منابع علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۲:۰۸

تغییرمسیر به:

منابع و راه‌های دست‌یابی معصوم به علم غیب چیستند؟ (پرسش)

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+#تغییر_مسیر [[منابع و راه‌های دست‌یابی معصوم به علم غیب چیستند؟ (پرسش)]]
-{{علم معصوم}}
-'''منابع علم غیب معصوم چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[علم غیب معصوم (پرسش)|علم غیب معصوم]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[علم غیب]]''' مراجعه شود.
-==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
-*سرچشمه علم غیب معصوم چیست؟
-*علم غیب از چه طریقی برای معصوم حاصل می‌شود؟
-== پاسخ نخست==
-[[پرونده:sobhani.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[جعفر سبحانی]]]]
-آیت الله '''[[جعفر سبحانی]]''' در کتاب ''«[[آگاهی سوم یا علم غیب (کتاب)|آگاهی سوم یا علم غیب]]»'' در این باره گفته است:
-*«مهمترین منابع آگاهی از غیب را می توان در سه قسم خلاصه نمود:
-'''١.''' موجوداتی که از افق حس بشر بیرون بودن، و هیچ گاه در قلمرو حس او قرار نمی گیرد. مانند ذات پروردگار جهان و حقیقت اسماء و صفات وی، و جنود غیبی خدا یعنی [[فرشتگان]] و شیوه کار آنان مانند [[تدبیر عالم خلقت]]، و جهان ارواح و جن و عالم برزخ و فرازهای مختلف آن، و رستاخیز و مواقف گوناگون آن و.... حقایق این موجودات و کیفیات و خصوصیات آنها از افق [[حس]] و [[ادراک]] انسان بیرون بوده، و هیچ گاه بشر از حقیقت و خصوصیات کمی و کیفی آنها، آگاه نخواهد گشت، و در برابر آنها وظیفه ای جز [[ایمان به غیب|ایمان به وجود آنها]] ندارد.(...)
-'''٢.'''مکتشفات علمی بشر مانند قوانینی که بر پهنه هستی حکومت می کنند و موجوداتی که قرن ها از افق حس او بیرون بوده اند. مثلاً روزگاری بشر از قانون جاذبه و قانون گریز از مرکز آگاه نبود و نمی دانست که کاخ بی ستون منظومه شمسی، و تمام کهکشان ها و سحابی ها بر اساس این دو قانون استوار است، از این جهت این دو قانون و قوانین دیگری که بشر بعدها کشف کرد همگی از اقسام "[[مغیبات]]" بودند.(...)
-'''٣.''' حوادث غیبی که در گذشته اتفاق افتاده و یا در آینده رخ خواهد داد. فرض کنید در خانه کسی، حادثه ای رخ داد و او شاهد آن بود، آگاهی چنین فردی، آگاهی از امر محسوس بوده و [[آگاهی از غیب]] نبود و اگر همان شخص همان حادثه را برای دیگران که در آن محل نبودند، بازگو کند گزارش از غیب نداده است. ولی اگر کسی بدون آن که همان حادثه را ببیند و یا از کسی بشنود، و یا از طریق کتاب و روزنامه و دیگر وسایل ارتباط جمعی، از آن آگاه گردد و یا از قراینی آن را حدس بزند ناگهان به طور یقین از وجود حادثه ای ما را مطلع سازد، یک چنین گزارش، خبر از غیب خواهد بود. بنابراین گزارش های [[قرآن]] راجع به [[امت|امت های]] پیشین به وسیله [[پیامبر خاتم|پیامبری]] که نه درس خوانده و نه این مطالب را از فردی شنیده است، [[خبر از غیب]] می باشد»<ref>آگاهی سوم یا علم غیب، ص٢٧-٣٠.</ref>.
-*«علم غیب که باید آن را "معرفت سوم" و یا آگاهی سوم نامید، بدون علت نیست و هرگز چنین آگاهی از قانون علت و معلول، مستثنی و بیرون نمی باشد و اصولاً نباید چنین اندیشه ای را به مغز راه داد، زیرا قانون علیت و معلولیت استثنا بردار نیست. شایان توجه این که چنین آگاهی علت عادی و طبیعی ندارد بلکه از مجرای علل غیر عادی و غیر طبیعی وارد ذهن فرد آگاه می گردد اینک به برخی از طرق و علل غیر طبیعی این نوع آگاهی، اشاره می کنیم:
-'''١. وحی مستقیم الهی'''
-به این معنی که لفظ و معنی هر دو از جانب خدا در اختیار پیامبر گذارده می شود و برخی از خبرهای غیبی قرآن اعم از حوادث گذشته و آینده، و معارف مربوط به خدا و اسما و صفات و اوضاع جهان برزخ و معاد همگی از این قبیل است یعنی غیبی است که لفظ و معنی هر دو از جانب خدا می باشد.(...)
-'''٢. وحی به وسیله فرشته'''
-گاهی فرشته ای به صورت انسان متمثل می گردد و پیامبران و اولیاء الهی را از یک رشته امور پنهان از حس، مطلع می سازد مانند: از باب نمونه:
-'''الف:''' مریم از مذاکره فرشته که به صورت انسانی برای او متمثل گردیده بود، آگاه شد که فرزندی خواهد داشت که دارای صفات خاصی می باشد  <ref>سوره مریم، آیه های ١٩ـ٢٠.</ref>.
-'''ب:''' ابراهیم و همسرش از گفتگوی فرشتگانی که در مسیر خود برای نابود کردن قوم لوط، در منزل او فرود آمده بودند آگاه شدند که خداوند، در دوران کهولت و پیری به آنها فرزندی عطا خواهد نمود<ref>سوره هود، آیه های ٧١ـ ٧٢.</ref>.
-'''ج:''' خاندان ابراهیم از ناحیه فرشتگان که به صورت انسانی مجسم شده بودند، آگاه شدند که در همان نیمه شب قوم لوط، نابود خواهند شد، و همسر لوط نیز از نابوده شدگان خواهد بود<ref>سوره هود، آیه های ٧٤ـ ٧٦.</ref>.
-این نوع آگاهی ها، که از طریق تمثل فرشتگان و گزارش آنان در اختیار اولیای الهی قرار می گیرد، نمونه ای از آگاهی از غیب است که افراد عادی از
-آن بهره ای ندارند.
-'''٣. رؤیای صادق یا خواب های راستین'''
-یکی دیگر از وسایل آگاهی از غیب است و نمونه های آن را در آینده خواهید خواند. مثلاً ابراهیم از طریق رؤیا آگاه شد که از جانب خدا مأمور است که فرزند خود اسماعیل را ذبح کند و آن چنان به صحت خواب خود ایمان داشت که مقدمات آن را فراهم ساخت<ref>سوره صافات، آیه ١٠٢ و ١٠٣.</ref>. حضرت یعقوب و یوسف از طریق علم به تعبیر خواب، حوادثی را پیش بینی می کردند و از امور پنهان از حس، گزارش می دادند.(...)
-'''4. القاء روح'''
-گاهی یک رشته حقایق و امور پنهان از حس بر ضمیر القاء می گردد. ناگهان فضای روح، آن چنان روشن می گردد که یقین پیدا می کند که آنچه را دریافت نموده است صحیح و پا برجاست. مادر موسی نگران سرنوشت فرزند دلبند خود بود که ناگهان به او الهام شد او را در میان جعبه ای بگذارد و آن را به روی آب های نیل روانه سازد در سرنوشت او نیندیشد زیرا {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ}}﴾}}<ref>سوره قصص، آیه٧.</ref>. بندگان برگزیده خداوند که دارای روح پاک و بی آلایشی هستند و از تقوا و پرهیزگاری سهم وافری دارند گاهی مشمول چنین الطاف الهی می شوند»<ref>آگاهی سوم یا علم غیب، ص٣٣-٣٨.</ref>.
-==پاسخ دوم==
-[[پرونده:673639443601.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد حسن نادم]]]]
-حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[محمد حسن نادم]]'''، در کتاب ''«[[علم غیب از نگاه عقل و وحی (کتاب)|علم غیب از نگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
-«در [[قرآن کریم]] و [[روایات]] [[معصومین]] {{عم}} منابع و طرق گوناگونی برای دریافت [[علم غیب]] بیان شده که بعضی از آنها عبارت اند از:
-'''١. [[رابطه وحی یا الهام با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|وحی]]''': بخشی از [[علوم غیبی]] که شامل [[علوم پیامبران]] می‌شود از طریق [[وحی]] حاصل می‌شود.
-'''٢. [[رابطه تحدیث با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|تحدیث]]''': بخشی دیگر از [[علوم غیبی]] از طریق [[تحدیث]] برای بعضی از [[برگزیدگان الهی]] حاصل می‌شود، که به آنها "[[محدث|محدَّث]]" می‌گویند<ref>نک: بحارالانوار، ج ٢٦، ص ٧٤، ح ٢٥، ٢٦، ٢٩</ref>. اگرچه ماهیت بعضی از طرق مجهول است. اما طریق [[تحدیث]] و نحوه آن در [[روایات]] تبیین شده است<ref>نک: بحارالانوار، ج ٢٦، ص ٦٢، ح ٩، ١٥.</ref>.
-'''٣. [[رابطه ارتباط با فرشته با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|تمثُّل فرشتگان]]''': گاه می‌شود که علم غیب از طریق [[ارتباط با فرشته|تمثل فرشتگان]] به صورت انسان، در اختیار بعضی از بندگان قرار می‌گیرد، مانند: داستان آگاهی حضرت [[مریم]] (س) به اینکه دارای فرزند می‌شود<ref>نک: مریم، آیه ١٩-٢٠.</ref>؛ جریان حضرت [[ابراهیم]] و همسرش، بر اینکه در دوران کهن سالی فرزند دار خواهند شد<ref>نک: هود، آیه ٧١-٧٢.</ref>. شاید بتوان این طریق را با طریق [[تحدیث]] جمع نمود.
-'''٤. [[رابطه روح یا روح القدس با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|روح]]''': فراگیری [[علم غیب]] از طریق [[روح]] هم طریق دیگری است که روایات از آن یاد کرده‌اند و از روح به عنوان واقعیتی عظیم‌تر از [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] سخن گفته اند<ref>نک: اصول کافی، ج ٢، باب خلق عظیم.</ref>.
-'''٥. [[رابطه عرش با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|عرش]]'''<ref>نک: حدید، آیه ٤، بروج، آیه ١٦-١٥؛ معجم مفردات الفاظ القرآن، ماده "عرش"؛ اصول الکافی، کتاب التوحید، باب العرش و الکرسی.</ref>
-'''٦. [[رابطه امام مبین یا کتاب مبین با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|کتاب مبین]]'''<ref>انعام، آیه ٥٩، هود، آیه ٦، نحل، آیه ٥٧، سبأ، آیه ٣، یونس، آیه ٦١.</ref>  بعضی از آیات، بر آگاهی غیر خداوند بر آنچه در [[کتاب مبین]] است، اشاره دارد.<ref>واقعه، ٧٨-٧٩؛ نک: المیزان فی تفسیر القرآن، ج ١٣.</ref>
-'''٧. [[رابطه ام الکتاب با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|ام الکتاب]]'''<ref>آل‌ عمران، آیه 7، رعد، آیه 39، زخرف، آیه 4، نک: مجمع البیان، ج ٥، ص ١٤٢؛ ج7، ص ١٣؛ ج ٨، ص ٣٧٧.</ref>
-'''٨. [[رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|لوح محفوظ]]'''<ref>بروج، آیه ٢١-٢٢؛ بحارالانوار، ج ٥٤، باب القلم و اللوح المحفوظ؛ المیزان فب تفسیر القرآن، ج ٢٠، ص ٢٥٧.</ref>  البته ماهیت [[لوح محفوظ]] نامعلوم است، و [[قرآن]] و [[روایات]] فقط نشانه‌هایی درباره آن گفته‌اند که شاید [[لوح محفوظ]]، [[ام الکتاب]]، [[کتاب مبین]]، [[امام مبین]] نام‌های مختلف یک حقیقت باشند.<ref>نک: منابع فوق.</ref>
-'''٩. [[رابطه لوح محو و اثبات با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|لوح محو و اثبات]]'''<ref>رعد، آیه ٣٩، المیزان، ج ١٣، ص ٢٠٢.</ref>
-'''١٠. [[رابطه کتاب اعمال با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|کتاب اعمال]]:''' این کتاب غیر از [[کتاب مبین]] است»<ref>اسراء، آیه ١٣، المیزان، ج ١٢،</ref>  <ref>ص ٩٨ علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص ١٤٥.</ref>.
-==جستارهای وابسته==
-{{ستون-شروع|3}}
-* [[علم غیب معصوم (پرسش)]]
-* [[علم غیب معصوم (نمایه موضوعی)]]
-* [[علم غیب غیر خدا (نمایه)]]
-* [[تحلیل علم غیب پیامبر و امام از دیدگاه قرآن و عترت (پایان‌نامه)]]
-{{پایان}}
-==پرسش‌های وابسته==
-{{ستون-شروع|3}}
-# [[رابطه علم لدنی با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه روح یا روح القدس با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه وحی یا الهام با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه کشف یا شهود با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه امام مبین یا کتاب مبین با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه ام الکتاب با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه کتاب اعمال با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه علم‌الکتاب با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه عرش با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه ارتباط با فرشته با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه عمود نور با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه تحدیث با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[رابطه اسم اعظم با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
-# [[آیا برهان می‌تواند راه آگاهی به غیب باشد؟ (پرسش)]]
-# [[علم غیب امام به طور مستقیم از جانب خدا به او داده می‌شود یا با وساطت پیامبر خاتم؟ (پرسش)]]
-# [[آیا معصومان کتابی داشتند که نام‌های پادشاهان یا شیعیان یا اهل بهشت و جهنم در آن ذکر شده است؟ (پرسش)]]
-# [[آیا تعلیم اسماء با علم غیب پیامبر ارتباط دارد؟ (پرسش)]]
-# [[آیا علم غیب با خاتمیت منافات دارد؟ (پرسش)]]
-{{پایان}}
-==[[:رده:آثار علم غیب معصوم|منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم]]==
-* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های علم غیب معصوم|کتاب‌شناسی علم غیب معصوم]]؛
-* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های علم غیب معصوم|مقاله‌شناسی علم غیب معصوم]]؛
-* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های علم غیب معصوم|پایان‌نامه‌شناسی علم غیب معصوم]].
-==پانویس==
-{{پانویس}}
-[[رده:علم غیب معصوم]]
-[[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
-[[رده:پرسش‌های علم غیب معصوم]]
-[[رده:پرسش‌های علم غیب پیامبر]]