|
برچسب: تغییر هدف تغییرمسیر |
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}}ا
| | #تغییر_مسیر [[امام جواد علیه‌السلام]] |
| {{امامت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[اهل بیت پیامبر خاتم]]''' است. "'''امام محمد تقی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام محمد تقی در حدیث]] | [[امام محمد تقی در کلام اسلامی]] | [[امام محمد تقی در تاریخ اسلام]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام محمد تقی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| [[نهمین امام]] و پیشوای [[شیعه]]، [[فرزند]] [[امام رضا]]{{ع}} که نامش [[محمد]] و لقبش جواد و [[تقی]] بود. وی در سال ۱۹۵ هجری در [[مدینه]] متولد شد. هشت ساله بود که پدرش [[شهید]] شد و او در سال ۲۰۳ هجری به [[امامت]] رسد. [[مأمون]]، [[خلیفه عباسی]] چون از نفوذ [[باطنی]] و [[معنوی]] او در میان [[مردم]] بیمناک بود، آن [[حضرت]] را تحت [[مراقبت]] خویش گرفت و از همین رو دخترش را به [[ازدواج حضرت]] جواد{{ع}} درآورد، تا یک مراقب دائمی و خانگی نسبت به او داشته باشد. [[علم]] و [[فضیلت]] [[جوادالائمه]]{{ع}} نیز همچون پدرش، فراوان بود و در مجالس بحثی که [[خلیفه]] ترتیب می‌‌داد تا از [[موقعیت]] [[اجتماعی]] او بکاهد، [[حضرت جواد]]{{ع}} با آنکه کم سن و سال و [[جوان]] بود، ولی همه را مغلوب میکرد و در همه [[علوم]] و [[فنون]]، سرآمد بود. مدت امامتش ۱۷ سال بود و در همین مدت، [[شاگردان]] برجسته‌ای [[تربیت]] کرد، همچون: [[محمد بن سنان]]، [[فضل بن شاذان]]، [[ابن ابی عمیر]]، [[علی بن مهزیار]]، [[ابو تمام طایی]]. پس از [[مأمون]]، [[معتصم]] [[خلیفه]] شد و [[همسر]] [[امام]] را تحریک کرد تا [[حضرت جواد]]{{ع}} را [[مسموم]] کند. [[همسر]] [[امام]]، [[ام الفضل]]، به [[وسوسه]] او شوهر جوانش را با انگور [[مسموم]] به [[شهادت]] رساند. [[حضرت جواد]]{{ع}} جوان‌ترین [[امام]] [[شیعه]] بود و هنگام [[شهادت]] ۲۵ سال داشت. روز آخر [[ذی قعده]] سال ۲۲۰ هجری، روز [[شهادت]] اوست. [[قبر]] مطهرش در [[کاظمین]]، از شهرهای [[عراق]]، [[زیارتگاه]] [[شیعیان]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)| فرهنگ‌نامه دینی]]، ص:۲۰۳.</ref>.
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *نام مبارکش [[علی]] و یازدهمین تن از [[چهارده معصوم]] {{ع}} است. به سال ۱۹۵ ه. در [[مدینه]] زاده شد و در بیست و پنج سالگی به [[شهادت]] رسید. [[پدر]] ارجمندش [[امام رضا]] {{ع}} [[هشتمین امام]] [[معصوم]] و مادرش خیزران (سَبیکه) است. از لقب‌های مشهور او است: جواد و [[تقی]] و [[کنیه]] گرامی‌اش [[ابو جعفر ثانی]] است<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۱۱/ ۲۷۳؛ الانوار البهیة، ۲۲۵.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۱۸.</ref>.
| |
| | |
| ==[[فضائل]] و [[مناقب]]==
| |
| *[[امام]] [[محمد]] [[تقی]] همانند دیگر [[امامان معصوم]] {{عم}} در خصال [[نیک]] و [[اخلاق پسندیده]] همچون جد خویش، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} بود. در [[عبادت]] و [[طاعت]] شهرتی تمام داشت و بیش‌تر روزها در [[روزه]] بود و شب‌ها به [[عبادت]] و [[راز]] و [[نیاز]]. پیوسته این [[حدیث]] [[پیامبر]] {{صل}} را بر زبان داشت که "هر کس [[نماز شب]] بگزارد، چهره‌اش در روز زیبا و [[نورانی]] گردد"<ref>علل الشرائع، ۲/ ۳۶۳.</ref>. [[فروتنی]] [[امام]] [[محمد]] [[تقی]] {{ع}} از صفات برجسته او است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۸.</ref>.
| |
| *در [[برخورد با مردم]] بسیار [[متواضع]] و [[مهربان]] بود و می‌فرمود: "[[فروتنی]]، زینت و [[شرافت]] حسب و [[نسب]] است"<ref>بحارالانوار، ۷۷/ ۱۳۳.</ref>. [[جود]] و [[بخشش]] او زبانزد همه بود و امروزه نیز آن [[امام]] {{ع}} را بدین صفت می‌شناسند و بدین روی از [[القاب]] مشهورش "[[جواد الائمه]]" است. هر کس نیازی بدو می‌آورد، [[حاجت]] روا بازمی‌گشت<ref>بحارالانوار، ۵۰/ ۱۰۲ و ۱۰۳.</ref>. آنچه از موقوفات [[بنی‌هاشم]] و [[پدران]] معصومش به دست می‌آورد، میان [[نیازمندان]] تقسیم میکرد<ref>زندگانی امام جواد، ۴۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۹.</ref>.
| |
| | |
| ==[[امامت]]==
| |
| *[[شیخ مفید]] نوشته است که [[حضرت رضا]] {{ع}} از [[دنیا]] رفت و سراغ نداریم فرزندی از او مانده باشد جز پسر ارجمندش، [[ابوجعفر]] [[محمد]] {{ع}} که پس از او [[امامت]] را به دست گرفت<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۱۱/ ۲۷۱.</ref>. همچنین، از [[امام رضا]] {{ع}} [[نقل]] کرده‌اند که به صراحت [[فرزند]] گرامی خویش [[حضرت محمد]] [[تقی]] {{ع}} را به [[وصایت]] و [[امامت]] خوانده است<ref>الاصول من الکافی، ۱/ ۳۲۲؛ عیون اخبار الرضا، ۲/ ۲۴۲.</ref>. افزون بر این، [[برتری]] [[آشکار]] [[امام]] [[محمد]] [[تقی]] {{ع}} بر [[مردم]] روزگار خویش دلیلی دیگر بر [[امامت]] او است<ref>اعلام الوری، ۳۳۵.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۹.</ref>.
| |
| | |
| ==روزگار [[امامت]]==
| |
| *[[امام]] [[محمد]] [[تقی]] {{ع}} از سال ۲۰۳ تا ۲۲۰ ه. [[امامت]] کرد. خلفای معاصر آن [[امام همام]] {{ع}} عبارت‌اند از: [[مأمون]] و [[معتصم]]<ref>اعیان الشیعه، ۲/ ۳۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۱۹.</ref>.
| |
| *مهم‌ترین برنامه [[امامت]] [[امام]] [[محمد]] [[تقی]] {{ع}} ادامه راه [[پدر]] و پی جستن برنامه‌های ایشان برای گسترش [[مذهب تشیع]] و [[هدایت]] [[امت]] بود. نخستین گام [[امام]] {{ع}} در این راه آن بود که پایتخت [[عباسیان]] را ترک جست و به [[مدینه]] رفت. این کار به معنای رد [[مشروعیت حکومت]] [[عباسی]] و گونه‌ای مقابله با آن تلقی می‌گشت. با [[حضور امام]] {{ع}} در [[مدینه]]، [[فقیهان]] و [[عالمان]] بسیاری پیرامونش گرد آمدند و از محضرش کسب [[فیض]] کردند. [[امام]] {{ع}} برای پیگیری برنامه‌های خود، دانشمندانی را به [[بلاد اسلامی]] گسیل کرد که با عنوان "ثقات" مشهورند. آنان [[وظیفه]] داشتند [[مردم]] را از [[علوم آل محمد]] {{ع}} بهره‌مند سازند و [[تعالیم]] اصیل [[دینی]] را بگسترانند<ref>مسند الامام الجواد، ۴۳، ۸۸ و ۸۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۱۹.</ref>.
| |
| *[[امام]] {{ع}} خود در [[مدینه]] و مدتی نیز در [[بغداد]] به [[ارشاد]] [[مردم]] پرداخت و به امور آنان رسیدگی کرد<ref>سیره چهارده معصوم، ۷۹۱.</ref>. گاه در جلسه‌های [[علمی]] با [[مخالفان]] مباحثه میکرد و به شبهه‌های آنان پاسخ می‌گفت و از [[حقانیت]] [[شیعه]] پرده بر می‌داشت<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۱۱/ ۲۸۴- ۲۸۲.</ref>. [[امام]] [[محمد]] [[تقی]] {{ع}} پیوسته بر افشای ستمکاری‌ها و جفاکاری‌های [[حکومت عباسی]] پای می‌فشرد و [[پیروان]] خویش را [[تشویق]] میکرد که در برابر [[بدعت‌ها]] و کژ روی‌های [[عباسیان]] به مقابله برخیزند<ref>الفصول المهمة، ۲۷۴؛ مسند الامام الجواد، ۵۶؛ مُحَج الدعوات، ۵۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۲۰.</ref>.
| |
| | |
| ==[[شبهه]] خردسالی [[امام]]==
| |
| *[مام جواد {{ع}} نخستین تن از [[دوازده امام]] [[شیعه]] بود که در خردسالی به [[امامت]] رسید. پس از ایشان، [[امام هادی]] {{ع}} و [[امام مهدی]] {{ع}} نیز در خردسالی به [[امامت]] رسیدند. برخی این موضوع را به عنوان [[شبهه]] مطرح ساخته و کوشیده‌اند مسئله [[امامت]] ایشان را به ابهام کشانند. هر چند در [[تاریخ]] [[بشر]]، کسانی را می‌توان یافت که در [[کودکی]] از نبوغ ذاتی فوق العاده‌ای بهره‌مند بوده‌اند و بدین روی، نمی‌توان خردسالی [[امام]] {{ع}} را دلیلی بر رد [[امامت]] ایشان به شمار آورد، اما [[شیعیان]] دلایلی دیگر نیز بر این افزوده‌اند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۲۰.</ref>:
| |
| #[[ایمان به خدا]] مستلزم آن است که [[آدمی]] به این نیز [[ایمان]] آوَرَد که همه [[افعال خداوند]] از روی [[مصلحت]] است و باید بی چون و چرا به آن تن در داد. [[خداوند]]، [[قادر]] و [[حکیم]] است و بنابر [[مصلحت]]، [[بنده]] [[برگزیده]] خویش را در خردسالی به [[امامت]] رسانده است و این هیچ تناقضی در پی ندارد و امر محالی با خود نمی‌آورد.
| |
| #بنابر [[نص]] [[قرآن]]، [[حضرت عیسی]] {{ع}} و یحیی {{ع}} در خردسالی به [[نبوت]] رسیده‌اند<ref>{{متن قرآن|قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا }}؛ سوره مریم؛ آیه ۳۰، {{متن قرآن|يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا }}؛ آیه ۱۲.</ref>.
| |
| #در [[تاریخ اسلام]]، نمونه‌هایی در دست است که مسئولیت‌هایی بزرگ و کارهایی سترگ به خردسالان سپرده شده است؛ مانند [[بیعت]] [[امام علی]] {{ع}} با [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[کودکی]]، نقش داشتن [[امام حسن]] {{ع}} و [[امام حسین]] {{ع}} در ماجرای [[مباهله]] و نیز [[گواهی]] آنان در ماجرای [[فدک]] نزد [[خلیفه اول]].
| |
| #[[امامت]] [[حضرت جواد]] {{ع}} در خردسالی، ذهن [[مسلمانان]] را برای پذیرفتن [[امامت حضرت مهدی]] {{ع}} و [[غیبت]] ایشان در خردسالی آماده ساخت. | |
| #چنان که از [[تاریخ]] نیز بر می‌آید، [[امامت]] [[حضرت جواد]] {{ع}} در خردسالی آزمایشی سخت برای [[شیعیان]] بود تا [[مؤمنان راستین]] خویش را نشان دهند و به مقامی والاتر رسند. در این ماجرا، برخی کسان- که [[سست ایمان]] و مردد بودند- از راه به در رفتند و بازشناخته گشتند<ref>الملل و النحل، ۱/ ۱۶۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۲۰-۱۲۱.</ref>.
| |
| | |
| ==[[شهادت]]==
| |
| *[[امام]] [[محمد تقی]] {{ع}} در [[جوانی]] به [[شهادت]] رسید. چون [[معتصم عباسی]]، فعالیت‌های [[امام]] {{ع}} را برای [[حکومت]] خویش خطرساز یافت، به سال ۲۲۰ ه. طرح [[قتل]] [[امام]] {{ع}} را عملی ساخت و با [[زهری]] کشنده ایشان را به [[شهادت]] رساند و [[امام]] {{ع}} در این هنگام بیست و پنج سال بیش نداشت. [[مرقد]] [[مقدس]] [[امام]] [[محمد]] [[تقی]]، کنار جد گرامی‌اش [[حضرت موسی بن جعفر]] {{ع}} در [[کاظمین]] [[عراق]] جای دارد<ref>مناقب آل ابی‌طالب/ ۴/ ۴۱۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۲۱.</ref>.
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
| |
| * [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| | |
| [[رده:امام محمد تقی]]
| |
| [[رده:مدخل]]
| |
