده‌ترین اهل ایمان‌اند و در ردیف [[یاران]] [[امام حسین|سید الشهداء]]{{ع}}"<ref> مرتضی مطهری، قیام و انقلاب مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۵۶.</ref>.
| |
| :::::*بنابراین تردیدی نیست که [[انقلاب جهانی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} بسان دیگر تحولات بزرگ، هرگز بدون [[مقدمه]] و [[زمینه‌سازی]]، رخ نخواهد داد؛ بلکه [[در آستانه ظهور]]، لازم است افرادی و یا گروه‌هایی شکل گرفته، زمینه را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] فراهم آورند. این افراد به طور عمده [[حق]] پویانی هستند که از [[حاکمیت]] [[جور]] به تنگ آمده،- بر اساس آنچه در بعضی از [[روایات]] آمده-، زمینه را برای حرکت جهانی [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} آماده می‌کنند. [[پیشگویی]] تحقّق این [[نشانه‌ها]]، به تعبیرهای گوناگونی در [[روایات]] آمده که به بعضی از آنها اشاره می‌شود.
| |
| :::::*در بررسی روایاتی که در این باره به دست ما رسیده مجموع آنها را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
| |
| ::::::'''۱. زمینه‌سازان خاص:''' از نظر [[روایات اسلامی]]، در مقدمة [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} یک سلسله قیام‌هایی از طرف اهل [[حقّ]] صورت می‌گیرد. در این دسته [[روایات]] به گروه‌هایی اشاره شده که [[در آستانه ظهور]] به [[زمینه‌سازی]] می‌پردازند.
| |
| :::::*در [[روایات]] زیر، گروه زمینه‌سازان از برخی مناطق خاصّ اینگونه [[وصف]] شده‌اند:
| |
| ::::#'''[[زمینه‌سازان ظهور]] از [[مشرق]]:''' [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: "گروهی از [[ناحیه]] [[مشرق]]، قد برمی‌افرازند و زمینه [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} را فراهم می‌سازند"<ref> متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۶۳؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج ۱، ص ۹۴.</ref>. [[عبد]] اللّه می‌گوید: روزی [[رسول خدا]]{{صل}}، با [[شادمانی]] تمام به سوی ما آمد، به گونه‌ای که برق [[شادی]] در نگاهش می‌درخشید. هرچه می‌پرسیدیم، پاسخ می‌گفت، و هرگاه [[سکوت]] می‌کردیم، خود شروع می‌فرمود؛ تا آنکه گروهی از [[جوانان]] بنی هاشم- که [[امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}}- در میانشان بودند، آمدند که از مقابل ما بگذرند. [[حضرت]] همین که آنان را دید در آغوششان کشید و [[اشک]] از دیدگان مبارکش جاری شد. گفتیم: ای [[فرستاده خدا]]! چیست که پیوسته در چهره شما چیزی می‌بینیم که خوش نداریم. فرمود: ما خاندانی هستیم که [[خدای تعالی]] [[آخرت]] را در مقابل [[دنیا]] برای ما [[برگزیده]] است. پس از من خاندانم رانده و آواره [[شهرها]] گردند تا آنکه پرچم‌هایی سیاه در [[مشرق]] سر بلند کنند. [[حق]] را طلبند و بدیشان ندهند، در برهه‌ای دیگر [[حق]] را طلب کنند و بدیشان ندهند، و باز نیز چنین شود، پس آن گاه [[نبرد]] کنند و پیروز شوند. سپس فرمود: هرکه از شما یا فرزندانتان چنین روزی را [[درک]] کرد نزد [[امامی]] که از خاندانم می‌باشد، حاضر شود- اگرچه جامه به خود پیچد و بر برف گام نهد- زیرا این [[پرچم‌ها]] پرچم‌های هدایتند که آنها را به مردی از خاندانم تقدیم کنند"<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۲.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "گویی قومی را می‌بینم که از شرق در طلب [[حق]] [[قیام]] کرده‌اند؛ ولی بدانان نمی‌دهند و باز مطالبه می‌کنند، اما بدان‌ها نمی‌دهند. پس چون چنین می‌بینند، شمشیرهای خود را بر دوش می‌گیرند. در آن هنگام آنچه را می‌خواهند به آنان می‌دهند؛ ولی نمی‌پذیرند تا اینکه پیروز می‌شوند و آن را جز به [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} [[تسلیم]] نمی‌کنند. کشتگان آنان شهیدند. اگر من آنان را [[درک]] کنم، جانم را برای [[صاحب الامر]] می‌گذارم"<ref>{{عربی|" كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ يَطْلُبُونَ الْحَقَ فَلَا يُعْطَوْنَهُ ثُمَّ يَطْلُبُونَهُ فَلَا يُعْطَوْنَهُ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِكَ وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلَا يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَقُومُوا وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّي لَوْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ لَاسْتَبْقَيْتُ نَفْسِي لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ"}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۳؛ ح ۵۰.</ref>. <ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳.</ref>. در روایتی دیگر می‌فرماید: "افرادی با بیرق‌های سیاه از [[ناحیه]] [[مشرق]] می‌آیند که دلهای آنان مانند قطعه‌های فولاد، محکم است. پس هرکس [[قیام]] آنان را شنید، برای [[بیعت]] به سوی آنان بشتابد؛ هرچند لازم باشد با سینه بر روی برف برود"<ref>{{عربی|" تَجِيءُ الرَّايَاتُ السُّودُ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ كَأَنَ قُلُوبَهُمْ زُبَرُ الْحَدِيدِ فَمَنْ سَمِعَ بِهِمْ فَلْيَأْتِهِمْ فَبَايَعَهُمْ وَ لَوْ حَبْواً عَلَى الثَّلْجِ"}}؛ اربلی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، ج ۲، ص ۴۷۳؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۴.</ref>
| |
| ::::#'''زمینه‌سازان از [[خراسان]]:''' از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] شده که در این باره فرمود: "پرچم‌های سیاهی از [[خراسان]] خارج می‌شود و وارد [[کوفه]] می‌شود. پس آنگاه که [[مهدی]] [[ظهور]] کرد برای [[بیعت]] با او به سوی وی می‌روند"<ref>{{عربی|" تَنْزِلُ الرَّايَاتُ السُّودُ الَّتِي تَخْرُجُ مِنْ خُرَاسَانَ إِلَى الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُ بَعَثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَة"}}</ref>. ممکن است هر دو دسته [[روایت]] بالا به یک جریان واحد اشاره کرده باشد.
| |
| ::::#'''زمینه‌سازان از [[قم]] و [[ری]]:''' [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] [[روایت]] کرده است [[امام ابو الحسن اول]]{{ع}} فرمود: "مردی از اهالی [[قم]] [[مردم]] را به [[حق]] می‌خواند، گروهی که دلهای آنان چون [[پاره‌های آهن]] است گرد او جمع شوند، طوفان‌های سخت نلرزاندشان، از [[جنگ]] خسته نشوند و بیمی به خود راه ندهند، بر [[خدا]] [[توکل]] کنند و [[عاقبت]] نیک از آن پرهیزگاران است"<ref>{{عربی|" رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قُمَ يَدْعُو النَّاسَ إِلَى الْحَقِ يَجْتَمِعُ مَعَهُ قَوْمٌ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ لَا تُزِلُّهُمُ الرِّيَاحُ الْعَوَاصِفُ وَ لَا يَمَلُّونَ مِنَ الْحَرَبِ وَ لَا يَجْبُنُونَ وَ عَلَى اللَّهِ يَتَوَكَّلُونَ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ"}}؛ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۷، ص ۲۱۶.</ref>
| |
| ::::#'''زمینه‌سازان از [[یمن]]:''' [[امام باقر]]{{ع}}، درباره [[رهبری]] [[یمانی]] [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}}، فرموده است: "... در میان [[پرچم‌ها]] پرچمی [[هدایت]] یافته‌تر از [[پرچم یمانی]] نیست. آن [[پرچم]]، [[پرچم]] [[ارشاد]] است؛ زیرا [[مردم]] را به سوی [[صاحب]] شما [[امام عصر]]{{ع}} فرا می‌خواند"<ref>{{عربی|" لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ "}}؛ نعمانی، الغیبة، ص ۲۵۶.</ref>. در این [[روایات]] به روشنی از برپایی [[قیام‌ها]] و انقلاب‌هایی [[در آستانه ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} خبر داده شده است. افزون بر اینها، [[روایات]] فراوان دیگری نیز بر این نکته اتفاق دارند که [[پیش از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}، حکومتی به [[رهبری]] یکی از صالحان- که [[گمان]] می‌رود از [[فرزندان]]، [[پیامبر]] هم باشد- در [[ناحیه]] [[مشرق]] تشکیل می‌گردد و [[زمینه ظهور]] را آماده می‌سازد. این [[حکومت]]، تا ظاهر شدن [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و [[تسلیم]] آن به [[حضرت]] ایشان، ادامه می‌یابد. بر همین اساس، برخی تشکیل [[دولت]] [[شیعی]] [[مذهب]] [[صفویه]] را- که پس از قرن‌ها استیلای [[حاکمان]] [[مستبد]] و [[متعصب]] عامی [[مذهب]]، روی کار آمد- همان دولتی دانسته‌اند که در [[روایات]] از جمله زمینه‌سازان [[حکومت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} به شمار آمده است.
| |
| :::::*در زمان ما نیز، برخی با استناد به ویژگی‌هایی که در [[روایات]] آمده، [[انقلاب اسلامی ایران]] را- که در سال ۱۳۵۷ ه خ. ش به [[رهبری]] [[امام خمینی]]؛ به [[پیروزی]] رسید- همان دولتی دانسته‌اند که زمینه را برای [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} آماده می‌کند و ان شاء اللّه تا [[ظهور]] آن [[حضرت]] ادامه می‌یابد<ref> مجموعه مقالات و گفتارها در پیرامون حضرت مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۲۰۷.</ref>
| |
| :::::*بر اساس این دیدگاه بسیاری از [[نشانه‌ها]] که در [[روایات]] آمده بر [[انقلاب اسلامی ایران]] تطبیق می‌کند؛ به ویژه در برخی [[روایات]] به [[رهبری]] [[قیام]] که سیدی از [[اولاد]] [[پیغمبر]] است و از [[قم]] [[قیام]] می‌کند و [[یاران]] او، بدون [[ترس]] و واهمه در برابر [[طاغوت]] پایدارند اشاره شده است که همگی آنها به [[انقلاب اسلامی]] [[صدق]] می‌کند. در هر صورت، گرچه قراین فراوانی این احتمال را [[قوّت]] می‌بخشد؛ ولی [[دلیل قطعی]] و درستی در دست نیست که ثابت کند منظور از [[حکومت]] زمینه‌ساز- که [[ائمه]]{{عم}} از آن خبر داده‌اند- [[انقلاب اسلامی]]، به [[رهبری]] [[امام خمینی]] است.
| |
| :::::*البته این، نخستین باری نیست که [[عالمان]] [[شیعه]]، چنین احتمالی را مطرح ساخته‌اند. پیش از این نیز، هرگاه حرکت و انقلابی از [[ناحیه]] شرق- به ویژه منطقه [[خراسان]] صورت می‌گرفت- این احتمال [[قوّت]] می‌گرفت. البته هیچ یک از آن حرکت‌ها به اندازه [[انقلاب اسلامی]]، [[زمینه‌ساز]] [[انقلاب]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} نبوده‌اند؛ بلکه اصلا مقایسه آنها با [[انقلاب اسلامی]] [[باطل]] است. از این رو احتمال اینکه مراد از "[[دولت]] [[زمینه‌ساز]]" از جمله [[انقلاب اسلامی ایران]] باشد و تا [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} تداوم یابد، بسیار است.
| |
| :::::*در هرحال با توجه به [[روایات]] بسیاری که در این بخش رسیده، در دوره [[غیبت]] و [[در آستانه ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}، دولت‌هایی به [[حمایت]] از [[حق]] روی کار می‌آیند و انقلاب‌هایی به [[حمایت]] از آن شکل می‌گیرند و زمینه را برای [[ظهور]] آن [[حضرت]] فراهم می‌سازند و این از [[نشانه‌های ظهور]] است<ref> جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی{{ع}}، ص ۳۰۶- ۳۰۳.</ref>
| |
| ::::::'''۲. زمینه‌سازان عام:''' در این دسته بدون اینکه به افراد خاصی اشاره شود تنها ویژگی‌هایی مطرح شده که [[در آستانه ظهور]] برخی که [[توفیق]] [[زمینه‌سازی]] را می‌یابند این ویژگی‌ها را دارند.
| |
| ::::::از [[روایات]] به روشنی به دست می‌آید کسانی که برای آن [[انقلاب]] بزرگ تلاش می‌کنند، دارای صفات و ویژگی‌هایی هستند<ref>از یک نگاه این ویژگی‌ها همان صفات منتظران است.</ref> که در دو بخش قابل بررسی است:
| |
| ::::::'''۱. ویژگی‌های [[اعتقادی]]:'''
| |
| :::::*[[شناخت]] [[پروردگار]]: [[خداوند متعال]]، [[فلسفه]] اساسی [[آفرینش]] [[انسان‌ها]] را [[عبادت]] و [[بندگی]] معرفی فرموده است؛ آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ}}<ref>ذاریات، آیه ۵۶.</ref>؛ [[جن]] و انس را جز برای اینکه [[عبادت]] کنند، خلق نکردم. این امر مهم زمانی پدید می‌آید که [[شناخت]] [[انسان‌ها]] به آن [[ذات مقدس]]، فراهم آید و پس از آن راه رشد، هموار و موانع بر طرف می‌شود. [[زمینه‌سازان ظهور]] و [[یاران امام مهدی]]{{ع}}، که [[خداوند]] را آن گونه که [[شایسته]] است می‌شناسند. [[حضرت علی]]{{ع}} [[شناخت]] والای [[خداوند]] را در چنین افرادی، چنین [[وصف]] فرموده است: {{متن حدیث|"رِجالٌ مُؤمِنُونَ عَرِفُوا اللهَ حَق مَعرِفَتِهِ وَهُمْ اَنْصارُالمَهْدِی فِی آخِرِ الزمانِ"}}<ref>علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۴۷۸؛ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۷، ص ۲۲۹، ح۶۶.</ref>؛ مردانی [[مؤمن]] که [[خدا]] را چنان که [[شایسته]] است شناخته‌اند و آنان، [[یاران مهدی]]{{ع}} در آخرالزمانند. [[امام صادق]]{{ع}} قلب‌های این گروه را بسان پولاد دانسته، می‌فرماید: {{متن حدیث|"رِجالٌ کَاَن قُلُوبَهُم زُبُرُ الحَدِیدِ لایَشُوبُها شَکٌ فِی ذاتِ اللهِ اَشَد مِنَ الحَجَرِ…"}}<ref>محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷، ح۸۲.</ref>؛ آنان مردانی‌اند که [[دل]] هایشان گویا [[پاره‌های آهن]] است، هیچ تردیدی نسبت به [[خداوند]] [[قلب]] هایشان را نیالاید و [[قلب]] هایشان از سنگ استوارتر است.
| |
| :::::*[[شناخت امام زمان]]{{ع}}: یکی از ویژگی‌های مهم [[زمینه‌سازان ظهور]]، [[شناخت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} است. البته [[شناخت امام]] در هر زمان بر [[پیروان]]، لازم و ضروری است؛ ولی آنچه [[شناخت]] [[امام دوازدهم]] را از اهمیتی دو چندان برخوردار می‌سازد، شرایط ویژه او (مثل ولادت [[پنهان]]، [[زندگی]] پنهانی، امتحانات سخت و دشوار، و…) است. [[امام]] خویش را به [[بهترین]] وجه می‌شناسند و این [[شناخت]] آگاهانه در تمام وجودشان [[رسوخ]] کرده است. بنابراین [[زمینه‌سازی برای ظهور]] آن [[حضرت]]، بدون [[شناخت]] آن بزرگوار امکان پذیر نخواهد بود. در [[روایات]] آمده است: {{متن حدیث|"… مَنْ مَاتَ وَلَمْ یَعرِفْ اِمامَ زَمانِهِ ماتَ مِیتَهً جَاهِلیهً"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۴۰۹؛ و نیز نک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۷۸، ح۲.</ref>؛ هر کس بمیرد و [[امام زمان]] خویش را نشناسد به [[مرگ جاهلی]] خواهد مرد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"…اِعرِفْ اِمامَکَ فَاِذا عَرَفْتَهُ لَمْ یَضُرکَ؛ تَقَدمَ هَذا الامرُ اَمْ تَأَخرَ… فَمَنْ عَرَفَ اِمامَهُ کانَ کَمَنْ هُوَ فِی فُسْطاطِ القائِمِ"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۳۳۱، ح۷.</ref>؛ [[امام زمان]] خویش را بشناس، پس وقتی او را شناختی، پیش افتادن و یا تأخیر این امر ([[ظهور]])، آسیبی به تو نمی‌رساند… پس هر آن کس که [[امام]] خویش را بشناسد، مانند کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]]{{ع}} باشد. [[حضرت مهدی]]{{ع}} هر چند در پس پرده [[غیبت]] است؛ ولی هرگز [[جمال]] وجودش برای انسان‌های [[مهدی]] [[باور]] و [[مهدی]] [[یاور]] [[پنهان]] نبوده است. اگر [[معرفت]] به آن [[حضرت]] نباشد، دیدن ظاهری ایشان نیز سودی در بر نخواهد داشت؛ چنان که کسانی بودند که همواره [[جمال]] دلنشین [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{ع}} را [[زیارت]] می‌کردند، ولی بهره معرفتی چندانی از آن اسوه‌های [[آفرینش]] نمی‌بردند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"… وَمَنْ عَرَفَ اِمامَهُ ثُم ماتَ قَبْلَ اَنْ یَقُوْمَ صاحِبُ هَذا الاَمرِ کانَ بِمَنزِلَهِ مَنْ کانَ قاعِداً فِی عَسْکَرِهِ لا بَل بِمَنزِلَهِ مَنْ قَعَدَ تَحْتَ لِوائِهِ"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح۲.</ref>؛ هر آن کس که امامش را نشناسد و پیش از [[قیام]] [[صاحب]] این امر از [[دنیا]] برود، بسان کسی است که در [[سپاه]] آن [[حضرت]] [[خدمت]] گزاری خواهد کرد؛ نه بلکه مانند کسی است که زیر [[پرچم]] آن [[حضرت]] است. [[امام صادق]]{{ع}} با تأکید، [[شیعیان]] را به [[شناخت خداوند]]، [[پیامبر]] و [[حجت‌های الهی]] فرا خوانده، از جمله در [[دوران غیبت]] [[خواندن]] دعای زیرا را سفارش فرموده است: {{عربی|"اَللهُم عَرفْنی نَفْسَکَ فَاِنکَ اِنْ لَم تُعَرفْنی نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِفْ نَبِیکَ، اَللهُم عَرفْنی رَسُولَکَ فَاِنکَ اِنْ لَمْ تُعَرفْنی رَسُولَکَ لَمْ اَعْرِفْ حُجتَکَ، اَللهُم عَرفْنی حُجتَکَ فَاِنکَ اِنْ لَمْ تُعَرفْنی حُجتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینی"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۳۷، ح۵؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۴۲، ح۲۴؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۱۶۶، ح۶.</ref>؛ خدایا! خود را به من بشناسان. پس همانا اگر خود را به من نشناسانی پیامبرت را نمی‌شناسم. پروردگارا! فرستاده ات را به من بشناسان پس به درستی که اگر پیامبرت را به من نشاسانی حجتت را نمی‌شناسم. خداوندا! [[حجت]] خود را به من بشناسان، پس اگر [[حجت]] خود را به من نشناسانی از دینم [[گمراه]] شده‌ام.
| |
| ::::::'''۲. ویژگی‌های [[رفتاری]]:''' در این بخش به اموری اشاره می‌شود که نمادهای [[رفتاری]] یک [[منتظر]] [[توانمند]] است. این ویژگی‌ها به طور عمده تحت عنوان "[[اطاعت]] محض از [[خداوند]] و اولیای او" گرد می‌آیند؛ زیرا [[شناخت خداوند]] و [[امام زمان]]{{ع}} و [[اعتقاد]] به آنان، باید عملی شود و تبلور [[حقیقی]] آن در [[اطاعت]] محض از آن [[انوار]] [[پاک]] ظاهر گردد. همسو کردن رفتارها، نیت‌ها و جهت گیری‌ها، طبق خواست [[رهبر]] [[الهی]]، از مهم‌ترین ویژگی‌های رهروان [[راستین]] است و این به خوبی در [[یاران امام مهدی]]{{ع}} وجود دارد. اگر کسی در مرحله [[شناخت]]، در حد ممکن [[معرفت]] کسب کرد، در مرحله [[اطاعت]] دچار [[تردید]] نخواهد شد. اگر کسی در آن مرحله دچار [[تردید]] و یا نقصان معرفتی باشد، در مرحله [[اطاعت]] هرگز پیرو خوبی نخواهد بود. امروزه که [[حضرت مهدی]]{{ع}} در پس پرده [[غیبت]] است، باید به [[اراده]] و فرمانش گردن نهاد و اگر کسی اکنون از [[دستورات]] آن [[حضرت]] [[اطاعت]] کند، در [[زمان ظهور]] نیز چنین خواهد بود. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} در این‌باره فرمود: {{متن حدیث|"طوُبی لِمَنْ اَدرَکَ قائِمَ اَهلِ بَیْتی وَ هُوَ مُقتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِیامِهِ یَتَولی وَلیهُ وَیَتَبرأُ مِنْ عَدُوهِ وَیَتَوَلی الاَئِمهَ الهادِیَهَ مِنْ قَبْلِهِ اوُلئِک رُفَقائی وَ ذَوُو وُدی وَ مَوَدتی وَاَکْرَمُ اُمتی عَلَی"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص ۴۵۶.</ref>؛ خوشا به حال کسی که، [[قائم اهل بیت]] مرا [[درک]] کند؛ حال آنکه پیش از [[قیام]] او نیز پیرو او باشد. با [[دوست]] او [[دوست]] و با [[دشمن]] او [[دشمن]] و با [[رهبران]] و [[پیشوایان]] [[هدایتگر]] پیش از او نیز [[دوست]] باشد. اینان همنشین و [[دوستان]] من و [[گرامی‌ترین امت]] من، در نزد من هستند.
| |
| ::::::[[اطاعت]] و [[پیروی]] از [[خداوند]] و [[حجت]] او در عناوین زیر قابل بررسی است:
| |
| :::::*'''[[آمادگی]] روحی و روانی:''' اساسی‌ترین ویژگی در بخش [[رفتار]] ایجاد "[[آمادگی]] روحی و روانی" در خود است. برای [[درک]] [[زمان ظهور حضرت مهدی]]{{ع}}. این امرِ مهم، فقط با عمل به [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] حاصل می‌شود. [[زمینه‌ساز]] [[راستین]] به خوبی می‌داند که محبوب‌ترین [[کارها]] نزد [[امام زمان]]، "انجام [[واجبات]] [[دینی]]" و "ترک [[محرمات]]" است. او به درجه‌ای از [[ایمان]] می‌رسد که [[توفیق]] در عمل به [[واجبات]] و ترک [[کارهای حرام]] را [[بهترین]] لذت‌های [[زندگی]] می‌داند. [[پیشوایان معصوم]]{{ع}} نیز هرگاه از حالت انسان‌های دوران غیبتت یاد می‌کردند، به مناسبت، از انجام [[واجبات]] و [[پروای الهی]] سخن می‌گفتند. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|"إِن لِصَاحِبِ هَذَا الأَمرِ غَیبَه فَلیتقِ اللهَ عَبدٌ وَ لیتَمَسک بِدِینِهِ…"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۳۵، ح۱.</ref>؛ همانا برای صاحبِ این امر، غیبتی است؛ پس باید [[[انسان]]] [[تقوا]] پیشه نماید و به [[دین]] خود چنگ زند…. کسانی که [[صاحب]] [[آمادگی]] روحی و روانی بالایی نشوند، هرگز نمی‌توانند [[یار]] و [[یاور]] خوبی برای آن [[حضرت]] باشند؛ چرا که آنان با کمترین فشاری که برایشان وارد می‌شود، عرصه را خالی می‌کنند. بی‌گمان برای [[حضرت مهدی]]{{ع}} یارانی هست که [[قوت]] و [[قدرت]] بالای روحی و روانی دارند تا بتوانند بر [[دشمنان]] چیره شوند. لازم به یادآوری است که افزون بر انجام [[واجبات]] و ترک [[محرمات]] "رعایت [[آموزه‌های اخلاقی]]" نیز اهمیت والایی دارد، [[امام صادق]]{{ع}} در این‌باره می‌فرماید: {{متن حدیث|"… مَن سُر أَن یکُونَ من أَصحَابِ القَائِمِ فَلینتَظِر وَ لیعمَل بِالوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الأخلَاقِ وَ هُوَ مُنتَظِر…"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۰۰، ح۱۶.</ref>؛ هر کسی که شادمان می‌شود از اینکه از [[یاران قائم]] باشد، پس باید [[منتظر]] باشد، [[پرهیزگاری]] پیشه کند و نیکویی‌های [[اخلاق]] را انجام دهد؛ در حالی که [[منتظر]] است…. [[پروای الهی]] در همه زمان‌ها [[واجب]] است؛ اما به [[دلیل]] شرایط خاص، در [[دوران غیبت]] اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در این زمان عوامل فراوانی دست به دست هم داده تا [[انسان‌ها]] را به [[بیراهه]] بکشاند و [[گمراه]] سازد.
| |
| :::::*'''[[آمادگی]] [[اقتصادی]]:''' [[آمادگی]] [[اقتصادی]] به عنوان یکی از مؤلفه‌های [[زمینه‌سازی]] به دو گونه قابل [[تفسیر]] است:
| |
| :::::الف) یکی از ویژگی‌های "[[عصر ظهور]]" [[رفاه عمومی]] در همه ابعاد [[زندگی]] است. اما این [[رفاه]] و [[آسایش]]، با تلاش و کوشش فراوان [[انسان‌ها]] و آباد کردن [[زمین]] به دست می‌آید<ref>به یاری خداوند در جلد پایانی این مجموعه، به طور مفصل به این بحث می‌پردازیم.</ref>. کسانی که در [[اندیشه]] [[زمینه‌سازی]] برای آن دوران هستند، می‌بایست در [[عصر غیبت]] نیز با تلاش فراوان مواهب [[الهی]] را برای [[خدمت]] به [[بندگان خدا]] به استخدام در آورند. کوشش برای [[فتح]] قله‌های [[دانش]] و [[کشف]] ناشناخته‌های [[جهان هستی]]، یکی از نمونه‌های روشن فعالیت‌های [[نسل]] [[زمینه‌ساز]] است. عقب ماندن از کاروان [[علم]] و [[دانش]]، در همه عرصه‌ها، نه فقط باعث سرشکستگی [[نسل]] [[منتظر]] و [[زمینه‌ساز]] در برابر جهانیان است که خود عاملی برای [[استثمار]] [[بندگان]] [[مستضعف]] و تأمین اهداف [[دشمنان اسلام]] است. از این‌رو [[شایسته]] است [[منتظران]] برای رشد [[توانمندی]] خود، هر چه بیشتر برای کسب [[دانش]] و بهره مندی از [[موهبت‌های الهی]] کوشش کنند.
| |
| :::::ب) از آنجایی که مهم‌ترین و متعالی‌ترین [[هدف]] [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}}، [[اقامه قسط]] و [[عدل]] است و آن هم ارتباط مستقیمی با جنبه‌های [[اقتصادی]] [[زندگی]] دارد، [[منتظر]] او با [[تأسی]] به آن [[امام]] بزرگوار، نه فقط به [[اجرای عدالت]] و [[قسط]] در تمام زوایای [[زندگی]] می‌اندیشد که [[مال]] و [[ثروت]] خود را به گونه‌ای که مورد [[رضایت]] [[امام]] است، صرف می‌کند.
| |
| :::::*[[آمادگی نظامی]]: کسب [[قدرت]] و [[قوت]] برای مقابله با تهدیدهای [[دشمنان]]، همواره مورد تأکید [[آموزه‌های دینی]] بوده است. [[قرآن کریم]] با صراحت تمام بر این مهم تأکید می‌کند: {{متن قرآن|وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ}}<ref>انفال، آیه ۶۰.</ref>؛ و در برابر آنها تا می‌توانید نیرو و اسب‌های سواری آماده کنید تا [[دشمنان]] [[خدا]] و [[دشمنان]] خود و جز آنها که شما نمی‌شناسید و [[خدا]] می‌شناسد را بترسانید. این آموزه اگر چه مربوط به همگان و همه دوران هاست؛ اما با توجه به حساسیت [[دوران غیبت]] و آستانه [[ظهور]]، این [[آمادگی]] اهمیت فراوانی دارد. یکی از نمودهای [[زمینه‌سازی]] [[توانمند]]، [[آمادگی]] جسمانی برای حضور در [[زمان ظهور]] است. [[امام صادق]]{{ع}} دربارۀ [[ویژگی‌های یاران امام مهدی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|"… فَإِن الرجُلَ مِنهُم یعطَی قُوهَ أَربَعینَ رَجُلاً وَ إِن قَلبَهُ لَأشَد مِن زُبَرِ الحَدِیدِ وَ لَو مَروا بِجِبَالِ لَقَطَعُوهَا لَا یکُونَ سُیوفَهُم حَتی یرضَی اللهُ عَزوَجَل"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص ۶۷۳، ح ۲۶.</ref>؛ مردی از [[اصحاب]] او [[توانایی]] [[چهل]] مرد را دارد و [[قلب]] او از پاره آهن استوارتر است و اگر بر کوه‌های آهن بگذرند، آن را بر کنند و شمشیرهای خود را در نیام نکنند تا آنکه [[خدای تعالی]] [[خشنود]] گردد. این [[روایت]] بیانگر این مطلب است که افرادی که ادعای [[انتظار]] و [[زمینه‌سازی]] دارند، هرگز نباید دچار تن پروری و [[سستی]] شوند. [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از [[اتمام حجت]] با جهانیان به ناگزیر با [[معاندان]] و [[دشمنان]]، [[جنگ]] خونینی کرده و همانند جد بزرگوار خود، برخورد شدیدی با آنان خواهد داشت. از [[روایات]] استقاده می‌شود که او در این مواجهه از [[یاران]] خود نیز [[استمداد]] می‌طلبد و آنان نیز در نهایت [[شجاعت]] به صف [[مبارزه]] خواهند پیوست. حال چنین یارانی، می‌بایست [[پیش از ظهور]] فراهم آیند و این ممکن نیست مگر با افزایش [[توان]] و [[قدرت جسمانی]] در [[عصر انتظار]]. چنانچه تمامی [[منتظران]] به این امور مهم و اساسی توجه لازم را داشته باشند، بدون [[تردید]] نقش مؤثری برای [[درک]] [[دوران ظهور]] ایفا خواهند کرد. سخن را در این بخش با [[کلامی]] [[نورانی]] از [[امام صادق]]{{ع}} در [[وصف]] [[یاران خاص]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} به پایان می‌بریم: مردانی که گویی [[قلب]] هایشان مانند [[پاره‌های آهن]] است. هیچ چیز نتواند دلهای آنان را نسبت به [[ذات خداوند]] گرفتار [[شک]] سازد. سخت‌تر از سنگ هستند. اگر بر کوه‌ها حمله کنند، آنها را از هم خواهند پاشید… گویی که بر اسبان خود، مانند [[عقاب]] هستند. بر زین اسب [[امام]] دست می‌کشند و از این کار [[برکت]] طلب می‌کنند. گرد [[امام]] خویش می‌چرخند و در [[جنگ‌ها]] [[جان]] خود را سپر او می‌سازند و هر چه او بخواهد، برایش انجام می‌دهند. مردانی که شب‌ها نمی‌خوابند؛ در نمازشان همهمه‌ای چون صدای [[زنبور عسل]] دارند. شب‌ها بر پای خویش [[ایستاده]] و صبح بر مرکب‌های خود سوارند. [[پارسایان]] شب‌اند و [[شیران روز]]. [[اطاعت]] آنان در برابر امامشان، از [[اطاعت]] کنیز برای آقایش زیادتر است. مانند چراغ‌ها هستند… گویی که [[دل]] هایشان قندیل است. از [[ترس]] [[خدا]] بیمناک و خواهان شهادت‌اند. تمنایشان [[شهید]] شدن در راه خداست. شعارشان این است: "ای [[مردم]]! برای [[خون خواهی]] [[حسین]] به پا خیزید." وقتی حرکت می‌کنند، پیشاپیش آنان به فاصله یک ماه [[ترس]] و [[وحشت]] حرکت کند، آنان دسته دسته به سوی مولا می‌روند. [[خدا]] به وسیله آنان، [[امام]] [[راستین]] را [[یاری]] می‌فرماید<ref>محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۵۴-۶۱.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{پرسمان آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور}}
| |
| | |
| ==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:(اب): پرسش‌هایی با ۲ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اب): پرسش‌های مهدویت با ۲ پاسخ]]
| |
| [[رده:اتمام لینک داخلی]]
| |
