اعتقاد و امید به تحقق وضع مطلوب: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۲

انتظار ظهور امام زمان(ع) از وظایف شیعیان در عصر غیبت شمرده می‌‌شود. انتظار دارای ارکانی است که اعتقاد به تحقق وضع مطلوب از جمله این ارکان محسوب می‌شود. "اعتقاد به تحقق وضع مطلوب" این است که انسان منتظِر باید نسبت به گذر از وضع موجود و قرارگرفتن در وضع مطلوب امیدوار بوده و به آن ایمان داشته باشد. اعتقاد به اینکه روزی وضع مطلوب محقق می‌شود با انتظار رابطه‌ای منطقی دارد،؛ چراکه کسانی که اعتقادی به بهبودی اوضاع جهان و تحقق وضع مطلوب ندارند، در انتظار آن نمی‌نشینند.

معنای ارکان انتظار

ارکان جمع رکن است که به پایه و بخش اصلی هر چیزی گفته می‌شود که سبب پایندگی آن است^[۱]. در اصطلاح مهدویت، ارکان ‌انتظار‌ به ‌چند ‌مؤلفه ‌اساسی ‌گفته ‌می‌شود که ‌برای‌ تحقق ‌انتظار راستین امام مهدی(ع) ضروری ‌هستند که ‌در ‌صورت‌ فقدان حتی ‌یکی ‌از این ‌چند ‌رکن، انتظار واقعی محقق نمی‌شود.

ارکان انتظار، عناصر اصلی و پایه‌های اساسی انتظار ظهور و فرج امام مهدی(ع) است که هر مسلمانی بدون داشتن آنها منتظِر شمرده نمی‌شود و نبود هر یک از آنها موجب انحراف در معنای راستین انتظار می‌گردد. به عبارت دیگر، ارکان انتظار شماری از بینش‌ها و کنش‌هایی هستند که تحقق ماهیت انتظار راستین وابسته به تحقق آنهاست.

اعتقاد به تحقق وضع مطلوب

امید و تلاش برای گذر از وضع موجود و قرار گرفتن در وضع مطلوب در شکل‌گیری انتظار در انسان نقش اساسی دارد،؛ چراکه انسان، به دلیل دارا بودن ظرفیت‌های فراوان، همواره برای رشد فکری و معنوی خود در تلاش است و چون این امر در زمان غیبت به دلیل نبودن امام بسیار سخت یا شاید بتوان گفت در مواقعی ناممکن است به همین دلیل به امید آینده‌ای مطلوب به انتظار می‌‌نشیند^[۲]. امید به آینده‌ای که در آن مردم جهان از بیدادگری، استبداد و فشار نجات پیدا می‌‌کنند و اضطراب‌ها، ناامنی‌ها و افکارهای خبیث ضد انسانی از بین می‌‌رود^[۳].

مؤلفه‌های اعتقاد به تحقق وضع مطلوب

باید توجه داشت، شکل‌گیری این رکن و وظیفۀ اساسی شکل‌گیری ساده ای نیست و احتیاج به مؤلفه‌هایی دارد، مانند:

اعتقاد منتظر برای آینده مطلوب؛ باید همراه با باور قلبی باشد؛ زیرا باور قلبی، امید به آینده‌ای روشن را به منتظر نوید می‌‌دهد^[۴].
اعتقاد منتظر برای آیندۀ مطلوب نباید غیر مسؤلانه باشد، یعنی شخص منتظر اگر چه به وضعیت موجود، معترض است، ولی باید برای بهبود شرایط موجود به اندازۀ وسعش قدم بردارد و تنها چشم به راه آینده نباشد. چنان که در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «لِیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ اَلْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً»^[۵]

پرسش‌های وابسته

آیا اعتقاد و امید به تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار و وظایف منتظران است؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

ارکان انتظار

منابع

پانویس

↑ معجم مقاييس اللغه، ج2، ص430؛ العين، ج1، ص354؛ الصحاح، ج۵، ص۲۱۲۶، «ركن»؛ دهخدا، علی‌ اکبر؛ لغت‌نامه‌ دهخدا، چ۲، ج۲، ص۱۸۸۸.
↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۷۶-۸۴؛ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۶۴.
↑ ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۳۰-۳۴.
↑ ر.ک: پناهیان؛ علی رضا، انتظار عامیانه عالمانه عارفانه، ص۱۰۶؛ نیلی‌پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران ۱، ص۲۲ ـ ۳۰.
↑ ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ج۵، ص۳۰۹-۳۱۲؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۷۶-۸۴.

[1] معجم مقاييس اللغه، ج2، ص430؛ العين، ج1، ص354؛ الصحاح، ج۵، ص۲۱۲۶، «ركن»؛ دهخدا، علی‌ اکبر؛ لغت‌نامه‌ دهخدا، چ۲، ج۲، ص۱۸۸۸.

[2] ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۷۶-۸۴؛ باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۶۴.

[3] ر.ک: قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۳۰-۳۴.

[4] ر.ک: پناهیان؛ علی رضا، انتظار عامیانه عالمانه عارفانه، ص۱۰۶؛ نیلی‌پور، مهدی، انتظار و وظایف منتظران ۱، ص۲۲ ـ ۳۰.

[5] ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ج۵، ص۳۰۹-۳۱۲؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۷۶-۸۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مهدویت/بالا}}
+{{مدخل مرتبط
-{{انتظار/ارکان انتظار}}
+| موضوع مرتبط = ارکان انتظار
-'''اعتقاد به تحقق وضع مطلوب''' یکی از ارکان مهم و اساسی که [[منتظران]] باید آن را جز وظایفشان قرار دهند؛ چرا که [[اعتقاد]] به وضع مطلوب در [[آینده]] با [[انتظار]] و [[آینده]] نگریِ مثبت رابطه‌ای اصولی دارد، زیرا کسانی که [[اعتقادی]] به بهبودی  وضع [[جهان]] ندارند نمی‌توانند [[انتظار]] روزهای خوش و [[نورانی]] را بکشند اما آنان که این [[اعتقاد]] دارند دارند به طور قطع [[انتظار]] آن روزها را می‌‌کشند<ref>ر.ک. [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۳۲.</ref>. باتوجه به این که [[اعتقاد]] به وضع مطلوب از [[ارکان انتظار]] است می‌‌تواند اینچنین نتیجه گرفت که [[اعتقاد]] به وضع مطلوب از [[وظایف منتظران]] نیز است، چرا که [[اعتقاد]] به [[آینده]] مطلوب با [[انتظار]] و [[آینده]] نگریِ مثبت رابطه‌ای اصولی دارد، زیرا کسانی که [[ناامید]] برای بهبودی وضع [[جهان]] هستند نمی‌توانند [[انتظار]] روزهای خوش و [[نورانی]] را بکشند اما آنان که [[امید]] به آیندۀ مطلوب دارند به طور قطع [[انتظار]] آن روزها را می‌‌کشند<ref>ر.ک. [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|انتظار فرج]]، ص ۳۳۲.</ref>.
+| عنوان مدخل  =
+| مداخل مرتبط =
+| پرسش مرتبط  =امام مهدی (پرسش)
+}}
-==مقدمه==
+[[انتظار ظهور امام زمان]]{{ع}} از وظایف شیعیان در عصر غیبت شمرده می‌‌شود. [[انتظار]] دارای ارکانی است که '''اعتقاد به تحقق وضع مطلوب''' از جمله این ارکان محسوب می‌شود. "اعتقاد به تحقق وضع مطلوب" این است که [[انسان]] [[منتظِر]] باید نسبت به گذر از وضع موجود و قرارگرفتن در وضع مطلوب [[امیدوار]] بوده و به آن [[ایمان]] داشته باشد. [[اعتقاد]] به اینکه روزی وضع مطلوب محقق می‌شود با انتظار رابطه‌ای منطقی دارد،؛ چراکه کسانی که [[اعتقادی]] به بهبودی اوضاع [[جهان]] و تحقق وضع مطلوب ندارند، در انتظار آن نمی‌نشینند.
-[[امید]] و [[تلاش برای گذر از وضع موجود]] و قرار گرفتن در وضع مطلوب در شکل‌گیری [[انتظار]] [[منتظر]]، نقش اساسی دارد چرا که [[انسان]]، به [[دلیل]] دارا بودن ظرفیت‌های فراوان، همواره برای رشد [[فکری]] و [[معنوی]] خود در تلاش است و چون این امر در [[زمان غیبت]] به [[دلیل]] نبودن [[امام]] بسیار سخت یا شاید بتوان گفت در مواقعی ناممکن است به همین [[دلیل]] به [[امید]] آینده‌ای مطلوب به [[انتظار]] می‌‌نشیند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴؛ [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۶۴؛ [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۴۹-۱۵۳.</ref>. [[امید]] به آینده‌ای که در آن [[مردم]] [[جهان]] از [[بیدادگری]]، [[استبداد]] و فشار [[نجات]] پیدا می‌‌کنند و [[اضطراب]] ها، [[ناامنی‌ها]] و افکارهای خبیث ضد انسانی از بین می‌‌رود<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۰-۳۴.</ref>.
-==مؤلفه‌های [[اعتقاد]] به [[آینده]]==
+== معنای [[ارکان انتظار]] ==
-*باید توجه داشت، شکل گیری این رکن و وظیفۀ اساسی شکل گیری ساده ای نیست و احتیاج به مؤلفه‌هایی دارد، مانند:
+{{اصلی|ارکان انتظار}}
-#[[اعتقاد]] [[منتظر]] برای [[آینده]] مطلوب؛ باید همراه با [[باور قلبی]] باشد، زیرا [[باور قلبی]]، [[امید]] به آینده‌ای روشن را به [[منتظر]] نوید می‌‌دهد<ref>ر.ک. [[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص ۱۰۶؛[[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران ۱]]، ص ۲۲ ـ ۳۰.</ref>.
+ارکان جمع رکن است که به پایه و بخش اصلی هر چیزی گفته می‌شود که سبب پایندگی آن است<ref>معجم مقاييس اللغه، ج2، ص430؛ العين، ج1، ص354؛ الصحاح، ج۵، ص۲۱۲۶، «ركن»؛ دهخدا، علی‌ اکبر؛ لغت‌نامه‌ دهخدا، چ۲، ج۲، ص۱۸۸۸.</ref>. در اصطلاح [[مهدویت]]، ارکان ‌انتظار‌ به ‌چند ‌مؤلفه ‌اساسی ‌گفته ‌می‌شود که ‌برای‌ تحقق ‌انتظار راستین [[امام مهدی]]{{ع}} ضروری ‌هستند که ‌در ‌صورت‌ فقدان حتی ‌یکی ‌از این ‌چند ‌رکن، [[انتظار واقعی]] محقق نمی‌شود.
-#[[اعتقاد]] [[منتظر]] برای آیندۀ مطلوب نباید غیر مسؤلانه باشد، یعنی شخص [[منتظر]] اگر چه به وضعیت موجود، معترض است، ولی باید برای بهبود شرایط موجود به اندازۀ وسعش قدم بردارد و تنها چشم به راه [[آینده]] نباشد. چنان که در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|"لِیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ اَلْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً"}}<ref>ر.ک: دانشنامه امام مهدی، ج ۵، ص ۳۵۲، ح ۹۴۲.</ref>.<ref>ر.ک. [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۵ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۵، ص۳۰۹-۳۱۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴.</ref>
-==[[انتظار قلبی]]==
+ارکان انتظار، عناصر اصلی و پایه‌های اساسی [[انتظار ظهور]] و فرج امام مهدی{{ع}} است که هر [[مسلمانی]] بدون داشتن آنها منتظِر شمرده نمی‌شود و نبود هر یک از آنها موجب [[انحراف]] در معنای راستین انتظار می‌گردد. به عبارت دیگر، ارکان انتظار شماری از بینش‌ها و کنش‌هایی هستند که تحقق ماهیت [[انتظار راستین]] وابسته به تحقق آنهاست.
-==پرسش مستقیم==
+== اعتقاد به تحقق وضع مطلوب ==
+[[امید]] و [[تلاش برای گذر از وضع موجود]] و قرار گرفتن در وضع مطلوب در شکل‌گیری انتظار در انسان نقش اساسی دارد،؛ چراکه انسان، به دلیل دارا بودن ظرفیت‌های فراوان، همواره برای رشد فکری و [[معنوی]] خود در تلاش است و چون این امر در [[زمان غیبت]] به دلیل نبودن [[امام]] بسیار سخت یا شاید بتوان گفت در مواقعی ناممکن است به همین دلیل به امید آینده‌ای مطلوب به انتظار می‌‌نشیند<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۷۶-۸۴؛ [[محمد باقری‌زاده اشعری|باقری‌زاده اشعری، محمد]]، [[از امام مهدی بیشتر بدانیم (کتاب)|از امام مهدی بیشتر بدانیم]]، ص۶۴.</ref>. [[امید]] به آینده‌ای که در آن [[مردم]] [[جهان]] از [[بیدادگری]]، [[استبداد]] و فشار [[نجات]] پیدا می‌‌کنند و اضطراب‌ها، ناامنی‌ها و افکارهای [[خبیث]] ضد [[انسانی]] از بین می‌‌رود<ref>ر.ک: [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۰-۳۴.</ref>.
+== مؤلفه‌های اعتقاد به تحقق وضع مطلوب ==
+باید توجه داشت، شکل‌گیری این رکن و وظیفۀ اساسی شکل‌گیری ساده ای نیست و احتیاج به مؤلفه‌هایی دارد، مانند:
+# [[اعتقاد]] [[منتظر]] برای [[آینده]] مطلوب؛ باید همراه با [[باور قلبی]] باشد؛ زیرا باور قلبی، امید به آینده‌ای روشن را به منتظر نوید می‌‌دهد<ref>ر.ک: [[علی رضا پناهیان|پناهیان؛ علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|انتظار عامیانه عالمانه عارفانه]]، ص۱۰۶؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران ۱]]، ص۲۲ ـ ۳۰.</ref>.
+# اعتقاد منتظر برای آیندۀ مطلوب نباید غیر مسؤلانه باشد، یعنی شخص منتظر اگر چه به وضعیت موجود، معترض است، ولی باید برای بهبود شرایط موجود به اندازۀ وسعش قدم بردارد و تنها چشم به راه [[آینده]] نباشد. چنان که در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|لِیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ اَلْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً}}<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۵ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ج۵]]، ص۳۰۹-۳۱۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۷۶-۸۴.</ref>
+== پرسش‌های وابسته ==
+{{پرسش وابسته}}
 * [[آیا اعتقاد و امید به تحقق وضع مطلوب از ارکان انتظار و وظایف منتظران است؟ (پرسش)]]
-{{مدخل انتظار}}
+{{پایان پرسش وابسته}}
-{{پرسمان انتظار فرج}}
-==منابع==
+== جستارهای وابسته ==
-{{فهرست اثر}}
+{{مدخل وابسته}}
-{{ستون-شروع|3}}
+* [[ارکان انتظار]]
-# [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی''']]
+{{پایان مدخل وابسته}}
-# [[پرونده:87yo3.jpeg|22px]] [[عنایت‌الله مهدی‌زاده|مهدی‌زاده، عنایت‌الله]]، [[انتظار فرج (کتاب)|'''انتظار فرج''']]
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:10119015.jpg|22px]] [[محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌|م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۵ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی ج۵''']]
 # [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
 # [[پرونده:1100125.jpg|22px]] [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|'''نگاهی به مسأله انتظار''']]
 # [[پرونده:10114369.jpg|22px]] [[علی رضا پناهیان|پناهیان، علی رضا]]، [[انتظار عامیانه عالمانه عارفانه (کتاب)|'''انتظار عامیانه عالمانه عارفانه''']]
-# [[پرونده:1368178.jpg|22px]] [[علی اصغر احمدی|احمدی، علی اصغر]]، [[شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان (مقاله)|'''شیوه‌های ایجاد انس در کودکان نوجوانان و جوانان با وجود مبارک امام زمان''']]
 # [[پرونده:10041703.jpg|22px]] [[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|'''انتظار و وظایف منتظران''']]
-{{پایان}}
+{{پایان منابع}}
-{{پایان}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
-{{پانویس2}}
-{{امام مهدی}}
 [[رده:ارکان انتظار]]
-[[رده:مدخل]]