ابوبسره جهنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = ابوبسره جهنی | مداخل مرتبط = [[ابوبسره جهنی در تراجم و رجال]] - [[ابوبسره جهنی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
{{جعبه اطلاعات اصحاب
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| نام = ابوبسره جهنی
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مشهور به =
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوبزه مکی مخزومی در تراجم و رجال]] | [[ابوبزه مکی مخزومی در تاریخ اسلامی]]</div>
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg   
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه
| نام کامل = ابوبسره جهنی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =  
| از قبیله = [[قضاعه]]    
| از تیره = [[جهینه]]    
| پدر =       
| مادر =    
| همسر =     
| پسر =         
| دختر = 
| خواهر = 
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی =
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر =   
| محل دفن = 
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب =     
| از طبقه =
| در جنگ =
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت =
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او =
| آخرین راوی از او =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[غلام]] [[عبدالله بن سائب مخزومی]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۹.</ref> که به همین سبب ابوبزه را مخزومی خوانده‌اند <ref>دولابی، ج۱، ص۲۶۰.</ref>. نامش را نافع<ref>دولابی، ج۱، ص۲۶۰؛ که برخی آن را نپذیرفته‌اند ر.ک: هیثمی، ج۸، ص۱۱۸.</ref>، یسار<ref>ابن قانع، ج۳، ص۲۳۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۵۳۶؛ به خطا بشار ر.ک: خویی، ص۱۲۸.</ref> و نافع بن یسار گفته‌اند<ref>ابن حجر، فتح الباری، ج۸، ص۶۳۳.</ref>. برخی با اشاره به [[اختلاف]] در نامش، از وی تنها با [[کنیه]] یاد کرده‌اند<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۹.</ref>. بعضی گفته‌اند وی در اصل [[اهل]] [[فارس]] بود که به دست [[سائب بن صیفی]] [[مسلمان]] شد<ref>با اهل همدان بود و به دست سائب بن آبی سائب مسلمان شد؛ ر.ک: خویی، ص۱۲۸.</ref> و تا زمانی که پسرش [[قاسم بن ابوبزه مکی مخزومی|قاسم]] به [[دنیا]] آمد، در [[مکه]] سکونت داشت <ref>ابن حبان، ص۲۳۱؛ ذهبی، ج۱۲، ص۵۰.</ref>.
از [[قبیله]] [[جهینه]] از [[قضاعه]]<ref>ابن حزم، ص۴۴۴ و ۴۸۶.</ref>، [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۴۱.</ref> در بخش سوم الاصابه که به مخضرمین اختصاص دارد، از وی یاد کرده و به نقل از [[ابن عساکر]] از ابوبسره آورده است که گفت: «در [[جابیه]] [[شاهد]] بودم مردی را که شراب نوشیده و مست بود نزد [[عمر]] آوردند و او بر وی حد جاری کرد». معرفی وی بدین شکل، چنین می‌نماید که ابن حجر [[صحابی]] بودن وی را نپذیرفته است. ضمن آنکه بر مبنای تنها گزارش موجود در [[تاریخ مدینه دمشق]]<ref>دمشق، ج۶۶، ص۱۶.</ref>، وی فقط شاهد [[خطبه]] خواندن عمر در جابیه بوده و از گزارش یاد شده اثری نیست. شاید ابن حجر این [[روایت]] را از نوشته دیگری از ابن عساکر یا نسخه‌ای دیگر از تاریخ مدینه دمشق یا جای دیگری از آن کتاب استفاده کرده باشد که اکنون در دست نیست.


از وی به عنوان جد [[قاریان]] مشهور مکه<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۹.</ref>، به ویژه جد بزّی [[قاری]]<ref>ر.ک: ادامه بحث.</ref> یاد شده است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۵۳۶.</ref>. تنها گزارشی که از وی در دست است اینکه او به همراه مولایش عبدالله بن سائب مخزومی بر [[رسول خدا]]{{صل}} وارد شد و سر و دست و پای آن [[حضرت]] را بوسید <ref>مقریء، ص۸۹؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۴.</ref>. آن حضرت عبدالله بن سائب را به [[نیکی]] با ابویزه سفارش کرد و عبدالله به سبب سفارش رسول خدا{{صل}}، ابوبزه را در [[راه خدا]] [[آزاد]] کرد<ref>ابن قانع، ج۳، ص۲۳۷.</ref>. این [[روایت]] از سوی برخی، برای جایز بودن بوسیدن دست مورد استناد قرار گرفته است<ref>مقریء، ص۸۹.</ref>.
ابوبسره از [[جندب بن مُکَیث]] صحابی<ref>ر. ک: مدخل مربوط.</ref> روایت نقل کرده<ref>ابن سعد، ج۴، ص۲۵۸؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۶.</ref> و [[محجن بن وهب]] از ابوبسره، [[تاریخ]] بخارا را نقل کرده است<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۶.</ref>. بر پایه روایت [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۴، ص۲۵۸؛ و از آنجا در مزی، ج۵، ص۱۴۰؛ سیوطی، ج۳، ص۷۹.</ref> ابوبسره به نقل از جندب بن مُکَیث می‌گوید: هنگامی که گروه‌ها و هیئت‌ها به [[دیدار]] [[رسول خدا]] {{صل}} می‌رفتند، آن [[حضرت]] [[بهترین]] لباس‌های خود را می‌پوشید و بزرگان [[اصحاب]] را نیز بدان امر می‌فرمود.


افرادی را منسوب به ابوبزّه، بزّی خوانده‌اند<ref>برای نمونه ر.ک: سمعانی، ج۱، ص۳۶۰؛ ذهبی، ج۱۲، ص۵۰.</ref>. از جمله کسانی که به نسبت بزی مشهورند، [[ابوالحسن مقری]] است که از [[نوادگان]] ابوبزه بوده و به عنوان مقری [[اهل مکه]] و صاحب [[قرائت]] عبدالله بن کثیر شناخته شده است<ref>سمعانی، ج۱، ص۳۶۰.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبزه مکی مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۵۰-۱۵۱.</ref>
ابن سعد<ref>ابن سعد، ج۴، ص۲۷۲.</ref> در سلسله [[سند]] روایتی دیگر، از ابوبسره جهنی نام برده که وی از [[براء بن عازب]] [[حدیثی]] نقل کرده است، اما سخن ابن سعد درست نمی‌نماید؛ زیرا [[ابوبسره غفاری]] - ونه ابوبسره جهنی - را در شمار [[راویان]] [[براء]] آورده‌اند<ref>مزی، ج۳، ص۲۰.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبسره جهنی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۵۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
* [[قاسم بن ابوبزه مکی مخزومی]] (فرزند)
{{منابع}}
# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوبسره جهنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
{{پایان منابع}}


==منابع==
== پانویس ==
# [[پرونده:1100558.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوبزه مکی مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
 
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:ابوبزه مکی مخزومی]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:صحابه]]
[[رده:قضاعه]]
{{صحابه}}
[[رده:جهینه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰

ابوبسره جهنی
تصویر کهنی از مدینه
نام کاملابوبسره جهنی
جنسیتمرد
از قبیلهقضاعه
از تیرهجهینه

مقدمه

از قبیله جهینه از قضاعه[۱]، ابن حجر[۲] در بخش سوم الاصابه که به مخضرمین اختصاص دارد، از وی یاد کرده و به نقل از ابن عساکر از ابوبسره آورده است که گفت: «در جابیه شاهد بودم مردی را که شراب نوشیده و مست بود نزد عمر آوردند و او بر وی حد جاری کرد». معرفی وی بدین شکل، چنین می‌نماید که ابن حجر صحابی بودن وی را نپذیرفته است. ضمن آنکه بر مبنای تنها گزارش موجود در تاریخ مدینه دمشق[۳]، وی فقط شاهد خطبه خواندن عمر در جابیه بوده و از گزارش یاد شده اثری نیست. شاید ابن حجر این روایت را از نوشته دیگری از ابن عساکر یا نسخه‌ای دیگر از تاریخ مدینه دمشق یا جای دیگری از آن کتاب استفاده کرده باشد که اکنون در دست نیست.

ابوبسره از جندب بن مُکَیث صحابی[۴] روایت نقل کرده[۵] و محجن بن وهب از ابوبسره، تاریخ بخارا را نقل کرده است[۶]. بر پایه روایت ابن سعد[۷] ابوبسره به نقل از جندب بن مُکَیث می‌گوید: هنگامی که گروه‌ها و هیئت‌ها به دیدار رسول خدا (ص) می‌رفتند، آن حضرت بهترین لباس‌های خود را می‌پوشید و بزرگان اصحاب را نیز بدان امر می‌فرمود.

ابن سعد[۸] در سلسله سند روایتی دیگر، از ابوبسره جهنی نام برده که وی از براء بن عازب حدیثی نقل کرده است، اما سخن ابن سعد درست نمی‌نماید؛ زیرا ابوبسره غفاری - ونه ابوبسره جهنی - را در شمار راویان براء آورده‌اند[۹][۱۰]

منابع

پانویس

  1. ابن حزم، ص۴۴۴ و ۴۸۶.
  2. ابن حجر، ج۷، ص۴۱.
  3. دمشق، ج۶۶، ص۱۶.
  4. ر. ک: مدخل مربوط.
  5. ابن سعد، ج۴، ص۲۵۸؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۶.
  6. ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۶.
  7. ابن سعد، ج۴، ص۲۵۸؛ و از آنجا در مزی، ج۵، ص۱۴۰؛ سیوطی، ج۳، ص۷۹.
  8. ابن سعد، ج۴، ص۲۷۲.
  9. مزی، ج۳، ص۲۰.
  10. خانجانی، قاسم، مقاله «ابوبسره جهنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۵۱.