|
|
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[سوید بن غفله جعفی]] |
| {{امامت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[سوید بن غفله در تاریخ اسلامی]] | [[سوید بن غفله در تراجم و رجال]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *[[سوید بن غفله بن عوسجه بن سعد جعفی]] [[کوفی]]، ملقب به ابوامیه، از [[قبیله]] مذحج و از طبقه اول [[تابعین]]<ref>تهذیب التهذیب، ابن حجر عسقلانی، ج۴، ص۲۷۸؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۶، ص۱۳۲.</ref> بوده است <ref>النجوم الزاهره، یوسف بن تغری بردی، ج۱، ص۲۰۳.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را در زمره [[اصحاب حضرت علی]]<ref>رجال الطوسی، طوسی، ج۱، ص۶۶.</ref> و [[امام حسن]]{{عم}}<ref>رجال الطوسی، طوسی، ج۱، ص۹۴.</ref>؛ [[برقی]] او را جزء [[دوستان]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}<ref>رجال البرقی، برقی، ص۴.</ref> و [[ابن‌عساکر]] وی را جزء [[راویان]] از [[امام حسن]]{{ع}} به شمار آورده است<ref>تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج۱۳، ص۱۶۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۵.</ref>
| |
| | |
| ==[[تاریخ]] ولادت==
| |
| *سوید در سال [[عام الفیل]] یا دو سال بعد از آن متولد شده است<ref>بهجة الآمال، حسین بن رضا بروجردی، ج۴، ص۵۰۴؛ منتهی المقال، محمد بن اسماعیل مازندرانی، ج۳، ص۴۱۷.</ref> و از او [[روایت]] شده که گفته است: "من و [[پیامبر]] هم سال بودیم، و من در سال فیل متولد شدم". همچنین از او [[نقل]] شده که گفته است: "من دو سال از [[پیامبر]]{{صل}} کوچک‌تر بودم"<ref>دلائل النبوه، ابوبکر بیهقی، ج۱، ص۷۹؛ تاریخ الإسلام، ذهبی، ج۶، ص۷۶؛ الوافی بالوفیات، صفدی، ج۱۶، ص۴۶؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر، ج۹، ص۳۷.</ref>.
| |
| *وی [[دوران جاهلیت]] را [[درک]] کرد<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۶۷۹.</ref> و گفته شده است که او با [[پیامبر]]{{صل}} [[نماز]] خوانده و همنشین ایشان بوده است، در حالی که این مطلب صحیح نیست<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۶.</ref>. او در زمان [[حیات]] آن [[حضرت]] [[مسلمان]] شد و به منظور [[دیدار]] آن [[حضرت]] راهی [[مدینه]] شد اما هنگامی به [[مدینه]] وارد شد که [[رسول خدا]]{{صل}} [[رحلت]] فرموده بود<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۳-۱۳۲؛ المنتظم، ابن جوزی، ج۶، ص۲۲۷؛ أسد الغابه، ابن اثیر، ج۲، ص۳۴۰؛ النجوم الزاهره، ج۱، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۵-۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[ویژگی‌های اخلاقی]]==
| |
| *سوید، مردی [[زاهد]] و [[متواضع]] بود<ref>الإصابه، ابن حجر، ج۳، ص۲۲۱.</ref>. [[علی بن مدینی]] می‌گوید: "روزی به [[خانه]] [[احمد بن حنبل]] داخل شدم؛ خانه‌اش آن‌گونه بود که [[خانه]] [[سوید بن غفله]]، از نظر [[زهد]] و [[تواضع]] توصیف شده بود"<ref>تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج۴، ص۲۷۸؛ تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸.</ref>. همچنین سوید فردی [[فقیه]]، [[عابد]]، قانع و عالی‌قدر بود<ref>شذرات الذهب، ابن عماد حنبلی، ج۱، ص۳۳۳؛ مرآة الجنان، عبدالله بن اسعد یافعی، ج۱، ص۱۳۲؛ العبر، محمد بن احمد ذهبی، ج۱، ص۶۸.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[فعالیت‌های جهادی]]==
| |
| *[[سوید بن غفله]] در [[جنگ قادسیه]] [[شرکت]] داشت. او مردی [[شجاع]] و دلیر بود و [[نقل]] شده است، در [[جنگ قادسیه]] ناگهان فریادی در [[لشکر]] بلند شد که شیری به سوی [[لشکر]] می‌آید؛ پس سوید به طرف شیر حمله کرد و با [[شمشیر]] خود بر فرق آن کوبید، به طوری که [[شمشیر]] او تا کمر شیر رسید و آن را از پا در آورد<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۶۷۹؛ أسد الغابه، ج۲، ص۳۴۰-۳۴۱.</ref>. همچنین وی در [[جنگ صفین]] با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} همراه بود <ref>الاستیعاب، ج۲، ص۶۷۹؛ بهجة الآمال، ج۴، ص۵۰۵؛ قاموس الرجال، محمد تقی شوشتری، ج۵، ص۳۴۶.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[فعالیت‌های فرهنگی]]==
| |
| *سوید از [[حضرت علی]]، [[امام حسن]]{{عم}}، [[ابن مسعود]]، [[ابوذر]]، [[بلال]]، [[سلیمان بن ربیعه]]، [[زر بن حبیش]]، [[عبدالرحمن بن عبله]] و... [[روایت]] [[نقل]] کرده است و [[ابراهیم نخعی]]، [[سلمه بن کهیل]]، [[ابراهیم بن عبدالاعلی]]، [[نعیم بن ابوهند]]، [[عبده بن ابولبابه]]، [[عبدالعزیز بن رفیع]]، میسر، [[عبدالرحمن بن ابولیلی]]، [[شعبی]]، [[خیثمه بن عبدالرحمن]]، [[جابر جعفی]]، حنان و... از او [[روایت]] [[نقل]] کرده‌اند <ref>تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۸؛ تهذیب الأسماء و اللغات، یحیی بن شرف نووی، ج۱، ص۱۷۴؛ الإصابه، ج۳، ص۲۲۱؛ تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۶؛ موسوعة طبقات الفقهاء، جعفر سبحانی، ج۱، ص۳۹۴.</ref>.
| |
| *همچنین سوید [[راوی]] [[احتجاج]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} بر [[مردم]] در ماجرای [[غضب]] [[فدک]] از ایشان است <ref>الاحتجاج، احمد بن علی طبرسی، ج۱، ص۱۰۸.</ref>. [[سوید بن غفله]] درباره [[زهد]] و [[پارسایی]] [[حضرت علی]]{{ع}} چنین [[نقل]] کرده است: "روزی به نزد [[علی]]{{ع}} رفتم و دیدم که در خانه‌اش جز [[حصیر]] کهنه‌ای که آن [[حضرت]] روی آن نشسته است، چیزی نیست؛ پس گفتم: یا [[امیرالمؤمنین]]! شما [[فرمانروا]] و [[حاکم مسلمین]] هستید و [[بیت‌المال]] در [[اختیار]] شماست و [[مردم]] دسته دسته به [[خدمت]] شما می‌آیند، در حالی که جز این [[حصیر]] چیزی در [[خانه]] شما نیست؟!
| |
| *فرمود: ای سوید! [[انسان]] [[عاقل]] با وجود سرای [[جاودانی]] پیش رو، این سرای گذرا را آباد نمی‌کند؛ ما کالای خود را به آنجا منتقل کرده‌ایم و ما را نیز در [[آینده]] نزدیک بدان جا می‌برند! پس به [[خدا]] [[سوگند]] که سخن او مرا به [[گریه]] در آورد"<ref>تذکره الخواص، سبط بن جوزی، ص۱۱۰.</ref>.
| |
| *همچنین از [[سوید بن غفله]] [[نقل]] شده است:"روزی به امر [[پیامبر]]{{صل}} جمع کننده [[زکات]] پیش ما آمد، من دست او را گرفتم و در فرمانی که برای او نوشته شده بود، چنین خواندم که نباید دام‌های جدا از یکدیگر را یکجا، جمع و نباید دام‌های جمع شده را از یکدیگر پراکنده سازد؛ در همان حال، مردی ماده شتر بزرگ و تنومندی را آورد که او برای [[زکات]] بپذیرد، اما او نپذیرفت. کس دیگری [[ناقه]] دیگری را که از آن کم ارزش‌تر بود، آورد که او آن را هم نپذیرفت و گفت: "چگونه چون ممکن است [[آسمان]] بر من سایه افکند و [[زمین]] مرا بر خود [[تحمل]] کند، در حالی که چون به حضور [[پیامبر]]{{صل}} برسم، [[بهترین]] شتر شخص [[مسلمانی]] را برای [[زکات]] گرفته باشم"<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۳؛ أسد الغابه، ج۲، ص۳۴۰.
| |
| *در [[گرفتن زکات]]، [[دستور پیامبر]] اعظم{{صل}} این بود که دام‌های گزیده و خوب را برای [[زکات]] از پرداخت کنندگان نگیرند و با آنان [[مدارا]] و [[مهربانی]] کنند؛ برای [[آگاهی]] بیشتر، به بحث [[زکات]] کتاب‌های مفصل [[فقه]] مراجعه شود.</ref>؟<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۷-۴۲۸.</ref>
| |
| | |
| ==مدت [[عمر]] و [[تاریخ]] [[وفات]]==
| |
| *در منابع درباره سن [[سوید بن غفله]] و [[تاریخ]] [[وفات]] او [[اختلاف]] نظر وجود دارد؛ [[ابونعیم]] [[سال]] [[وفات]] وی را [[تاریخ]] [[سال]] هشتاد [[هجری]] می‌داند و [[ابوعبید قاسم بن سلام]]، [[ابن نمیر]] و [[هارون بن حاتم]] [[تاریخ]] درگذشت سوید را سال ۸۱ [[هجری]] [[نقل]] کرده‌اند<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸.</ref>. [[عمرو بن علی]] و [[فلاس]] هم سال ۸۲ [[هجری]] را سال [[وفات]] او می‌دانند<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸؛ تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۹.</ref>. هیثم سن او را هنگام درگذشت، ۱۲۸ سال؛ [[ابن نمیر]] و [[عمرو بن علی]]، ۱۲۰ سال و [[عاصم بن کلیب]] ۱۳۰ سال [[نقل]] کرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۹؛ تهذیب الأسماء و اللغات، ج۱، ص۱۷۴؛ الإصابه، ج۳، ص۲۲۱.</ref>. درباره وضعیت سوید در کهن سالی از [[حنش بن حارث بن لقیط]] [[نقل]] شده که گفته است: وقتی [[سوید بن غفله]] برای رفتن پیش همسری که در [[قبیله]] [[بنی‌اسد]] داشت، از کنار ما در [[مسجد]] می‌گذشت، در آن هنگام، ۱۲۷ ساله بود. او گاهی در [[نماز]] توان [[رکوع]] کردن داشت و گاه [[رکوع]] را انجام نمی‌داد و گاهی نشسته [[نماز]] می‌خواند. خیثمه درباره [[وصیت]] سوید، می‌گوید: [[سوید بن غفله]] [[وصیت]] کرد که "وقتی [[مردم]]، به هیچ کس خبر ندهید و در قبرم گچ و آجر و چوب به کار نبرید و هیچ زنی در [[تشییع]] جنازه‌ام حاضر نشود و مرا در چیز دیگری جز همین دو جامه‌ام [[کفن]] نکنید"<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۴ - ۱۳۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۸.</ref>
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1100376.jpg|22px]] [[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)|'''اصحاب امام حسن مجتبی''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل]]
| |
| [[رده:اعلام]]
| |
| [[رده:سوید بن غفله]]
| |
| [[رده:مدخل اصحاب امام حسن مجتبی]]
| |
